- 07 sáý. 2015 00:00
- 375
Súıinbaı Aronuly
Aıtysta aldyna jan salmaǵan Súıinbaı Aronuly 1815 jyly qazirgi Almaty oblysy, Jambyl aýdany, Súıinbaı atyndaǵy aýylda dúnıege kelgen. Anasynan erte aıyrylyp, jetimdiktiń azabyn bastan keshken aqyn óleńderiniń taqyryby - bul dúnıeniń qadirin túsinip ómir súrý, dúnıe - baılyqtyń ótkinshi ekenin, shyn qazyna - adamdyq ekendigi. Aqyn el basqarý, halyq taǵdyry men adam batyldyǵy, jaqsy men jaman qasıetterdi saralaıdy. Ómirdiń qundylyǵymen ótkinshiligi týraly aqyl-ósıet, naqyldar qaldyrdy. Aqyn er tulǵasy, el qorǵanynyń beınesin jyrlady. Ol on tórt – on bes jasynan bastap aqyndyq ónerin mashyq ete bastaǵan. Alǵashqy kezde el aýzynan estigen ańyz – ertegilerdi, qıssa – jyrlardy jattap alyp, jıyn – toılarda aıtyp júrgen. Keıinirek, óziniń zamandas aqyndary ishinen ozyq oıy, ótkir tilimen qazaq pen qyrǵyz elderine aty tarap, áıgili bolǵan.
Súıinbaı eń aldymen aıtystyń asqan sheberi, eshkimge júlde bermegen eren aqyn. Sonymen birge ol halyq muńyn muńdap, ústem tap ókilderiniń ádiletsizdigin betine basyp áshkerelep otyrǵan batyl da ádil synshy. Ótegen, Qarasaı, Saýryq batyrlardy dastanynyń basty keıipkerleri etti. Qataǵan aqynmen, Tezek tóremen aıtystary Súıinbaıdyń tapqyrlyǵyn, týrashyldyǵyn, azamattyq aısarlyǵyn aıqyndaı túsedi. Sondyqtan da, zamanymyzdyń zańǵar jazýshysy Muhtar Áýezov Súıinbaıǵa baǵa bergende ony «on toǵyzynshy ǵasyrdaǵy Jetisý aqyndarynyń altyn dińgegi dep ataǵan. Súıinbaıdyń óleńderi 1935 jyly İlıas Jansúgirovtiń ázirleýimen alǵash jınaq bop basyldy. Halqynyń bostandyǵy men azattyǵy aqyn shyǵarmalarynyń basty taqyrybyna aınalǵan.