InfoHub Logo

Burynǵy ótken zamanda bir patsha bolǵan eken. Onyń árbir tártibin halqy eki etpeı ýaqytymen oryndap turady eken. Bir kúni bul patsha: «Meniń árqashan halyq paıdasyna etken ámirim ornyna naqpa-naq kelip turady jáne halqym da meni jaqsy kóredi. Sondyqtan da men olardyń paıdasyn oılaımyn. Endi men osy halqyma zıandy bir ámir tarataıyn. Halqym tyńdap, ornyna keltirer me eken? Joq, keltirmes pe eken?» - dep oılap ýázirlerine: 
-  Halyqqa tegis habarlandyryńdar: «Eshkim basyna paıda qylmasyn!» - dep, ámir qylady. Budan soń ýázirler bul ámirdi halyqqa estirtip bolyp, patshaǵa: 
-  Halqyńyz ámirińizdi naqpa-naq aıtqanyńyzdaı ornyna keltiretin boldy, - deıdi. Patsha ýázirlerine esh jaýap aıtpaıdy. Tún bolǵan soń ústine bóten, eski kıim kıip, ámiriniń qalaı oryndalǵanyn kórý úshin kóshede júrse, shettegi bir úıde sham janyp tur eken. Patsha qaıyr suraǵan kisi bolyp, sham janyp turǵan úıge kelse, úıdiń ishinde bir etikshi etik tigip otyr eken. Etikshi qaıyrshyny kórip tura kelip, bir kishkene nan beredi. Sonda qaıyrshy: 
-  Sen patshanyń ámirin tutpaǵan ne qylǵan adamsyń? «Eshkim basyna paıda qylmasyn jáne sham da jaqpasyn», - degeni qaıda? - deıdi. Sonda etikshi: «Seniń onda ne jumysyń bar? Sondaı ámir qylyp otyrǵan patsha da aqymaq. Sebebi, men jarly adammyn. Kúnde tórt teńge paıda qylamyn da, tórt teńge zıan qylamyn. Mine, men sonymen kún kórip otyrmyn. Patsha aqyldy bolsa, osyny biler edi», - deıdi. Patsha buǵan jaýap qaıtarmastan úıine keledi de, aqyldy tórt ýázirin shaqyryp alyp: Sizderdi basqalardan aqyly kóp dep, ózime ýázir qylyp edim. Endi meniń sizderden suraıtyn saýalym bar. Kúnine tórt som paıda, tórt som zıan qylamyn. Sol paıdam men zıanym ne? Úsh kún ishinde sony tabyńdar. Taba almasańdar, bastaryńdy alamyn! Ózderiń tappasańdar da tabatyn kisi tapsańdar, jazadan qutylasyńdar! - depti. Ýázirler úsh kúnniń ishinde ózderi de sheshe almaı jáne tabatyn kisi de taba almaǵan soń, endi patshaǵa kórinbeı, qashpaqshy bolyp júrgende, baıaǵy etikshi ýázirlerge kelip: 
-  Men patshanyń suraǵan saýalyn tapsam, sizder maǵan ne berer edińizder? - deıdi. Ýázirler tórt myń dilda bermekshi bolady. Etikshi ýázirlerden tórt myń dildany sanap alyp, olarmen birge patshaǵa barady da: 
-  Taqsyr, men etik tigip, ár kúni tórt som paıda, tórt som zıan qylam. Ol bylaı: bir somdy qaryzǵa beremin. Bir somdy eski qaryzymdy tóleýge beremin, bir somdy qudyqqa tastaımyn, bir somdy áıelimmen ekeýmizge jumsaımyn, - depti. Sonda patsha: 
-  Áıelińmen ekeýińe jumsalǵan aqshaǵa bárimiz de túsinemiz, qalǵan úsh somnyń jumsalǵan ornyn anyqtap túsindir, - depti. Bul sózge etikshi bylaısha jaýap qaıyrypty: 
-  «Bir somdy qaryzǵa beremin», - degenim: «Qartaıǵanda ózimdi asyrar», - dep balama beremin. «Bir somdy eski qaryzyma beremin» - degenim: ózimdi jasymda asyraǵan kári ákem men shesheme beremin. «Endi bir somdy qudyqqa tastaımyn» - degenim: kúıeýine turmaı, qaıtyp kelip otyrǵan qyzym bar, soǵan beremin degenim, - depti. Sonda patsha: «Bul etikshi aqyldy adam eken», - dep, ózine ýázir qylǵan eken.

---