ءان ايتۋ داعدىلارى 2/4 ولشەمى
ءان ايتۋ داعدىلارى 2/4 ولشەمى
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ مۋزىكالىق ساۋاتىن اشۋ، وي ءورىسىن دامىتۋ.
بىلىمدىلىگى: اندەردى نوتامەن سولفەدجيو وقۋعا ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ جان - جاقتى ويلاۋىن، ىزدەنۋىن دامىتۋ، مۋزىكالىق ساۋاتىن تەرەڭدەتۋ، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ، وي ءورىسىن كەڭەيتۋ.
تاربيەلىلىگى: مۋزىكالىق شىعارمالاردى تىڭداۋ نەمەسە ورىنداۋ كەزىندە العان اسەرلەنۋ ارقىلى تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءوتىلۋ ءادىسى: بايانداۋ، وي تۇيىندەۋ، سۇراق جاۋاپ.
ساباقتىڭ كورنەكتىلىگى: نوتا ساۋاتى كورنەكىلىك پلاكاتتار، كوشپەلى ەكراندا دايىندالعان سلايد، ءان كىتاپتارى، تاسپالار.
ساباقتىڭ ءوتىلۋ ماقساتى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ؛
2. وتكەن ساباقتارعا قايتالاۋ، ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ؛
3. ءۇي تاپسىرماسىنا قورىتىندى، داۋىس جاتتىعۋلارىن جاساتۋ؛
4. «قازاقستان» ءانىن جاتقا ورىنداۋ؛
5. جاڭا ساباققا زەيىندەرىن اۋدارۋ؛
ءان ايتۋ داعدىلارى. (ا، و، ي، ۋ، ە داۋىستى دىبىستاردىڭ دۇرىس ورىندالۋى) 2/4 ولشەمى.
ءان ايتۋ داعدىلارى ءتورت ماقساتتا ورىندالادى.
1. ءان ايتۋ بارىسىندا داۋىستى تاربيەلەۋدىڭ ءار ءتۇرلى ارالاس تۇرلەرى پايدالانىلادى،
بىرەۋىندە ىشپەن، ەكىنشىسىندە كەۋدە كلەتكاسىمەن، ال ۇشىنشىسىندە تومەنگى قابىرعا ۇلعايادى. قازىرگى ءان ايتۋ تاجىريبەسىندە ىشپەن دەمالۋدىڭ كەڭ ءتۇرى تاراعان. ءان ايتۋ داعدىلارىن مەڭگەرۋ بارىسىندا 3 ەرەجەنى ءتۇسىنى كەرەك.
1 - ەرەجە دەمدى تەز جانە ەلەۋسىز الۋ كەرەك (يىقتى كوتەرمەي)
2 - ەرەجە ىشكە العان دەمدى مۋزىكالىق ءبىر سويلەم بىتكەنشە جەتكىزە ءبىلۋ.
3 - ەرەجە دەم شىعارۋدى بىرتىندەپ جانە بىرتەگىس شىعارۋ (جاعىلعان جارىققا ۇرلەگەن ءتارىزدى)
دەم الۋ ءان ايتۋ كومپلەكسىنىڭ ءبىر بولىگى.
داۋىستى دىبىستاردىڭ ۆوكالدىق جۇمىسى بارىسىندا كوبىرەك قولدانىلاتىن «ا» دىبىسى بولىپ تابىلادى. بۇل دىبىستى ايتۋ كەزىندە جاق تومەن ءتۇسىرىلىپ، اۋىز قۋىسى كەڭ اشىلادى، جۇتقىنشاق قىساڭ بوپ تۇرادى.
«و» داۋىستى دىبىسى «ا» دىبىسىنىڭ قاسيەتتەرىن مەڭگەرەدى، ال ءبىراق تەمبرى بويىنشا كۇڭگىرتتەۋ بولادى.
«ي» داۋىستى دىبىسى ءبىر جاعىنان جوعارى پوزيسيانى تابۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن دىبىستالۋى وتكىر دىبىس. بارلىق داۋىستى دىبىستاردىڭ ىشىندەگى «ۋ» دىبىسى تەرەڭ نەمەسە ايعايلاماي شىعاراتىن دىبىستاردىڭ ءبىرى.
2. ماقساتى. داۋىسسىز دىبىستار ۇياڭ جانە قاتاڭ بولىپ بولىنەدى. ۇياڭ داۋىسسىزداردى ايتۋ بارىسىندا داۋىس شىمىلدىعى قوسىلادى. ول دىبىستار ب، ۆ، گ، د، ز، ل، م، ر. ال قاتاڭ داۋىسسىزدار دا داۋىس شىمىلدىعىنىڭ كومەگىنسىز جاسالادى. ول دىبىستار ك، پ، ە، ت، ف، ح، س، يا، ش، شش.
ۇياڭ داۋىسسىزدار اراسىندا ۆوكالدىق دىبىستالۋ ەلەمەنتتەرىن قۇرايتىن مۇرىن جولدى ءۇندى دىبىستارى (سونورنىە) دەپ تە بولىنەدى. ولارعا ل، م، ن، ر، ڭ دىبىستارى جاتادى. ءان ايتۋدا بۇل دىبىستاردىڭ دا ماڭىزدى ءرولى بار.
3. ماقساتى. داۋىستىلاردىڭ شيراقتىلىعىن تاربيەلەۋ.
داۋىستاردىڭ شيراقتىلىعى انىق ديكسيانىڭ جانە بايلانىستىرا ايتا ءبىلۋدىڭ بۇرىن مەڭگەرگەن داعدىلارى نەگىزىندە الىنادى. ديكسيا دەگەنىمىز - سويلەگەندە، ولەڭ، تاقپاق ايتقاندا ءسوزدىڭ جانە بۋىننىڭ اشىق، ايقىن ايتىلۋى. مۇنداي داعدىلار بولماسا ديناميكالىق جانە شاپشاڭدىق نيۋانستارىمەن بەرىلگەن شىعارمالاردى ورىنداۋ دىبىستىق جانە ديكسيالىق جاعىنان ساپاسىز بولادى. داۋىستىڭ يكەمدىلىگى نەمەسە جىلدامدىعى وتە كەڭ ۇعىم.
4. ماقساتى. كوپ داۋىستىلىقتى ايتۋدىڭ قاراپايىم داعدىلارىن مەڭگەرتۋ. كوپ داۋىستىلىقتى ادەمى ايتۋ نەگىزى بولىپ، داۋىستى دىبىسقا قۇرىلعان ءاندى دۇرىس ايتۋ نەگىزىندە جاسالاتىن ينتوناسيالىق تازا ۋنيسون (ۋنيسون – ءبىر داۋىسقا ايتىلاتىن دىبىس ۇندەستىگى).
2/4 ولشەمى
1 ي 2 ي
2/4 ولشەمى نوتا كىلتىمەن قاتار نوتا سىزىعىنا جازىلادى، بۇل ءاننىڭ ولشەمى 2 گە تەڭ ەكەنىن كورسەتەدى. مىسالى، “ءبىزدىڭ ءان”
سەرگىتۋ ءساتى
اداسقان ارىپتەر
ن ب ا ر ب د ز ي
و ج ە ق يا ت ءى گ
ت ف م پ ە ى ش ل
ا ك ر د ي و ن
ساباقتى قورىتىندىلاۋ: سۇراق - جاۋاپتار ارقىلى
1. ءانشى بولۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن نە كەرەك؟
2. ءان ايتۋ داعدىلارى نەشە ماقساتتا ورىندالادى؟
3. 1 - 2 ءشى ماقساتى قانداي؟
4. 3 - 4 ءشى ماقساتى قانداي؟
5. ءۇش ەرەجەنى اتا؟
6. 2/4 ولشەمىن جاساپ كورسەتۋ؟
ۇيگە تاپسىرما:
ءان ايتۋ داعدىلارىنىڭ ماقساتتارى مەن ەرەجەلەرىن جاتقا ايتۋ.
2/4 ولشەمىندە جاتتىعۋلار جاساۋ.
قىزىلوردا وبلىسى،
قازالى اۋدانى، ايتەكە بي كەنتى
اۋداندىق وقۋشىلار ءۇيى
«جەكە ءان» ۇيىرمە جەتەكشىسى:
ن. قارىمساقوۆا
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ مۋزىكالىق ساۋاتىن اشۋ، وي ءورىسىن دامىتۋ.
بىلىمدىلىگى: اندەردى نوتامەن سولفەدجيو وقۋعا ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ جان - جاقتى ويلاۋىن، ىزدەنۋىن دامىتۋ، مۋزىكالىق ساۋاتىن تەرەڭدەتۋ، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ، وي ءورىسىن كەڭەيتۋ.
تاربيەلىلىگى: مۋزىكالىق شىعارمالاردى تىڭداۋ نەمەسە ورىنداۋ كەزىندە العان اسەرلەنۋ ارقىلى تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءوتىلۋ ءادىسى: بايانداۋ، وي تۇيىندەۋ، سۇراق جاۋاپ.
ساباقتىڭ كورنەكتىلىگى: نوتا ساۋاتى كورنەكىلىك پلاكاتتار، كوشپەلى ەكراندا دايىندالعان سلايد، ءان كىتاپتارى، تاسپالار.
ساباقتىڭ ءوتىلۋ ماقساتى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ؛
2. وتكەن ساباقتارعا قايتالاۋ، ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ؛
3. ءۇي تاپسىرماسىنا قورىتىندى، داۋىس جاتتىعۋلارىن جاساتۋ؛
4. «قازاقستان» ءانىن جاتقا ورىنداۋ؛
5. جاڭا ساباققا زەيىندەرىن اۋدارۋ؛
ءان ايتۋ داعدىلارى. (ا، و، ي، ۋ، ە داۋىستى دىبىستاردىڭ دۇرىس ورىندالۋى) 2/4 ولشەمى.
ءان ايتۋ داعدىلارى ءتورت ماقساتتا ورىندالادى.
1. ءان ايتۋ بارىسىندا داۋىستى تاربيەلەۋدىڭ ءار ءتۇرلى ارالاس تۇرلەرى پايدالانىلادى،
بىرەۋىندە ىشپەن، ەكىنشىسىندە كەۋدە كلەتكاسىمەن، ال ۇشىنشىسىندە تومەنگى قابىرعا ۇلعايادى. قازىرگى ءان ايتۋ تاجىريبەسىندە ىشپەن دەمالۋدىڭ كەڭ ءتۇرى تاراعان. ءان ايتۋ داعدىلارىن مەڭگەرۋ بارىسىندا 3 ەرەجەنى ءتۇسىنى كەرەك.
1 - ەرەجە دەمدى تەز جانە ەلەۋسىز الۋ كەرەك (يىقتى كوتەرمەي)
2 - ەرەجە ىشكە العان دەمدى مۋزىكالىق ءبىر سويلەم بىتكەنشە جەتكىزە ءبىلۋ.
3 - ەرەجە دەم شىعارۋدى بىرتىندەپ جانە بىرتەگىس شىعارۋ (جاعىلعان جارىققا ۇرلەگەن ءتارىزدى)
دەم الۋ ءان ايتۋ كومپلەكسىنىڭ ءبىر بولىگى.
داۋىستى دىبىستاردىڭ ۆوكالدىق جۇمىسى بارىسىندا كوبىرەك قولدانىلاتىن «ا» دىبىسى بولىپ تابىلادى. بۇل دىبىستى ايتۋ كەزىندە جاق تومەن ءتۇسىرىلىپ، اۋىز قۋىسى كەڭ اشىلادى، جۇتقىنشاق قىساڭ بوپ تۇرادى.
«و» داۋىستى دىبىسى «ا» دىبىسىنىڭ قاسيەتتەرىن مەڭگەرەدى، ال ءبىراق تەمبرى بويىنشا كۇڭگىرتتەۋ بولادى.
«ي» داۋىستى دىبىسى ءبىر جاعىنان جوعارى پوزيسيانى تابۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن دىبىستالۋى وتكىر دىبىس. بارلىق داۋىستى دىبىستاردىڭ ىشىندەگى «ۋ» دىبىسى تەرەڭ نەمەسە ايعايلاماي شىعاراتىن دىبىستاردىڭ ءبىرى.
2. ماقساتى. داۋىسسىز دىبىستار ۇياڭ جانە قاتاڭ بولىپ بولىنەدى. ۇياڭ داۋىسسىزداردى ايتۋ بارىسىندا داۋىس شىمىلدىعى قوسىلادى. ول دىبىستار ب، ۆ، گ، د، ز، ل، م، ر. ال قاتاڭ داۋىسسىزدار دا داۋىس شىمىلدىعىنىڭ كومەگىنسىز جاسالادى. ول دىبىستار ك، پ، ە، ت، ف، ح، س، يا، ش، شش.
ۇياڭ داۋىسسىزدار اراسىندا ۆوكالدىق دىبىستالۋ ەلەمەنتتەرىن قۇرايتىن مۇرىن جولدى ءۇندى دىبىستارى (سونورنىە) دەپ تە بولىنەدى. ولارعا ل، م، ن، ر، ڭ دىبىستارى جاتادى. ءان ايتۋدا بۇل دىبىستاردىڭ دا ماڭىزدى ءرولى بار.
3. ماقساتى. داۋىستىلاردىڭ شيراقتىلىعىن تاربيەلەۋ.
داۋىستاردىڭ شيراقتىلىعى انىق ديكسيانىڭ جانە بايلانىستىرا ايتا ءبىلۋدىڭ بۇرىن مەڭگەرگەن داعدىلارى نەگىزىندە الىنادى. ديكسيا دەگەنىمىز - سويلەگەندە، ولەڭ، تاقپاق ايتقاندا ءسوزدىڭ جانە بۋىننىڭ اشىق، ايقىن ايتىلۋى. مۇنداي داعدىلار بولماسا ديناميكالىق جانە شاپشاڭدىق نيۋانستارىمەن بەرىلگەن شىعارمالاردى ورىنداۋ دىبىستىق جانە ديكسيالىق جاعىنان ساپاسىز بولادى. داۋىستىڭ يكەمدىلىگى نەمەسە جىلدامدىعى وتە كەڭ ۇعىم.
4. ماقساتى. كوپ داۋىستىلىقتى ايتۋدىڭ قاراپايىم داعدىلارىن مەڭگەرتۋ. كوپ داۋىستىلىقتى ادەمى ايتۋ نەگىزى بولىپ، داۋىستى دىبىسقا قۇرىلعان ءاندى دۇرىس ايتۋ نەگىزىندە جاسالاتىن ينتوناسيالىق تازا ۋنيسون (ۋنيسون – ءبىر داۋىسقا ايتىلاتىن دىبىس ۇندەستىگى).
2/4 ولشەمى
1 ي 2 ي
2/4 ولشەمى نوتا كىلتىمەن قاتار نوتا سىزىعىنا جازىلادى، بۇل ءاننىڭ ولشەمى 2 گە تەڭ ەكەنىن كورسەتەدى. مىسالى، “ءبىزدىڭ ءان”
سەرگىتۋ ءساتى
اداسقان ارىپتەر
ن ب ا ر ب د ز ي
و ج ە ق يا ت ءى گ
ت ف م پ ە ى ش ل
ا ك ر د ي و ن
ساباقتى قورىتىندىلاۋ: سۇراق - جاۋاپتار ارقىلى
1. ءانشى بولۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن نە كەرەك؟
2. ءان ايتۋ داعدىلارى نەشە ماقساتتا ورىندالادى؟
3. 1 - 2 ءشى ماقساتى قانداي؟
4. 3 - 4 ءشى ماقساتى قانداي؟
5. ءۇش ەرەجەنى اتا؟
6. 2/4 ولشەمىن جاساپ كورسەتۋ؟
ۇيگە تاپسىرما:
ءان ايتۋ داعدىلارىنىڭ ماقساتتارى مەن ەرەجەلەرىن جاتقا ايتۋ.
2/4 ولشەمىندە جاتتىعۋلار جاساۋ.
قىزىلوردا وبلىسى،
قازالى اۋدانى، ايتەكە بي كەنتى
اۋداندىق وقۋشىلار ءۇيى
«جەكە ءان» ۇيىرمە جەتەكشىسى:
ن. قارىمساقوۆا