InfoHub Logo

Ertede bir bes aǵaıyndy jigit bar eken. Beseýi bir baıterektiń qasyna jarty jer salǵan eken. Egini pisken soń, túnde kelip bireý jep ketedi eken. Sonan soń olar eginin kúzetipti. Áýeli úlken aǵasy kúzetipti, biraq eshkimdi kórmepti. Solaısha tórt aǵasy - tórt kún kúzetipti. Besinshi kúni eń kishisi kúzetipti, aty Qaraǵylysh eken, Qaraǵylysh kúzetken kúni kókten bir qara bıe kelipti; egindi jep jatqanda Qaraǵylysh ony ustap alypty. Sonda álgi qara bıe aıtypty:

- Eı bala, meni jiber dedi; meniń bes qulynym bar, beseýin beseýińe bereıin - dedi. Qaraǵylysh ony qoıa berdi. Sonan soń qara bıe qulyndaryn alyp kelip, eń kishisin Qaraǵylyshqa berdi, bóten tórteýin tórt aǵasyna berdi. Sonda bári jarysqanda Qaraǵylysh ozady eken. Bir kúni Qaraǵylysh julyndaı jerden tútin kóripti; kórgen soń soǵan barypty, barsa - bir jalmaýyz kempirdiń úıi eken. Ol kempirdiń bes qyzy bar eken; qyzdarynyń oınaıtyn, jatatyn, tamaq ishetin úıleri bólek-bólek eken. Sonda Qaraǵylysh qyzdardyń oınaıtyn úıine baryp, kilemniń astyna jatypty. Qyzdar kele bergende kilemdi kóterip qalypty. Sonda qyzdar oıbaılap, sheshesine barypty. Sheshesi urysyp jiberipti. Sonan soń qyzdar kelip oınap otyrǵanda, Qaraǵylysh qyzdardy ustap alyp, tórteýin eki qoltyǵyna tyǵyp, bireýin ıinine tyǵyp, atyna minip qashypty; qashqanda kempir Qaraǵylyshqa jylap aıtypty:

- Qyzdarymdy erteń uzataıyn, búgin óziń qon! -depti. Sonan soń Qaraǵylysh qyzdaryn ózine berip, ózi qonypty. Kesh bolǵan soń Qaraǵylyshqa uıyqta dep, tósek salyp beripti. Qaraǵylysh tysqa shyqsa, aty bir kózinen qan, bir kózinen jas aǵyp tur eken. Sonda aty aıtypty:

-Sen búgin uıyqtama, uıyqtasań seni óltiredi, jalmaýyz kempir temir tis soqtyryp jatyr - dedi. Qaraǵylysh úıge kelip uıyqtamaı jatypty. Sonda kempir kelip, esikti qarap aıtypty Uıyqta shyraǵym!-depti de, ketip qalypty. Birazdan soń taǵy kelipti. Sóıtip júrgende tań atyp qalypty. Sonan soń kempir qyzdaryn yrǵap-jyrǵap uzatypty, sonda aıtypty:

- Osy jerde úsh bel bar, ekeýine qonbańdar, eń shetikisine qonyńdar - depti. Kún kesh bolǵan son tórt aǵasy eń ortadaǵysyna qonypty. Qaraǵylysh jańǵyz ózi eń shetkisine baryp qonypty. Qaraǵylysh erteń turǵan soń, tórt aǵasy jylap jatyr eken, esitipti olarǵa bir kisi aıtady eken:

-Qaraǵylyshty ákep berseńder, jibereıin - dep. Sony Qaraǵylysh esitipti de, soǵan kelipti; kelse -bir aıdahar eken. Ol aıdahar bóten aǵalaryn qoıa berip, Qaraǵylyshty alyp qalypty. Sonan soń Qaraǵylyshqa aıtypty:

- Berimes hannyń ólimes qyzyn akep ber! -depti. Qaraǵylysh jaraıdy dep ketipti. Kele jatsa bir taýdy bir taýǵa qosyp [jatqan] kisige jolyǵady. Sonda Qaraǵylysh surapty:

- He ǵylyp júrsin? - dep. Ol kisi aıtypty:

- Qaraǵylyshqa joldas bolaıyn dep júrimin-depti. Sonymen júrgende Qaraǵylysh taǵy bir kóldi kólge qosyp [jatqan] kisini joldas qylyp alypty jáne bir mergendi jáne bir shapshańdy; shapshań sonsha asqan eken: eki otyrǵan saýysqannyń biriniń quıryǵyn birine kesip alyp jalǵaıdy eken. Solarmen bir atqa minisip kelipti. Kelse bir eki taý kóripti: sol taýdyń búıirinen iriń aǵyp jatyr eken. Munyń astynda hanıyq aýyly bar eken. Qaraǵylysh hanǵa baryp aıtypty:

- Seniń kyzyńdy alaıyn dep keldim - depti. Sonan soń han aıtypty:

- Bes aıla qylamyn, beseýin de tapsań qyzymdy beremin, taba almasań óltiremin! -dedi. Áýeli at jarystyramyz dep, at jarystyrypty. Sonda Qaraǵylyshtyń aty aldymen kelipti. Sonan soń han jaıaý kisi jarastyramyn depti. Sonda Qaralyǵysh manaǵy júırikti shyǵarypty; han bir kempirdi shyǵarypty. Ol kempir bir shelek bal alypty. Jarysardyń aldynda ol kempir júırigine baldy berip-berip mas qylypty, uıyqtatyp tastap ózi ketip qalypty. Sonda jer tyńdaýshy da aıtypty.

- Sol bireý adam keledi - depti. Sonda Qaralyǵysh mergenge:

- At! - depti. Mergen basyndaǵy shelekti atypty; shelektiń dyńǵyrlaǵan daýysymen [júırik] oıanyp tura salyp, ornynan biir ýys topyraq ala salyp júgiripti. Kempirge jetken soń [ol]:

- Sheshe! - depti. Sonda kem.pir artqa qaraǵanda, kózine topyraq shashyp qalǵanda, kempir oıbaılap qalypty. Sóıtip júırik aldymen kelipti. Sonan soń han barlyǵyn bir temir úıge qamapty da, jan-jaǵynan berik basypty. Sonda manaǵy kól urttaǵysh eki urtyna eki kóldiń sýyn urttap ákelip, úıge shashypty. Sonan soń han qyzyn uzatypty. Manaǵy Qaraǵylyshtyń joldastary ornynda qalypty, olarǵa Qaraǵylysh kıim bergen eken, olar almapty. Sonan soń Qaraǵylysh qyzdy aıdaharǵa ákelip beripti de, ózi ketip, kele-kele jatyp, óziniń aǵalaryn taýyp alypty.

Ybyraı Altynsarın

Sábıge ómir syılaǵan qudiret

Óli men tiriniń dostyǵy týraly ańyz

---