InfoHub Logo

بۇل جازبادا مۇعالىمدەردىڭ ءرولى مەن ماڭىزدىلىعى تۋرالى قازاق حالقىنىڭ اتاقتى تۇلعالارىنىڭ ناقىل سوزدەرى جيناقتالعان. مۇندا مۇعالىمدەردىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىندەگى ورنى مەن ولاردىڭ وقۋشىلارعا ىقپالى تۋرالى تەرەڭ ويلار ۇسىنىلعان.

 

ءتۇيىندى سوزدەر: ءمۇعالىم تۋرالى ناقىل سوزدەر، قازاقشا ناقىل سوزدەر، ءمۇعالىم سيتاتالارى، ءبىلىم ناقىل سوزدەرى.

مەتا سيپاتتاما: ءمۇعالىم تۋرالى ناقىل سوزدەر جيناعى. قازاق حالقىنىڭ اتاقتى تۇلعالارىنىڭ مۇعالىمدەر تۋرالى ناقىل سوزدەرىمەن تانىسىپ، ءبىلىمنىڭ ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىنىڭىز.

باس تاقىرىپ: ءمۇعالىم تۋرالى ناقىل سوزدەر - قازاقشا پورتال infohub.kz.

ارالىق تاقىرىپ: قازاقتىڭ ۇلى تۇلعالارىنىڭ ناقىل سوزدەرى، ءمۇعالىم جانە ءبىلىم تۋرالى ناقىل سوزدەر.

 

 

اقىرىن ءجۇرىپ،انىق باس،
ەڭبەگىڭ كەتپەس دالاعا.
ۇستازدىق قىلعان جالىقپاس ،
ۇيرەتۋدەن بالاعا.
اباي قۇنانباي ۇلى

ناشار ۇستاز شىندىقتى قايتالايدى،جاقسى ۇستاز سول شىندىقتى ىزدەپ،تابۋعا ۇيرەتەدى.
ادولف ديستەرۆەگ

…تۇسىنگەندىكتىڭ شىن بەلگىسى-«ءيا» دەگەن جاۋاپ ەمەس،شاكىرتتىڭ جۇزىندەگى قۋانىش بولىپ تابىلادى.
ابۋ-ل-فارادج ال-يسفاحاني.

ۇستاز ىزدەنگىش بولۋى،ويلاي ءبىلۋى،قانداي ءىستى بولسىن،بار ىنتاسىمەن اتقارا ءبىلۋى كەرەك
ۆ. ماياكوۆسكيي.

ۇستاز بولۋ،ياعني جاقسى وقىتۋشى بولۋ ءۇشىن،وقىتاتىنىڭدى دا ءسۇيۋىڭ كەرەك.
ۆ.و.كليۋچيەۆسكيي.

مەن ءۇشىن جاقسى ءمۇعالىم بارىنەن دە ارتىق،ويتكەنى ءمۇعالىم-مەكتەپتىڭ جۇرەگى
ى.التىنسارين

ادامنىڭ ادامگەرشىلىگى جاقسى ۇستازدان بولادى
اباي قۇنانباي ۇلى

ءمۇعالىم-زور تۇلعا،ول كۇننىڭ قۇدىرەتتى ساۋلەسى ىسپەتتى.
ك.د.ۋشينسكيي

مەن ءوزىمنىڭ ۇستازىما اكەمنەن كەم قارىزدار ەمەسپىن:اكەمنەن ءومىر السام، ال اريستوتەلدەن ءومىرىمدى جاقسى وتكىزۋ تۋرالى ءبىلىم الدىم.
الەكساندر ماكەدونسكيي
ۇستازى جاقسىنىڭ ۇستامى جاقسى
حالىق دانالىعى.

ۇستازىڭدى اتاڭنان دا ءازىز تۇت
حالىق دانالىعى.

ءمۇعالىم ءىسى سىرتتاي قاراپايىم بولعانمەن – تاريحتاعى ەڭ ۇلى ءىستىڭ ءبىرى
ك.د.ۋشينسكيي

كىمدە-كىم حالقىنان الماسا ءتالىم،
ونى ۇيرەتە الماس ەشبىر ءمۇعالىم.
ج.بالاساعۇن.

باسقالاردى ۇيرەتە ءجۇرىپ ءبىز ءوزىمىز ۇيرەنەمىز.
سەنەكا.

ۇستاز… جاراتىلىسىنان وزىنە ايتىلعاننىڭ ءبارىن جەتە تۇسىنگەن، كورگەن، ەستىگەن جانە اڭعارعان نارسەلەردىڭ ءبارىن جادىندا جاقسى ساقتايتىن، ەشنارسەنى ۇمىتپايتىن… العىر دا اڭعارىمپاز اقىل يەسى…، مەيلىنشە شەشەن، ونەر-بىلىمگە قۇشتار، اسا قاناعاتشىل جانى اسقاق جانە ار-نامىسىن ارداقتايتىن، جاقىندارىنا دا، جات ادامدارىنا دا ءادىل…، جۇرتتىڭ بارىنە… جاقسىلىق پەن ىزگىلىك كورسەتىپ…قورقىنىش پەن جاسقانۋ دەگەندى بىلمەيتىن باتىل، ەرجۇرەك بولۋى كەرەك.
ءال-فارابي

ماعان جاقسى ءمۇعالىم بارىنەن دە قىمبات، ويتكەنى ءمۇعالىم – مەكتەپتىڭ جۇرەگى.
ىبىراي التىنسارين

ادامنىڭ ادامشىلدىعى… جاقسى ۇستازدان بولادى.
اباي قۇنانبايەۆ

ءمۇعالىمنىڭ ۇدايى جاقسى وقيتىن بالالارعا عانا ءسۇيسىنىپ، ىلعي سولاردى عانا وقىتۋى دۇرىس ەمەس.
مۇحتار اۋەزوۆ

وقۋشى جاستاردىڭ ەڭ سەنىمدى ۇستازى، سىر جاسىرماي اشىق ايتاتىن ادامى – ءمۇعالىم.
عابيت مۇسىرەپوۆ

ءمۇعالىم ءوزىنىڭ بىلىمدىلىگىمەن، جۇرىس-تۇرىسىمەن، جايدارى مىنەزىمەن، ءتىپتى سىرت ءپىشىنى، كيگەن كيىمىمەن دە وقۋشىسىنا جاقسى ماعىنادا قاتتى اسەر ەتەدى. مالىك عابدۋللين

ۇستاز دەگەن ۇلاعاتتى اتاۋدى ەستىگەندە، كۇنى بۇگىنگە دەيىن ءوزىمدى شاكىرتتەي سەزىنەمىن.
سەركە قوجامقۇلوۆ

وقىتۋشى الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىكتىڭ، ادامگەرشىلىكتىڭ جارشىسى بولۋعا ءتيىس.
سپانديار كوبەيەۆ

ەگەر ءمۇعالىم ءوز بويىنا ءىس پەن شاكىرتتەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى بىرىكتىرگەن بولسا، ول – كەمەل ۇستاز.
ك.د.ۋشينسكيي

شاكىرتى جوق ۇستاز – مىلقاۋ ۇستاز.
ىبىراي جاقايەۆ

ەگەر ءمۇعالىم ءون بويىنا، ءوز ىسىنە، شاكىرتىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى جيناقتاسا، ول – ناعىز ۇستاز.
ل.ن.تولستوي

مەكتەپتىڭ جانى – ءمۇعالىم. ءمۇعالىم قانداي بولسا، مەكتەپ سونداي بولماقشى. ياعني، ءمۇعالىم ءبىلىمدى بولسا، ول مەكتەپتەن بالالار كوبىرەك ءبىلىم الىپ شىقپاقشى. سولاي بولعان سوڭ، ەڭ اۋەلى مەكتەپكە كەرەگى – ءبىلىمدى، پەداگوگيكا، مەتوديكادان حاباردار، جاقسى وقىتا بىلەتىن ءمۇعالىم.
احمەت بايتۇرسىنوۆ

قازاقتىڭ تاعدىرى، كەلەشەكتە ەل بولۋى دا مەكتەبىنىڭ قانداي نەگىزدە قۇرىلۋىنا بارىپ تىرەلەدى. مەكتەبىمىزدى تازا، بەرىك ءھام ءوز جانىمىزعا /قازاق جانىنا/ ۇيلەسەتىن نەگىزدە قۇرا بىلسەك، كەلەشەگىمىز ءۇشىن تايىنباي-اق سەرتتەسۋگە بولادى.
ماعجان جۇمابايەۆ

ۇستاز بولۋ – ءوز ۋاقىتىن اياماۋ، وزگەنىڭ باقىتىن ايالاۋ.
ج.ج.رۋسسو

ۇستاز – ۇلى ەسىم
م.اۋەزوۆ

ءمۇعالىم ءوزىنىڭ ءبىلىمىن ۇزدىكسىز كوتەرىپ وتىرعاندا عانا ءمۇعالىم، وقۋدى، ىزدەنۋدى توقتاتىسىمەن ونىڭ ءمۇعالىمدىگى دە جويىلادى.
ك.د.ۋشينسكيي

مۇعالىمدىك ماماندىق – بۇل ادامتانۋ، ادامنىڭ كۇردەلى جانە قىزىقتى، شىم-شىتىرىعى مول رۋحاني جان دۇنيەسىنە ۇڭىلە ءبىلۋ. پەداگوگيكالىق شەبەرلىك پەن پەداگوگيكالىق ونەر – ول دانالىقتى جۇرەكتەن ۇعا ءبىلۋ بولىپ تابىلادى
ۆ.ا.سۋحوملينسكيي

ەگەر بالالار بىردەمەنى تۇسىنبەيتىن بولسا، وندا وقىتۋشى ولاردى كىنالاۋعا ءتيىستى ەمەس، ولارعا تۇسىندىرە الماي وتىرعان ءوزىن كىنالاۋعا ءتيىس.
ى.التىنسارين

جاي ءمۇعالىم حابارلايدى،
جاقسى ءمۇعالىم تۇسىندىرەدى،
كەرەمەت ءمۇعالىم كورسەتەدى.
ۇلى ءمۇعالىم شابىتتاندىرادى.ۋيليام ۋورد،اعىلشىن اعارتۋشىسى.
داڭق پەن ابىروي كەنەلۋىمدە مەن ءبىر ادامعا قارىزدارمىن ول- ۇستازىم اريستوتەل.
الەكساندر ماكەدونسكيي

ۇستاز- ۇلىق ەمەس،ۇلى قىزمەت
باۋىرجان مومىش ۇلى
مەكتەپ- كەمە،ءبىلىم تەڭىز
قاسىم امانجولوۆ

مەكتەپتى سىيلاعاندىقتان،ماماندىعىن جان- تانىمەن سۇيگەندىكتەن ءمۇعالىم ەڭ الدىمەن ءوزىنىڭ ينتەلەكتىسىن كوتەرۋى كەرەك، دۇنيەگە دەگەن كوزقاراستارىن بيىكتەتۋى كەرەك.
ءابدىلدا تاجىبايەۆ.

ءمۇعالىم دەگەن ات-قاسيەتتى ات.ءمۇعالىم دەگەن اتتان تازا ەڭبەكتى سۇيەتىن ماماندىق يەسى دەگەن ءسوزدى ۇعىنادى. ەلدىڭ ناداندىعىمەن الىساتىن ادام ءمۇعالىم.
ءسابيت مۇقانوۆ.

حالىق – ناعىز ۇستاز.
حالىق دانالىعى.

ءىلىم ۇيرەنىپ،ودان سوڭ ونى باسقالارعا ۇيرەتپەۋ-مول دۇنيە جيىپ،ونى كەرەگىنە جاراتپاي،كومىپ قويعانمەن بىردەي.
مۇحامبەت پايعامبار.

ءبىلىمدى ءبىر ساۋىتتان ەكىنشى ساۋىتقا قۇيعانداي بىرەۋدىڭ دىلىنەن ەكىنشى بىرەۋدىڭ دىلىنە قوتارا سالۋعا بولمايدى.
پلاتون

ەشتەڭەنى بىلمەيتىن،ەشتەڭەنى بىلۋگە تالپىنبايتىن ادامنىڭ جاعدايى قيىن.ويتكەنى ونىڭ بويىندا ەكى كەسەل بار:ءبىرى-توپاستىق،ەكىنشىسى-جالقاۋلىق.
پلاتون.

ۇستاز تالانتتى بولسا،
شاكىرتى تالاپتى بولادى.
حالىق دانالىعى

مەن بارلىق ۇستازدارعا بىلاي عيبرات ەتەمىن:بالالارداعى بىلىمگە دەگەن تالاپ،ىنتا،قۇشتارلىق وتىن ءسوندىرىپ الماڭدار.ەڭبەك قۋانىشى ەڭبەككەر ادامنىڭ ماقتانىش سەزىمىن وسى وتتىڭ تۇتانار بىردەن-بىر كوزى.
ۆ.ا.سۋحوملينسكيي.

ءمۇعالىم-زور تۇلعا،ول كۇننىڭ قۇدىرەتتى ساۋلەسى سياقتى.
ك.د.ۋشينسكيي

ءمۇعالىم ءوز ىسىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى وقۋشىعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكپەن ۇشتاستىرا العاندا عانا شىن مانىندەگى ءمۇعالىم بولماق.
ل.ن.تولستوي

ءوزىڭدى قاراپايىم جىلى لەبىزىڭمەن سىيلاتا بىلمەسەڭ،قۇر قاتالدىقتان تۇك تە شىقپايدى.
ا.پ.چەحوۆ

قايراتسىز اشۋ-تۇل،
تۇرلاۋسىز عاشىق-تۇل.
شاكىرتسىز عالىم-تۇل
اباي

مۇعالىمگە ءسوز ءوز ويىن ساپىرىلىستىرىپ ايتۋ ءۇشىن بەرىلمەيدى،باسقانىڭ ويىنا قوزعاۋ سالۋ ءۇشىن بەرىلەدى.
ۆ.و.كليۋچيەۆسكيي

ءوزىنىڭ اقىل-ويىن ارتىقشا باعالايتىن ادامدى ۇيرەتكىسى كەلەتىن كىسى ۋاقىتتى بوسقا شىعىندايدى.
دەموكريت

تاربيەلەۋدە ءمۇعالىمءنىڭ ءوزىنىڭ نە ءبىلىپ،نە ىستەيتىنى ءماڭىزدىواق.ءبىراق ونىڭ ىقپالىمەن شاكىرتتەرىنىڭ نە ءبىلىپ،نە ىستەيتىنى ونان دا ماڭىزدىراق. مۇعالىمدەر،مىنە،وسىنىسىمەن باعالانادى.
سيسەرون

شاكىرت بولىپ كورمەگەن،ۇستاز بولىپ جارىتپاس.
بوەسيي

ءوزىنىڭ ۇستازىنان اسىپ تۇسۋگە تالپىنباعان شاكىرت-بەيشارا.
لەوناردو دا ۆينچي

تاربيەشىگە ۇيرەتكەننەن بۇيرىق بەرۋ الدەقايدا جەڭىل.
د.لوكك

باسقانى ۇيرەتكەن كىسى قايتالاۋ ارقىلى مەڭگەرگەن بىلىمدەرىن نىعايتۋمەن عانا ەمەس، پانگە ۇڭىلۋگە مۇمكىندىك الۋمەن دە ءوزىن-وزى ۇيرەتەدى. سوندىقتان دا اسقان دارىندى يوحيم فورسيي ءوزى جايىندا:-نە ەستىپ،نە وقىسام دا،سونىڭ ءبارى ءتىپتى ءبىر ايدىڭ ىشىندە-اق ويىمنان شىعىپ كەتەدى،ال باسقالارعا ۇيرەتكەنىمدى ءوزىمنىڭ بەس ساۋساعىمداي سونشالىق ايقىن بىلەمىن،- دەيدى ەكەن.سوندىقتان ول زور تابىستارعا جەتۋ ءۇشىن شاكىرتتەرىنە وزدەرىنە شاكىرتتەر تاۋىپ،ولارعا كۇن سايىن وزدەرى ۇيرەنىپ جاتقان نارسەلەرىن ۇيرەتىپ وتىرۋدى كەڭەس قىلادى.
يان اموس كومەنسكيي

جاقسى ۇستازعا قانداي قاسيەتتەر تىلەۋگە ءتيىسپىز؟ءوزىنىڭ وقىتاتىن ءپانىن تەرەڭ ءبىلۋدى،ادال دا سەزىمتال جان دۇنيەسى بولۋىن…
د.ديدرو

انا ءسۇتىن دەنە ءۇشىن تابيعات ازىرلەيدى، رۋح ءۇشىن ونى ءبىزدىڭ ءمۇعالىمدەرىمىز ازىرلەيدى.
گ.ليحتەنبەرگ

ىسكە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى بار ءمۇعالىم جاقسى ءمۇعالىم بولادى.ەگەر ءمۇعالىم شاكىرتىن اكەسىندەي،شەشەسىندەي سۇيەتىن بولسا،ول بارلىق كىتاپتاردى وقىعان،ءبىراق ىسكە دە،شاكىرتتەرىنە دە سۇيىسپەنشىلىگى جوق ءمۇعالىمنەن ءتاۋىر بولماق.ەگەر ءمۇعالىم ءوز بويىندا ءىس پەن شاكىرتتەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى بىرىكتىرگەن بولسا،ول-كەمەل ۇستاز.
ل.ن.تولستوي

ءمۇعالىمنىڭ بۇكىل ماقتانىشى-شاكىرتتەرىندە،ءوزى شاشقان ۇرىقتارىنىڭ وسىپ-ونۋىندە.
د.ي.مەندەلەيەۆ

ءمۇعالىمنىڭ ەڭ جاۋاپتى مىندەت ورىندايدى-ول ادامدى قالىپتاستىرادى.
م.ي.كالينين

ەگەر ءمۇعالىم وتە بەدەلدى بولسا،وندا بۇل ءمۇعالىمءنىڭ اسەرىنىڭ ىزدەرى كەيبىر ادامداردىڭ بويىندا بۇكىل ءومىر بويى قالىپ قويادى. مىنە،سوندىقتان ءمۇعالىمءنىڭ وزىنە قۇنتتى بولۋى،ءوزىنىڭ مىنەزى-قۇلقى مەن ىس-ارەكەتتەرى،دۇنيە جۇزىندەگى بىردە-بىر ادامدا بولمايتىنداي،ەڭ كۇشتى باقىلاۋدا بولاتىنىن سەزىنۋى وتە ماڭىزدى.
م.ي.كالينين

ءوزىنىڭ شاكىرتتەرىنە ەڭبەكتەن قۋانىش تابۋ قابىلەتىن دارىتا الاتىن ءمۇعالىم زور داڭقا بولەنۋگە ءتيىس.
ە.حاببارد

جاقسى ءمۇعالىمدەر جاقسى وقۋشىلاردى جاسايدى.
م.ۆ.وستروگرادسكيي

مۇعالىمگە سەنىم بىلدىرمەسە،وقۋ يگى جەمىس بەرە المايدى.
د.ي. مەندەلەيەۆ

مەن ءبىزدىڭ جاستارىمىزدىڭ ەجەلگى زامان فيلوسوفتارىن وقۋىن قالار ەدىم. مۇنان ولار شاكىرتتەردىڭ ۇستازدارىنا قانداي ىلتيپاتپەن جانە قۇرمەتپەن قاراعانىن كورەر ەدى
م.ي.كالينين

باسقالاردى ۇيرەتە وتىرىپ، ءبىزدىڭ ءوزىمىز دە ۇيرەنەمىز.
سەنەكا

پەداگوگ-جاڭا ۇرپاققا عاسىرلار بويى جيناقتالعان بارلىق باعالى دۇنيەلەردى بەرىپ،جالعان سەنىمدەردى، كىناراتتار مەن كەسەلدەردى بەرمەۋگە ءتيىستى ادام.
ا.ۆ.لۋناچارسكيي

تاربيەلەۋشىنىڭ ءوزى-اقىلدىڭ،ۇلكەن ۇستامدىلىقتىڭ،مەيىرىمدىلىكتىڭ،بيىك ادامگەرشىلىك كوزقاراستىڭ يەسى بولۋعا ءتيىس.
م.پ.دراگومانوۆ

ءمۇعالىم،ەگەر ول ادال بولسا،ءارقاشان زەيىندى شاكىرت تە بولۋعا ءتيىس.
م.گوركيي

ۇيرەنبەيتىن نەمەسە از ۇيرەنەتىن ءمۇعالىم-جامان ءمۇعالىم.
م.گوركيي

عىلىمدى كۇشتى مەڭگەرگەن جانە ونى سۇيەتىن ءمۇعالىم عانا ءوز شاكىرتتەرىنىڭ بارىنە جەمىستى ىقپال جاسايتىن بولادى.
د.ي.مەندەلەيەۆ