InfoHub Logo

UBT kezinde, kúndelikti turmysta nemese qarapaıym matematıka sabaǵynda keıbir amaldardy oısha esepteý qıyndyq týdyrady. Ádette, biz ondaı kezde oılanbastan kálkýlátorǵa qaraı júgiremiz. Sondyqtan búgin sizderge eshqandaı quralsyz matematıkalyq esepteýlerdi jeńildetetin birneshe ádisti usynamyn.

1. Eki tańbaly sandy 11-ge kóbeıtý

11 sanyn eki tańbaly sanǵa kóbeıtken kezde sheshimniń úsh sıfrdan (???) bolatyny belgili.

Iaǵnı: 81*11=???

Odan bólek myna bir qýlyqtardy bilý kerek:

1) Birinshi sıfr negizi sannyń alǵashqy sıfrymen sáıkes keledi (81);

2) Ortadaǵy sıfr negizgi sannyń sıfrlarynyń qosyndysyna teń bolady (8+1);

3) Úshinshi sıfr negizgi sannyń sońǵy sıfrymen sáıkes keledi (81).

Sonymen:

8*11=??? —> 8 (8+1) 1 —> 891

Jaýaby: 81*11=891

Keı jaǵdaılarda ortasyndaǵy, ıaǵnı jaqsha ishindegi san eki sıfrdan turýy múmkin. Ondaı jaǵdaıda sol jaqsha ishindegi sannyń sońǵy sıfryn esimizde saqtap qalamyz da, birinshisin alǵashqy jaqsha syrtyndaǵy sıfrǵa qosamyz.

Mysaly: 78*11=???

7 (7+8) 8 —>7 (15) 8—> (7+1) 5 8 —> 858

Jaýaby: 78*11=858
 

---

2. Sandy 5-ke kóbeıtý

Keı jaǵdaıda kezdeısoq bir sandy 5-ke kóbeıtkende oılanyp qalamyz. Kez kelgen sandy 5-ke ońaı kóbeıtý úshin sol sandy 10-ǵa kóbeıtip, ony 2-ge bólý kerek.

Mysaly: 49*5=?

1) 49*10=490

2) 490/2=245

Jaýaby: 49*5=245

3. Sońy 5-pen aıaqtalatyn sandardy kvadrattaý

Mysaly: 35*35=?

1) «35» sanynyń alǵashqy sıfryn sol sıfrdyń 1-ge qosyndysyna kóbeıtemiz. Iaǵnı, 3*(3+1)=12

2) Osy shyqqan sannyń sońyna barlyq jaǵdaıda 25 sanyn jalǵaımyz. 1225

Jaýaby: 35*35=1225

Maqala massaget.kz saıtynan alynǵan

---