Aısultan –  "aı" men "sultan" sózderinen jasalǵan esim, sábı aıdaı bolsyn, óz ortasynda sultandaı qadirli bolsyn degen nıetpen qoıylady. Sultan arab tilinen – "bıleýshi, ákim". 

Nurıslam – "nur" men "ıslam" sózderinen quralǵan. Arab tilinde nur – jaryq, sáýle, al "ıslam" dinimiz bolǵandyqtan, Allanyń nury jaýsyn degen nıetpen qoıǵan. 

Ámir, arab tilinen – bastyq, ákim, bıleýshi. Birikken tulǵaly esimder: Ámirbaı, Ámirbek, Ámirjan, Ámirtaı, Ámiráli.

Álınur – "álı" men "nur" sózderinen jasalǵan esim. Álı, arab tilinen – asa, zor, zańǵar; Nur – jaryq, sáýle. 

Erasyl – asa aıaýly, naǵyz batyr.

Álı – arab tilinen ǵalı – bıik, asa, zor, zańǵar. Birikken tulǵaly esimder – Álıasqar, Álıakpar, Álıahmet. Sınonımderi: Ǵalı, Qalı, Áli, Aly.

Ramazan – arab tilinen ramadan – kúıdirýshi, jandyrýshy. Arab elderinde bul óte ystyq aı. Musylman jyl sanaýynyń toǵyzynshy aıy, osy aıda týǵan balaǵa osyndaı esimder qoıylǵan.

Sanjar — kóne túrki tilindegi Sanshora esiminiń dybystyq turǵydan ózgergen túri. Kóne túrki, qazaq tilinde san – "on myń", "shora – er, batyr" degen maǵynalardy bildiretinin eskersek, "bir ózi on myń qolǵa teń er, batyr" máninde qoıylǵan esim ekenin baıqaımyz. Ǵasyrlar boıy aıtyla kele, Sanshora-Sanshor-Sanshar-Sanjar bolyp ózgergen. Taǵy bir maǵynasy – buzyp ótýshi. 

Mıras — arab tilinen mura, artta qalatyn kóz, tuıaq.

Arsen, Arsenıı – kóne grek tilinen "arsenıos" – batyl, erjúrek degen maǵyna beredi. 

Nurasyl – "nur" men "asyl" sózderiniń qosyndysy. Asyl – arab tilinen alynǵan ásıl – 1) negiz, túbir, túp nusqa; 2) shynaıy, naǵyz; 3) qymbatty, ardaqty.

Islam – túp-tamyry "salıma", "ıýslımý", "ıslam" ıaǵnı, beıbitshilik, amanshylyq degen sózderden bastaý alady, ol Alla taǵalanyń "ás-Sálám"  degen kórkem esimimen sabaqtas. Al sharıǵattaǵy maǵynasy – tolyq moıynsyný, Allanyń aldynda paryzdardy oryndaý, odan basqa jalǵan qudaılarǵa tabynbaý. 

Aldıar, arab-ıran. allaıar – Allanyń dosy; taqsyr, uly mártebeli.

Rasýl, arab tilinen – 1) habarshy. 2) elshi, ýákil.

Artem, grek tilinen "artemes" – aman, aýrýsyz, saý. 

Mansur, arab tilinen – 1) jeńimpaz, jeńiske jetýshi. 2) qudiretti.

Dıas – ıspan tilinen – kún, kúndiz. Ispanıa kóterilisshileriniń kórnekti basshysy Hose Dıas qurmetine 1936 jyly qoıylǵan esim.

Damır — túrik tilinde temirdi osylaı ataıdy. Mundaı esim qoıǵandaǵy nıet "temirdeı myqty bolsyn" degennen týsa kerek. Taǵy bir maǵynasy – ar, ojdan. Damır esimdi azamattar isker keledi, erik-jigeri myqty. Jaqtastary kóp. 

Dinmuhammed – Din + Muhammed; Muhammed  – "asa maqtaýly, maqtaýǵa laıyq".

               Qazaqı esimderdiń máni men maǵynasy:

 

Aǵabek — kóne túrki tilinen alynǵan aǵa+bek. jas jaǵynan nemese laýazym jaǵynan úlken, joǵary bek.

Aǵyn — aǵyny qatty, lek, ekpin.

Adaı — balapan. Bala, sábı, perzent degen aýyspaly maǵyna beredi.

Adyrbaı — adyr, bıik, dóń, qyr+baı.

Ajarbek — ajar — ádemi, shyraıly, kórikti, kelisti+bek. Iaǵnı asa kórikti, óte ádemi, kelbetti.

Aıádil — aı+arab tilinen – ádil. Ádil, adal, shynshyl.

Aıbala — aı sıaqty sulý, kórkem bolsyn degen tilekpeı qoıylǵan esim.

Aıbar — aıbat, aıbyn. Bul esim sábıge aıbatty, aıbyndy bolsyn degen maqsatpen qoıylady. Syılap, qurmettep aıtý túri — Aıaǵa, Aıeke, erkeletip aıtý túri — Aıbarjan, Aıke, Aıkesh, Aıken.

Aıbas — aı+bas, aı sıaqty ashyq, jarqyn júzdi adam.

Aıbat — aıbar, qahar, aıbyn. Bul esim sábıge batyl ári batyr, aıbyndy bolsyn degen maqsatpen qoıylady.

Aıbek — aı+bek — berik, myqty. Sábı ǵumyrly, bedeldi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Aıbol — aı+bol — aıdaı aıqyn, jaryq bol degen maǵynaly esim.

Aıbolat — aı+bolat – bolady — meniń aıym bolady.

Aıbyn — maǵynasy aıbar, aıbat, batyldyq.

Aıǵalı — aı+arab tilinen – ǵalı — bıik, joǵary. Bala árdaıym joǵary muratqa ıe bolsyn degen tilekpen qoıylǵan bolsa kerek.

Aıdan — aı+dan — qosymsha. Bul esim bala aıdan da jaryq, kórkem bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Aıdar — balalardyń tóbesine qoıylǵan shashy. Al aıdarly sózi «myqty, kúshti, zor» degen maǵynada qoldanylady. Birikken tulǵaly esimder — Aıdarhan, Aıdarly, sondaı-aq sınonımdik esimder — Kekil, Tulymhan.

Aıdarhan — aıdar, arab sózi – haıdar + qazaq sózi – han, ıaǵnı arystan, jaýjúrek han degen maǵynany beredi.

Aıdos — aıdyń dosy.

Aıdyn — aıbat, aıbyn, kahar, kúsh-qýat, aıqyn, ashyq, jaryq. Birikken tulǵaly esim – Aıdynǵalı.

Aıjas — aı jáne jas, qazaq sóderinen jasalǵan birikken tulǵaly esim. Ómirge jana kelgen sábıdi jańa týǵan jas aıǵa teńep qoıylǵan esim.

Aıqyn — áıgili, belgili, naqty.

Aımaǵambet — aı+arab sózi mohammad — maqtaýly. Aıtmaqambet, Aımýhambet dep te aıtyla beredi. Qysqarǵan túri — Aımaǵan, Aımat.

Aımaq — ólke, qıyr, atyrap, aınala, mańaı, tóńirek.

Aımurat — arab sózi morad – maqsat, tilek. Aı sıaqty aıqyn, jaryq tilegim, maqsatym degen nıetpen qoıylǵan esim.

Aınabek — birikken qazaq sózderi aına + bek. Páktiktiń, tazalyqtyń, adaldyq pen shynaıylyqtyń beınesi.

Aısaýyt — aı jáne saýyt qazaq sózderinen birikken kóne esim. Aıdaı aıqyn, aı sıaqty jarqyrap máńgi tursyn degen tilekpen qoıylǵan.

Aısúgir — aı jáne súgir — ásker, jaýynger sózderinen jasalǵan kóne esim.

Aıtan — qazaq sózdernen birikken aı+tan. Tań sóziniń dybystyq turǵydan ózgergen nusqasy, ıaǵnı jaryq, jarqyraǵan aı.

Aıtýar — qazaq aı jáne týar sózderi arqyly jasalǵan esim. Balaǵa baqyt, yrys tileýge baılanysty qoıylyp otyrǵan.

Aıtýǵan — aı týǵan mezgilde dúnıege kelgen balaǵa osylaı at berilgen.

Aıshýaq — aı sıaqty sáýleli, jaryq, kóńili shýaqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Aqbolat — aq+ıran sózinen bolat qurysh. Bala saf quryshtaı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.

Aqedil — ózen atyna baılanysty qoıylǵan esim. Mundaı esimder ádette bala ózen jaǵasynda týǵan aǵdaıda qoıylǵan.

Aqqozy — qozy sıaqty súıkimdi, ádemi, kórkem bolsyn dep, qozyǵa balap qoıylǵan esim.

Aqpanbet — aqpan — fevral aıynyń qazaqsha aty; bet kisi attaryna qosylatyn qosymsha. Aqpanda týylǵan balaǵa osyndaı at qoıylǵan.

Aqtań — ertede tań atyp kele jatqanda týǵan balaǵa osyndaı esim berilgen.

Aqylbek — aqyldy, sergek bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Aqynjan — bala aqyn bolsyn, aqynjandy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Aldan — bala ata-anaǵa aldanysh, jubanysh bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim; balanyń aldy, tuńǵyshy. Aldanazar degen tolyq esimniń erkelete qyskartyp aıtylǵan túri.

Alpamys — alyp — qazaq tilinde dáý, dókeı, zor. Mamysh — batyr.

Altynbek — qazaq sózderi altyn+bek. Bala altyn sıaqty ádemi ári ómiri myqty, berik bolsyn dep qoıylǵan esim.

Ańsaǵan — saǵynǵan, zaryqqan. Bul esim balasy bolmaı júrgen semBányń bala kórgende qoıǵan esimi.

Arqat — kúshti, myqty bol degen maǵynadaǵy esim.

Aryn — qarqyn, ekpin, jiger. birikken tulǵalar — arynbaı, arynbek.

Aqbaı — aq jáne baı sózderinen jasalǵan birikken tulǵaly esim. Bul esim bala adal, ak nıetti bolsyn degen nıetpien qoıylǵan.

Aqbolat — aq+ıran sózinen bolat qurysh. Bala saf quryshtaı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.

Aqbota — Bala appaq bota sıaqty bolǵan soń uqsatý maqsatymen qoıylǵan esim.

Aqedil — ózen atyna baılanysty qoıylǵan esim. Mundaı esimder ádette bala ózen jaǵasynda týǵan aǵdaıda qoıylǵan.

Aqjol — ómirge alǵan baǵyty, ashyq, aıqyn, joly sara, taza degen maǵynany bildiredi.

Aqzıa — aq jáne arab tilinen alynǵan zıa – jaryq, sáýle, araı.

Aqqal — aq jáne tájik tilinen alynǵan hol – betke shyqqan men. Betinde ıakı denesinde qaly bar balalarǵa osyndaı at qoıǵan. Túrleri — Qalbıbi, Qalturǵan, t. b.

Aqqoja — aq — taza, adal, nemese arab tilinen hak — ákim, ámir. Qoja arab tilinenHodja — myrza, úıretýshi, ıe. Adal úıretýshi degen maǵynany bildiredi.

Aqqozy — qozy sıaqty súıkimdi, ádemi, kórkem bolsyn dep, qozyǵa balap qoıylǵan esim.

Aqpanbet — aqpan-fevral aıynyń qazaqsha aty; bet kisi attaryna qosylatyn qosymsha. Aqpanda týylǵan balaǵa osyndaı at qoıylǵan.

Aqsultan — esim quramyndaǵy aq arabtyń haq «ákim, ámir» sóziniń tilimizdegi ózgergen nusqasy. Alsultan arabtyń soltan «ákim, bıleýshi, memleket basshysy» degen sózi.

Aqtamaq — beıneleý túrinde qoıylǵan esim.

Aqtań — ertede tań atyp kele jatqanda týǵan balaǵa osyndaı esim berilgen.

Aqtilek — bala baqytty bolsyn, ata-ananyń aq nıet, tilegi oryndalsyn, degen maqsatpen qoıylǵan esim.

Aqylbek — aqyldy, sergek bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Aqyn — ıran tilinen alynǵan aqýn — óleń shyǵarýshy, jyrshy. Birikken tulǵaly esimder — Orazaqyn, Álaqyn, Nuraqyn, Baıaqyn, Turdaqyn.

Aqynjan — bala aqyn bolsyn, aqynjandy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Alaı — otrád, bólim, rota, batalón, polk.

Alaý — shymqaı qyzyl tús.

Alǵa — balanyń keleshegi zor bolsyn, ómirde alda júrsin degen tilekpen berilgen esim. Alǵataı degen de esim bar.

Alǵyr — ójet, erjúrek.

Aldan — bala ata-anaǵa aldanysh, jubanysh bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim; balanyń aldy, tuńǵyshy. Aldanazar degen tolyq esimniń erkelete qyskartyp aıtylǵan túri.

Aldar — qý, aılaker. Bul — halyq aýyz ádebıetindegi aılaker keıipker Aldar kóseniń esimi.

Alqa — Asyl tastardan, marjannan tizilgen moıynǵa taǵatyn monshaq. Oǵan gúl sózi qosylyp jańa esim jasalady. Máselen, Alqagúl.

Alpamys — alyp — qazaq tilinde dáý, dókeı, zor. Mamysh — batyr.

Alpar — alyp — batyr, ar — er sóziniń kóne túrki tilderindegi jýan aıtylýy. Iaǵnı batyr adam, er kisi.

Alpysbaı — bul balanyń ákesi ne sheshesi alpys jasqa tolǵanda týǵandyqtan qoıylǵan esim.

Altybaı — saýsaǵy nemese bashpaıy altaý bop týǵan er balalarǵa ertede osylaı at berilgen.

Altynbek — altyn+bek. Bala altyn sıaqty ádemi ári ómiri myqty, berik bolsyn dep qoıylǵan esim.

Altynsary — qazaq sózderi altyn + sary. Bala qymbatty, qadirmendi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Aman — saý, esen, salamat. Buǵan gúl, ǵaısha, bala sıaqty sózder qosylyp: Amangúl, Amanǵaısha, Amanbala sıaqty birikken tulǵaly esimder jasalady.

Ańsaǵan — qazaq tilinen alynǵan saǵynǵan, zaryqqan. Bul esim balasy bolmaı júrgen semBányń bala kórgende qoıǵan esimi.

Ańsar — saǵynatyn, zaryǵatyn.

Appaq — asa aq, áppaq, saf taza, kirshiksiz.

Aralbaı — Aral teńizi jaǵasynda týǵan balaǵa berilgen esim.

Arbek — ar-uıaty kúshti, namysy bar degen maǵynasy bar.

Arbol — Otanyńnyń, ata- anańnyń namysyn qorǵaýshy bol degen maǵynadaǵy esim. Sınonımi — Ardan.

Ardaq — qurmet, qadir.

Arqat — qazaq tilinen alynǵan kúshti, myqty bol degen maǵynadaǵy esim.

Arna — bir adamǵa baǵyshtaý, arnaıy qoıý.

Artyq — bárinen joǵary, qundy, qymbat, erekshe. birikken tulǵalar — artyqbaı, artyqqalı.

Aryn — qarqyn, ekpin, jiger. birikken tulǵalar — arynbaı, arynbek.

Aryndyq — qarqyndylyq, ekpindilik, jigerlilik.

Arysbaı — Arys ózeni atynan qoıylǵan esim.

Arystan — qazaq tilinen alynǵan esim batyldyq pen batyrlyq beınesi retinde qoıylady. Birikken tulǵaly esimder — Arystanbek, Arystanǵalı, Arystanbaı.

Asyljan — asyl jáne jan sózderinen – mártebeli, ıigi jandy qyz bolsyn degen maǵynasyn bildiredi.

Atamurat — atanyn muraty, maqsaty.

Ábilqan — han — ámirshi. ámirshiniń ákesi degen maǵyna beredi.

Ájibaı — kóne túrki tilinen kelgen áji — aǵa + baı. Bul áji sózi birikken tulǵaly kisi esimderiniń quramynda qoldanylyp, keıde qajy, áji túrinde jıi kezdesedi. Ondaı birikken tulǵaly esimder — Ájibek, Ájiǵalı, Ájigereı, Ájimukambet. Erkelete qysqartyp aıtý tulǵalary — Ájiken, Ájtaı, Ájik.

Baǵlan — qazaq tilinen – erte týyp, jetilgen qozy. Aýyspaly maǵyna – jaınaǵan jas.

Baı — bul sóz túrki halyqtary tilinde mal-dúnıesi mol, aýqatty, áldi adam degen maǵynany bildiredi.

Baıarystan — arystan sıaqty batyl, er júrek balaǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Baıahmet — qazaqtyń sózi baı + arab sózi – ahmet. Maqtaýǵa laıyq.

Baıbaqty — dúnıege, ómirge baı adam, er bala keledi dep kútti, úmittendi degen maǵynaly esim.

Baıbarys, beıbarys — bul túrikmen, tatar, qazaq, qyrǵyz tilderdegi eski esim. Barys ertedegi túrkilerdiń jyl sanaýyndaǵy úshinshi jyl aty, sol jyly týǵan balaǵa osyndaı at qoıylǵan.

Baıbek — bala myqty, baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Baıbol — bala aýqatty, baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Baıboldy — mundaı esim, ádette, kóp balaly úıdin balasyna qoıylyp otyrǵan.

Baıbóri — kóne túrki tilinen kelgen bóri-qasqyr. Birikken tulǵaly esimder — Bóribaı, Qasqyrbaı.

Baıǵalı — qazaq tilinen alynǵan baı + arab sózi ǵalı — bıik, joǵary. Óte baı adam degen maǵynany bildiredi.

Baıǵanı — qazaq tilinen alynǵan baı + arab sózi ǵanı — dáýletti, aýqatty, adam.

Baıǵoja — qazaq tilinen alynǵan baı + ıran sózi hodja – qojaıyn, myrza, ustaz.

Baıjan — qazaq tilinen alynǵan baı + tájik tilinen alynǵan djon, úıde bala kóp bólsyn, adam sany kóbeısin, óse bersin degen tilekpen qoıylǵan esim. Túri — Janbaı.

Baıqoshqar — bala urpaqqa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵany ańǵarylady.

Baıqutty — baqytty baı degen maǵynany bildiretin esim. Túri — Quttybaı.

Baımaǵambet — qazaq tilinen alynǵan baı + ıran tilinen alynǵan maǵambet. Ataqty, dańqty, ataǵy jaıylǵan. Erkeletip aıtý tulǵalary — Baıken, Báken, Baıkesh.

Baıman — qazaq tilinen alynǵan baı + tájik tilinen alynǵan man — adam, kisi, ıaǵnı baı adam, dáýletti kisi. Túrleri — Baımen, Báımen.

Baısal — sabyrlylyq, tynyshtyq, tabandylyq.

Baısan — birikken tulǵaly esim. Aýyspaly maǵynasy esebi joq, qısapsyz. Túri — Sansyzbaı.

Baıserke — baı + serke, túri — Serkebaı.

Baıtaq — ushy-qıyry joq keń, sheksiz; shamadan tys kóp, óte mol.

Baıtas — adam ómirindegi baqyt pen baılyq tastaı berik, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Baıtemir — balanyń ómirindegi baılyǵy men baqyty temirdeı myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Baıtý — bala baı bop týdy, ómirge baı bop keldi degen maǵynada qoıylǵan esim.

Baıtur — baqytty ómir súr, ómirinde molshylyq-bereke bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Balǵabek — balǵa + bek, bala balǵadaı myqty, berik bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Balqy — eljireý, nasattaný. birikken tulǵaly túri — balqybek.

Balta — bala ótkir, qaıtpas-qaısar batyl, myqty bolsyn degen nıetpen qoıylǵan. Birikken tulǵaly esimder — Baltabaı,

Barjaqsy — barlyǵy oıdaǵydaı, kónildegideı degen maǵynany bildiredi.

Barlybaı — qazaqtyń sózi bar, úlken, zor + qosymsha ly + baı; dáýletti, baı adam.

Barys — jolbarys tuqymdas jyrtqysh ań; kóne, on eki múshel jyl atynyn úshinshi aty.

Bastaýbaı — bastaý + baı, bastaýdaı móp-móldir, taza adam bop óssin degen tilekpen qoıylǵan esim.

Basym — kúshi, bilimi basqadan artyq, mol, basym bolsyn dep qoıylǵan esim.

Batsaıy — jolaqty jibek mata.

Batyr — qazaq tilinen alynǵan kaharman – batyl, er júrek.

Batyrbek — batyr + bek, myqty, kúshti batyr. Túri — Bekbatyr.

Batyrqan — ári batyr ári han bolsyn degen tilekpen qoıylǵan kóne esim.

Batyrlan — ójettený, er júrektene túsý.

Baýbek — ómir-jasy uzaq, ómirli bolsyn, tabandy jigit bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Sınonımi — Bekbaý.

Baýyrjan — aǵaıynǵa, týǵan-týysqa jan-tánimen berilsin, janyndaı jaqsy kórsin, baýyrmal bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Baıan — kóne túrki, mońǵol tilderine ortaq «myqty», «zor», «baı» maǵynaly sóz. Arab tilinen vaıan — aıqyn, ashyq, túsinik, anyqtama, habarlama.

Baıandy — turaqty, tabandy.

Begaıdar — qazaqtyń sózderden bek — myqty, kúshti + aıdar — balalardyń tóbesine qóıylatyn bir shók shash. Arab tilinen alynǵan aıdar — haıdar — arystan degen sóziniń ózgergen túri.

Begesh — kóne túrki tilinen kelgen, eski qazaq tilderinde vedas — han uly degen maǵynada aıtylǵan.

Bedelbaı — dańqqa, ataqqa, abyroıǵa baı degen maǵynany beredi.

Bekeı — bekem bol, myqty bol.

Bekjasar — bala uzaq ómir súrsin, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Sınonımi — Kópjasar.

Bekin — myqty bol, bekem bol degen mándegi esim.

Bekbolat — bek + bolat. Bala myqty bolady, bolattaı berik, ómir-jasy uzaq, bolyp, kóp jasaıdy degen tilekpen qoıylǵan. Erkelete qysqartyp aıtý túrleri — Beken, Beket.

Bekkeldi — ómirge berik, myqty bop keldi degen maǵynany bildiredi.

Beklan — bek — berik, bekim + qosymsha lan, myqty, bekem.

Beknar — bek — óte, ásire + ıran tilinen alynǵan nar — tirshilik kúshi, qýat.

Beksultan — qazaq tilinen alynǵan sultan — bıleýshi ákim. Sınonımi — Sultanbek.

Bektemir — bala temirdeı myqty, berik bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Bektemis — bekte — bekitý, myqty ustaý. Bul Bekturǵan degen esimniń sınonımi bolyp tabylady.

Bekten — myqty bol, berik bol degen maǵynany bildiretin esim.

Bektileý — qazaq tilinen alynǵan bek – óte + tileý — tilek. Túri — Ótetileý.

Bektur — bul esim bala ómirli, turaqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Túri — Túrbek. Erkeletip aıtylatyn túri — Beken.

Bekturǵan — bala ómirde uzaq ómir súrsin, turaqtap qalsyn degen maǵynany bildiredi. Túri — Turǵanbek.

Bektursyn — bul esim de balanyń jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan.

Belasar — tirek, kúsh.

Belasyl — eń qymbat, naǵyz myqty taıanysh, súıenish degen mándegi esim.

Belberdi — bel+berdi, ómirge taıanysh, súıenish berdi, er bala berdi degen mándegi esim.

Belgibaı — belgi – kóne túrki tilinde dana, danyshpan degen sóz. Sınonımderi — Nysanbaı, Nyshanbaı.

Beles — asý, shoqy.

Bergen — er bala týdy degen maǵynadaǵy esim.

Berden — ber+qosymsha den.

Berdi — syılady, tartý etti. Birikken tulǵaly esim — Berdibaı.

Bereke — yrys, molshylyq, qut. Túri — Bereket.

Beren — asyl qurysh.

Berjan — ber + jan – janyn beretin, eshtene aıamaıtyn adam degen maǵynaly esim.

Berik — myqty, bekem, berkin, tabandy, turaqty.

Berkin — berik, myqty bol sózinin qysqasha tulǵasy. Birikken tulǵaly esim — Berkinbaı.

Bernar — ber+nar – kúshti, myqty. Bala kúshti, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylsa kerek.

Besbaı — balaǵa Úshbaı, Besbaı, Jetibaı, Toǵyzbaı dep esim berý belgili bir yrymmen baılanysty bolǵan.

Bıbatyr — qazaq tilinen alynǵan bı+batyr.

Bıdaıbek — bala astyqqa kenelsin degen tilekpen qoıylyp otyrǵan.

Bıjan — bılik, ústemdik, ákimdik júrgizýshi adam.

Bırjan — ataqty birjan saldyń qurmetine jıi qoıylatyn esim. maǵynasy — jalǵyz, jalqy týǵan adam.

Bozdaq — jas jigit, bozbala. Túrleri — Bozjan, Bozjigit. Erkelete qysqartyp aıtý túri — Boztaı.

Bolatjan — bolattaı berik, myqty adam degen maǵyna beredi.

Bolatqoja — myqty qojaıyn degen maǵynany bildiredi.

Bolǵan — kemeline kelip tolǵan, jetilgen, kenelgen degen maǵynany bildiretin esim.

Bolǵanbaı — kemeline kelip, tolyp jetilgen, kenelgen baı adam degen maǵynaly esim.

Bolsynbek — quryshtaı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.

Boran — bala qatýly, batyl er bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Boranǵazy — yzǵarly, qaharly jaýynger, ásker degen maǵynany bildiretin esim.

Bójeı — dana, danyshpan.

Bólebaı — týystyq ataýmen baılanysty qoıylǵan esim, shesheleri týys balalar bóle bolady.

Búrkit — búrkit sıaqty alǵyr, qyran, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Búrkitbaı, Búrkitbek.

Buǵybaı — buǵyǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Bulabaı — bula — erkin, erke degen uǵymdy bildiredi. Sınonımi —Erkebaı.

Bulanbaı — qazaq tilinen alynǵan búlan — buǵy tektes ań.

Buldybaı — dúnıege baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Bulqysh — esimniń túbiri bulqy-julqy, julqyp tart — sh esim qosymshasy. Qaıratty, jigerli, pysyq, eti tiri.

Dabyl — uran, dańq.

Dabys — ataq, dańq, daýys, ún.

Daırabaı — daıra qazirgi tilimizdegi darıa sóziniń dıalektilik formasy. Sınonımi — Tenizbaı.

Daıyn — árqashan ázir. Birikken tulǵaly esim — Daıynbaı.

Damyl — tynyshtyq, beıbitshilik.

Dandaı — uly, zor.

Dara — qazaq tilinen alynǵan erekshe, ózgeshe, ıaǵnı basqadan artyq. Iaǵnı bala basqadan erekshe, artyq, aqyldy ıa sulý bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Daras — jeke, aıryqsha

Daryn — qazaq tilinen — talant, kabilet.

Dálbek — bektiń, myqtynyń naǵyz degen maǵynaly esim.

Dáýbek — úlken, kúshti degen maǵynaly esim.

Dáýirbek — óz zamanynyń, dáýiriniń myqtysy degen mándegi esim.

Dáýlen — úlken bolý, eseıý. Birikken tulǵaly esim — Dáýlenhan.

Dáýletbaı — dáýletti, aýqatty.

Demeý — qazaq tilinen alynǵan qoldaý, súıeý, kómek kórsetý.

Dodan — úlken, zor.

Dosbaı — dosqa keń, baı adam degen maǵynada.

Dosjan — adal, taza adam.

Dosym — jan serigim, joldasym.

Dosymjan — meniń jan dosym degen maǵynadaǵy esim.

Dýbaı — ataq-danqy assyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Dýdar — buıra shash; shashy buıra balalarǵa osyndaı esim qoıylǵan.

Dýman — bala ómiri qýanyshqa toly, kóńildi, saýyq-saırandy bólsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Egizbaı — bundaı esimder egiz týgan balalarǵa qoıylyp otyrǵan. Sınonımi — Qosjan.

Egizbek — egiz týǵan balaǵa qoıylatyn esim.

Elaman — el-jurt jaýdan aman, saý bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Sınonımderi — Tynyshtyq, Beıbit.

Elbar — elge, halyqqa qyzmet etýge árdaıym bar, daıyn degen maǵynaly esim.

Elbas — halqyna, eline basshy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Elbek — eldiń myqtysy, óz halqynyń kaharman uly.

Eldar — elin, Otanyn súıetin otanshyl.

Eldes — eli, jeri bir degen maǵynaly esim.

Eldos — eldiń, halyqtyń dosy, elin súıýshi.

Elebaı — bala eleýli, jurt aýzynda ataq-dańqy shyǵyp júretin kisi bolsyn degen maǵynada qoıylǵan esim. Túri — Ele- bek.

Elen — qurmet-syıǵa bólený.

Eleý — eskerý, kóńil bólý, nazar aýdarý; qurmetteý, syılaý.

Eleýbaı — qurmetti, syıly, jurt nazary túsken azamat.

Eljan — eldiń, halyqtyń jany, maqtanyshy.

Eljar — eldiń dosy.

Eljas — eldiń úmitin aqtaıtyn jas degen maǵynany bildiredi.

Eljasar — eli, jurty arasynda uzaq ómir súredi degen maǵynaly esim.

Elibaı — eli sıaqty baı bolsyn degen mándegi esim.

Elqam — eldiń muń-muqtajyn, qamyn oılaıtyn azamat bolsyn.

Elmurat — eldiń murat-maqsatyn oryndaýǵa úles qosatyn azamat bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Elnazar — eldiń yqylas, nazaryna ilingen azamat bolsyn degen mándegi esim.

Elnar — eldiń suıikti er azamaty bolsyn degen maǵynaly esim.

Elnur — eldiń nury.

Eltoq — eldiń kóńili toıar azamat bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Elshibaı — el habarshysy, jarshysy, el arasyndaǵy tynyshtyq saqtaýshy. Sınonımi — Elshibek.

Eńsebek — oı-órisi keń, rýhanı baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Eraly — asa batyl, asqan júrekti batyr.

Erasyl — asa aıaýly, naǵyz batyr.

Erbaı — naǵyz batyl, er júrek adam.

Erbala — batyl, er júrek bala.

Erbatyr — er júrek batyl adam, naǵyz batyr.

Erbek — myqty, kúshti, batyr adam.

Erbol — bala batyr, ójet bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Erbolat — bala batyl, ójet, batyr bolady degen tilekpen qoıylǵan.

Erbosyn, Erbolsyn — bala batyr, qaharman, erjúrek bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Erbota — balany botaǵa balap qoıylǵan esim.

Ergesh — aldyńǵylardyń sońynan erýshi, izin basýshy.

Erden — batyr, er. Mońǵol tilinen alynǵan erdene — qymbat zat. Birikken tulǵaly esimder — Erdenbaı, Erdenbek, Erdenǵalı.

Erdenaı — aı tulǵaly batyr.

Eren — asqan, erekshe, aıryqsha.

Erjan — batyl, ójet adam, batyr kisi.

Erjigit — erjúrek, batyl jigit, azamat.

Erik — tolyq erkindik, bostandyq.

Erimbet — senimdi, myqty batyrym bolsyn dep qoıylǵan esim.

Erkebaı — erke bala bolsyn dep qoıylǵan esim. Erkelete aıtylatyn túri — Erkesh.

Erkebolat — aıtqanyn istetetin erke bala bolsyn dep qoıylǵan esim.

Erkebulan — bir úıdiń álpeshtegen aıaýlysy, qaǵý-soǵý kórmegen erke totaıy.

Erkin — óz yqtıary, erki ezinde, azat, basy bos, erikti. Erkin sózi quramynda keletin birikken tulǵaly esimder — Erkinbaı, Erkinbek, Erkinǵalı, Erkinjan, Erkintaı.

Erlan — bala batyl bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Erlen — er, batyr degen mándegi esim.

Erlik — batyrlyq, batyldyq, er júrektik.

Erman — erjúrek, batyl adam degendi bildiredi.

Ermat — er+mat — mamet esiminin qysqaryp ózgergen túri, ıaǵnı Ermat — Ermamet.

Ermek — aldanysh, jubanysh. Orta jastan asqan ata-ana otbasynda týǵan balaǵa endigi ermegim bolsyn dep qoıylatyn esim.

Ernar — nar — halyq uǵymynda óte shydamdy, berik, kúshti túıe. Nar tulǵaly batyr bolsyn degen maǵynany beredi.

Ersaıyn — qazaq tilinen alynǵan er + monǵol tilinen alynǵan saıyn – jaqsy. Iaǵnı eń myqty, asa jaqsy batyr.

Ertaı — qazaq tilinen alynǵan er + taı kisi attary qosymshasy, ıaǵnı er, batyr, batyl kisi.

Ertiles — ómirge kelgen bala keleshekte batyr bolsa eken degen tilekten qoıylǵan esim.

Ertis — kóne túrki tilinen kelgen, Ertis ózeni boıynda týylǵan balaǵa qoıylǵan esim.

 

Ertýǵan — ómirge batyr, er júrek bop kelgen.

Erýbaı — qazaq tilinen alynǵan er + ý – sońynan ilesý + 6aı; sońynan eretin balalar kóp bolsyn degen maǵynaly esim.

Es — aqyl-es, aýyspaly maǵynasy tirek, súıenish.

Esbaı — aqyl-oıǵa baı bolsyn dep qoıylǵan esim.

Esbatyr — Estibatyr degen esimdegi ti qosymshasy túsip qalyp, Esbatyr bop ketken. Esti, aqyldy batyr bolsyn degen maǵynany bildiretin esim.

Esbergen — jaratqan aqyl, es bergen degen maǵynadaǵy esim. Sınonımi — Esberdi.

Esbol — aqyldy, súıenishim bol, medeý bol degen maǵynaly esim.

Esbolat — óskende aqyl kosady, súıenish, medeý bolady degen maǵynaly esim.

Eseı — qazaqtyń tilinen alynǵan ósý, er jetý, úlken bolý.

Eseıjan — saý-salamat, aman týǵan jan.

Esen — qazaq tilinen – saý-salamat, aman. Birikken tulǵaly esimder — Esenaman, Esenáli, Esenaı, Esenbaı, Esenbol, Esengeldi jáne t. b.

Esenaı — bala dúnıege aman-saý keldi, aı degen qýanyshpen baılanysty qoıylǵan esim.

Esenberdi — aman-esen, saý-salamat dúnıege ákeldi, berdi.

Esentemir — densaýlyǵy temirdeı myqty, aman-saý bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Esjan — esti, aqyldy adam.

Esil — Esil ózeni boıynda týǵan soń qoıylǵan esim.

Esilbaı — Esil boıynda týǵan er bala.

Esim — at, ataq, dańq.

Esimbek — qazaqtyń esimi, aty, dańqy zor, myqty.

Esirke — aıaý, jany ashý, músirkeý.

Estibaı – qazaq esimi aqyldy, parasatty.

Jaıdar — qazaq tilinen alynǵan jaıdary — kóńildi, aq jarqyn. Birikken tulǵaly esim — Jaıdarbek.

Jaılaý — qazaq tilinen alynǵan shóbi shúıgin, sony, jazǵy mal jaıylymy.

Jaınaq — ashyq-jarqyn, jaıdary.

Jaıyq — Oral ózeniniń atyna baılanysty qoıylǵan esim.

Jaqsybaı — kópke jaǵymdy, jurtqa súıkimdi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Qysqartyp-erkelete aıtý tulǵasy — Jakeı. Sınonımi — Sadybaı.

Jaqsylyq — adam boıyndaǵy jaqsy qasıet, izgilik, qaıyrymdylyq.

Jalǵas — tirkes, ushtas, selbes. Bul esim aldyńǵy balalardyń jalǵasy degendi nemese sodan keıin de balalar kóbeıip, jalǵasa bersin degen uǵymda berilgen. Birikken tulǵaly esimder — Jalǵasbaı, Jalǵasbek, Jalǵastur.

Jaltyr — ap-ashyk, jaltyraǵan, jaınaǵan.

Jalyn — kúsh-jiger, qaırat, qýat.

Janat — eń asyl, kórkem, keremet, rahat.

Janǵozy — qozy sıaqty súıkimdi bala.

Jandaı — asa qymbat, qadirli.

Jandar — jan bitkenniń daryndysy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Birikken tulǵaly esimder — Jandarbek, Jandarhan.

Jansal — jan bitkennin serisi, erkesi.

Jańabaı — dúnıege, ómirge jańa kelgen bala.

Japan — keń jazyq qulan dala. Bala óz ómirinde keń peıildi adam bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Jaryq —  sáýle, nur.

Jansal — jan bitkennin serisi, erkesi.

Jansulý — jan bitkenniń sulýy, ádemisi, kórkemi degen maǵynaly esim.

Jańabaı — dúnıege, ómirge jańa kelgen bala.

Japan — keń jazyq qulan dala. Bala óz ómirinde keń peıildi adam bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Jarylqasyn — qudaı ońdasyn, táńir esirkesin degen maǵynany bildiredi.

Jasamys — kópti kórgen, ysylǵan, tájirıbeli.

Jasqaırat — jańa qýatqa, qabiletke ıe bolsyn dep qoıylǵan esim.

Jastalap — jańa talapqa umtylǵan jas bala degen maǵynadaǵy esim.

Jasuzaq — balanyń ómir-jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan.

Jasulan — jas jigit, jas azamat degen mándegi esim.

Jasybaı — balanyń ómir-jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Jaıalaýbaı — jaılaý sıaqty keń, jaıly bolsyn dep qoıylǵan esim. Sınonımi — Jaılaýbek.

Járdem — kómek, tirek, súıenish.

Jemisbek — bala erjetkende ata-ananyń eńbegin aqtap, jemisin jegizetin bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Jeńis — jeńiske ıe bolý, jeńý. Uly Otan sorysy aıaqtalyp, gıtlerlik fashızmdi jeńgen kúni týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Kúrdeli tulǵaly esim — Jenisbek.

Jetes — aqyl-oıy ózine jetkilikti, aqyldy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Jetibaı — erte kezde 3, 7, 9 sandary kıeli sanalǵan, soǵan baılanysty er balanyń ómir-jasy uzaq bolsyn degen tilekpen osyndaı esimder jıi qoıylǵan. Qysqarta aıtylý túri — Jeten.

Jetigen — astronomıa termınnen alynǵan – aspan juldyzynyń biri, jeti qaraqshy.

Jetik — bilimdi, bilgir.

Jetistik — qol jetken tabys, jeńis.

Jetkinshek — jas óspirim, jastar, jas býyn.

Jırenshe — halyq ańyzyndaǵy áıgili sheshen esimi. Keıinnen urpaqtan-urpaqqa qoıylyp ketken.

Jiger — qajyr, kaırat, kúsh, qýat; ynta, talap, erik.

Jolan — balanyń ómirde joly bop, baqytty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Joldas — senimdi serik, pikirles dos. Birikken tulǵaly esimder — Joldasbaı, Joldasbek, Joldasqan, Joldasáli t. b.

Joldasbaı — joldasqa, doska baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Joldasbek — bektiń, bekzadanyń joldasy; joldastyqqa berik, myqty, turaqty.

Joldasqan — joldas, serik.

Joldybaı — joly qutty, aqjoltaı bolsyn dep qoıylǵan esim.

Joltaı — baqyt, qut ákeletin, sátti, aq joldy.

Júrsin — aman-saý bolsyn, uzaq ómir súrsin degen tilekpen qoıylǵan esim.

Juban — jubaný, tynyshtalý, ekinishin basý. Ertede balasy turmaı jurgende týǵan balaǵa osyndaı at bergen.

Jubanysh — qýanysh esiminiń sınonımi. Fonetıkalyk túri — Jýanysh.

Juzbaı — bala júz jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Jumanbaı— qymbat baǵaly zatqa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Zańǵar — qazaq esimi: úlken, alyp; záýlim, bıik.

Igenbaı — qudaı jarylqaǵan, ıigen, baı degen maǵynaly esim.

Igilik — qaıyrymdy is, jaqsylyq.

Igisin — jaqsy, qaıyrly.

İzbasar — ákesiniń murageri, izbasary bolsyn degen maqsapen qoıylǵan esim. Qysqarǵan túri — İztaı.

İlebaı — İle ezeni boıynda týǵan balaǵa qoıylǵan esim.

Kádirjan — kádirli kisi, kádiri joǵary adam.

Kekil — balanyń mandaıǵa deıin qoıǵan shashy.

Kelis — kelisken degen sózdiń qysqarǵan túri. Sınonımi — Jaras.

Kenen — jetkilikti, mol; myrza, keń peıil. Birikken tulǵaly esim — Kenenbaı.

Kenje — eń kishi, sońǵy perzent. Túrleri — Kenjegúl, Kenjeqyz.

Keńes — májilis, máslıhat. Bul esim sovet (keńes) ókimetiniń alǵashqy jyldarynan bastap kóp qoıyla bastady. Ol Sovet dáýirinde týǵan jańa esimder qataryna jatady.

Keńshilik — jańa esim – bostandyq, erkindik.

Kıikbaı — qazaq tilinen alynǵan kıik — elik, beken, taý eshkisi, qara quıryq tektes jabaıy ań + baı.

Kóbeı — kóp bol, ónip-ós degen maǵynada.

Kóbeısin — óssin, ósip-ónip jetilsin. Sınonımi — Kóbeıhan.

Kókbaı — kók-aspan, táńiri. Sınonımi — Táńirbaı.

Kópbaı — bala kópshil bolyp, kópti súıetin bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan esim.

Kópjan — kópshilikti, kópti jaqsy kóretin adam.

Kópjasar — bala uzaq jyldar ómir súrsin, jasy uzaq bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Kórkemjan — bala kórikti, nurly bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Kúlbala — kýl (gýl) + bala, gúldeı jaınaǵan sulý da ádemi qyz bala.

Kúntý — halqyna, eline kún bop týdy degen maǵynaly esim.

Qadyrbaı — qadyrly baı. Fonetıkalyq túri — Qadyrǵalı.

Qadyrqan — qadyr + qan (han). Qadyry, bedeli joǵary han degen maǵynada.

Qazaqbaı — qazaq sózine baı sózin qosý arqyly jasalǵan esim.

Qaıyrgeldi — ómirge meıirimdi, qaıyrymy mol, shapaǵatty jan keldi degen maǵynaly esim. Qysqarǵan túri — Qaıyrke.

Qalaý — talǵap-taldaý, qolqalaý, unatqanyn óz tileginshe alý. Birikken tulǵaly esimder — Qalaýbaı, Qalaýjan.

Qalaýsha — ata-ananyn qalaýynsha, tileýine saı týǵan bala.

Qaldybaı — bala baqytty, ǵumyrly bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Qalqa — ata-ananyń qalqasy, qorǵany, panasy, suıenishi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Qalqaman — qalqa + man — kisi, adam.

Qalybaı — onyń meńi kóp. Óte baqytty adam degen mándi esim.

Qalybek — onyn meńi kóp, baqytty bek degen mándi esim.

Qanat — bundaı esim bala ata- anasynyń súıenishi, tiregi bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan.

Qarasaı — qara — aýyspaly maǵynasy iri, úlken, zor, kúshti + saı kóne túrki tilinen Sag — alyp, óte dáý, zor, ıaǵnı zor tulǵaly alyp. Qazaq eposyndaǵy batyrdyń esimi.

Qarataı — qara — iri, úlken, zor + taı – kóne túrki tilindegi tag — taý sóziniń dybystyq ózgeriske túsken kúıi. Iaǵnı ata-ananyń taýdaı úlken tiregi, súıenishi.

Qarshyǵa — bala qarshyǵadaı tuıǵyn, qyraǵy bolsyn dep qoıylǵan esim.

Qobdabaı — qamysy kóp, qalyń jer. Osyndaı jerde otyrǵanda týǵan balaǵa ádette osyndaı esim bergen.

Qozy — balalarǵa mal tóliniń atyn qoıa berý erteden bar. Bul sóz birikken tulǵaly esimdi jasaýǵa qoldanylady — Qozybaı, Qozybaǵar, Janǵozy, Baıǵozy, Erǵozy jáne t. b.

Qoılybaı — qoıǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Qoldas — qol sózi men dos qosymshasynyń birigýinen jasalǵan esim. Kóne túrki tilinde «qol basy» degen sóz.

Qorǵanbek — bala ata-ananyń myqty da berik qorǵanyshy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Qosaı — qazaq tilinen alynǵan bul esim ana tilimizdiń baıyrǵy sózi qos — eki, nemese egiz + aı sózderinen jasalǵan. Demek, aıǵa jet, aıǵa jýyq bol degen maǵyna beredi. Qazaq eposyndaǵy batyr esimi.

Qoshqarbaı — bul esim otbasynda er bala kóp bolýyn qalaýdan týǵan.

Qýan — ul bala týǵanda qatty qýaný sebepti qoıylǵan esim. Sınonımderi — Qýanysh, Qýandyq.

Qýat — kúsh, jiger, qaırat.

Qulynshaq — qulyndy kishireıte, erkelete aıtý túri.

Qundyz — terisi baǵaly ań. Bala qundyzdaı ádemi, kórkem bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Quralaı — kıiktiń laǵy; ýaqyt mezgili (15—20 mamyr arasy). Ádemi, qara kózdi quralaı kóz degen teńeý de bar.

Malbaı — malǵa, dúnıege baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Túrleri — Malbek, Maldybaı.

Maljan — maldy, jalpy baılyqty jaqsy kóretin jan.

Maman — qolynan is keletin, ónerli, sheber; maman adam.

Mamyr — eskishe kóktemdegi aı aty.

Maralbaı — maralǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Marqaı — eseı, erjet, úlken bop ós.

Meıirbek — asa meıirli, meıirbandy.

Meıirman — meıirimdi, shafaǵatty, qaıyrymdy adam.

Meıram — mereke. Bala ómiri shat-shadyman, merekege toly bolsyn degen tilekpen qoıylǵany baıqalady.

Meń — adam denesindegi qal. Birikken tulǵaly er (áıel) esimderi quramynda jıi qoldanylatyn sóz. Burynǵy kezde bala baqytty bolady degen senimmen meń sózin bala esimine qosyp otyrǵan. Negizinde Meń, Meńli sózderi sulý, ádemi, kórkem degen maǵynalarda jumsalǵan. Birikken tulǵaly esimder — Meńlibaı, Meńgereı, Meńsuıaý.

Meńdibaı — denesinde meńi kóp, ıaǵnı baqytty adam. Erkelete qysqartyp aıtý tulǵasy — Meńdesh.

Mergen — qazaqtyń sózinen nysanaǵa dál tıgizetin atqysh. birikken tulǵaly esim — mergenbaı.

Mereı — baqyt, qýanysh. Birikken tulǵaly esim — Mereıbek.

Momynálim — qazaq tilinen alynǵan jýas + arab tilinen alynǵan álı. Óte jýas, jumsaq, bıazy adam. Erkelete aıtý túri — Momysh.

Murabaı — muraǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Myńbaı — balanyń ómir jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Myrhaıdar — arystandaı aıbatty ámir, ákim, bastyq.

Narbaı — nar – jalǵyz órkeshti iri túıe; aýyspaly maǵynasy — úlken, myqty, erekshe, zor + baı. Bala úlken, zor, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Narbek, Narbol.

Narkes — ótkir, batyl.

Narmaǵambet, narmuqambet — qazaqtyń sózi nar + arab tilinen alynǵan Maǵambet — zor, myqty Muqambet.

Nartaý — bala taý sıaqty zor, úlken bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Nartý — dúnıege iri, zor bop kel degen mándegi esim.

Narsha — nardaı myqty, qaıratty, jigerli.

Narymjan — narym — meniń narym, meniń súıiktim, meniń janym.

Nádirbek — sırek, tańdaýly bek, ákim.

Názirbek — ýádede, sertte turatyn, berik adam.

Nesipbaı — óz baqyty, óz taǵdyry bar, baılykqa kenelgen.

Nıaz — tájik tilinen alynǵan nıaz — ótinish, tilek, jalbaryný; úmit; syı, tartý. Birikken tulǵa.

Noǵaıbaı — noǵaı — halyq aty + baı.

Nurabaı — Nura ózeniniń boıynda týǵan balaǵa qoıylǵan esim.

Nuraı — kórki, nury aıdaı, sulý, kórkem.

Nuraqyn — nurly, sáýletti aqyn.

Nurbol — nurly, kórkem, kórikti bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Fonetıkalyq túrleri — Nurbolat, Nurbolsyn.

Nurdan — nurdan týǵan, jaratylǵan degen maǵynany bildiredi.

Nurtalap — talabyna nur jaýsyn, talaby zor, talantty bolǵaı degen tilekpen qoıylǵan esim. Qysqartylǵan turi — Nurtaı.

Nusqar — aqyl-kenes berer aqyldy bala bolsyn dep qoıylǵan esim.

Ojarbaı — qazaqtyń esimi ojar — qaısar, birbet, ójet + baı.

Ozarbek — ozar, ozý — alǵa týsý, ozyp ketý + bek.

Ozat — ol qatarynan ozyp ketedi, alǵa jetedi, aldyńǵy qatarly degen mánde qoıylǵan esim.

Oıly — aqyldy, parasatty, dana.

Oljabaı — oljadan túsken, bere salǵan bala.

Oljas — ol jas qaırat, jas jiger degen mándegi esim.

Omarbaı — ómirli, ǵumyrly adam.

Omarbek — ómir-jasy, ǵumyry uzaq, myqty, berik.

Omarǵalı — uzak ómir súrýshi, kóp jasaýshy.

Omarhan — ómiri uzaq, ǵumyrly han.

Onbaı — bala óz teńinen on ese artyq baı bolsyn degen tilekpen ertede qoıylǵan esim.

Ońalbaı, ońalbek — sharýasy, haljaıy jaqsy, ońdy baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Ońǵar — ońda, túze.

Ońǵarbaı — isi alǵa basqan, isi ońǵan baı bolsyn degen mándi esim.

Ońdasyn — qudaı ońdasyn, táńir jarylqasyn. Sınonımi — Ońlasyn.

Orazǵul — baqytty qyzmetshi.

Oraqbaı — astyqqa, eginge baı bolsyn dep qoıylǵan esim.

Oral — Oral ózeni atynan qoıylǵan esim.

Orasan — erekshe, eren.

Ormanbaı, ormanbek — orman-toǵaı, balany ormanǵa ıe bolsyn, sonyń baılyǵyna bas bolsyn degen tilekpen osyndaı esim bergen.

Ormanshy — bala orman baılyǵyn qorǵaıtyn adam bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Orynbaı — ómirde óz ornyn taba alatyn adam bolsyn dep qoıylǵan esim.

Orynbek — ómirde orny berik, myqty.

Orynǵalı — ómirde alatyn orny joǵary, bıik.

Orynsha — báz qalpynsha, baıaǵysha, ózgerissiz, turaqty.

Otan — jańa esim, týǵan el, ósken jer, súıikti memleket.

Otar — otarda týǵan balaǵa berilgen esim.

Otarbaı — otarǵa, otarly qoıǵa baı bolsyn degen nıetpen qoıylǵan esim.

Oshaqbaı — janǵa, balaǵa baı bolsyn degen tilekpen de baılanysty.

Ójet — ótkir, batyl, tabandy.

Ózenbaı — ózenge, sýǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Óktem — óktem, ústem, basym, ómirli.

Ólkebaı — qaraýynda kóp ólke, aımaq, alqap, turak, meken bolsyn, solarǵa ústem bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Ómirbaı — bala ómirli bolsyn, ómir-jasy uzaq bolsyn dep qoıǵan esim. Fonetıkalyq túri – Ómirbek.

Ómirǵalı — ómiri Ǵalıdyn ómirindeı bolsyn dep qoıylǵan.

Óndiris — jańa esim, óndiris orny, kásiporyn.

Ónege — úlgi, tárbıe.

Ónerbek — óneri myqty, ónerli adam.

Óren — jurttan asqan erekshe, eren; jasóspirim urpaq.

Órim — jas óspirim, óndirdeı jas jetkinshek.

Óser — er jetip azamat bolar degen mánde. Birikken tulǵaly esim – Óserbaı.

Óskenbaı — baılyǵy ósip, kóbeısin degen maǵynaly esim.

Ótebaı — baılyǵy asqan, tasyǵan baı.

Ótegen — ornyn toltyrý, tóleý.

Ótetileý — ul balaǵa zar bolyp, kóp suranyp, tilenip júrgen kezde týǵan sábıge qoıylǵan esim.

Palýanǵalı — asa kúshti palýan.

Sabataı — qazaq sózi saba — qymyz ashytý, saqtaý úshin jylqy terisinen istelgen ken ydys; aýyspaly

Sabyrjan — sabyrly, shydamdy, tózimdi kisi. Sınonımi — Sabyrqan.

Saǵyn — qatty ańsaý, qumartý, kórýge yntyq bolý, ıaǵnı ata-ana ulǵa zar bolyp júrgende kórgen balaǵa qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Saǵynbaı, Saǵynǵalı, Saǵyntaı.

Saǵyndyq — uzaq ýaqyt saǵynyp, sarǵaıyp júrip kórgen er bala.

Saımasaı — bala ákesinen ne anasynan aýmaıdy, qatty uksaıdy, dál ózi sıaqty degen mándi esim.

Saırambaı — Saıram qalasynda týylǵan adam.

Saıran — bala ómirde baqytty ómir súrsin, saırandap júrsin degen tilekpen qoıylǵan esim.

Saqtar — bale-jaladan saqtasyn degen mándi esim.

Samǵa — aspanǵa ushý, sharyqtaý.

Sana — bala yntaly, aqyldy, parasatty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Sandybaı — qazaq tilinen alynǵan sandy — ádetten tys, sırek kezdesetin + baı.

Sapabek — adal.

Sarybaı — balany altynǵa balap nemese ómirde keń peıildi bolsyn dep qoıǵan esim.

Saryn — qatty dybys, ún; qatty aǵyn úni, ekpin.

Saýran — syı, tartý; eskishe ekinshi aı aty, sol aıda týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Saýranbaı, Saýranbek.

Saýryq — úıirge túspegen jas aıǵyr. Jas, jetkinshek degen maǵynada.

Saýyt — batyrlar kıetin kireýke. Bala myqty, berik bolsyn dep qoıǵan esim. Birikken tulǵaly esim – Saýytbaı.

Saıan — Saıan taýy atynan qoıylǵan esim.

Seksenbaı — mundaı esim kóbine bala ákesi 80 jasqa kelgende týǵan balaǵa qoıylady.

Serikbol — kóptiń serigi, dosy bol degen tilekpen qoıylǵan esim.

Serke — qoı bastaıtyn serke; aýyspaly maǵynasy basshy, jetekshi, kósem. Birikken tulǵaly esim — Serkebaı.

Sombel — beli myqty, kúshti, balýan tulǵaly bólsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Súıinbala — kóńil toıyp, súısinerlik qyz bala.

Súıeý — ata-ana, týysqa tirek, taıanysh bolsyn dep qoıylǵan esim.

Súıin — yrza bolý, súıiný, kóńil tolý.

Súıinbaı — kóptiń kóńili tolsyn, istegen isine razy bolyp súısinsin degen mándegi esim.

Súttibaı — sútke, jalpy aqqa baı bolsyn dep qoıylǵan.

Sultangeldi — dúnıege, ómirge bıleýshi ákim bala keldi degen mándegi esim.

Sultanmurat — bala sultan bop tilegine, muratyna jetsin degen maǵynany bildiretin esim.

Suńqar — bala sunqardaı kóregen, batyl bolsyn dep qoıylǵan esim.

Syndybaı — symbatty, ádemi, kórkem bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Syrǵabek — syrǵa berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.

Tabar — qazaq sózine tap + ar esimshe jurnaǵy jalǵanyp jańalǵan sóz, ıaǵnı bala bilimdi bolsyn dep qoıylady.

Tabylǵan — balasy ólgen úıde dúnıege jańadan kelgen sábıge joǵalǵany tabyldy dep osylaısha at berilgen. Keıde tabylǵan da dep qoıa beredi.

Tazabek — naǵyz myqty, berik adam, naǵyz bek.

Taıbek — taıǵa mingende qulamaıtyn, jyǵylmaıtyn, myqty berik otyratyn bala bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan esim. Erkeletip qysqartyp aıtý túri -Taıjan.

Taılaq — botadan úlken bir jasar túıe ataýy. Túıe malynyń ataýynan qoıylǵan esimder ertede kóp qoıylyp otyrǵan.

Taımas — ómirde alǵan óz baǵytynan, alǵa qoıǵan maqsatynan qaıtpas bala.

Taıshyq — tıbet tilinen bul esim kóne túrki tilderinde dáreje retinde qoldanylǵan tıbettiń taıshı sózi.

Taljan — tal, ózen boıynda ósetin sándi, názik, ıilip turatyn aǵashtyń bir túri, qosymsha – jan.

Talmas — arymas, sharshamas (adam).

Tana — aqyqtan jasalǵan úlken jaltyraýyq túıme.

Tanabaı — qazaqtyń sózi tana — eki jasar baspaq + baı. Sıyr maly ataýynan qoıylǵan esimder kóp bolǵan. Sınonımderi — Buka, Buqabaı, Ógizbaı, Sıyrbaı, Buzaýshy jáne t. b.

Tańat — tań atqan kezde týǵan balaǵa ertede osyndaı at bergen. Birikken tulǵaly esimder — Tańatqan, Tańatar.

Tańbol — ata-ananyń sáýlesi, mandaıyndaǵy jaryǵy, baqyty bolsyn degen nıetpen qoıylǵan esim.

Tańsyqbaı — ul balaǵa ábden tańsyq, qumar bop júrgende týǵan balaǵa qoıylǵan esim.

Tasbolat — tas pen bolattaı myqty, ómirli bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Tasemen — tasqa shyqqan emendeı myqty bop, uzaq jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Tasqyn — bala ómiri tasqyndaı bop ótsin degen mándegi esim.

Tastaı — bala tas sıaqty myqty, máńgilik bolsyn dep qoıylǵan esim.

Tastemir — ata-ana tarapynan balanyń ómirli bolýyn, tas pen temirdeı myqty, berik bolýyn tilep qoıylǵan esim.

Tastúlek — myqty urpaq, jetkinshek.

Tatýbaı — baqytty, tynysh, beıbit ómir súrýshi (adam).

Taý — shyń, asqar, zańǵar. Birikken tulǵaly esimder — Taýbaı, Taýjan, Taýman. Qysqartyp aıtý túri – Taýan.

Taýasat — ómirdiń eń qıyn asýlarynan asa alatyn degen mándegi esim.

Tárbıe — arab tilinen – tártip, aýyspaly maǵynasy ulgi – ónege.

Táttibaı — tátti, aýyspaly maǵynasy toıymdy, qadirli.

Táýekel — táýek + kál — batyldyń, bel baılaǵandyq.

Táýir — jaqsy, ońdy.

Temir — bala ómiri temirdeı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim. Sınonımi — Tımýr.

Temirbolat — bala temirdeı myqty, berik bolady degen senimmen qoıylǵan esim.

Temirqan — temir sıaqty myqty han. Sınonımi — Hantemir.

Temirlan — temir + qosymsha lan

Temirtas — temir men tastaı myqty, berik.

Temirtúlek — temir + túlek. Sınonımi — Tastúlek, ıaǵnı jetkinshek, óspirim.

Teńdik — bostandyq, erkindik, teń quqyqtyq.

Teńizbaı — baılyǵy teńizdeı shalqyǵan daýletti adam.

Tıes — tıisti, tıesili, qatysty.

Tıanaq — tirek, turaq, tabandylyq.

Tilegen — tilep, surap alǵan bala.

Tilek — maqsat, arman, nıet, oı. Bul esim kóbine ul balanyń bólýyn armandap júrgen ata-analar tarapynan qoıylady. Birikken tulǵaly esimder — Tilebaldy, Tilepbergen, Tilepberdi, Tilekbaı, Tileýbaı, Tilekmet.

Tilemis — tile — suraý, qalaý mis — kónejurnaq, kazirgi kezdegi ǵan=gen jurnaǵyna sáıkes. Tilep alǵan, surap alǵan degen maǵynany bildiredi.

Toǵyzaq — ártúrli baqytsyz sebepterden saqtaý maqsatymen óz balalaryn ata-analardyń satyp alý ǵurpy men tólem aqysyna toǵyz túrli zat beriledi de, óndaı balaǵa ádette Toǵyzaq nemese Satypaldy degen at qóıady.

Toǵyzbaı — bul esimniń de qoıylý syry sol Toǵyzaqpen tyǵyz baılanysty.

Toqsanbaı — toqsan + baı; bul esim bala toqsan jasqa kelsin degen tilekpen birge onyń ákesi toqsan jasqa kelgende týǵandyqtan da qoıylǵan.

Toqtar — ul bala turaqtamaı óle bergen semáda erte kezde yrym jasap, bala toqtasyn degen maqsatpen qoıylǵan esim. Olar turli tulǵada koıylyp otyrǵan: Toqtasyn, Toqtamys, Tursyn, Turbek, Turǵambek, Turǵan, Tursynbek t.b. Birikken tulǵaly esimder — Toqtarǵalı, Toqtarhan.

Toqtybaı — erterekte toqty aıy degen aı aty bolǵan. Ol qazirgi naýryz aıyna sáıkes kelgen. Mundaı esim sol aıda týylǵan balaǵa berilip otyrǵan.

Tolaǵaı — dáý, alyp, qara kúshi mol bolsyn dep qoıylǵan esim.

Tolybek — úı tola bala bop, olar shetinen bek, ákim bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Tolys — jetile, óse tús, er jet.

Torǵyn — úlbiregen juqa jibektiń bir túri.

Tóbeı — úlken, zor.

Tólbaı — úı balaly bolsyn, balalar kóp bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Erkeletip aıtý tulǵasy — Tóken.

Tólǵoja — tunǵysh bala ózinen keıingi salalardyń úlkeni bolsyn dep qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esim — Tóljan.

Tólebaı — bul esim ólgen baladan keıingi týǵan balaǵa qoıylǵan.

Týǵanbaı — týǵan + baı. Baı bolyp týǵan.

Túgelbaı — bala sheksiz baı, aýqatty, áldi bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan esim.

Túlek — jas óspirim, jetkinshek.

Túlkibaı — balaǵa an atyn qoıý dástúri erteden bar. Batyldyq pen aıbattylyqty qalasa Arystan, Qasqyrbaı, Boribaı, aqyldylyq pen aılakerlikti qalasa Túlkibaı dep at qoıǵan.

Túrgenbaı — túhgen — jyldam, tez + baı.

Turǵan — berik turyp qalǵan, toqtaǵan.

Turdybek — bala kóp jasasyn, uzaq ómir súrsin dep qoıylǵan esim. Dybystyń ózgerý túri — Turlybek.

Turmanjan — ertede kóshpeli turmysta er-turmannyń mańyzy asa zor bolǵan. Sondyqtan balalarǵa sheberlikti meńzep osylaısha at qoıyp otyrǵan.

Tursyn — balasy turaqtamaǵan semáda týǵan balaǵa osyndaı esim berilgen.

Tursynbaı — ıaǵnı kóp, uzaq jasasyn.

Tursynbek — ıaǵnı ómiri berik bolsyn.

Tursynjan — jany aman bolsyn, kóp jasasyn.

Tuıaqbaı — tuıaq — ýaq mal, qoı-eshki; urpaq, mura. Bul esim bala ýaq malǵa baı bolsyn dep jáne ákesi elgennen keıin týǵan balaǵa ákeden qalǵan urpak, mıras bolsyn degen maǵynada qoıylǵan.

Tynaly — tynyshtaldy, kóńil ornyna tústi, basyldy.

Tynys — dem; úzilis, damyl, tynym.

Tynystan — dem alý, damyldaý.

Úderbaı — kóship-qoný kezinde týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Túrleri — Kósherbaı, Kóshimbaı, Qonysbaı.

Úlgibaı — bala ónegeli, tárbıeli bolsyn dep qoıylǵan esim.

Ústem — basym, artyq.

Uzaq — bul esim balanyń ómir jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen maqsatpen qoıylǵan. Birikken tulǵaly esimder — Jasuzaq, Ómirzaq, Baıuzaq, Myńjasar, Kópjasar.

Uıyqbaı — bul esimniń birinshi syńaryndaǵy ýıyq sózi jeruıyq degen sez tirkesinde ǵana kezdesedi. Maǵynasy — jerdiń jaqsysy, eń shuraılysy + baı.

Ulas — jalǵas, selbes.

Ulyqbek — uly, zor + bek.

Hangeldi — er balanyń myqty, kúshti, ataqty bolýyn tilep qoıylǵan esim. Qysqartyp-erkelete aıtylatyn túri — Qanysh.

Shajabek — kóne qazaq sózi shaja — taýdyń basy, shyń + bek.

Shambyl — ashshy dámdi ósimdik.

Shamel — eldiń jaryǵy, jarqyraǵan shamy bol degen tilekpen qoıylǵan esim.

Shamjan — shamsha jarqyraǵan, ashyq júzdi, aq jarqyn adam.

Shapaq — tańǵy jaryq.

Shara — qazaq esimi — kózdiń uıasy, oıdymy, kózdiń aýmaq kólemi; amal, ádis, aıla.

Shattyq — qýanysh, kóńildilik.

Shashýbaı — qazaq tilinen alynǵan qoly ashyq jomart, myrza bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Shege — bala shegedeı myqty, berik, turaqty, ómirli bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Shegebaı — balanyn densaýlyry shegedeı berik, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Erkelete qysqartyp aıtý túri — Shegen.

Shoqy — bıik tóbe, dóń; shyń. Bulaısha esim berý balanyń mártebesi, ataǵy joǵary bolsyn degen oıdan týsa kerek.

Shoqyr — balyqtyń bir túri.

Sholpanbaı — bala tańǵy jaryq juldyz sholpandaı bolsyn dep qoıylǵan esim.

Shombal — zor, iri, jýan.

Shortanbaı — shortan balyǵy atynan qoıylǵan esim. Bala sýda erkin júzǵen balyqtaı ómirde de erkin bolsyn dep qoıylǵan.

Shyǵanaq — qurlyqpen ushtasqan sý keńistigi, aılaq. Bala shyǵanaqta týǵan sebepti osyndaı esim berilýi múmkin.

Shymyr — nyǵyz, berik, denesi myǵym; batyl. Birikken tulǵaly esim — Shymyrbaı.

Shynar — qazaq tilinen alynǵan — bıik, taý teregi, shynar aǵashy; jadyraqty záýlim bıik aǵash; aýyspaly maǵynasy koljetpes bıik, asqaq.

Shyntemir — temirdeı myqty.

Yrysaldym yrystyń, baqyttyń aldy. Qazaq tuńǵysh balaǵa yrystyń bastaýy bolsyn dep osyndaı esim bergen.

Yrysbala — baqytty, yrysty qyz bala. Sınonımderi — Yrysjan, Yrysqan, Yrysqalym.

Yrysbek — baqytty bek.