InfoHub Logo

Jańǵaq, badam, orman jańǵaǵy, jer jańǵaq, fıstashka sıaqty maıly dánderdiń quramyndaǵy myrysh mıneraly men birge «baqyttylyq gormony» retinde tanymal serotonınniń bólinýine kómekshi bolady. Quramyndaǵy ózge de dárýmenderi arqyly júıke júıesine bolymdy áser etedi. Ǵalymdardyń aıtýynsha streske qarsy kúnine 2 dana jańǵaq nemese shamamen 10 dana ózge jańǵaqtardan jeý óte paıdaly. 

Fýndýk (Orman jańǵaǵy)

Fýndýk dánniń quramynda A jáne E vıtamıni bar. Bul adamnyń mı qyzmetin joǵarylatatyn qasıetke ıe. Shıki kúıinde tutynǵanda paıdasy kóp dep esepteledi eken.

Quramy: Fýndýk kalorıa jaǵynan nannan birneshe ese joǵary, sútten 8 ese joǵary bolsa, toıymdylyǵy jaǵynan shokoladtan asyp túsedi.

Quramynda maı 60%, aqýyz 13%, vıtamınder: S, E, V1, V2, V6, kálsı, fosfor, magnıı, temir, kobált, sınk, natrıı, amın qyshqyldary kezdesedi.

Paıdasy: álsizdik, qant dıabeti, gıpertonıa, búırekte tas bolǵan kezde, tamyrdyń keńeıýi, tamyrdyń qabynýy, baýyrdy zıandy qaldyqtardan tazartady, kóz ben terige asa paıdaly (E dárýmeni), aterosklerozdyń aldyn alady.

Basqa jańǵaqtarmen salystyrǵanda fýndýktyń quramynda folı qyshqyly kóp, sondyqtan balaly bolýdy josparlap júrgen adamdarǵa paıdasy kóp.

Keshú

Keshú ımýnıtetti kóterip, tis aýrýyn basýǵa kómektesedi eken. Bul jańǵaq túri Azıa halqynyń súıip jeıtin dánderiniń biri bolyp esepteledi. Sonymen qosa taǵam túrlerine de paıdalanady. Qýyrylǵan kúıinde tutynady.

Quramy: Keshú atalǵan jańǵaqtar ishinde maılysy az bolyp esepteledi: maı – 45%, aqýyz - 17%.

Vıtamınder: A, V2, V1, temir, sınk, fosfor, kálsı.

Paıdasy: Keshú - qanazdyq, depressıa, zat almasýy buzylǵan jaǵdaıda paıdaly. Imýnıtetti kúsheıtedi; júrektiń qalypty jumysyn qamtamasyz etedi; qanda holesterındi tómendetedi, otteginiń búkil aǵzaǵa taralýyn qamtamasyz etedi (temir), jadyny jaqsartady (magnıı),  súıek qańqasyn myqty etedi (magnıı men mys). Sonymen qosa tis aýyrǵan kezde de kómegi bar.

Bir kúndik mólsheri: 10 túıir. Gazdalǵan sýsynmen birge paıdalanǵanda densaýlyqqa paıdasy kóbirek tıedi.

Fıstashka

Fıstashkanyń paıdasy óte kóp. Asqazan ishek joldarynyń qyzmetin jaqsartyp, tynys joldarynyń durys qyzmet atqarýyna kómektesedi.

Quramy: maı – 50%, aqýyz 20%. Quramynda temir kóp sondyqtan qany az adamdarǵa paıdaly. Sonymen qosa, mys, marganes, fosfor mıkroelementter: magnıı, kalıı bar.

Vıtamınder: V, ásirese V6, aqýyz, kálsı, fosfor jáne temir, bular adam organızmine kerek mıkroelementter.

Paıdasy: Qanazdyq jáne baýyry aýyratyn adamdarǵa da tutynýǵa bolady. Aıaǵy aýyr áıelderge toksıkoz kezinde erlerdiń reprodýktıvtik qyzmetin joǵarylatý úshin de paıdalanylady. Kózdiń kórý qabiletin saqtaýǵa kómektesedi(quramynda zeaksantın men lúteın bar), nashar holesterındi 6% azaıtady, jasýshalardy buzylýdan qorǵaıdy.

Fıstashkanyń kalorásy tómen bolǵanymen de mıneraldar men vıtamınderge óte baı. Alaıda, kóp jeýge bolmaıdy! Táýligine úlken adamdarǵa 15 dán jese jetkilikti.

Badam jańǵaǵy (Mındal)

Badam jańǵaǵy – kalıı, fosfor, temirge baı, sondyqtan júrek aýrýyna paıdaly bolyp esepteledi. Negizinen kóbine tátti taǵam túrlerine daıyndaǵanda paıdalanady. Mındal qandy tazartatyn qasıetke ıe, búırek tasyn shyǵarýǵa kómegi bar. Alaıda, mólsherin qatań saqtaý qajet. Mındal Ispanıada elıtalyq jańǵaq túri dep esepteledi eken.

Quramy: maı – 50 %, aqýyz – 18%

Vıtamınder: V, A, E, S ı RR

Paıdasy: Insýlınniń bólinýin azaıtady, salmaqtyń kemýine áser etedi, jasýshany bos radıkaldardan qorǵaıdy.

Grek jańǵaǵy

Grek jańǵaǵy ósetin tal óte uzaq jasaıtynyna qarap Kavkazdyqtar grek jańǵaǵyn qasıetti dep esepteıdi eken. Onda tip tórt ǵasyrdan beri jasap kele jatqan taldar bar kórinedi.

Grek jańǵaǵyn fızıkalyq turǵydan álsiregen ýaqytta, qan azaıǵanda, júıke júıesiniń aýrýlarynda, júrek aýrýy men asqazan aýrýlarynda paıdaly dep esepteledi eken. Er adamdardy belsizdikten qorǵaıtyn qasıeti de bar. Aýrýhanadan shyqqan kezdi áldendirý úshin de paıdaly.

Kúndik mólsheri: 5 túıir. Kóp jegen jaǵdaıda ishqatý bolýy múmkin, sondyqtan osyny eskergen jón.

Quramy: Grek jańǵaǵynda maı 80%, kóptegen maılar lınol, oleın, palmıtın t.b.

Vıtamınder: RR, V1, S, K, V2, E ; temir, kobált, myrysh, kalıı, magnıı, kálsı, ıod, fosfor.

Paıdasy: Kúızelis pen úreıdi jeńýge kómektesedi, uıqyny retteıdi, bas saqınasyn boldyrmaıdy, jadyny jaqsartady.

Eń bastysy, as máziri únemi ózgerip otyrý kerek. Bir keshúdi jeı berip, aǵzaǵa zıan jasap almańyz. Bir jańǵaqty kóp jegen adam odan shyǵyp qalýy múmkin. Shyǵyp qalsa, ol jańǵaqtyń paıdasy bolmaı qalady. Sondyqtan, ár túrlisin jep otyrý aǵzaǵa paıdaly ekenin esten shyǵarmańyz.

---