InfoHub Logo

اقپاراتتى قورعاۋ جانە قۇپيالىق ستراتەگياسى

ينتەرنەتتەگى قاۋىپسىزدىك پەن قۇپيالىلىق مالىمەتتەردى جانە فايلداردى شيفرلاۋ

اقپاراتتى قورعاۋ جانە ونىڭ قۇپيالىق ستراتەگياسى

ەسەپتەگىش تەحنيكادا قاۋىپسىزدىك ۇعىمى كەڭ ماعىناعا يە. كومپيۋتەردىڭ سەنىمدىلىگى، قۇندى مالىمەتتەردىڭ ساقتالۋى، رۇقساتسىز وزگەرتۋلەردەن قورعاۋ جانە ەلەكتروندى بايلانىسپەن حات جازىسۋ قۇپياسىن ساقتاۋ - قاۋىپسىزدىكتىڭ ماڭىزدى اسپەكتىلەرى. اقپارات قاۋىپسىزدىگىنىڭ ءقاۋپى – مالىمەتتەردىڭ جويىلۋى، تۇتاستىعىنىڭ بۇزىلۋى، قۇپيالىلىقتىڭ بۇزىلۋى نەمەسە رۇقساتسىز قول جەتكىزۋ مۇمكىندىگى بولىپ تابىلادى. كومپيۋتەرلىك جۇيەلەردەگى قاۋىپتەردىڭ كوپشىلىگى كەزدەيسوق جانە قاساقانا بولىپ ەكى تۇرگە بولىنەدى.

وركەنيەتتى ەلدەردە ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن زاڭدار قورعايدى، ءبىراق ەسەپتەگىش تەحنيكا سالاسىندا قۇقىق قولدانۋ تاجىريبەسى ءالى دامىماعان. زاڭ شىعارۋشى پروسەسس تەحنولوگيالىق دامۋعا ىلەسە المايدى، سوندىقتان كومپيۋتەرلىك جۇيەلەردىڭ سەنىمدىلىگى كوبىنە ءوزىن-وزى قورعاۋ شارالارىنا بايلانىستى.

اقپاراتتى رۇقساتسىز قول جەتۋدەن قورعاۋ ماسەلەسى عالامدىق كومپيۋتەرلىك جەلىنىڭ كەڭىنەن تارالۋىمەن كۇردەلەنە ءتۇستى. قۇندى اقپاراتتىڭ جوعالۋى، بۇرمالانۋى نەمەسە جاريالانۋىنىڭ ىقتيمالدىعىن ازايتۋ ءۇشىن اقپاراتتى قورعاۋ قاجەت.

اقپارات پەن ونىڭ قۇپيالىعىن قورعاۋ ستراتەگياسى بىردەي: اقپاراتتى باقىلاۋ. اقپاراتتىڭ ساقتالۋ ورنىن، قول جەتكىزۋدى شەكتەۋ مەن تۇتاستىعىن ساقتاۋ ماڭىزدى. نەگىزگى ستراتەگيالار:

جۇيەنى قورعاۋ: كومپيۋتەرگە رۇقساتسىز قول جەتكىزۋدى شەكتەۋ. كومپيۋتەردى فيزيكالىق ورنالاستىرۋ جانە پارولمەن قورعاۋ قاجەت.

اقپاراتتى جاسىرۋ: اقپارات قايدا ساقتالعانىن تەك ءوزىڭىز بىلسەڭىز، ونىڭ قۇپيالىعى مەن تۇتاستىعى ءقاۋىپسىز بولادى. فايلداردىڭ جالعان اتتارىن نەمەسە كورىنبەيتىن اتتارىن قولدانۋ ءتيىمدى.

اقپاراتتىڭ تۇتاستىعىن قولداۋ: مالىمەتتەردى ارحيۆتەۋ، فايلداردى قۇلىپتاۋ جانە پارولمەن قورعاۋ قاجەت.

اقپاراتتى قول جەتپەيتىن ەتۋ: ەڭ وسال اقپارات ءۇشىن فايلداردى جاسىرۋ جانە قۇلىپتاۋ جەتكىلىكسىز بولۋى مۇمكىن. مۇنداي جاعدايدا اقپاراتتى باسىلعان قۇجات تۇرىندە ساقتاۋ نەمەسە رەزەرۆتىك كوشىرمەلەردى جويۋ كەرەك.

كومپيۋتەردى تۇزاقتان الىڭىز: بەلگىلى ءبىر اقپاراتتى جاساۋ مەن ساقتاۋ قاجەت پە ەكەنىن ويلاڭىز.

ءىز جاسىرۋ: Windows جانە باسقا قوسىمشالار ءسىزدىڭ ارەكەتتەرىڭىز تۋرالى اقپارات ساقتاۋعا بەيىم. ولاردى پارامەترلەردى قويۋمەن نەمەسە قولمەن وشىرۋگە بولادى.

ينتەرنەتتەگى قاۋىپسىزدىك پەن قۇپيالىلىق: ينتەرنەتتە جۇمىس ىستەۋ كەزىندە كومپيۋتەرلىك جۇيەنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماڭىزدى. بۇكىلالەمدىك جەلى رەسۋرستارى ءاربىر كليەنتكە اشىق بولعاندىقتان، كومپيۋتەرلىك جۇيە رەسۋرستارى دا قاۋىپكە ۇشىراۋى مۇمكىن. ينتەرنەتتەگى اقپارات الماسۋ كادىمگى حات جازىسۋ سياقتى قاراستىرىلۋى ءتيىس. اقپارات بارلىق قاتىسۋشىلارعا قول جەتىمدى بولۋى مۇمكىن.

شيفرلاۋ: مالىمەتتەردى شيفرلاۋ - اقپاراتتىڭ ءوڭىن اينالدىرۋ ءادىسى. شيفرلانعان حاباردى تەك شيفرلاۋ كىلتىن بىلەتىندەر عانا وقي الادى.

اشىق جانە جابىق كىلتتەردى شيفرلاۋ: اشىق كىلتپەن شيفرلانعان حاباردى تەك جەكە، جابىق كىلتتىڭ كومەگىمەن اشۋعا بولادى. بۇل ءادىس مالىمەتتەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەدى.

قورىتىندى: ينتەرنەتتەگى اقپاراتتىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن شيفرلاۋ ادىستەرىن قولدانۋ ماڭىزدى. اشىق جانە جابىق كىلتتەردى شيفرلاۋ جۇيەلەرى اقپاراتتىڭ قۇپيالىعىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

پايدالانىلعان ادەبيەتتەر:

1. الەكسەيەۆ ا.پ. ينفورماتيكا 2001 ج.
2. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ “اقپاراتتاندىرۋ تۋرالى” زاڭى. – استانا، 8 مامىر 2003 ج.
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ “ەلەكتروندىق قۇجاتتار مەن ەلەكتروندى-سيفرلى قولتاڭبا تۋرالى” زاڭى. – استانا، 7 قاڭتار 2003 ج.
4. بەرلينەر ە.م.، گلازىرينا ي.ب.، گلازىرين ب.ە. Office 2000.
5. احمەتوۆ ك. جالپى ينفورماتيكا. استانا، 2001 ج.
6. گابباسوۆ يۋ. Internet 2000.
7. گايەۆسكيي ا.يۋ. Microsoft Office: Word 97/2000. Excel 97/2000.
8. دولجەنكوۆ ۆ.، كولەسنيكوۆ يۋ.ر. Microsoft Excel 2000.
9. سيمونوۆيچ س.، ەۆسەيەۆ گ. پراكتيكالىق ينفورماتيكا. 1998 ج.
10. سيمونوۆيچ س.، ەۆسەيەۆ گ.، الەكسەيەۆ ا. جالپى ينفورماتيكا. 1998 ج.

اقپاراتتىڭ تۇتاستىعى دەگەنىمىز نە؟
كومپيۋتەرلىك ۆيرۋس دەگەنىمىز نە
كوممەرسيالىق اقپارات
اقپارات قۇپيالىلىعىنىڭ قاۋىپتەرىنىڭ تۇرلەرى
قۇپيا دەگەن نە
اقپاراتتىڭ تۇتاستىعى نەشەگە بولىنەدى