ءبىز شوكولادتى قانشالىقتى بىلەمىز؟
شوكولاد – باقىت، كوتەرىڭكى كوڭىل سىيلايتىن ءبىر ەنەرگيا كوزى. قانشاما عاسىردان بەرى رۋحاني انتيوكسيدانت (اعزانى زياندى زاتتاردان قورعايتىن حيميالىق زات) بولىپ سانالادى. دەنەمىز كۇنى بويى شارشايدى جانە سۋ جوعالتادى، قورشاعان ورتانىڭ لاستىعى، تەمەكى ءتۇتىنى، ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەر سياقتى سىرتقى ورتا فاكتورلارىنىڭ، سونىمەن قاتار اعزاداعى تابيعي رەاكسيالاردىڭ ناتيجەسىن دە زيانعا ۇشىراپ، «توكسين» دەپ اتالاتىن كوپتەگەن ۋلى زاتتار پايدا بولادى. سوندىقتان اعزامىزداعى توكسيندەردەن ارىلۋ ءۇشىن كوپ مولشەردە انتيوكسيدانت قابىلداۋىمىز كەرەك. ال مۇنىڭ ەڭ قاراپايىم جولى – شوكولادتىڭ وزىندە. قۇرامىنداعى ە دارۋمەنى، ماگنيي جانە تەمىر جۇرەك اۋرۋلارىنا شالدىعۋ ءقاۋىپىن ازايتادى. سوندىقتان شوكولادتى كۇنىنە ەڭ از دەگەندە 10 گرامم جەگەن پايدالى.
شوكولادتىڭ بىرنەشە نەگىزگى تۇرلەرى بار. اششى شوكولاد كاكاو مايى مەن ۇنتاقتالعان كاكاودان جانە قانت ۇنتاعىنان جاسالادى. اششى شوكولادتىڭ پايداسى اۋىز تولتىرىپ ايتارلىقتاي – بۇل دەسەرت ءتۇرى كەز-كەلگەن ادامعا ۇناي بەرمەگەنىمەن، ءبىراق ونىڭ قۇرامىندا قانت از بولعاندىقتان جانە كىلەگەي نەمەسە ءسۇت بولمايتىندىقتان ەڭ زيانسىز بولىپ سانالادى.
شوكولادتى قاشان جەۋگە بولادى؟
قويۋ قارا شوكولادتى كۇندەلىكتى جەسە دە، دەنساۋلىققا زيانى تيمەيدى، ءبىراق ونى تۇسكە دەيىن جەگەن ابزال.
سەبەبى شوكولاد – جوعارى كالوريالى ءونىم، سونىمەن بىرگە قۇرامىندا ادامنىڭ ۇيقىسىن قاشىراتىن الكالويدتار بار.
شوكولادتىڭ پايداسى
1. جۇرەك پەن قان اينالىمنىڭ جاقسارۋى.
الدەگى زەرتتەۋ ءتۇرى قارا شوكولادتىڭ كۇرەتامىرلارعا، ارتەريالارعا يىلگىشتىكتى قايتارۋعا كومەكتەسەتىنىن، لەيكوسيتتەردىڭ قان تامىرىنىڭ قابىرعالارىنا جابىسىپ قالۋىنان ساقتايتىنىن دالەلدەدى. ال بۇل كۇرەتامىرلاردىڭ بىتەلىپ قالۋىن الدىن الادى.
2. جۇرەك تالماسىن ازايتادى.
فينليانديا زەرتتەۋشىلەرى شوكولاد جۇرەك تالماسىنىڭ بولۋىن 17% عا ازايتادى دەپ قورىتىندىلايدى.
3. مينەرالعا تولى.
قارا شوكولاد ادام اعزاسىنا پايداسى زور مينەرالداردى قامتيدى. ولار: كاليي، سينك، سەلەن جانە تەمىر.
4. حولەستەريننىڭ مولشەرىن ازايتادى.
كاكاو زياندى LDL حولەستەريننىڭ دەڭگەيىن ازايتىپ، پايدالى HDL حولەستەرين دەڭگەيىن كوتەرەدى. بۇل پوتەنسيالدى تۇردە جۇرەك-قانتامىرلىق اۋرۋدىڭ تۋىنداۋىن ازايتادى.
5. تەرىگە جاقسى اسەرى.
قارا شوكولادتىڭ قۇرامىنداعى فلاۆوكويدتار كۇن ساۋلەسىنىڭ ادام تەرىسىن زاقىمداۋىنان قورعايدى.
6. سالماقتىڭ ازايۋى.
شىندىعىندا دا قارا شوكولاد سالماقتى ازايتۋعا كومەكتەسەدى. نەيروبيولوگ ۋيلل كلاۋەر قارا شوكولادتىڭ اۋىزدا ەرىگەن شاعىن بولىگى ميداعى “مەنىڭ قارنىم توق” دەيتىن گورمونداردى 20 مين ەرتە قوزدىرادى. سوندىقتان ءسىز تاماقتى ادەتتەگىدەن ەرتە بىتىرەسىز جانە از مولشەردە جەيسىز دەپ مالىمدەيدى.
7. انا مەن سابيگە پايداسى.
فين زەرتتەۋى "شوكولاد جۇكتى ايەلدىڭ كۇيزەلىسىن ازايتادى، سوعان وراي تۋىلعان بوبەكتىڭ كوڭىل كۇيى كوتەرىڭكىرەك بولادى"- دەپ قورىتىندىلايدى.
8. بۇل ديابەتتىڭ الدىن الادى.
ەگەر ويلاساڭىز، ارينە اقىلعا قونىمسىز دەۋىڭىز مۇمكىن، ءبىراق ساراپتامالار كورسەتكەندەي، كاكاو ءينسۋليننىڭ سەزگىشتىگىن ارتتىرادى.
9. ميعا پايداسى مول.
Flavan-3-ol ەرەسەك ادامداردىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن ارتتىرادى جانە شوكولادتىڭ قابىنۋعا قارسى قاسيەتى ميعا زاقىم كەلگەن جەرلەردىڭ جازىلۋىنا كومەكتەسەدى.
10. شوكولاد ءوزىڭدى كەرەمەت سەزىنۋىڭە سەپتىگىن تيگىزەدى.
شوكولادتىڭ قۇرامىنداعى فەنيلەتيلامين بار جانە ول ءبىر ادامعا عاشىق بولىپ قالعانداي سەزىمگە بولەي الادى. فەنيلەتيلامين ميداعى ەندورفيندەردىڭ ءبولىنۋىن قامتاماسىز ەتەدى. سوندىقتان شوكولادتى جەگەندە ءوزىڭىزدى ادەتتەگىدەن جاقسىراق سەزىنە باستايسىز. قوسا ءوزىم شوكولاد اۋەسقويى رەتىندە ايتا كەتكىم كەلگەنى، تەك شوكولادتىڭ كەيبىر تۇرلەرى ەرەكشە جاعىمدى كەلەدى: مەنىڭشە بۇل شوكولاد تۇرلەرىنە قولدانىلعان شيكىزات جوعارى ساپاداعى، فەرمەرلەردىڭ ەرەكشە كۇتىمىمەن وسىرىلگەن، شوكولادتىڭ ساپاسى جوعارى بولۋ ءۇشىن ءوز جۇمىستارىن ۇقىپتىلىقپەن كوپ ۋاقىتىن جۇمساعان ادامدارمەن وڭدەلگەن جانە ءوز جۇمىستارىن جاقسى كورەتىن شوكولاد وندىرۋشىلەرىمەن اياقتالعان سەكىلدى. ارينە، بۇل شوكولاد تۇرلەرى كەز كەلگەن جەردەن تابىل بەرمەۋى دە مۇمكىن، باعاسى دا ادەتتەگىدەن قىمباتىراق بولۋى ىقتيمال. ءبىراق بۇل دەنەڭىزدىڭ ساۋلىعى مەن جان راxاتى ءۇشىن تۇرارلىق دەپ ويلايمىن.
شوكولادتىڭ زيانى
شوكولادتى ۇيقى بەزى اۋرۋىنا شالدىققاندارعا جەۋگە بولمايدى.
شوكولادتى شامادان تىس كوپ جەسە، ادامنىڭ سالماعى ارتىپ، كومىرسۋتەك اينالىمى بۇزىلۋى مۇمكىن، سونىمەن بىرگە شوكولاد اسقازاندى اۋىرتىپ، ءىشتى كەپتىرەدى، تىستە قاڭعۇرت پايدا بولۋى مۇمكىن ەكەنىن دە ۇمىتپاۋ قاجەت.