InfoHub Logo

Информатика 9 класс
Сабақтың тақырыбы: Көпөлшемді массивтер.
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Оқушыларға көпөлшемді жиымдар туралы толық мағлұмат беру.
Бірөлшемді және көпөлшемді жиым арасындағы айырмашылықты түсіндіру, программа
құру барысында көпөлшемді жиымдарды қолдана білуге үйрету.
Дамытушылығы: Көпөлшемді жиымдар туралы толық мағұлмат бере отырып, оқушыларды программа құруға дағдыландыру, ой - өрістерін дамыту.
Тәрбиелік: Оқушыларды тиянақтылыққа, ұқыптылыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: дамытушылық
Сабақтың типі: Жаңа сабақты меңгерту.
Сабақтың әдісі: түсіндірмелі, сұрақ - жауап, талдау.
Сабақтың көрнекілігі: Компьютер, интерактивті тақта, Turbo Pascal 7. 1 программасы, деңгейлік тапсырмалар, есептер жинағы.

І. Ұйымдастыру кезеңі:
1) Сынып оқушыларымен амандасу.
2) Оқушылардың сабаққа қатысын түгендеу.
3) Сыныптың тазалығына мән беру.

ІІ. Үйге берілген тапсырманы тексеру.
1. Жиым дегеніміз не?
2. Қарапайым және күрделі типтерді қалай ажыратамыз?
3. Жиым элементтерінің орны қалай анықталады?
4. Индекс дегеніміз не, оларға қандай талап қойылады?
5. Жиым элементтерімен индекстерінің типтері қандай болуы мүмкін?
6. Жиымды қалай сипаттаймыз?

ІІІ. Жаңа сабақты меңгерту
Көпөлшемді массивтер.
Паскальда жиым өлшеміне шек қойылмаған, іс жүзінде бір және екі өлшемді жиымдар жиі қолданылады. Жалпы бірөлшемді жиым математикада вектор, ал екіөлшемді жиым матрица ұғымдарымен сәйкес келеді. Егер жиым атауында бір ғана индекс болса, онда ол жиым да бірөлшемді, ал екі индекс болса, екіөлшемді n индексі болса, n өлшемді жиым дейді. Мысалы:
A[i]- бір, D, j]- екі, C[l, j, k]- көпөлшемді жиым болып табылады.
Информатикада жиі қолданылатын екіөлшемді жиымдар матрица деп те аталады. Екіөлшемді жиым жол және бағаннан тұрады. Жолды і индексімен, бағаннан j индексімен белгілесек, онда екіөлшемді жиым A[i, j] деп жазылады.
Мысалы 10 7 15
2 10 25
2 жол, 3 бағаннан тұратын екіөлшемді жиым, A[2. 3] деп белгіленеді.
Бұл мысалдағы екі өлшемнің программада жазылуы:
A[1.. 2, 1.. 3] integer
Компьютермен жұмыс
№1. Екіөлшемді А (3, 3) жиым элементтерін енгізу және шығару программасын құру керек