InfoHub Logo

Taqyryby: «Pıramıda betiniń aýdany»
Sabaqtyń maqsattary:
Bilimdilik: «Pıramıda betiniń aýdany» uǵymymen, onyń negizgi formýlalarymen tanystyrý.
Damytýshylyq: Keńistikte, abstraktili oılaý qabiletin damytý, teorıasy is júzinde qoldana bilý.
Tárbıelik: Uqyptylyqqa, tıanaqtylyqqa tárbıeleý

Sabaqtyń barysy:
İ Uıymdastyrý kezeńi: 1. Oqýshylar nazaryn sabaqqa aýdarý. 2 Sabaqqa
Qatyspaı otyrǵan oqýshylardy anyqtaý. 3 Synyptyń gıgıenalyq tazalyǵyn baqylaý. Oqýshylardyń oqý quraldaryn túgendeý.

İİ Úı tapsyrmasyn tekserý:
1. Kópjaqty dep neni aıtamyz?
2. Kópjaqty elementterin atap shyq.
3. Kópjaqtardyń qandaı túrleri bolady?
4. Prızma dep neni aıtamyz?
5. Tik prızma qandaı bolady?
6. Pıramıda dep qandaı kópjaqty aıtamyz?
7. Qıyq pıramıda dep qandaı deneni aıtamyz?

İİİ.« Pıramıda betiniń aýdany» uǵymymen tanystyrý
Pıramıda aýdany: Pıramıdanyń tolyq betiniń aýdany dep onyń tabany men búıir betiniń aýdandarymen qosyndysyn deıdi
S pıramıd a = S taban. + S b úıir bet.
Durys pıramıdanyń aýdany S búıir. = 1/2 P * k

İV. Esep shyǵarý
Pıramıda tabany – kvadrat, onyń bıiktigi tabynyń dıagonaldarynyń qıylysýyna túsedi. Eger taban qabyrǵasy 20 dm, al búıir qyry 21 dm bolsa, pıramıdanyń búıir betiniń aýdanyń tabyńyz.
Berilgeni: AVSD – kvadrat,
AV = 20dm, AE =21dm.
Tabý kerek: S b úıir bet.
№1Tabań qabyrǵalary 10 sm jáne 2 sm, bıiktigi 3 sm – ge teń durys qıyq pıramıdanyń búıir beti men tolyq betiniń aýdanyn tabyńdar.

Berilgeni: SABCD - durys tórtburyshty pıramıda
AV=10 sm A1 B1= 2sm h =3sm
Tabý kerek: Sbb, Stb
S=S1+S2+ Sbb; Sbb=

Sbb= sm2
Stb=100+4+120=224 sm2
Jaýaby: 120 sm2 jáne 224 sm2

№2 esep. Durys úshburyshty pıramıdanyń búıir betiniń aýdany 96 sm2 - qa teń, al tolyq betiniń aýdany 112 sm2. Pıramıdanyń tabanynyń qabyrǵalary men bıiktigin tabyńdar.

Berilgeni: Durys pıramıda
Sbb =96 sm2
Stb=112 sm2
Tabý kerek: AV, SO
Sbb =Pl/2 Stb= Sbb + Sta

Sta = Stb - Sbb = 112 sm2 - 96 sm2=16 sm2

Sta=; 16 =; a=AB=8.
OK= =. SK=l= = =8
SOK →SO = 13, 7
Jaýaby: 8sm, 13, 7sm

№3. Tórtburyshty durys qıyq pıramıdanyń tabandarynyń qabyrǵalary 4 sm jáne 6 sm teń. Eger búıir qyry úlken tabanymen 450 burysh jasaıtyn bolsa, dıagonaldyq qımanyń aýdanyn tabyńyz.
a) 12 sm2 v) 10 sm2 s) 20 sm2 d) 95 sm2 e) 13 sm2

Berilgeni: Qıyq pıramıda
A1B1=4
AB=6
Tabý kerek: Sq
Sq =
AC= =4
A1C1= =6
AK=
B1K= *tg450= *1=
Sq =

Ózińdi tekser:
Sóılemderdi jalǵastyryńdar:
1. Pıramıdanyń bıiktigi dep …
2. Pıramıdanyń apofemasy …
3. Pıramıdanyń tolyq aýdany dep …
4. Durys pıramıdanyń búıir betiniń aýdany …

V. Úı tapsyrma: №
Vİ. Oqýshy bilimin baǵalaý

SHQO, Tarbaǵataı aýdany, Jańaaýyl aýyly.
«Q. Aqynov atyndaǵy orta mektebi» KMM – niń
matematıka páni muǵalimi Nýrseıtova A. K.