- 22 jel. 2017 00:00
- 342
Shymshyq
Shymshyq (lat. Carduelis spinus) – torǵaıtárizdiler otrádynyń qunaq tuqymdasyna jatatyn qus.
Qazaqstanda Kókshetaý qyratynda taraǵan, keıde Qarqaraly, Kentaımaqtarynda kezdesip qalady. Shyrshaly jáne aralas ormandardy mekendep, sý aıdyndaryna jaqyn júredi, qaıyńdy, qandyaǵashty toǵaılarda qorektenedi. Qanatynyń uzyndyǵy 70 mm, salmaǵy 13 g-daı. Atalyǵy jasyl sarǵysh tústi, onyń tóbesinde bir shoq qaýyrsyn – “taqıasy” (aıdary) bolady; qanat, quıryq qaýyrsyndary qara, olarǵa jol-jol bolyp sary qaýyrsyndar aralasqan, baýyry aq. Analyǵy men balapandarynyń arqasy jasyl surǵylt tartqan, baýyry aqshyl. Otyryqshy qus. Uıasyn aǵash basyna salady. Mamyr aıynda 5 – 6 kógildir ne jasyldaý jumyrtqa salyp, analyǵy 12 – 14 kún basady. Balapandaryn da analyǵy 13 – 15 kúndeı asyraıdy. Jylyna eki ret balapan órgizedi. Ósimdik tuqymymen jáne jándiktermen qorektenedi, olardyń zıandylaryn jep paıda keltiredi. Shymshyqtar jaqsy saıraıdy.