InfoHub Logo

Mandarın — sıtrýstar tuqymdasyna jatatyn máńgi jasyl alasa aǵash. Otany Qytaı, ataýy da qytaılardan kelgen. Erte zamandarda Qytaıdaǵy baı, aýqatty adamdarǵa «mandarın» degen laýazym berilgen eken.

Ereksheligi – qys mezgilinde tumaý, salqyn tıý jáne S dárýmeni qajetti barlyq aýrýlarǵa shıpa bolyp tabylady. Basqa sıtrýstarǵa qaraǵanda japyraǵynyń sabaǵy jińishkeleý jáne ol eń tez pisetin ári kóp jemis beretin aǵash. Mamyr – shilde aılarynda gúldeıdi. Gúli aq tústi, maıda. Qarasha – jeltoqsan aılarynda jemis beredi. Mandarın – qońyrjaı beldeýlerinde ósetin tátti, sýly jáne hosh ıisti jemis. Apelsınge uqsas erekshelikteri bar jáne aıryqsha S dárýmenine óte baı. Quramynda A, V, E dárýmenderimen qosa kalsıı, kalıı, magnıı, natrıı, temir, brom jáne fosfor mıneraldary bar. Al qabyǵy R dárýmenine baı.

Paıdalary:

- Qandy tazalaıdy.

- Júrek pen tamyr aýrýlaryna qarsy qorǵaýshy.

- Holesterındi jáne joǵarǵy qan qysymyn túsirýge kómektesedi.

- Qan tamyrdyń qataıý jáne sal aýrýlaryna paıdaly.

- Júıkeni tynyshtandyrady.

- Keshki astan keıin 1-2 dana jelinse, uıqysyzdyq aýrýyna paıdaly.

- Imýnıtetti kúsheıtedi. Jótelge, tumaýǵa qarsy paıdaly.

- As qorytýdy jaqsartady.

- Terini tazartady. Mıkrobtardy joıyp, asqazandy juqpaly aýrýlardan saqtaıdy.

- Shóldi jaqsy qandyrady.

- Qan aınalym júıesin jaqsartady.

Mandarındi jemis kúıinde jáne tosap kúıinde jeýge bolady. Qabyqtarynan efır maıy jasalynady. Qabyqtaryn úkkishten ótkizip, keks, tort sekildi tátti taǵamdarǵa qosylyp pisirilip jelinse, júrek jáne qan tamyrlary aýrýlaryna paıdaly bolyp keledi.

---