- 14 ءساۋ. 2015 00:00
- 246
اقىلشى تورعاي
ءبىر ادام جۇرەدى ەكەن تۇزاق قۇرىپ،
ءبىر تورعاي ۇستاپ الدى ءسۇيتىپ ءجۇرىپ،
بالالارعا ساتايىن دەپ ويلاپتى،
تورعايدى جازىپ الىپ ۇستاپ تۇرىپ.
سوندا تورعاي سويلەپتى ادامدايىن:
بوساتساڭ، ۇيرەتەمىن بايلىق جايىن.
ازار بولسا ساتارسىڭ ءۇش تيىنعا،
مەن ساعان ءبىر پايدالى ءسوز ايتايىن.
بۇرىن-داعى ساتتىڭ عوي تالاي قۇستى،
قانە، سونان قانشالىق پايدا ءتۇستى؟
تويماق تۇگىل ءبۇيىرىڭ شىققان دا جوق،
حارەكەت دەپ ويلاما مۇنداي ءىستى.
ايتايىن ءۇش اۋىز ءسوز، ۇعىپ الساڭ،
ءوز وبالىڭ وزىڭە ۇقپاي قالساڭ.
سونى بىلسەڭ –ەسەپسىز باي بولاسىڭ،
مال تابۋعا ايلا سول، تىلگە نانساڭ.
العاشقى ءسوزدى ايتامىن قولدا ءجۇرىپ،
ونان كەيىن قوراعا قوي قوندىرىپ.
ەكىنشىسىن سول جەردە ۇقتىرايىن،
ەڭ سوڭعىسىن ايتامىن تالدا وتىرىپ.
تۇزاقشى قۋانىپتى وسى سوزگە،
«كەلدىم عوي –دەپ –ب ا ق قونار جاقسى كەزگە».
اۋزىنان بوساتپاققا ۋادە بەردى،
الداسا، تورعاي كوپ دەپ مۇنان وزگە.
تورعاي ايتتى: – ءارقاشان اڭداعايسىڭ،
ورىنسىز وتىرىككە نانباعايسىڭ.
ويلانباي الداۋ سوزگە سەنە كورمە،
تەگىندە شىننىڭ جوعىن قامداعايسىڭ.
بۇل سوزگە تۇزاقشىنىڭ كوڭلى ۇنادى،
تورعايدى ءبىر دۋالعا قوندىرادى:
العاشقى بۇل ءسوزىڭدى ابدەن ۇقتىم،
ەكىنشى ءسوزىڭ قانداي؟ – دەپ سۇرادى.
تورعاي تۇرىپ ايتادى تامعا قونىپ:
وتكەن ىسكە وكىنبە ىزا بولىپ.
كەتكەن قايتىپ كەلمەيدى كەيىگەنمەن،
قۇر جۇدەيسىڭ ىشىڭە قايعى تولىپ.
سونى ايتىپ ۇشىپ-قوندى بيىك تالعا:
بولامىن نەگە تۇتقىن سەندەي شالعا.
بار ەدى ون مىسقالداي گاۋھار تاسىم،
ايرىلدىڭ سونى الا الماي الداعانعا.
گاۋھاردى ساعان بەرمەي كەتتىم الداپ،
ۇستاۋعا قولىڭ جەتپەس ەندى قارماپ.
مۇنى الساڭ الەم اسقان باي بولۋشى ەڭ،
الا الماي وكىنىشتە قالدىڭ زارلاپ.
تورعايدىڭ الداعانىن سوندا ءبىلىپ،
تۇزاقشى وكىنەدى قايعى قىلىپ.
قۇداي بەرگەن اسىلدان ايرىلدىم دەپ،
جىلايدى ءوز ساقالىن ءوزى جۇلىپ.
سوندا تورعاي ايتادى:–ەي، نادان، ماس،
تىم ۇعىمسىز ەكەنسىڭ، اقىماق ناس.
ءۇش مىسقالدىق دەنەم جوق، كىشكەنتايمىن،
قاي جەرىمە سيادى ول گاۋھار تاس؟
اۋەلى قيسىنسىزعا نانبا دەدىم،
الداۋ سوزگە بويىڭدى سالما دەدىم.
ەكىنشى – وتكەن ىسكە ۋايىم جەپ،
ەمى جوق بوس قايعىعا قالما دەدىم.
ورىنسىز وتىرىككە سونشا ناندىڭ،
وتكەن ىسكە وكىنىپ قايعىلاندىڭ.
ءۇشىنشى ءسوزدى ساعان ۇيرەتپەيمىن،
الدىڭعى ەكى ءسوزدى ۇقپاي قالدىڭ.
سونى ايتىپ تورعاي كەتتى اسپانعا ۇشىپ،
شال قالدى دەل-سال بولىپ قايعى قىسىپ.
سول تورعاي ۇشىنشىدە نە ايتپاق ەدى،
سونى تاپ، ەستى بولساڭ، ويعا ءتۇسىپ؟
ءبىر تورعاي ۇستاپ الدى ءسۇيتىپ ءجۇرىپ،
بالالارعا ساتايىن دەپ ويلاپتى،
تورعايدى جازىپ الىپ ۇستاپ تۇرىپ.
سوندا تورعاي سويلەپتى ادامدايىن:
بوساتساڭ، ۇيرەتەمىن بايلىق جايىن.
ازار بولسا ساتارسىڭ ءۇش تيىنعا،
مەن ساعان ءبىر پايدالى ءسوز ايتايىن.
بۇرىن-داعى ساتتىڭ عوي تالاي قۇستى،
قانە، سونان قانشالىق پايدا ءتۇستى؟
تويماق تۇگىل ءبۇيىرىڭ شىققان دا جوق،
حارەكەت دەپ ويلاما مۇنداي ءىستى.
ايتايىن ءۇش اۋىز ءسوز، ۇعىپ الساڭ،
ءوز وبالىڭ وزىڭە ۇقپاي قالساڭ.
سونى بىلسەڭ –ەسەپسىز باي بولاسىڭ،
مال تابۋعا ايلا سول، تىلگە نانساڭ.
العاشقى ءسوزدى ايتامىن قولدا ءجۇرىپ،
ونان كەيىن قوراعا قوي قوندىرىپ.
ەكىنشىسىن سول جەردە ۇقتىرايىن،
ەڭ سوڭعىسىن ايتامىن تالدا وتىرىپ.
تۇزاقشى قۋانىپتى وسى سوزگە،
«كەلدىم عوي –دەپ –ب ا ق قونار جاقسى كەزگە».
اۋزىنان بوساتپاققا ۋادە بەردى،
الداسا، تورعاي كوپ دەپ مۇنان وزگە.
تورعاي ايتتى: – ءارقاشان اڭداعايسىڭ،
ورىنسىز وتىرىككە نانباعايسىڭ.
ويلانباي الداۋ سوزگە سەنە كورمە،
تەگىندە شىننىڭ جوعىن قامداعايسىڭ.
بۇل سوزگە تۇزاقشىنىڭ كوڭلى ۇنادى،
تورعايدى ءبىر دۋالعا قوندىرادى:
العاشقى بۇل ءسوزىڭدى ابدەن ۇقتىم،
ەكىنشى ءسوزىڭ قانداي؟ – دەپ سۇرادى.
تورعاي تۇرىپ ايتادى تامعا قونىپ:
وتكەن ىسكە وكىنبە ىزا بولىپ.
كەتكەن قايتىپ كەلمەيدى كەيىگەنمەن،
قۇر جۇدەيسىڭ ىشىڭە قايعى تولىپ.
سونى ايتىپ ۇشىپ-قوندى بيىك تالعا:
بولامىن نەگە تۇتقىن سەندەي شالعا.
بار ەدى ون مىسقالداي گاۋھار تاسىم،
ايرىلدىڭ سونى الا الماي الداعانعا.
گاۋھاردى ساعان بەرمەي كەتتىم الداپ،
ۇستاۋعا قولىڭ جەتپەس ەندى قارماپ.
مۇنى الساڭ الەم اسقان باي بولۋشى ەڭ،
الا الماي وكىنىشتە قالدىڭ زارلاپ.
تورعايدىڭ الداعانىن سوندا ءبىلىپ،
تۇزاقشى وكىنەدى قايعى قىلىپ.
قۇداي بەرگەن اسىلدان ايرىلدىم دەپ،
جىلايدى ءوز ساقالىن ءوزى جۇلىپ.
سوندا تورعاي ايتادى:–ەي، نادان، ماس،
تىم ۇعىمسىز ەكەنسىڭ، اقىماق ناس.
ءۇش مىسقالدىق دەنەم جوق، كىشكەنتايمىن،
قاي جەرىمە سيادى ول گاۋھار تاس؟
اۋەلى قيسىنسىزعا نانبا دەدىم،
الداۋ سوزگە بويىڭدى سالما دەدىم.
ەكىنشى – وتكەن ىسكە ۋايىم جەپ،
ەمى جوق بوس قايعىعا قالما دەدىم.
ورىنسىز وتىرىككە سونشا ناندىڭ،
وتكەن ىسكە وكىنىپ قايعىلاندىڭ.
ءۇشىنشى ءسوزدى ساعان ۇيرەتپەيمىن،
الدىڭعى ەكى ءسوزدى ۇقپاي قالدىڭ.
سونى ايتىپ تورعاي كەتتى اسپانعا ۇشىپ،
شال قالدى دەل-سال بولىپ قايعى قىسىپ.
سول تورعاي ۇشىنشىدە نە ايتپاق ەدى،
سونى تاپ، ەستى بولساڭ، ويعا ءتۇسىپ؟