InfoHub Logo

"Bul kekil alyný kerek pe, joq pa?" Bul birinshi synypqa baratyn kezde talas týdyrǵan másele osy boldy. Bul aldyrmaımyn dedi. Osyny estigen muny birinshi synypqa qabyldaǵaly turǵan ustazy: "Kekilimen-aq kelip otyra bersin. Bala bastyqsyn áýeli. Bul balabaqshaǵa barmaǵan bala ǵoı" depti. Aǵaıynyń onysy ras edi. Birde kishkentaı kúninde qoljýǵyshqa boıy jetpeıtin bolǵan soń, úlken oryndyqty qoıyp alyp, sonyń ústine shyǵyp, jýynyp jatyr edi, ashyq turǵan esikten esik aldynda apasymen sóılesip jatqan balabaqsha qyzmetkeriniń daýsyn estidi. Balabaqsha qyzmetkeri muny balabaqshaǵa barady ma dep surap jatyr eken. Apasy: "Shyraǵym, óziń surap kór baladan. Eger baramyn dese, barsyn", - dedi. Janyna kelgen táteı: "Balabaqshaǵa barasyń ba?" dep surap edi, bul "Joq" dep basyn shaıqady. Balabaqsha taqyryby osymen jabylǵan.

Biraq balabaqshaǵa barmasa da, árip tanyp alýǵa sonsha qushtar boldy. Hat tasýshy bolyp isteıtin apaıy aýlanyń ishinde keli túıip jatyp, kúrish betin japqan gazetti qolyna alyp, aýlada oınap júrgen muny janyna shaqyratyn. "Myna jazýdy oqyp kórshi", - deıdi badanadaı áriptermen jazylǵan maqala taqyrybyn kórsetip. Bul ishinen qosyp-qosyp alyp, oqyp beredi. "Endi mynany", - deıdi apaıy odan kishirek ári uzaǵyraq taqyrypty kórsetip. "Maıdasyn da oqı alam". Bul mátinniń ózin aıtqany ǵoı. "Qoı, ony oqymaı-aq qoı, - deıdi apaıy. - Kóziń talyp júrer. Mektepke barǵasyn-aq oqyrsyń". Osynysy mektepke barǵanda paıdasyn berip júrdi. Aǵaıy bilegindegi qolsaǵatyn sheship, qolyna ustap qarap otyryp, mátin oqytatyn. Sonda eń kóp sóz oqıtyn bala boldy. Bul kezde ishinen qosyp jatpaı-aq, júrgizip oqyp ketken. Aǵaıy osyǵan qýanatyn.

Biraq árip úırenip alýǵa sonsha qushtar bolsa da, mektepke bara qoıýǵa da onsha-munsha zaýqy joq edi. Bul mektepke tórt jasynda baryp kórgen. Joq, sabaqqa emes, apasyna erip. Óziniń aldynda teteles ósken apaıyn jeltoqsannyń aıaǵynda dúnıege kelgen eken, jasy jetińkiremeı tur dep, birinshi synypqa qabyldamaı qoıǵany. Al álgi apaıy bolsa, "oqımyn da, oqımyn" dep otyryp alsyn. Apasy osy úshin bardy. Ol kezdegi mekteptiń dırektory Naǵashybaev İskendir aǵaı edi. İskendir aǵaı elge syıly kisi bolǵan deıdi. Apasy ótinishin aıtyp bolysymen, İskendir aǵaı buǵan qarap: "Oqımyn dep turǵan myna bala ǵoı", - dedi. Bul shoshyp ketti. Mekteptiń dırektory qazir ózin ustap alyp, birinshi klastyń partasyna otyrǵyzyp qoıatyndaı kórindi. Jalma-jan apasyna jalt qaraǵan. "Joq, ol bala emes, - dedi apasy. - Myna qyz ǵoı, oqımyn dep bolmaı turǵan". Keıin álgi apaıy bolsa, "Túý, óz qataryńmen oqyp ketken degen qandaı jaqsy!" dep osyǵan kádimgideı qýanyp júrdi. Múmkin buǵan apasy da sebepshi bolǵan shyǵar, múmkin mekteptiń dırektorynyń da "Oqımyn dep turǵan balany nege betinen qaǵaıyq. Kelsin, otyrsyn birinshi synyptyń partasyna" degen sózi de sebepshi bolǵan shyǵar.

Endi munyń da jasy jetip, apasy qolynan jetelep, mektepke alyp kele jatty. Aqshańqan mekteptiń janynan óte bergende, apasyna tańdana qaraǵan. "Mektep degen artta qalyp barady emes pe?!" Sóıtse, bastaýysh mekteptiń ǵımaraty qyzyl kirpishten qalanǵan bólek úı eken. Apasy tup-týra sonda alyp keldi. Bulardy eki synypqa bólip, eki aǵaı - munyń alǵashqy ustazy Ábdirazaqov Nuǵyman aǵaı, al ana synypty Júsipov Januzaq aǵaı qabyldap aldy. Shákirttik kúnderi osylaı bastalǵan.

Birinshi synypty bitirgen jyly apasy munyń kekilin alyp tastady. Sirá, kekilmen qoshtasqan kúni balalyq shaqtyń tátti bir úzigimen qoshtasyp, eriksiz eseıýge bet burǵan tusy bolsa kerek. Úshinshi synypty bitirerde aǵaılary bulardy qaladan kelgen sýretshige býfettiń esiginiń aldyna birtindep sýretke túsirdi. Bul bastaýysh mektepten estelik sýretteri edi. Óńirinde ortasynda kishkentaı buıra bas balanyń sýreti bar znachok taqqan bul sýretinde birinshi synypqa kekilimen kelip otyratyn bala azdap eseıgen. Sonan soń bular tórtinshi synypqa ótip, úlken mektepke ketti.

Mektepti bitirgen jyldardyń birinde alǵashqy ustazyna ushyrasyp qalǵany bar. Janynda bularǵa hımıadan sabaq bergen aǵaı bar. Bul - kisiler zamandas. Ustazy bul kezde zeınette edi. "Osy balaǵa bastaýyshynda sabaqty men bergen edim, - dedi aǵaıy. - Ákesine balań "5"-tik baǵa aldy desem, sonsha qýanatyn kisi edi". Anyǵynda, bul kisilerdiń ózderi de munyń ákesimen zamandas jandar.

Mektepke muǵalim bolyp kelgen kezde, baıaǵy bastaýyshtyń ǵımaraty kitaphanaǵa aınalǵan edi. Sol kitaphanaǵa barǵan saıyn, ótken shaǵy da esine túsetin. Mine, myna jerde aǵaıynyń ústeli men oryndyǵy turǵan. Al myna jerde bulardyń kishkentaı-kishkentaı partalary turdy. Al myna arada bulardyń esep sabaǵynda paıdalanatyn úlken esepshottary turýshy edi. Al myna jerde bulardyń boılarynan sál ǵana bıik kishkentaı kıimilgishteri bolǵan. Bul kezde alǵashqy ustazy dúnıe salyp ketken edi. Al Januzaq aǵaıy únemi muny kórse: "Sen meniń de shákirtimsiń ǵoı", - deıtin.

Shákirttik kúnderin esine alsa, eń aldymen, osy bir bastaýysh mekteptiń ǵımaraty kóz aldyna keledi. Bastaýysh mektep, alǵashqy ustaz. Bulardyń úlken ómirge qadamdary osy bir ǵımarattan bastalǵan.
 

---