الىستان سەرمەپ،
جۇرەكتەن تەربەپ،
شىمىرلاپ بويعا جايىلعان.
قيۋادان شاۋىپ،
قيسىنىن تاۋىپ،
تاعىنى جەتىپ قايىرعان —
تولعاۋى توقسان قىزىل ءتىل،
سويلەيمىن دەسەڭ ءوزىڭ ءبىل.

وتكىردىڭ ءجۇزى،
كەستەنىڭ ءبىزى
ورنەگىن سەندەي سالا الماس.
بىلگەنگە مارجان،
بىلمەسكە ارزان،
ناداندار ءباھرا1 الا الماس.
قينالما بەكەر، ءتىل مەن جاق،
كوڭىلسىز قۇلاق – ويعا ولاق.

باسىندا مي جوق،
وزىندە وي جوق،
كۇلكىشىل كەردەڭ ناداننىڭ.
كوپ ايتسا كوندى،
جۇرت ايتسا بولدى —
ادەتى نادان ادامنىڭ.
بويدا قايرات، ويدا كوز
بولماعان سوڭ، ايتپا ءسوز.

قاينايدى قانىڭ،
اشيدى جانىڭ،
مىنەزدەرىن كورگەندە.
جىگەرلەن، سىلكىن،
قايراتتان، بەركىن
دەپ ناسيحات بەرگەندە،
ۇياتسىز، ارسىز سالتىنان،
قالعىپ كەتەر ارتىنان.

اۋلاققا شىقپاي،
سىبىرلاپ بۇقپاي،
مەيىرلەنبەس ەش سوزگە.
پايداسىز تاقىل —
بايلاۋسىز اقىل،
اتادان بالا ويى وزگە.
ساناسىز، ويسىز، جارىم ەس،
ءوز ويىندا ار ەمەس.

تاسىسا وسەك،
ىسقىرتسا كەسەك،
قۇماردان ابدەن شىققانى.
كۇپىلدەك ماقتان.
تابىتىن قاققان2 —
اڭدىعانى، باققانى.
ىنساپ، ۇيات، تەرەڭ وي
ويلاعان جان جوق، جاۋىپ قوي.

بولماسىن كەكشىل،
بولسايشى كوپشىل،
جان اياماي كاسىپ قىل.
ورىنسىز ىرجاڭ،
بولىمسىز قىلجاڭ
بولا ما داۋلەت، ءناسىپ بۇل؟
ەڭبەك قىلساڭ ەرىنبەي —
تويادى قارنىڭ تىلەنبەي.

ەگىننىڭ ەبىن،
ساۋدانىڭ تەگىن
ۇيرەنىپ، ويلاپ، مال ىزدە.
ادال بول – باي تاپ،
ادام بول – مال تاپ،
قۋانساڭ قۋان سول كەزدە.
ءبىرىڭدى قازاق، ءبىرىڭ دوس
كورمەسەڭ، ءىستىڭ ءبارى بوس.

مالىڭدى جاۋعا،
باسىڭدى داۋعا
قور قىلما، قورعا، تاتۋلاس.
وتىرىك، ۇرلىق،
ۇكىمەت زورلىق
قۇرىسىن، كوزىڭ اشىلماس.
ۇياتىڭ، ارىڭ ويانسىن،
بۇل ءسوزىمدى ويلانسىن.

تاماعى توقتىق،
جۇمىسى جوقتىق
ازدىرار ادام بالاسىن.
تالاسىپ بوسقا،
جاۋ بولىپ دوسقا،
قور بولىپ، قۇرىپ باراسىڭ.
وتىرىك شاعىم تولدى عوي،
وكىنەر ۋاقىتىڭ بولدى عوي.

جۇمىسسىز ساندال،
ەرىكسىز مالدى ال
دەگەن كىم بار سەندەرگە؟
قۋلىقتى كورگىش،
سۇمدىقتى بىلگىش
تابىلار كىسى ءجون دەرگە.
ءۇش-تورت جىلعى ادەتىڭ
وزىڭە بولار جەندەتىڭ.

اۋىرماي ءتانىم،
اۋىردى جانىم،
قاڭعىرتتى، قىستى باسىمدى.
تارىلدى كوكىرەك،
قىسىلدى جۇرەك،
اعىزدى سىعىپ جاسىمدى.
سۇيەنىپ كۇلكى توقتىققا،
تارتىپتى ونەر جوقتىققا.

قايراتىم ءمالىم،
كەلمەيدى ءالىم،
ماقسۇت – الىس، ءومىر – شاق.
وتكەن سوڭ بازار،
قايتقان سوڭ اجار،
نە بولادى قۇر قوجاق؟!
كەش دەپ قايتار جول ەمەس،
جول ازىعىم مول ەمەس.

ءبىر كىسى مىڭعا،
ءجون كىسى سۇمعا،
ءالى جەتەر زامان جوق.
ءقادىرلى باسىم،
قايراتتى جاسىم
ايعايمەن كەتتى، امال جوق.
بولماسقا بولىپ قارا تەر،
قورلىقپەن وتكەن قۋ ءومىر.

ءسوزۋار بىلگىش،
زاكونشىك، كورگىش،
اتانباق – ماقسۇت، ماقتانباق.
جاسقانىپ، قورقىپ،
جورعالاپ، جورتىپ،
يمەنسە ەلىڭ، باپتانباق.
قارعاعانىن جەر قىلماق،
الداعانىن زور قىلماق.

حوش، قورىقتى ەلىڭ،
قورقىتقان سەنىڭ
ونەرىڭ قايسى، ايتىپ بەر.
ەل اڭدىپ سەنى،
سەن اڭدىپ ونى،
قىلت ەتكىزبەي باعىپ كور.
ويناسشىل قاتىن بولسا قار،
اڭدىعان ەردە قالا ما ار؟

كومەكسىز كوزىڭ،
ءبىر جالعىز ءوزىڭ
باعا الماي، باسىڭ ساندالار.
باۋىرىڭا تارتقان،
سىرىڭدى ايتقان
سىرلاسىڭ سىرت اينالار.
ول قانى بۇزىق ۇرى-قار،
قاپىسىن تاۋىپ سەنى الار.

باسى-كوزى قان بوپ،
ارقا-باسى شاڭ بوپ،
جانە تۇرىپ جالپىلداپ؛
جىعىلىپ تۇرىپ،
بۋىنى قۇرىپ،
تاعى قۋىپ سالپىلداپ —
ابۇيىر قايدا، ار قايدا؟
ءاز باسىڭا نە پايدا؟

يت ۇرسە، بالا
تاياعىن الا،
قۋادى يتپەن كەكتەسىپ.
ۇرىسقانسىپ "وي" دەپ،
"ۇيات" دەپ، "قوي" دەپ،
ۇلكەندەر تىيار "تەك" دەسىپ.
ونى بىلسەڭ، مۇنىڭ نە؟
مەن دە ۇيات ءىس قىلدىم دە.

بىلگەنگە جول بوس،
بولسايشى قول بوس،
تالاپتىڭ ءدامىن تاتۋعا.
بىلمەگەن سوقىر،
قايعىسىز وتىر،
تاماعى تويسا جاتۋعا.
نە ول ەمەس، بۇل ەمەس،
مەنىڭ دە كۇنىم – كۇن ەمەس.

عىلىمدى ىزدەپ،
دۇنيەنى كوزدەپ،
ەكى جاققا ءۇڭىلدىم.
قۇلاعىن سالماس،
ءتىلىڭدى الماس،
كوپ ناداننان ءتۇڭىلدىم.
ەكى كەمە قۇيرىعىن
ۇستا، جەتسىن بۇيرىعىڭ.

جارتاسقا باردىم،
كۇندە ايعاي سالدىم،
ونان دا شىقتى جاڭعىرىق.
ەستىسەم ءۇنىن،
بىلسەم دەپ ءجونىن،
كوپ ىزدەدىم قاڭعىرىپ.
باياعى جارتاس – ءبىر جارتاس،
قاڭق ەتەر، تۇكتى بايقاماس.

جاياۋى قاپتى،
اتتىسى شاپتى،
قايرىلىپ ءسوزدى كىم ۇقسىن.
ىشتە دەرت قالىڭ،
اۋىزدان جالىن
بۇرق ەتىپ، كوزدەن جاس شىقسىن.
كۇيدىرگەن سوڭ شىداتپاي،
قويا ما ەكەن جىلاتپاي؟

مامىقتان توسەك،
تاستاي بوپ كەسەك،
جامباسقا باتار، ۇيقى جوق.
سىبىر بوپ ءسوزى،
ءماز بولىپ ءوزى،
ويلانار ەلدىڭ سيقى جوق.
باياعى قۋلىق، ءبىر الداۋ،
قىسىلعان جەردە – جان جالداۋ.

اتادان التاۋ،
انادان تورتەۋ،
جالعىزدىق كورەر جەرىم جوق.
اعايىن بەك كوپ،
ايتامىن ەپتەپ،
ءسوزىمدى ۇعار ەلىم جوق.
مولاسىنداي باقسىنىڭ
جالعىز قالدىم – تاپ شىنىم

1 ءباھرا (پارسىشا) – پايدا، بىلىمنەن ۇلەس.
2 تابىتىن قاققان – كىسى ءولىمى سيرەي باستاسا، مەشىتتىڭ اشكەز، نادان مازەندەرى مەشىت قويماسىندا تۇراتىن ولگەن ادامدى سالىپ شىعاراتىن تابىتتى تاياقپەن قاعىپ، ءولىم شاقىراتىن جامان ادەتى بولعان. اقىن سونى اۋىسپالى ماعىناسىندا قولدانعان.

---