InfoHub Logo

Ana tili 1 - synyp
Taqyryby: Bozsha torǵaı. Zattyń qımylyn bildiretin sózder
Maqsaty:
Bilimdilik: Zattyń qımylyn bildiretin sózder týraly túsinik berý, suraq qoıý arqyly sóılem ishinen taba bilýge úıretý;
Damytýshylyq: Baılanystyryp sóıleý tilin, sózdik qoryn damytý, qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý;
Tárbıelik: Qustarǵa qamqorlyq jasaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń ádis - tásilderi: suraq - jaýap, túsindirý, oıyn.
Pánaralyq baılanys: dúnıetaný
Kórnekilikter jáne TQJ: jeke sózder jazylǵan kartochkalar, boztorǵaıdyń sýreti, tirek syzba.
Qoldanylatyn tehnologıalar: oıyn tehnologıasy
Sabaqtyń tıpi: jańa sabaq
Sabaqtyń ótý ádisi:

Sabaqtyń jospary:
I. Uıymdastyrý kezeńi.
a) psıhologıalyq daıyndyq
II. Úı tapsyrmasyn tekserý.
III. Jańa sabaq.
a) oqýlyqpen jumys.
á) qosymsha málimet.
b) dáptermen jumys.
IV. Oıyn.
V. Sabaqty bekitý.
VI. Baǵalaý.
VII. Úıge tapsyrma.

Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi.
Oqýshylardyń nazaryn túgeldeı aýdarý maqsatynda, sabaq bylaı bastalady:
- Al, balalar, búgingi kóńil kúıleriń qalaı?
- Sender myna qolymdaǵy qyzyl, sary, qońyr gúldiń qaısysyn tańdaısyńdar?
Qyzyl gúldi kóp tańdaǵan oqýshylardyń kóńil kúıleri óte jaqsy, al qońyr, sary gúldi tańdasa, onda kóńil kúıleri ortasha degen sóz.
Búgingi sabaqta qyzyqty tapsyrmalar oryndasaq, kóńil kúıleriń odan da jaqsy bolady.

II. Úı tapsyrmasyn tekserý.
«Ózender» mánerlep kezekpen oqytý.
- Bas áripten bastalyp jazylatyn sózderdi esimizge túsirip, erejesin aıtaıyq.
- Endeshe, taqtadaǵy sıgnaldy sýretterge súıene otyryp, erejeni qaıtalaımyz.
1 - shi sýrette Abaı Qunanbaıulynyń beınesi.
Adamnyń aty - jóni bas áripten bastalyp jazylady: Ybyraı Altynsarın.
2 - shi sýrette qala, kól, taý beınelengen.
Jer - sý attary bas áripten bastalyp jazylady: Alataý, Taraz, Óskemen.
3 - shi sýrette úı janýarlary berilgen.
Úı haıýanattary men janýarlarynyń attary bas áripten bastalyp jazylady: Qutjol, Qulager.

III. Jańa sabaq.
Ertede Óner degen elde bir sýretshi ómir súripti. Ol sýretinde tek qana zattar men adamdardy salady eken. Sýretshiniń sýretin eshkim joǵary baǵalamaı qoıypty. Sonda ol úlken qarıadan aqyl surap keledi. Qarıa oǵan: - Eger, sen sýretterińde zattardyń qımylyn beıneleseń, sýretine nár kirip, jan bitedi - dep aqylyn aıtady. Qane, balalar, sýretshiniń salǵan sýretindegi qımyl - qozǵalystardy tabaıyq.
Oıyn: «Kim tapqyr?»
Oıynnyń sharty: muǵalim sýretter kórsetip otyrady, oqýshylar oǵan qımyl bildiretin sózdi qosyp tirkes qurastyrady.
- Balalar sender qandaı sózderdi aıttyńdar?
- Zattyń qımylyn bildiretin sózder.
- Durys. Endeshe, búgingi taqyrybymyz, qandaı sózder?
- Zattyń qımylyn bildiretin sózder.
- Zattyń qımylyn bildiretin sózderge Ne istedi? Qaıtti? Ne qyldy? degen suraqtar qoıylady. Mysaly: júgirdi, júzdi, ushty.

Oqýlyqpen jumys.
Mátindi muǵalim oqyp, túsindiredi.
Oqýshylar tizbekteı oqıdy.
Mátin ne týraly?
Mátindi ózderiń ary qaraı jalǵastyryńdar.
Qaramen jazylǵan sózderge suraq qoı.

Qosymsha málimet.
Boztorǵaıdyń qanatynyń uzyndyǵy 8, 5 - 14 sm, salmaǵy 30 - 48 g. Jerdegi shuqyrlarǵa uıalap, 2 - 6 tarǵyl jumyrtqa salady. Boztorǵaılar jyl qusy. Olardyń 75túri bar. Qorekteri jándikter men ósimdik dáni. Bir túri qyzyl kitapqa engen. Saıraýyq qustar qataryna jatady. Boztorǵaı tynyshtyqty tótenshe súıetin qus, uıasyna ózgeler jolap ketse, keıde qut uıasyn da, baýyr eti balapanyn da tastap ózge jaqqa máńgilik ketedi. Osyǵan oraı qazaqta mamyrajaı jaqsy zamandy «qoı ústine boztorǵaı jumyrtqalaǵan zaman» dep aıtady.

Sózdik jumys.
Saz - sý aralasyp, batpaqqa aınalǵan topyraq.
Jasqana qarady - qorqa qarady.
Sergitý sáti.
Uzyn qulaq, sur qoıan
Estip qalyp sybdyrdy.
Oıly - qyrly jerlermen
Ytqyp - ytqyp júgirdi.
Qarap edi artyna
Qıyǵyn sap kóziniń,
Kele jatqan tompańdap
Kójegi eken óziniń.

Dáptermen jumys.
Sóılemdegi qımyldy bildiretin sózderdi taýyp jazý.

Taqtamen jumys. Sýretterdiń uqsastyǵy nede tabý.
Telefon --------↘
Qońyraý---- → shyryldaıdy.
Saǵat ------------↗

Ushaq -----↘
Shaǵala --→ ushady.
Kóbelek ---↗

Keme -------↘
Balyq----- → júzedi.
Aqqý -------↗

Oıyn: «Úndemes». Sharty: muǵalim sóz jazylǵan kartochkany kórsetedi, oqýshylar ol sózge aýyzsha dybystyq taldaý jasaıdy, suraǵyn anyqtaıdy.

Sabaqty qorytyndylaý.
- Búgin qandaı sózdermen tanystyq?
- Suraqtaryn ata?
- Mysal keltir.

Baǵalaý. Sabaqqa belsendi qatysqan oqýshylardy baǵalap, madaqtaý.
Úıge tapsyrma