InfoHub Logo

بيىلعى ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋدى وتكىزۋدە ءتيىستى وزگەرىستەر ەسكەرىلىپ وتىر. اتاپ ايتقاندا، ەندى ۇبت ەلەكتروندى فورماتتا ۇيىمداستىرىلاتىن بولادى. وسى ورايدا بۇگىن ورتالىق كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىندە ءبىلم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ وكىلدەرى تۇسىنىك بەردى.

«ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى ءبىلىم سالاسىن ارى قاراي جەتىلدىرۋ بويىنشا ءبىرقاتار جۇمىس اتقارۋدا. سونىڭ ىشىندە اشىقتىقتى، ادالدىقتى قامتاماسىز ەتەتىن سيفرلاندىرۋ پروسەسىنە كوشكەنىنە ءبىراز ۋاقىت بولدى. بيىل ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋدى ەلەكتروندى فورماتتا وتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. وزدەرىڭىزگە بەلگىلى 2004 جىلدان بەرى ۇبت قاعاز فورماتتا وتكىزىلىپ كەلەدى. باستاپقى ۋاقىتتا ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋدى وتكىزۋ وزىمەن ەكى فۋنكسيانى الىپ ءجۇردى. بىرىنشىدەن، مەكتەپ بىتىرۋگە بايلانىستى قورىتىندى اتتەستاۋ جۇمىستارى جانە مەكتەپ بىرتىرگەندىگى جونىندە اتتەستات الۋ ءۇشىن، سونداي-اق جوعارى وقۋ ورنىنان تۇسۋگە مەملەكەتتىك گرانتتار كونكۋرسىنا قاتىسۋ فۋنكسياسىن الىپ جۇرگەن بولاتىن»، - دەپ توقتالدى ءبىلىم جانە عىلىم ۆيسە-مينيستر شولپان كارينوۆا.

ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، قازىرگى كەزدە ۇبت تەك قانا جوعارى وقۋ ورىنىنا ءتۇسۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك گرانتتى جەڭىپ الۋ كونكۋرسىنا قاتىسۋ تەتىگى بولىپ سانالادى. بۇل - الەمدىك تاجىريبە. بارشا الەمدە وسىنداي ادىسپەن جوعارى وقۋ ورىندارىنا تەستىلەۋ جۇرگىزىلىپ كەلەدى.

سونىمەن، مەملەكەتتىك ءبىلىم گرانتىن تاعايىنداۋ كونكۋرسىنا قاتىسۋ ءۇشىن ۇبت 15 ساۋىردە باستالىپ، 30 ماۋسىمعا دەيىن جالعاسادى.

كومپيۋتەرلىك ۇبت-عا ءوتىنىشتى ۇلتتىق تەستىلەۋ ورتالىعىنىڭ http://app.testcenter.kz/ سايتى ارقىلى بەرۋگە بولادى. تىركەۋ ونلاين رەجيمدە جۇرگىزىلەدى، ەشقانداي قۇجات پەن فوتوسۋرەتتەر تالاپ ەتىلمەيدى. ابيتۋريەنت سايتقا كىرىپ، كەز كەلگەن تەستىلەۋ پۋنكتىن، ۇبت تاپسىرۋ كۇنى مەن وزىنە ىڭعايلى ۋاقىتتى تاڭدايدى. ەگەر بۇرىن تالاپكەرلەرگە ۇبت-دا كىتاپشانىڭ قاعاز نۇسقاسى مەن جاۋاپ پاراعى بەرىلەتىن بولسا، ەندى ۇمىتكەرلەر تەستىلەۋدى كومپيۋتەر ارقىلى تاپسىراتىن بولادى.

«ۇبت-نى وتكىزۋ پروسەسىن سيفرلاندىرۋ ءبىرقاتار ەرەكشەلىكتەرگە جانە ۇتىمدى جاعدايلارعا يە. بىرىنشىدەن، بۇل تەست تاپسىرۋشىلاردىڭ وزدەرى ءۇشىن ىڭعايلى. ۇبت بۇرىنعىداي 10 كۇننىڭ ىشىندە عانا ەمەس، ەندى ءۇش اي بويى ۇبت ەلەكتروندى فورماتتا وتەتىن بولادى. ەڭ ۇتىمدى جاعىنا توقتالساق، وقۋعا ءتۇسۋشىنىڭ ءوزى قاي كۇنگە، قاي ۋاقىتتا جانە قاي جەردە وتكىزۋدى تاڭداي الادى. تىركەلگەننەن كەيىن، تەستىلەۋدى ەلەكتروندى فورماتتا وتەدى»، - دەدى ق ر بعم جوعارى جانە جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ادىلەت تويبايەۆ.

تاعى ءبىر ەرەكشەلىگىنە توقتالساق، مەملەكەتتىك ءبىلىم گرانتىن ۇتىپ الۋعا نيەتتەنگەن ۇمىتكەرلەر ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋدى ەكى مارتە تاپسىرا الادى. ەگەر تالاپكەر ءساۋىر ايىندا تەستىلەۋدەن وتكەن بولسا، ونىڭ ۇبت-نى ەكىنشى رەت بىرنەشە كۇننەن كەيىن نەمەسە مامىر نە ماۋسىم ايلارىندا تاپسىرۋ مۇمكىندىگى بولادى. تەستىلەۋگە ءبىر كۇندە 2 رەت قاتىسۋعا تىيىم سالىنادى. مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ گرانتىن الۋ كونكۋرسىنا قاتىسۋ ءۇشىن وقۋعا ءتۇسۋشى ەڭ جاقسى ناتيجەسى بار سەرتيفيكاتتى ۇسىنا الادى. بۇل مۇمكىندىك ۇمىتكەرلەردىڭ گرانت ۇتىپ الۋ مۇمكىندىگىن ايتارلىقتاي ارتتىرا تۇسپەك. «تاعى ءبىر ارتىقشىلىعىنا توقتالساق، تەست ناتيجەسى جۇمىس كۇنىنىڭ سوڭىندا ەمەس، تەستىلەۋ ناقتى اياقتالعاننان كەيىن بىردەن سول جەردە قولجەتىمدى بولادى. ۇبت ناتيجەلەرىمەن كەلىسپەگەن جاعدايدا تالاپكەر اپەللياسياعا سول كۇنى، ياعني 30 مينۋت ىشىندە ءوتىنىش بەرۋگە قۇقىلى»، - دەدى ءا. تويبايەۆ.

ەلەكتروندى ۇبت ناتيجەلەرىن وڭدەۋ بارىسىندا پاراقتاعى ءىشىنارا بويالعان جاۋاپتاردىڭ ەسەپتەلمەي قالۋى سياقتى تەحنيكالىق قاتەلەردىڭ بولۋى مۇمكىن ەمەس. تەستىلەۋدىڭ بۇل فورماتىندا وقۋشىلار جاۋاپ پاراعىن تولتىرۋعا ۋاقىت جۇمساماي، بۇل ۋاقىتتى تەست تاپسىرمالارىن ورىنداۋعا پايدالانا الادى. كومپيۋتەرلىك تەستىلەۋدىڭ تاعى ءبىر ارتىقشىلىعى – ۇبت ناتيجەلەرىن تەستىلەۋ اياقتالعاننان كەيىن بىردەن بىلۋگە بولادى. تەستىلەۋ قورىتىندىسى بويىنشا جينالعان ۇپاي سانى ەكرانعا شىعارىلادى. سونداي-اق ۇبت قاتىسۋشىسى قانداي سۇراقتارعا قاتە جاۋاپ بەرگەنىن بىردەن كورە الادى.

ءوز كەزەگىندە ق ر بعم ۇلتتىق تەستىلەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى ديدار سماعۇلوۆ ۇبت-دان كەيىنگى اپپەلياسيا تالاپتارىن ءتۇسىندىردى.

«تەستىلەۋ اياقتالعاننان كەيىن، تالاپكەر اپەللياسياعا ءوتىنىش بەرە الادى. ەگەر سۇراقتاردىڭ قۇرامىنا نەمەسە تەحنيكالىق سەبەپتەرگە بايلانىستى اپپەلياسياعا بەرەتىن بولسا، ونىڭ 30 مينۋت ۋاقىتى بولادى. وتىرعان ورنىنداعى كومپيۋتەردەن اپپەلياسياعا بەرە الادى. اپپەلياسيا 30 كۇننىڭ ىشىندە قاراستىرىلادى جانە ونىڭ ناتيجەسى تالاپكەردىڭ جەكە كابينەتىندە كورسەتىلەدى»، - دەدى د. سماعۇلوۆ.

ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، تەست تاپسىرمالارىنىڭ سانى وزگەرمەدى، 5 ءپان قالدى. ەكى بەيىندى جانە ءۇش مىندەتتى ءپان قامتىلادى. تەست تاپسىرمالارانىڭ سانى – 120، ونىڭ ىشىندە قازاقستان تاريحى بويىنشا – 15، ماتەماتيكالىق ساۋاتتىلىق بويىنشا – 15، وقۋ ساۋاتتىلىعى– 20 جانە ەكى بەيىندىك پاننەن 35 تاپسىرمادان بەرىلەدى.

ۇبت ناتيجەسى بويىنشا تالاپكەرلەر ەڭ جوعارى 140 بالل جيناي الادى. ونىڭ ايتۋىنشا، تەستىلەۋدى وتكىزۋ ۋاقىتى - 240 مينۋت (4 ساعات). اتاپ ايتقاندا، تەستىلەۋ كەزىندە ءبىر ساعاتتان كەيىن تالاپكەرلەرگە ەكى مينۋت ءۇزىلىس، 120 مينۋتتان كەيىن 15 مينۋت ءۇزىلىس بەرىلەدى. بۇل ۇزىلىستەر كومپيۋتەرگە قاتىستى ەرەكشەلىكتەردى ەسكەرە وتىرىپ، سانيتارلىق نورمالارعا سايكەس بالالارعا ارنايى بەرىلىپ وتىر. بۇل قادامدار تالاپكەرلەردىڭ دەنساۋلىعى ءۇشىن جاسالىپ وتىر.

ۇبت پروسەسىن باقىلاۋ

«ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋ ەلەكتروندى فورماتتا «ءبىر تەست تاپسىرۋشى – ءبىر كومپيۋتەر – ءبىر كامەرا» قاعيداتى بويىنشا ۇيىمداستىرىلادى. دەمەك، ءاربىر قاتىسۋشى جەكە كومپيۋتەردە وتىرىپ، ۇبت تاپسىرمالارىن ورىندايدى. اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە ەرەكشە نازار اۋداردىق. تەستىلەۋ پروسەسى شيفرلاۋ ەلەمەنتتەرى بار ارنايى جابىق VPN جەلىسى ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى»، - دەدى ادىلەت تويبايەۆ.

ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، اۋديتوريادا نە بولىپ جاتقانىن كورسەتەتىن كامەرالاردان باسقا، تەست تاپسىرۋشى وتىراتىن ءار ۇستەلدىڭ ۇستىندە تاعى ءبىر كامەرا ورناتىلادى. پروكتورينگ پەن بەينەباقىلاۋدىڭ زاماناۋي جۇيەسى جانە ۇبت-دا بوگدە ادامداردى بولدىرماۋ ءۇشىن Face ID سيفرلىق سايكەستەندىرۋ قۇرىلعىسى پايدالانىلادى. ەرەجەلەردىڭ ساقتالۋىن ارنايى كومپيۋتەرلىك باعدارلاما باقىلايدى، ول تىيىم سالىنعان زاتتاردى قولدانۋ فاكتىلەرىن اۆتوماتتى تۇردە انىقتايدى. ەگەر ۇبت تاپسىرۋ كەزىندە تالاپكەردىڭ سمارتفون، شپارگالكا جانە ت.ب. تىيىم سالىنعان زاتتاردى پايدالانعانى انىقتالسا، تەستىلەۋ اۆتوماتتى تۇردە توقتاتىلادى، تەست تاپسىرۋشىنىڭ ناتيجەلەرى جويىلادى. تەستىلەۋ پروسەسىن قوسىمشا احۋالدىق ورتالىق باقىلايدى. سونداي-اق اشىقتىق پەن وبەكتيۆتىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ۇبت-نى وتكىزۋ راسىمىنە قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ ارنايى مونيتورينگتىك توبى مەن «ادالدىق الاڭى» جوبالىق كەڭسەسىنىڭ وكىلدەرى شاقىرىلاتىن بولادى.

ءوز كەزەگىندە ديدار سماعۇلوۆ ءار تەست تاپسىرۋشىعا قاتىستى بەينەجازبالار ساقتالاتىنىن، ارنايى كومپيۋتەرلىك باعدارلاما اۆتوماتتى تۇردە جۇمىس ىستەپ، كەز كەلگەن ەرەجە بۇزۋ فاكتىلەرى انىقتالاتىنىن جەتكىزدى.

«بارلىق بەينەجازبالار بيىلدىڭ 25 تامىزىنا دەيىن قايتادان قارالادى. ەگەر قوسىمشا تىيىم سالىنعان زات انىقتالسا نەمەسە باسقا دا ەرەجەنى بۇزۋ فاكتىلەرى بايقالسا، تەست تاپسىرۋشىنىڭ ۇبت بويىنشا ناتيجەسىن جويۋعا قۇقىعىمىز بار. سوندىقتان جۇمىس وتكەن جىلداعىداي بيىلدا دا اتقارىلادى، - دەدى ۇلتتىق تەستىلەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى.

سانيتارلىق تالاپ ساقتالادى

«عيماراتقا كىرگىزۋ ماسكا رەجيمىن ساقتاي وتىرىپ، كەمىندە 2 مەتر اراقاشىقتىق ارقىلى ىسكە اسىرىلادى. ءاربىر تالاپكەر ديزينفەكسيادان وتەدى جانە ءارقايسىسىنىڭ ورگايەكپەن قورشاعالعان ءوزىنىڭ ورنى بولادى»، - دەدى جوعارى جانە جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ءا. تويبايەۆ.

ءاربىر تالاپكەر جەكە كومپيۋتەردە وتىرىپ، ۇبت تاپسىرمالارىن ورىندايدى. تەستىلەۋدىڭ بارلىق قاتىسۋشىسى ۇبت باستالار الدىندا سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق نورمالارعا سايكەس دەزينفەكسيادان وتەدى. تەستىلەۋگە كىرگىزۋ كەزىندە قاتىسۋشىلاردىڭ اياق كيىمدەرى مەن قولدارى ارنايى قۇرالدارىمەن وڭدەلەدى. بەت ماسكاسىنىڭ دۇرىس تاعىلۋىن قاداعالاۋ مەن تەمپەراتۋرانى ولشەۋ ارنايى Face ID پلانشەتىنىڭ كومەگىمەن جۇزەگە اسىرىلادى. تەست تاپسىرۋشىلاردى كىرگىزۋ جانە اۋديتوريادا وتىرعىزۋ كەزىندە الەۋمەتتىك قاشىقتىق ساقتالادى. اۋديتوريالار جەلدەتىلىپ، دەزينفەكسيالىق قۇرالدارمەن وڭدەلەدى. سانيتارلىق نورمالارعا سايكەس اتا-انالار مەن مۇعالىمدەرگە ۇبت وتكىزۋ پۋنكتىنىڭ اۋماعىندا بولۋعا تىيىم سالىنادى. ولار ءۇشىن اۋديتوريادان بەينەترانسلياسيا قامتاماسىز ەتىلەدى.

شەكتى بالل دەڭگەيى

پەداگوگيكالىق ماماندىقتار بويىنشا ءبىلىم بەرۋ گرانتىن تاعايىنداۋ كونكۋرسىنا قاتىسۋ ءۇشىن ۇبت-نىڭ شەكتى بالى 75-كە دەيىن ۇلعايتىلدى.

ءبىلىم بەرۋ گرانتىن تاعايىنداۋ كونكۋرسىنا قاتىسۋ ءۇشىن نەمەسە اقىلى نەگىزدە وقۋعا ءتۇسۋ ءۇشىن:

«پەداگوگيكالىق عىلىمدار» سالاسى بويىنشا كەمىندە 75 بالل؛

دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك قامتاماسىز ەتۋ (مەديسينا)» سالاسى بويىنشا كەمىندە 65 بالل؛

«اۋىل شارۋاشىلىعى جانە بيورەسۋرستار»، «ۆەتەريناريا» ءبىلىم بەرۋ سالالارى بويىنشا كەمىندە 60 بالل؛

ۇلتتىق جوعارى وقۋ ورىندارىنا ءتۇسۋ ءۇشىن – كەمىندە 65 بالل، ال باسقا جوعارى وقۋ ۇيىمدارىنا كەمىندە 50 بالل كەرەك.

ايتا كەتەيىك، پەداگوگ ماماندىعىن تاڭداعان «التىن بەلگى» يەگەرلەرىنىڭ سانى ەكى ەسەگە ارتقان.

ايتپاقشى، 2021 جىلى ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋدى وتكىزۋگە 400 ملن تەڭگە جۇمسالاتىنى بەلگىلى بولدى.

«جىل سايىن ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋدى وتكىزۋدە ەلەۋلى سومادا ۇنەمدەۋ بولىپ جاتىر. ەگەر وتكەن جىلداردا ۇبت-نى قاعاز فورماتتا وتكىزۋگە 1 ملرد تەڭگەگە تارتا قاراجات جۇمسالسا، ال بيىل 600 ملن تەڭگەدەن استام ۇنەمدەمەكپىز. جالپى، بارشا شىعىن سوماسىن 400 ملن تەڭگەمەن جابامىز. الداعى جىلدا بۇل سوما تومەندەتەلەدى. ويتكەنى بيىل ەلەكتروندى فورماتقا اۋىسۋ ءۇشىن ءتيىستى شىعىندار بولدى. ەندى كەلەسى جىلى قۇرىلعان جۇيەگە قولداۋ جاساۋ مەن كوممۋنيكاسيا تولەمدەرى عانا قامتىلادى. سوندىقتان 2022 جىلى شىعىندار ازايادى»، - دەدى د. سماعۇلوۆ.

---