InfoHub Logo

Sabaqtyń maqsaty:
1) Bilimdilik maqsaty: Aýyzeki sóıleý tilinde qajettilik týdyratyn esimdik jaıly túsinikterin qalyptastyrý, bilim daǵdylaryn keńeıtý
2) Damytýshylyq maqsaty: Oqýshylardyń tanymdyq qabiletin, tilin, oı - órisin, oılaý qabiletin damytý, sózdik qoryn molaıtý
3) Tárbıelik maqsaty: Tilge degen yntasyn molaıtý, adamgershilik qasıetterge baýlyp, týǵan jer tabıǵatyn qorǵaıtyn azamattardy tárbıeleý
Sabaqtyń kórnekilikteri: ınteraktıvti taqta, syzba - kesteler, úlestirmeli kespe qaǵazdar
Sabaqtyń túri: Jańa bilim berý, oıyn sabaǵy, izdendirý
Sabaqtyń ádis - tásilderi: dıdaktıkalyq oıyn ádisi, suraq - jaýap, toptyq

Sabaqtyń barysy:
Psıhologıalyq daıarlyq: «Júrekten júrekke»
Uıymdastyrý kezeńi:
1. Sálemdesý, oqýshylardy túgendeý. Oqýshylardy sabaqqa jumyldyrý.
- Myna sýretten ne kórdik?
- Tabıǵat kórinisi qandaı?
- Tabıǵattyń qandaı bolǵanyn qalaısyńdar?
- Qalaı oılaısyńdar? Qaı aımaqtyń tabıǵaty eń sulý? Árıne bul Shyǵys Qazaqstannyń tabıǵaty.
- Árıne, tamasha tabıǵatty qalaımyz,- deı otyryp, búgingi taqyryp
«Tabıǵat tamashasy» jáne «Esimdik» bolatyndyǵymen tanystyrý.

2. Jetek suraqtar qoıa otyryp, sóz taptaryn eske túsirý.
Oqýshylarǵa taqtadaǵy sóılemnen zat esim, syn esim, san esim, etistik sóz taptaryn anyqtatý.
Jaqynda bizdiń úlken mektepke júz jyl tolady.
Sóz taptaryn saralap aıtqyza otyryp, kelesi sóz taby esimdik
ekenin aıtý.
Esimdik – zat esim, san esim, syn esimniń ornyna jumsalatyn sóz taby. Maǵynasyna qaraı esimdik jeti túrge bólinedi:
Jikteý esimdigi: adammen baılanysty bolady /men, sen, siz, ol/
Silteý esimdigi: / bul, osy, anaý, mynaý, sonaý, ana/
Suraý esimdigi: kim? ne? neshe? qansha? qandaı? qalaı? qashan?
Ózdik esimdigi: ózim, óziń, ózi, ózimiz, ózderiniń, óz sózi jatady
Belgisizdik esimdigi: bir, ár, álde
Bolymsyzdyq esimdigi: emes, joq
Jalpylaý esimdigi: bári, barlyq, barsha, bar, búkil, túgel
Jańa sabaq kezeńi:
Kelesi kezekte týǵan jer tabıǵatyna saıahat jasalatyndyǵy, ol úshin jolda kezdesetin qaqpa týraly aıtý.
Synyp eki topqa bólinedi. / toptyń aty, urany/
İ top: Alǵyrlar
İİ top: Tapqyrlar
Taqtada «Altyn qaqpa» oıynynyń kezeńderi shyǵarylady
«Altyn qaqpa» oıynynyń kezeńderi:
• «Tas qaqpa» – Zertteýshilik kezeń
• «Qola qaqpa» – İzdenýshilik kezeńi
• «Kúmis qaqpa» – Tájirıbelik kezeń
• «Altyn qaqpa» – Shyǵarmashylyq kezeńi
• Qorytyndy. “Jeri baıdyń - eli baı ”
Oıynnyń barysy:
• «Tas qaqpa» – Zertteýshilik kezeń.
Tas qaqpa tapsyrmasy:
1. Sózdik jumysy
Jańa sózdermen sóz tirkesin, sóılemder quraý.
Sharty: 2 topty jarystyra berilgen syzbalar boıynsha esimdikti qosyp sóz tirkesin qurý.
Esimdik + zat esim Esimdik + syn esim
Zertte:
Túsinikterin tekserý maqsatynda aldaryna semantıkalyq karta úlestiriledi. Sózderdi tıisti uıashyqtarǵa ornalastyrý. Esimdik qataryn 2 top daýystap oqyp beredi.

Sózder Zat esim Syn esim San esim Esimdik
Bári
Bizdiń
Symbatty
Mynaý
Tátti
Sen
Osy
eki
On tórt
«Tas qaqpa» kezeńi tamamdalyp, «Qola qaqpa» – İzdenýshilik kezeńiniń bastalǵanyn jarıalaý. «Qola qaqpa» – İzdenýshilik kezeńiniń shartymen tanystyrý.
Sharty: I tapsyrmasy:
Berilgen suraqtardaǵy orys sózderin aýdarý, sol suraqtarǵa esimdikterdi qatystyra, jaýap berý.
- Almaty kóli týraly /chto /bilesiń? /Almaty kóli týraly barlyq kitaptarda jazylǵan/
-/Eto /kól /tebe/ unaı ma? / Bul kól ózime qatty unaıdy/
-/Etot/ jerdi /kakoı/ saıahatshy aralaǵan? / Sol jerdi neshe saıahatshy aralaǵan?/
- Alataý óńirinde /ty/ boldyń ba? /Alataý óńirinde ózim boldym/
II tapsyrmasy:
Berilgen óleńdegi esimdikti anyqtaý, basqa esimdiktermen almastyrý.

Aqsý, Kóksý, Qarasý,
Bul sýmen tústep tanysý.
Yrǵyz, Torǵaı, Aıakóz,
Saı - salanyń bári – sý
«Qola qaqpa» kezeńiniń aıaqtalǵanyn jarıalaı otyryp,
«Kúmis qaqpa» tájirıbelik kezeńiniń bastalǵanyn habarlaý. «Kúmis qaqpa» kezeńiniń shartymen tanystyrý.
1. Tabıǵat........... baılyǵymyz. Barys........... jerdi mekendeıdi? Tabıǵatty qorǵaý -.......... adamnyń boryshy.......... qoryqta sý qustary mekendeıdi.
....... Qazaqstannyń qaı jerinde turasyń? Zaısan kólinde........... balyqtyń túrleri bar.
Qajetti sózder: osy, myna, barlyq, bizdiń, barsha, sen.

2. Jumbaqtar sheshý, esimdik tabý
Ózi úlbirep tur,
Murtynyń tıgen jeri kúldirep tur. (gúl)

Syrtym - qyzyl, ózim - aq, denem toptaı,
Sheshindirseń, jylatam urmaı - soqpaı. (pıaz)

«Kúmis qaqpa» kezeńiniń aıaqtalyp, «Altyn qaqpa» kezeńiniń bastalǵanyn aıtý.
«Altyn qaqpa» – Shyǵarmashylyq kezeńiniń shartymen tanystyrý.
Sharty: Berilgen syzba boıynsha shaǵyn áńgime jazý

Sabaqty bekitý: Test arqyly alǵan bilimderin bekitý.
Test
1. Esimdik qandaı sóz taby?
A) Zattyń synyn bildiredi
Á) Esim sózder ornyna qoldanylady *
B) Zattyń atyn bildiredi

2. Esimdik maǵynasyna qaraı neshege bólinedi?
A) 7
Á) 5
B) 6

3. San esimderdi belgile
A) on bir, tabıǵat, sary
Á) adam, oqýshy, jeti
B) alty, on bir, eki myń eki

4. Dara syn esimderdi kórset
A) qyzyl ala, qara shubar
Á) aq, qara, ashshy
B) qara kók, sulý, sary

5. Jalqy zat esimderdi anyqta
A) Astan, Muhtar, Ulan
Á) qala, oqýshy, sana
B) Kóksý, oı, gazet

6. Zat esim qandaı sóz taby?
A) zattyń qımylyn bildiredi
Á) zattyń atyn bildiredi
B) zattyń sanyn bildiredi

7. Jınaqtyq san esimderdi tap
A) tórteý, toqsan eki, on toǵyz
Á) úsheý, segiz, on
B) bireý, ekeý, jeteý

8. San esimniń suraǵyn anyqta
A) qandaı, qaı, kimniń?
Á) qansha, neshe, neshinshi
B) kim, ne, nesi

Sabaqty qorytyndylaý: «Jeri baıdyń - eli baı» qanatty sózben oqýshylardyń oıyn túıindeý. Elimizdiń tabıǵatyn qorǵap, kórkeıtetin azamattar bolýyna tilek bildirý.
Úı tapsyrmasyn berý: Oqýlyqtaǵy 4 - tapsyrma. Berilgen esimdiktermen sóz tirkesterin quraý.