Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 7 saǵat buryn)
Chılı - shýaǵym meniń
Pablo Nerýdaǵa eskertkish.

1
Barlyq aqyn - balasy bir ananyń.
Aqyn kelse ómirge, qýanamyn,
Aqyn ótse ómirden - jylaǵanym.
Barlyq aqyn - balasy bir ananyń.
Barlyq aqyn - baýyry tiri adamnyń!
Tutandyrsam birinen jyr alaýyn,
Birinen qasıetti syr alamyn.
Táńir degen joq qoı,
Joq!
Bar bolsa eger,
Aqyndarǵa tıme dep suranamyn.
Aqyn - halyq perzenti qashannan da!
Halqymenen qartaıǵan, jasarǵan da.
Bolashaǵyn halqymen qosa armandap,
Aqyn týǵan, dúnıe jasalǵanda.
Momyn ótpes aqynnan qashannan da.
Ómirge nur, qaharyn shashar jaýǵa.
Ótken, sirá, aqynnan asaý bar ma?!
Jazmysh degen joq qoı,
Joq! Bar bolsa eger,
Tıme der em aqynǵa, asaý janǵa!
Buıyrar em jendetke bas almaýǵa
Óldi aqyndar...
Aqyndar týar taǵy,
Talaı-talaı urpaqty qýantady.
Qaza bolar ǵasyrlar, zamandar da,
Adamdarǵa jyrymen tumar taǵyp,
Tiri Baıron, Pýshkınder turar taǵy!
Tarıh pa?
Tarıh qýań tartyp,
Qýań tartyp, alystan munartady.
Al urpaqtar shyndyqqa qumartady.
Aqıqatty izdeıdi, tabady olar -
Pablony, Hoseni, Lorkany...
Biledi olar bir kezde tań da atqanyn,
Atqan tańnyń azapty zardaptaryn,
Keship júrip ǵasyrdyń qan-batpaǵyn,
Azaptanyp jańa ómir ornatqanyn -
Qurban bolǵan Bostandyq soldattaryn
Men sezemin urpaqtar ardaqtaryn!!!
O, Bostandyq!
Men seni qudaı kórem.
Qula deseń, aldyńa qulaı berem.
...Chılı! Chılı!
Aqynyn aza tutyp,
Kúńirenip kúı, kúızelip jylaıdy óleń.
Joq qoı.Joq!Joq!
Bar bolsa qudaı degen,
Týra qarap júzine bylaı der em:
Taǵy da qan,
Taǵy oıran tanymaly.
Taǵy da dar...
Taǵy kim tańylady?!
Taǵy túrme...
Taǵy kim jabylady?!
Kandybalaq qaraqshy qarý alyp,
Ańyrady adamdar, ańyrady.
Bostandyǵyn halqynyń qaıtaryp ber,
İrza bolsyn aqynnyń arýaǵy!!!
Topyraqtan, tozańnan terip kelgen,
Bostandyǵyn ber onyń ólip kórgen!
Qara kúshke senbisiń jelik bergen?
Volparamsa ilesip bara jatyr,
Bostandyqtyń qurbany - óliktermen.
Ólip kórgen aırylǵan erikti elden,
Pabloǵa, bar bolsań, bostandyq ber,
Otanymen qoshtassyn kelip kórden.
Soqtyǵys bastalǵanda soıqańdaǵan,
Sorly aqyn sońǵy sózin aıta almaǵan.
O Táńiri!
Joqsyń ǵoı, bolsań eger,
Gİablony - baýyrymdy qaıtar maǵan!
O, Chılı!
Topyraǵyńda jatqan kurban,
Aqyn edi dúnıe maqtan qylǵan.
Ol seni saqtandyrǵan,
Saqtandyrǵan!
...Saýlyǵyn Pablonyń bilip qaıt dep,
Aqyndyq rýhymdy attandyrǵam,
Sol kezde jaýyń saǵan qaqpan qurǵan...
Belgisiz,
Tań ba?!
Tún be?!
Belgisiz tún de ótýde,
Kún de ótýde.
Shynymen mynaý meniń sýretim be?!
Jap-jasyl kóbelekteı gúl betinde.
Álsiz júrek álsirep,
-Sensiń,- deıdi
Soqsyn júrek, aýrý jeńsin meıli.
Sony jyr - sońǵy jyry jazylsa eken,
Sonan soń, ólsin meıli,
Kómsin meıli.
...Qaz qatar dárigerdiń shıpasy tur,
İshpepti.
Qaz qalpynda, mensinbeıdi.
Kópten beri dáriger júr ókpelep,
-Bergendi ish, júregińdi júdetpe,- dep.
Qabyldamaı jatyr ǵoı, qaıtpek endi,
Dárini ishýge de júrek kerek.
Aqyn kúnde qoshtasar ómirmenen,
Aqyn úshin, belgili ólim degen.
Aqyn, áste, ólem dep qoryqpaıdy,
Kete me dep qorqady kóńilde óleń,
Aıaqasty ajalmen, ólimmenen.
Ár óleńi - aqynnyń sońǵy óleńi,
Sońǵy ret jóndegeni, óńdegeni.
Ózi tiri kezinde jyry ólse eger,
Namys úshin shyn aqyn sonda óledi.
Shyn aqynnyń kóńilin sol bóledi.
Álde tún be, aq tańnyń kezi me edi,
Bir sát aqyn álsirep kóz iledi.
Kózin ilse, Madrıd kóshesinde,
Baıaǵy jas shaǵyndaı sezinedi.
No pasoran!
Fashızm...
Bala qany...
Bala qany - kádimgi bala qany.
Bala qanyn teńemeı jyr jazady,
Bala qany deı salyp balamany.
Kómir dúleı fashızm, temir dúleı,
Ispan jerin taptaıdy tebingideı.
Bir sát ony bıikke shaqyrady,
Erenbýrg, Lorka, Hemıngýeı...
Baıaǵydaı órtenip, qala janǵan,
Janǵan ottyń ishinde ana qalǵan.
Baıaǵydaı tebirenip jyr oılaıdy,
Kózin almaı panasyz balalardan.
Álde tún be?
Aq tańnyń kezi me edi?!
Talyp baryp, ázerge kóz iledi.
Kózi ilinse, selk etip oıanady,
Máńgi uıyqtap ketetindeı sezinedi.
Esil aqyn ózine tur ókpelep,
Tunǵan oıy tiriler túnekke kep.
Árbir jyry - aqynnyń sońǵy jyry,
Sońǵy jyrdy jazýǵa júrek kerek.
Aqaý tústi aqynnyń júregine,
(Aldaqashan halqy ony biledi de.)
Qarań qalǵan stolda, qarań qalǵan,
Qalamyna qaraıdy, tiregine...
Sapar shegip ketedi jyr eline.
Aqyn taǵy jazbaqshy sońǵy jyryn,
Sońǵy syryn aıtpaqshy, sońǵy muńyn.
Saqtandyryp halqyna jáne aıtpaqshy
Qara kúshtiń qataldyq sorlylyǵyn.
Otanyna shaqpaqshy oońǵy muńyn.
Kóktemgi aspan sekildi kúrkiregen,
Tastadyń ba aqyndy, shirkin óleń?!
Qulpylanyp qalǵan ba qaıran júrek?!
Aýrýdyń ashylmas kiltimenen?!
Qaıda nóser baıaǵy sirkiregen?
Qaıda shabyt aqynmen bir túnegen?
Qalamyna álsiz qol qarmanady,
Sońǵy jyryn halqyna arnaǵaly.
«Jalpyǵa ortaq jyr» jazǵan jalyn júrek,
Jalqy basyp jyrlaýǵa arlamady.

Bastalýyń qıyn-aý shirkin óleń,
Shirkin óleń, bastalsań, dúrkirer eń.
...Qaıran aqyn taǵy da qalǵyp ketti,
Adamzatqa shýaqty kún tilegen.
Kúzetip júr perishte shirkin óleń.
...Taǵy da tús...
...Taǵy da sandyraqtar.
Sandyraqtar - sýalǵan san bulaqtar.
Taǵy da Ispanıa aspanynda.
Jandy ottar,
Jan-jaqtan jaýdy hattar.
Jaýdy hattar, jazalap jaýdy dattar.
Qulaǵansha órtenip bara jatty,
Qyrandar - qyzyl týly arǵymaqtar.
Órt qaptady,
Órshitip jelikti jel,
Kók tútinge kómildi kórikti jer.
Saltanatpen cap túzep bara jatty,
Jer sharynan jınalǵan Eriktiler.
Ispanıa halqyna erikti ber!!!
Taǵy da bala qany...
Kádimgi bala qany.
Alaqany - balanyń alaqany...
Ashtyqta Ispanıa balapany!
Ispanıa, shydaı tús, tań atady!
(Aqynnyń únin estip búkil álem,
Bar syıyn balapanǵa taratady.)
Taǵy da sandyraqtar, sandyraqtar...
Túsine endi teńizder. taý, qyrattar,
Ormandar, gúlder, kólder, bal quraqtar
Sońǵy jyryn jaza almaı aqyn jatyr,
Aqyn jatyr...
Jaýapsyz qaldy hattar.
...Ol oıandy zeńbirek dúrsilinen,
Tozań ushty gúlderdiń búrshiginen.
Alasapyran ne degen tirshilik eń!
Qala boıyn jazbady kúrsinýden.
Túsim be dep oılady,
Óńim be dep.
Keremetter oınady,
Kóńilge kep.
Sońǵy jyrdy jazýǵa qamdan aqyn,
Sońǵy kúres bastaldy.
Ómir kerek!
He bolar tún belgisiz, ne bolar kún.
Bilesiń ǵoı, Parıjden nege oraldyń.
Únin óshir,
Bas kóter poezıa!
Únin óshir úreıli generaldyń!
Estısiń be, qara kúsh doldanady,
Kóresiń be elińdi qorlaǵanyn?
Keri aınalyp tanktiń dońǵalaǵy,
Keri aınaltpaq tarıh dońǵalaǵyn.
Qalamyńdy qalaıda qolǵa al, aqyn.
Túsińde emes, óńińde mynaý oıran,
Otanyńa, aryńa kiná qoıǵan.
Azattyqty ańsaǵan azamattyń
Júreginen juldyzsha tumar oıǵan.
Túsińde emes, óńińde mynaý oıran.
Esińde me Madrıd?
Bala qany.
(Balamasyn sen tapqan bala qany).
Aqyl surap Chılı tur aqyn senen,
Shıe-shıe qan bolyp alaqany.
Ómir boıǵy armanyń, tilegińniń,
Baǵy órtenip barady gúl elińniń.
Maıdanynda azattyq aqaý shalǵan,
Qalǵanyn ber halqyńa júregińniń.
Túsinemin seni men, baýyrlasym,
Sen aýyrsań, el úshin aýyrǵasyń.
Aıtar sózin aıtsyn da, ólsin aqyn,
Aqyndardyń Otany aýyrmasyn!
Sońǵy jyry aqynnyń jazylǵasyn,
Damyldasyn, qara jer qabyldasyn,
Otan!
Otan!
Otany aýyrmasyn!
Oıran bolsa eger de jer betinde,
Ol - aldymen aqynnyń kelbetinde.
Jer jarasyn bolar-aý jóndetýge,
Aqyn janyn bolmaıdy emdetýge!
Esil aqyn kúızeldiń sen de, túnde,
Syzat alǵan júregiń,
Dármeniń joq,
Sońǵy jyrmen halqyńdy terbetýge.
...Álsiz júrek.
Áınekten qaraıdy aqyn.
Ómir...
Ólim...
Arasy qalaı jaqyn!
Terezeniń aldynda Chılı turdy.
- Qalaı haliń, Pablo, qalaı haliń?
Qalaıda biz jeńemiz, qaraıla aqyn?!
Qaýqarsyz qol qalamǵa qarmanady,
Qaıran júrek qaıtedi,
Qalmady áli.
O, Chılı! - dedi-daǵy, sońǵy jyryn,
Álsirep,
Ázer-ázer jalǵady ári.
O, Chılı!
Chılı...
Chılı...
Kún shýaǵy...
Sońǵy jyryn jazbaq bop tynshymady,
Qaıran júrek qapasta tunshyǵady.
Chılı!
Shýaq...
Shýaǵym! - dedi-daǵy,
Bir sátte ketti sónip jyr shýaǵy.
Saparyn sonymenen tamamdady,
Uly aqyn mynaý uly zamandaǵy.
Kúızelip, kúńirenip turyp aldy,
Kóshesi, Santágo alańdary.
Tabytynyń ústinen oq borady,
Aqynnyń tirshilikten joq habary.
Áıteýir áıneginen ot janady,
Júr me eken óli aqyndy sottaǵaly?!..
Áli de úıin torý toqtamady...


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama