InfoHub Logo

"Baýyrsaq" - bul qazaq halqynyń tanymal ertegisi. Ol jaıly senarı qurastyrǵanda, erteginiń negizgi elementterin qamtý mańyzdy: basty keıipkerler, olardyń saıahaty, jaqsy men jaman arasyndaǵy kúres jáne ádette baqytty aıaqtalý. Mine, osy ertegige negizdelgen qysqasha senarı úlgisi:

1. Kirispe: Bir kedeı otbasynyń qyzy baýyrsaq pisiredi. Otbasy óte kedeı, sondyqtan baýyrsaqtyń ár biri óte mańyzdy.

2. Másele: Pisirilgen baýyrsaq tabaqtan sekirip ketedi jáne onyń artynan qýyp, baýyrsaqty ustaýǵa tyrysady.

3. Baýyrsaqtyń Saıahaty: Baýyrsaq jolda kezdesken ártúrli keıipkerlermen (qoıan, qasqyr, aıý, t.b.) sóılesedi jáne olardan qashyp qutylady.

4. Negizgi Kezeń: Baýyrsaqty qýyp jetip, ony jeýge tyrysqan qarıaǵa keledi. Baýyrsaq qarıaǵa ózin jemeýge kóndirý úshin óziniń qıyn saıahaty týraly aıtady.

5. Sheshim: Qarıa baýyrsaqtyń áńgimesine aıaýshylyq bildirip, ony jemeıdi. Onyń ornyna, ol baýyrsaqqa kómek berip, úıine qaıtarýǵa kómektesedi.

6. Aıaqtalý: Baýyrsaq óz úıine qaıtyp oralady. Onyń otbasy ony kórgende qatty qýanyshty bolady jáne baýyrsaqtyń saıahaty týraly áńgimesin tyńdaıdy.

Bul senarıdi qazirgi zamanǵy aýdıtorıa úshin qaıta beıimdeýge bolady, máselen, anımasıalyq fılm nemese sahnalyq qoıylym retinde. Onyń ústine, oqýshylar arasyndaǵy oıyn-saýyq nemese oqý qyzmeti retinde de qoldanýǵa bolady.

"Baýyrsaq" ertegisine negizdelgen senarı jazý úshin, erteginiń negizgi oqıǵalaryn jáne keıipkerlerin eskergen jón. Mine, qysqasha senarı jospary:

Senarı: "Baýyrsaq"

Kirispe

• Orta: Kedeı otbasynyń úıi, ádemi aýyldyq aımaq.
• Keıipkerler: Anasy men onyń kishkentaı qyzy.
• Oqıǵa: Anasy baýyrsaq pisirip jatyr. Qyzy baýyrsaqtardyń árqaısysyn jaqsy kóredi.

Oqıǵanyń Bastalýy

• Másele: Bir baýyrsaq pisirilip jatqanda tabadan sekirip shyǵyp, qashyp ketedi.
• Qýǵyn: Qyzy baýyrsaqty qýyp jóneledi.

Baýyrsaqtyń Saıahaty

• Kezdesýler: Baýyrsaq jolda ártúrli janýarlarmen (qoıan, qasqyr, túlki jáne t.b.) kezdesedi. Olar baýyrsaqty jemek bolady, biraq ol árqaısysynan aqylmen qutylyp ketedi.
• Shıelenis: Baýyrsaq sońynda qarıaǵa kelip túsedi.

Negizgi Kezeń

• Qarıamen Kezdesý: Qarıa baýyrsaqty jemekshi bolady, biraq baýyrsaq óziniń oqıǵasyn aıtyp, qarıanyń júregin jibitedi.
• Qarıanyń Sheshimi: Qarıa baýyrsaqty jemeı, oǵan úıine qaıtýǵa kómektesedi.

Aıaqtalý

• Qaıtyp Oralý: Baýyrsaq úıine qaıtyp keledi. Anasy men qyzy qatty qýanyshty bolady.
• Sabaq: Baýyrsaqtyń saıahaty barlyqqa sabaq bolady jáne olar birge baqytty ómir súredi.

Bonýs Sahna

• Úıde: Otbasy baýyrsaqty birge pisirip, baqytty ýaqyt ótkizedi.

Bul senarıdi balalarǵa arnalǵan teatrlyq qoıylym, anımasıalyq fılm nemese oqý qyzmeti retinde paıdalanýǵa bolady. Keıipkerlerdiń dıalogtary men naqty áreketterin senarıge qosý arqyly tolyǵyraq jazýǵa bolady.

Erteginiń tolyq nusqasy

Bir shal men kempir bolypty. Birde shal jalynyp:

— Kempir-aý, maǵan baýyrsaq pisirip berseńshi, — deıdi.  

— Neden pisireıin? Un joq qoı.

— Áı, kempirim-aı!  Qoımanyń túbin qyrnap kórseńshi, baýyrsaqtyq un tabylyp qalar.  

Kempiri qoıma túbin qyryp-qyryp eki ýys un tabady da, qaımaqqa shylap, qamyr ılep, maıǵa baýyrsaq pisiredi. Ony terezeniń aldyna sýytyp qoıady. Baýyrsaq sýyp turyp turyp, bir kezde domalaı jóneledi. Domalap kelip tereze aldyndaǵy oryndyqqa, oryndyqtan edenge, edennen dálizge, dálizden aýlaǵa, aýladan syrtqa, odan ári domalaı beredi, domalaı beredi.

Bir kezde oǵan Qoıan jolyǵyp:

— Baýyrsaq, Baýyrsaq! Men seni jep qoıamyn! — deıdi.

— Qoıan, sen meni jeme. Men saǵan óleń aıtyp beremin, onan da sony tyńda.

Ájeı qoıma qyrnaǵan,
Eki ýys un jınaǵan.
Balqaımaqqa shylaǵan,
   
Pisirip maımen sylaǵan,
Sýytyp ta synaǵan,
Baýyrsaqpyn zýlaǵan!
Ataıdan da qutyldym,
Ájeıden de qutyldym.
Qoıan senen qutylý
Qıyn emes bul maǵan!

Baýyrsaq alǵa qaraı domalaı jóneledi, qoıan ańyrap qala beredi.

Baýyrsaq orman ishindegi soqpaqpen zymyrap bara jatsa, qarsy aldynan qasqyr shyǵa keledi:

— Baýyrsaq! Men seni jep qoıam!

— Sen meni jeme, men saǵan óleń aıtyp bereıin.

Baýyrsaq ándete jóneledi:
Ájeı qoıma qyrnaǵan,
Eki ýys un jınaǵan.
Balqaımaqqa shylaǵan,
   
Pisirip maımen sylaǵan,
Sýytyp ta synaǵan,
Baýyrsaqpyn zýlaǵan!
Ataıdan da qutyldym,
Ájeıden de qutyldym,
Qoıannan da sytyldym,
Qasqyr, senen qutylý,
Qıyn emes bul maǵan!
dep, Baýyrsaq domalaı jóneledi. Qarsy aldynan qorbańdap aıý shyǵady. Ol:

— Áı, Baýyrsaq! Men seni jep qoıamyn! — deıdi.   
 
— Joq, sen meni jeme, men saǵan óleń aıtyp bereıin, — dep jaýap beredi

Baýyrsaq.  
Ájeı qoıma qyrnaǵan,
Eki ýys un jınaǵan.
Balqaımaqqa shylaǵan,
   
Pisirip maımen sylaǵan,
Sýytyp ta synaǵan,
Baýyrsaqpyn zýlaǵan!
Ataıdan da qutyldym,
Ájeıden de qutyldym,
Qoıannan da sytyldym,
Qasqyrdan da qutyldym,
Maımaq, senen qutylý
Qıyn emes bul maǵan!

Baýyrsaq domalaı jóneledi, aıý onyń izine úńilip qala beredi.  

Baýyrsaq zymyrap bara jatsa, qarsy aldynan túlki shyǵa keledi:

— Amansyń ba, Baýyrsaq! Kórgenderge unaıdy, júziń qyzyl shyraıly!

Baýyrsaq maqtaǵanǵa máz bolyp, óleńin aıta bastaıdy. Túlki bolsa qumarta tyńdaǵan bop, qybyryn bildirmeı, baýyrymen syrǵyp, oǵan  jaqyndaı beredi.  

Ájeı qoıma qyrnaǵan,
Eki ýys un jınaǵan.
Balqaımaqqa shylaǵan,
   
Pisirip maımen sylaǵan,
Sýytyp ta synaǵan,
Baýyrsaqpyn zýlaǵan!
Ataıdan da qutyldym,
Ájeıden de qutyldym,
Qoıannan da sytyldym,
Qasqyrdan da qutyldym,
Aıýdan da sytyldym,
Túlki senen qutylý
Qıyn emes bul maǵan!
Ádemi óleń eken! — deıdi túlki.

— Aınalaıyn-aı, qartaıǵan shaǵym ǵoı, qulaǵymnyń múkisi bar. Káne, meniń myna tumsyǵyma shyq ta, óleńindi taǵy bir shyrqap jibershi.

Baýyrsaq óleńin maqtaǵanǵa máz bolyp, túlkiniń tumsyǵyna qarǵyp shyǵady da:

— Ájeı qoıma qyrnaǵan — dep óleńdete bastaǵanda túlki baýyrsaqty «ap» dep bir-aq asapty.  

baýyrsaq ertegisi
baýyrsaq ertegisi tekst
baýyrsaq ertegisi foto
baýyrsaq ertegisi senarı
baýyrsaq ertegi
baýyrsaq ertegisi aýdıo
baýyrsaq ertegisi balabaqshada
baýyrsaq ertegisi mýzyka skachat
baýyrsaq ertegisi keıipkerleri
baýyrsaq ertegisi qoıylym

baýyrsaq senarı
senarı baýyrsaq ertegisi
baýyrsaq ertegisi senarı balabaqshada
baýyrsaq patı senarı
baýyrsaq ertegisiniń senarıi
baýyrsaq ertegisine senarı
baýyrsaq patı senarı qazaqsha
baýyrsaq festıvali senarı

baýyrsak ertegı
baýyrsak ertegı tekst
baýyrsak ertegı sýret
baýyrsak ertegı skachat
baýyrsak ertegı vıdeo
baýrsak ertegisi foto
baýyrsak ertegı mýzyka
baýyrsak ertegı ashyk sabak
baýyrsak ertegı raskraska
baýyrsak ertegı sabak jospary

baýyrsak senarı