InfoHub Logo

Shokolad – baqyt, kóterińki kóńil syılaıtyn bir energıa kózi. Qanshama ǵasyrdan beri rýhanı antıoksıdant (aǵzany zıandy zattardan qorǵaıtyn hımıalyq zat) bolyp sanalady. Denemiz kúni boıy sharshaıdy jáne sý joǵaltady, qorshaǵan ortanyń lastyǵy, temeki tútini, últrakúlgin sáýleler sıaqty syrtqy orta faktorlarynyń, sonymen qatar aǵzadaǵy tabıǵı reaksıalardyń nátıjesin de zıanǵa ushyrap, «toksın» dep atalatyn kóptegen ýly zattar paıda bolady. Sondyqtan aǵzamyzdaǵy toksınderden arylý úshin kóp mólsherde antıoksıdant qabyldaýymyz kerek. Al munyń eń qarapaıym joly – shokoladtyń ózinde. Quramyndaǵy E dárýmeni, magnıı jáne temir júrek aýrýlaryna shaldyǵý qaýipin azaıtady. Sondyqtan shokoladty kúnine eń az degende 10 gram jegen paıdaly. 

Shokoladtyń birneshe negizgi túrleri bar. Ashshy shokolad kakao maıy men untaqtalǵan kakaodan jáne qant untaǵynan jasalady. Ashshy shokoladtyń paıdasy aýyz toltyryp aıtarlyqtaı –  bul desert túri kez-kelgen adamǵa unaı bermegenimen, biraq onyń quramynda qant az bolǵandyqtan jáne kilegeı nemese sút bolmaıtyndyqtan eń zıansyz bolyp sanalady.

Shokoladty qashan jeýge bolady?

Qoıý qara shokoladty kúndelikti jese de, densaýlyqqa zıany tımeıdi, biraq ony túske deıin jegen abzal.

Sebebi shokolad – joǵary kalorıaly ónim, sonymen birge quramynda adamnyń uıqysyn qashyratyn alkaloıdtar bar.

Shokoladtyń paıdasy

1. Júrek pen qan aınalymnyń jaqsarýy.

Áldegi zertteý túri qara shokoladtyń kúretamyrlarǵa, arterıalarǵa ıilgishtikti qaıtarýǵa kómektesetinin, Leıkosıtterdiń qan tamyrynyń qabyrǵalaryna jabysyp qalýynan saqtaıtynyn dáleldedi. Al bul kúretamyrlardyń bitelip qalýyn aldyn alady.

2. Júrek talmasyn azaıtady.

Fınlándıa zertteýshileri shokolad júrek talmasynyń bolýyn 17% ǵa azaıtady dep qorytyndylaıdy.

3. Mıneralǵa toly.

Qara shokolad adam aǵzasyna paıdasy zor mıneraldardy qamtıdy. Olar: kalıı, sınk, selen jáne temir.

4. Holesterınniń mólsherin azaıtady.

Kakao zıandy LDL holesterınniń deńgeıin azaıtyp, paıdaly HDL holesterın deńgeıin kóteredi. Bul potensıaldy túrde júrek-qantamyrlyq aýrýdyń týyndaýyn azaıtady.

5. Terige jaqsy áseri.

Qara shokoladtyń quramyndaǵy flavokoıdtar kún sáýlesiniń adam terisin zaqymdaýynan qorǵaıdy.

6. Salmaqtyń azaıýy.

Shyndyǵynda da qara shokolad salmaqty azaıtýǵa kómektesedi. Neırobıolog Ýıll Klaýer qara shokoladtyń aýyzda erigen shaǵyn bóligi mıdaǵy “Meniń qarnym toq” deıtin gormondardy 20 mın erte qozdyrady. Sondyqtan siz tamaqty ádettegiden erte bitiresiz jáne az mólsherde jeısiz dep málimdeıdi.

7. Ana men sábıge paıdasy.

Fın zertteýi "shokolad júkti áıeldiń kúızelisin azaıtady, soǵan oraı týylǵan bóbektiń kóńil kúıi kóterińkirek bolady"- dep qorytyndylaıdy.

8. Bul dıabettiń aldyn alady.

Eger oılasańyz, árıne aqylǵa qonymsyz deýińiz múmkin, biraq saraptamalar kórsetkendeı, kakao ınsýlınniń sezgishtigin arttyrady.

9. Mıǵa paıdasy mol.

Flavan-3-ol eresek adamdardyń este saqtaý qabiletin arttyrady jáne shokoladtyń qabynýǵa qarsy qasıeti mıǵa zaqym kelgen jerlerdiń jazylýyna kómektesedi.

10. Shokolad ózińdi keremet sezinýińe septigin tıgizedi.

Shokoladtyń quramyndaǵy fenıletılamın bar jáne ol bir adamǵa ǵashyq bolyp qalǵandaı sezimge bóleı alady. Fenıletılamın mıdaǵy endorfınderdiń bólinýin qamtamasyz etedi. Sondyqtan shokoladty jegende ózińizdi ádettegiden jaqsyraq sezine bastaısyz. Qosa ózim shokolad áýesqoıy retinde aıta ketkim kelgeni, tek shokoladtyń keıbir túrleri erekshe jaǵymdy keledi: menińshe bul shokolad túrlerine qoldanylǵan shıkizat joǵary sapadaǵy, fermerlerdiń erekshe kútimimen ósirilgen, shokoladtyń sapasy joǵary bolý úshin óz jumystaryn uqyptylyqpen kóp ýaqytyn jumsaǵan adamdarmen óńdelgen jáne óz jumystaryn jaqsy kóretin shokolad óndirýshilerimen aıaqtalǵan sekildi. Árıne, bul shokolad túrleri kez kelgen jerden tabyl bermeýi de múmkin, baǵasy da ádettegiden qymbatyraq bolýy yqtımal. Biraq bul deneńizdiń saýlyǵy men jan raxaty úshin turarlyq dep oılaımyn.

Shokoladtyń zıany

Shokoladty uıqy bezi aýrýyna shaldyqqandarǵa jeýge bolmaıdy.

Shokoladty shamadan tys kóp jese, adamnyń salmaǵy artyp, kómirsýtek aınalymy buzylýy múmkin, sonymen birge shokolad asqazandy aýyrtyp, ishti keptiredi, tiste qańǵurt paıda bolýy múmkin ekenin de umytpaý qajet.

---