- 29 ءساۋ. 2015 00:00
- 335
جىگىتتەر
I
جاقسى قىز بوزبالاعا پار بولعانداي
جىگىتى دۋشار كەلسە، جار بولعانداي.
تەڭى ەمەس ءبىر فاسىيققا بەرىلسە ەت
كوڭىلى كوتەرىلمەي زار بولعانداي.
عۇمىرى قىزعىلىقتى زايعى بولىپ،
مىسالى كەڭ دۇنيە تار بولعانداي،
جەتپەيتىن توسەگىنە كوپ جاماندار،
ول كۇندە الدە قانداي تاڭ بولعانداي.
ساتىلىپ كەيبىر كىزدار كەتە بارار،
باعاسى ءعازيزانىڭ مال بولعانداي
قوجاسىپ «مال بەردىم» دەپ جامان شىركىن
جايى بار بايقاپ تۇرساڭ پاڭ بولعانداي.
بيشارا وزدىگىنەن جول تابا الماي،
عازيز باس اۋرەلەنىپ داڭ بولعانداي.
كورىنىپ ءعاريب ءحالى تۇر ەمەس پە،
ءبىر مىسكىن حالىق ىشىندە جان بولعانداي؟
بۇزىلدى فالەنشەنىڭ قىزى دەسە،
وزىنە كورىنەدى ار بولعانداي.
كولدەنەڭ اعايىندار ۇناتپايدى،
حالىققا سونىڭ ءۇشىن لاڭ بولعانداي.
جۇرت قالىپ وسىلاردىڭ وبالىنا،
سەكىلدى الۋشىعا ءحال بولعانداي.
جيھاننان حورلىقپەنەن ءوتتىم عوي دەپ،
كوزىنەن اققان جاسى قان بولعانداي.
كەلە مە وسى ءىسىمىز دۇرىستىققا؟
كوبىنە كورىنسە دە ءسان بولعانداي.
ادامدى مال ورنىنا جۇمساۋىمىز،
ءبىر ەمەس بار قازاققا ءحام بولعانداي.
ءسوندىرىپ عادىلدىكتى ءجۇر عوي قازاق
كوڭىلدى جارىق ەتەر شام بولعانداي.
قاي كۇنى بۇل حيانات توقتالادى؟
ءبىر ەمەس حالىق ىشىندە سان بولعانداي.
يا ءشارعى، يا نيزامعا دۇرىس ەمەس،
قازاقتىڭ قاعيداسى زاڭ بولعانداي.
بۇل ءسوزىم بىرەۋگە ەمەس، كوپكە بىردەي،
حاجەتى كىمگە بولسا سول العانداي.
ماسەلەن كىسى بولسا اڭعارتقانىم،
وسى ءحال ءوز باسىندا بار بولعانداي.
تەڭ بولىپ ەكى زايىپ قوسىلسا ەگەر،
ارمان نە ول ۋاقىتتا اھ، داريعا-اي.
II
بولسىن دا عاقىلىڭا مالىڭ سەرىك،
ھۇنەرلى سەگىز قىرلى سىرىڭ بەرىك.
دۇنيە از كۇن قوناق مىسالىڭدا،
بولعانى جاقسى ەمەس پە وزىڭدە ەرىك.
ءقادىرىڭدى بىلمەيتىن جامان قىزعا،
ءسوز جاسىتىپ قۇر بەكەر وتىنبەلىك.
جىگىتلىككە مۋافىق بولسا ەگەر،
بوي تارتىپ ول ۋاقىتتا بەكىنبەلىك.
عۇمىرىندا راحاتپەن وتەر جىگىت
ۇناتىپ ءبىر سۇلۋدى الساڭ كورىپ.
جاراسىپ بىر-بىرىڭە ءازىل سوزدەر،
وتىرسا ءماحبۇباڭىز قاسىن كەرىپ.
حايىرلى ءحالال زايىپ بولىپ شىعىپ،
ءشۇبھاسىز كوز الارتپاي جۇرسەڭ سەنىپ
جۇرەدى وسىلايشا قوسىلعاندار،
ءتان باسقا، جانى بىرگە سەكىلدەنىپ.
جانە دە قۇر سۇلۋ دەپ قارامالىق،
سىر سىيفاتىن كورەلىك كوز جىبەرىپ.
سىرتى التىن، ءىشى ءفالشى بولىپ شىعىپ،
سان سوعىپ، قۇربىلارىم، وكىنبەلىك!
III
ويىن-كۇلكى جاستىقتا گۇل دەيمىز عوي،
ساۋىق-سايران ەتەلىك ءجۇر دەيمىز عوي،
سىپايى ءسوز، سىنىق ءتىل ءمۇلايىمسىپ،
ادەپپەنەن قاتتى ايتپاي ءسىز دەيمىز عوي.
سۇحبات ەتكەن ساعاتىڭ جىلعا حيساپ،
دۇنيەنىڭ قىزىعى قىز دەيمىز عوي.
ساحيپجامال بولسىن دەپ قۇربى ىشىندە،
جان فيدا مال تارىك قىپ ىزدەيمىز عوي،
ماسەلەن اناۋ ارتىق تاۋىپ كەتسە،
ءبىرىمىزدى ءبىرىمىز كۇندەيمىز عوي.
كورە الماسلىق ءمۇبتالا كوپ حافاعا
سۇيگەننەن ايرىلىپ جۇرمەيمىز عوي.
ريادان بولسا دا كوزگە الداپ،
مىسالى باسقامەنەن كۇلمەيمىز عوي.
الۋان-الۋان شارتى بار جىگىتتىكتىڭ
حاتا قىلماي ەش ءبىرىن كۇيلەيمىز عوي.
توقتا، ءبىراق وسىدان فايدا بار ما،
حاتامىزدى ءوزىمىز كورمەيمىز عوي.
ۇزىن ءسوزدىڭ قىسقاسى، قۇربىلارىم،
ھۇنەر افزال بارىنەن بىلمەيمىز عوي.
جاقسى قىز بوزبالاعا پار بولعانداي
جىگىتى دۋشار كەلسە، جار بولعانداي.
تەڭى ەمەس ءبىر فاسىيققا بەرىلسە ەت
كوڭىلى كوتەرىلمەي زار بولعانداي.
عۇمىرى قىزعىلىقتى زايعى بولىپ،
مىسالى كەڭ دۇنيە تار بولعانداي،
جەتپەيتىن توسەگىنە كوپ جاماندار،
ول كۇندە الدە قانداي تاڭ بولعانداي.
ساتىلىپ كەيبىر كىزدار كەتە بارار،
باعاسى ءعازيزانىڭ مال بولعانداي
قوجاسىپ «مال بەردىم» دەپ جامان شىركىن
جايى بار بايقاپ تۇرساڭ پاڭ بولعانداي.
بيشارا وزدىگىنەن جول تابا الماي،
عازيز باس اۋرەلەنىپ داڭ بولعانداي.
كورىنىپ ءعاريب ءحالى تۇر ەمەس پە،
ءبىر مىسكىن حالىق ىشىندە جان بولعانداي؟
بۇزىلدى فالەنشەنىڭ قىزى دەسە،
وزىنە كورىنەدى ار بولعانداي.
كولدەنەڭ اعايىندار ۇناتپايدى،
حالىققا سونىڭ ءۇشىن لاڭ بولعانداي.
جۇرت قالىپ وسىلاردىڭ وبالىنا،
سەكىلدى الۋشىعا ءحال بولعانداي.
جيھاننان حورلىقپەنەن ءوتتىم عوي دەپ،
كوزىنەن اققان جاسى قان بولعانداي.
كەلە مە وسى ءىسىمىز دۇرىستىققا؟
كوبىنە كورىنسە دە ءسان بولعانداي.
ادامدى مال ورنىنا جۇمساۋىمىز،
ءبىر ەمەس بار قازاققا ءحام بولعانداي.
ءسوندىرىپ عادىلدىكتى ءجۇر عوي قازاق
كوڭىلدى جارىق ەتەر شام بولعانداي.
قاي كۇنى بۇل حيانات توقتالادى؟
ءبىر ەمەس حالىق ىشىندە سان بولعانداي.
يا ءشارعى، يا نيزامعا دۇرىس ەمەس،
قازاقتىڭ قاعيداسى زاڭ بولعانداي.
بۇل ءسوزىم بىرەۋگە ەمەس، كوپكە بىردەي،
حاجەتى كىمگە بولسا سول العانداي.
ماسەلەن كىسى بولسا اڭعارتقانىم،
وسى ءحال ءوز باسىندا بار بولعانداي.
تەڭ بولىپ ەكى زايىپ قوسىلسا ەگەر،
ارمان نە ول ۋاقىتتا اھ، داريعا-اي.
II
بولسىن دا عاقىلىڭا مالىڭ سەرىك،
ھۇنەرلى سەگىز قىرلى سىرىڭ بەرىك.
دۇنيە از كۇن قوناق مىسالىڭدا،
بولعانى جاقسى ەمەس پە وزىڭدە ەرىك.
ءقادىرىڭدى بىلمەيتىن جامان قىزعا،
ءسوز جاسىتىپ قۇر بەكەر وتىنبەلىك.
جىگىتلىككە مۋافىق بولسا ەگەر،
بوي تارتىپ ول ۋاقىتتا بەكىنبەلىك.
عۇمىرىندا راحاتپەن وتەر جىگىت
ۇناتىپ ءبىر سۇلۋدى الساڭ كورىپ.
جاراسىپ بىر-بىرىڭە ءازىل سوزدەر،
وتىرسا ءماحبۇباڭىز قاسىن كەرىپ.
حايىرلى ءحالال زايىپ بولىپ شىعىپ،
ءشۇبھاسىز كوز الارتپاي جۇرسەڭ سەنىپ
جۇرەدى وسىلايشا قوسىلعاندار،
ءتان باسقا، جانى بىرگە سەكىلدەنىپ.
جانە دە قۇر سۇلۋ دەپ قارامالىق،
سىر سىيفاتىن كورەلىك كوز جىبەرىپ.
سىرتى التىن، ءىشى ءفالشى بولىپ شىعىپ،
سان سوعىپ، قۇربىلارىم، وكىنبەلىك!
III
ويىن-كۇلكى جاستىقتا گۇل دەيمىز عوي،
ساۋىق-سايران ەتەلىك ءجۇر دەيمىز عوي،
سىپايى ءسوز، سىنىق ءتىل ءمۇلايىمسىپ،
ادەپپەنەن قاتتى ايتپاي ءسىز دەيمىز عوي.
سۇحبات ەتكەن ساعاتىڭ جىلعا حيساپ،
دۇنيەنىڭ قىزىعى قىز دەيمىز عوي.
ساحيپجامال بولسىن دەپ قۇربى ىشىندە،
جان فيدا مال تارىك قىپ ىزدەيمىز عوي،
ماسەلەن اناۋ ارتىق تاۋىپ كەتسە،
ءبىرىمىزدى ءبىرىمىز كۇندەيمىز عوي.
كورە الماسلىق ءمۇبتالا كوپ حافاعا
سۇيگەننەن ايرىلىپ جۇرمەيمىز عوي.
ريادان بولسا دا كوزگە الداپ،
مىسالى باسقامەنەن كۇلمەيمىز عوي.
الۋان-الۋان شارتى بار جىگىتتىكتىڭ
حاتا قىلماي ەش ءبىرىن كۇيلەيمىز عوي.
توقتا، ءبىراق وسىدان فايدا بار ما،
حاتامىزدى ءوزىمىز كورمەيمىز عوي.
ۇزىن ءسوزدىڭ قىسقاسى، قۇربىلارىم،
ھۇنەر افزال بارىنەن بىلمەيمىز عوي.