سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 اي بۇرىن)
قارۋ بولار جۋرناليستىك شەبەرلىك

قالامگەر شەبەرلىككە جەتۋ جولى ءارتۇرلى بولۋى مۇمكىن. بىرەۋدە تۋا بىتكەن تالانت، ەكىنشىسىندە ەشبىر سىلتاۋسىز ەڭبەك ەتۋ. قازىرگى تاڭدا جۋرناليستەر بىرىنەن ءبىرى اقپاراتتى الۋ، كەي كەزدەردە العان جۋرناليستىنە سىلتەمە دە بەرمەي جاتادى، ول ءجۋرناليستىڭ جالقاۋلىعى. جۋرناليستىك شەبەرلىك ول قالامگەردىڭ قارۋى.

ۇتىمدى تاقىرىپتار وقىرماننىڭ كوڭىلىن اۋلاپ، جازىلعان ماقالانى وقۋعا بىردەن ءبىر اسەر ەتەدى. كەي كەزدەردە جۋرناليستەر ۇتىمدى تاقىرىپ قويا بەرمەيدى. مىسالى، «قونايەۆتىڭ بالالىق شاعى قايدا ءوتتى»-دەگەن تاقىرىپ مۇلدەم تارتىمدى ەمەس. وقىرمانداردىڭ جازىلعان ماقالانى وقۋىنا ۇتىمدى تاقىرىپ اسەر ەتەدى، جاقسى قويىلعان تاقىرىپ ماقالانىڭ تەڭ جارتىسى. ءدال وسى تۇستا ۇتىمدى قويىلدى دەگەن تاقىرىپتىڭ بىرىنە بەرىك بەيسەن ۇلىنىڭ انا ءتىلى گازەتىنە جاريالاعان «ورىس تىلى-دۇنيەنىڭ كىلتى ەمەس»، دەگەن ماقالا تاقىرىبىن الساق بولادى. سونداي-اق "جىلتىراعاننىڭ ءبارى التىن ەمەس" دەمەكشى، شەبەر قويىلعان تاقىرىپتار بولادى. الايدا ىشىنە ءۇڭىلىپ قاراسا، ءىلىپ الار ەشتەڭەسى جوق.

شىندىققا كەلەر بولساق. ءجۋرناليستىڭ ماقساتى كەز-كەلگەن اقپاراتتى تەك شىندىققا سۇيەنە وتىرىپ بەرۋ. ەگەر ول وقىرمانعا اقپاراتىن شىنايى فاكتىگە سۇيەنە وتىرىپ بەرمەسە جۋرناليست دەگەن اتاقتان نە حايىر. ءارقاشان ماقالاسىن جازباس بۇرىن ناقتى دالەل ىزدەۋى شارت. ەگەر ناقتى دالەل بولماسا، ويىنا كەلگەنىن جازسا، جاي عانا بلوگەردەن ەشقانداي ايىرماشىلىعى بولماعانى ما؟ ارينە. سەبەبى، كولگىرسىگەن كوپ سوزدەن ناقتى دالەل مىڭ ەسە ارتىق. اسەرى جوق ءسوز – ءولى ءسوز، دەپ بەكەردەن ايتىلمايدى.

ءجۋرناليستىڭ ماقالاسى تاپقىر، ءارى قايتالانباعان بولۋى ابزال. زامان دامىپ ب ا ق كوزدەرى كوبەيگەلى، كەي اقپاراتتىڭ ادام ساناسىنا بەرەرى از جانە ويعا ءتۇرتىپ الارداي سوزدەرى بولماي جاتادى. وقىرماندى قايتالانعان ماقالامەن قىزىقتىرۋ مۇمكىن ەمەس، ەگەر ۇتىمدى تاقىرىپ قويىلعاننان كەيىن بەرەرىڭ جوق بولسا، جازۋدىڭ دا ءمانى از. مىسالى، سۇحبات بارىسىندا سۇراقتار دۇرىس قۇرالماعان نەمەسە تەرەڭىنەن زەرتتەلمەگەن بولسا، وندا جاۋاپتىڭ قايماعىنا جەتە المايسىڭ. تاپقىر جازىلعان ماقالا تەك وقىلىمدى بولىپ قويماي، ۇلتقا تاربيە بەرەتىن بولادى. تاپقىر جازىلعان شىعارمانىڭ ماڭزدىلىعى دا وسىدا. مەن وقىرمان بولا تۇرا وقىعان ماقالادان وي تۇيىندەي المايتىن بولسام، نە پايدا؟ ءبىراق ءار جازعان وي تەك شىندىق بولۋى كەرەك. بەلگىلى ءبىر ويدى دۇرىس جەتكىزەم دەپ بۇرمالاۋ، ول ورەسكەل قاتەلىك.

باۋىرجان مومىش ۇلى ايتقانداي «زامان – تەڭىز. تەڭىز تۇبىندە شاباق تا جۇرەدى، شورتان دا جۇزەدى». ءبارى بىردەي شەبەر جۋرناليست بولا بەرمەيدى. كەي جۋرناليستەردە وسى ايتىلعاننىڭ ءبارى بولماۋى مۇمكىن، ءبىراق سول شەبەرلىككە ۇمتىلۋعا ەش كەدەرگى جوق!

بەكزات بولات ۇلى مەدياكوممۋنيكاسيا 2 كۋرس


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما