تالعات بيگەلدينوۆ
تالعات جاقىپبەك ۇلى بيگەلدينوۆ - اۆياسيا گەنەرال-مايورى، كەڭەس وداعىنىڭ ەكى مارتە باتىرى، «بارىس» وردەنىنىڭ يەگەرى. 1922 جىلى 5-تامىزدا سارىارقانىڭ كەڭ-بايتاق دالاسىندا، اقمولا وبلىسىنىڭ وزەن-كولى تاسىعان، ەمدىك سۋى اتقىلاعان مايبالىق اۋىلىندا تۋعان. ۇشاقپەن كوك جۇزىندە 500 ساعات بولعان. 305 رەت اسكەري شابۋىلعا شىعىپ، جاۋ ۇياسى – بەرليندى الۋعا ءبىرىنشى بولىپ قاتىستى. فاشيستەر وزدەرىنە اياۋسىز ءولىم وعىن سەپكەن تالعات مىنگەن ۇشاقتى «قارا اجال» دەپ اتاعان. مايداننان ورالعان سوڭ، اسكەري اۋە اكادەمياسىن اياقتايدى. قازاقستاننىڭ اسكەري-اۋە كۇشتەرىندە ءتۇرلى باسقارۋ قىزمەتىندە بولدى. كسرو جوعارعى كەڭەسىنىڭ ءۇش مارتە دەپۋتاتى بولىپ سايلاندى.
ءبىر سۇحباتىندا تالعات جاقىپبەك ۇلى بىلاي دەيدى: «ءبىزدىڭ شتۋرموۆيك سەكسەن رەت اسپانعا كوتەرىلگەن بولسا، باتىر اتاعى بەرىلەدى. ەگەر ءجۇز الپىس رەت ۇرىس سالسا، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىن ەكىنشى رەت تاعى الاسىڭ. ءۇش ءجۇز وتىز رەت ۇشساڭ، ءۇشىنشى مارتە باتىر بولاسىڭ. مەن مىناۋ شتۋرموۆيكپەن ءۇش ءجۇز بەس رەت ۇشىپ، ەكى گەرويلىقتى الىپ وتىرمىن. ءبىراق، ءۇش رەت باتىر اتاعى بۇيىرعان ەشكىم جوق»
تالعات بيگەلدينوۆ اسپانعا ۇشار الدىندا 101 جاسقا كەلگەن ناعاشى اپاسى (اناسىنىڭ اپكەسى) ۇيرەتكەن دۇعانى وقىعان ەكەن. «بالام، مەن ساعان ءبىر دۇعا ۇيرەتىپ بەرەيىن. كۇن كۇركىرەپ، نايزاعاي ويناعاندا وسى دۇعانى وقىپ جىبەرسەڭ، ساعان جاسىن تيمەيدى. تۋرالاپ كەلسە دە، سەنى اينالىپ وتەدى»، - دەگەن ەكەن. وسى دۇعا بيگەلدينوۆتىڭ قولداۋشى، قورعاۋشىسى بولعان شىعار بالكىم.
سۇحباتىندا بىلاي دەپ جالعايدى: «جۇزگە كەلگەن اپام سول دۇعانى ماعان جاتتاتتى. ءبىرىنشى رەت سامولەتكە وتىرار الدىندا، وسى دۇعا ويىما سارت ەتە قالدى. «وھ! ماعان جاسىن ويناعاندا وسى دۇعانى وقى دەپ ەدى عوي! وت پەن وق تا ءبىر جاسىن ەمەس پە!» دەپ وزىمشە ويلادىم دا، اپام جاتتاتقان دۇعانى وقىدىم. «ءلاا حاۋلا ءۋا ءلاا قۋۋاتا ءيللا ءبيللااھيل الييل ازييم. ماشاا الللاھۋ كاانا ءۋا ءماا ءلام ياشا’ ءلام ۋكيان. ءال-يماانۋ يقرارۋن بيل-ليسااني ءۋا تاسدييقۋن بيل قالبي، بي ءماا ءجاا-ا بيھي مين ءينديللااھي. مۋحاممادۋن راسۋلۋللاھ ساللاللااھۋ ءالايھي ءۋا ساللام.» (قازاقشا ماعىناسى: ناعىز كۇش-قۋات ۇلى دا ۇستەم اللادا. اللا تاعالا قالاعان نارسەسى بولادى، ال قالماعانى بولمايدى. يمان – ول اللانىڭ قۇزىرىنان مۇحاممەدكە (س.ا.س) كەلگەن ءدىندى تىلمەن ايتۋ ءارى جۇرەكپەن راستاۋ)
تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىك ءجايت تالعات اتامىزدىڭ ۇشاعىنىڭ ءنومىرى 13 بولعان ەكەن. بۇعان بايلانىستى مىسقىلداپ كۇلگەندەر دە بولعان كورىنەدى. سۇحباتىندا: «سامولەتتى تەكسەرىپ قايتىپ كەلسەم، كوماندير ىشەك-سىلەسى قاتىپ كۇلەدى. «ساعان ءوزى، مىنا سامولەتتى كىم بەردى؟». «كىم بەرگەنى قالاي؟ پولك كومانديرى بەردى دە». «ويباي-اي، انا ءنومىرىن قاراشى؟» دەپ سىلق-سىلق كۇلەدى. «ءنومىرىنىڭ نەسى بار ەكەن؟ 13. ونىڭ نەسى كۇلكىلى؟!». «سوندا سەن 13-نومىرمەن سوعىسقا شىعامىن دەپ تۇرسىڭ با؟» دەيدى عوي. قايدان بىلەيىن، ماعان «اناۋ، ەڭ سوڭعى تۇرعان سامولەتكە وتىر» دەگەن. قاراسام، كۇلسە، كۇلگەندەي، سامولەتىمنىڭ «بەت-اۋزىنىڭ» ادام كورەتىندەي ەمەس، وق تيگەن جەرىن جاماي بەرگەن، جاماي بەرگەن، قۇراق-قۇراق، باۋىرى، وڭ ءبۇيىرى، سول ءبۇيىرى، قانات، قۇيرىعىنىڭ ساۋ جەرى جوق، جاماۋ-جاماۋ...»
kuntizbe.kz سايتىنان الىندى.
You Might Also Like
-
ەرتەدە ءبىر كەدەيدىڭ ءۇش بالاسى بولىپتى. ۇشەۋىنىڭ مىنەزى ءۇش ءتۇرلى ەكەن. ۇلكەنى قاتىگەز، قۋ، تەك قانا ءوزىن ويلايتىن، ال ورتانشىسى جىگەرسىز، ەلدىڭ ايتقانىمەن جۇرەتىن ادام بولىپ وسەدى. ەڭ كىشىسىنىڭ اتى ...
