Kóp maǵynaly sózder
Qazaq tili 5 synyp
Taqyryby: Kóp maǵynaly sózder
Maqsaty: Oqýshylarǵa kóp maǵynaly sózder týraly túsinik berý.
Oqýshylardy adamgershilikke, izgilikke baýlý. Tabıǵatty, Otandy súıýge tárbıeleý.
Oqýshylardyń logıkalyq oılaý qabiletterin arttyra otyryp, sabaqta qoldanylǵan qosymsha materıaldar arqyly dúnıetanymdaryn keńeıtý, taldaý jumystary arqyly qısyndy - oılaý daǵdylaryn damytý.
túri: jańa sabaq
Sabaqtyń ádis: STO
Sabaqtyń kórnekiligi: keste
Pánaralyq baılanys: taqyrypqa baılanysty úlestirmeli qaǵazdar.
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi: amandasý, túgendeý
İ. Qyzyǵýshylyqty oıatý
Úı jumysyn tekserý (ereje, jazba jumystaryn tekserý)
Oı shaqyrý
1. Kóp núkteniń ornyna tıisti sózdi qoıyp, onyń týra ne aýyspaly maǵynada turǵanyn aıtyńdar
Aǵasy bardyń -... bar.
İnisi bardyń -... bar.
... tasysa, qaıyq tógiler.
... tasysa, aqyl tógiler.
Taraqtyń tisi, adamnyń tisi Kóılektiń jaǵasy, kóldiń jaǵasy
3. Kitap dosyń, aqylshyń
Kóp maǵynaly sózderdi terip jaz.
1. Qanat qustardyń ushyp, qonatyn dene múshesi. Alty qanat aq ordany tigýge kiristi.
2. Kózim aýyryp dárigerge kórinip júrmin. Ineniń kózine jip ótkize almadym.
3. Sózdiń basyn arydan bastady. Adamnyń basy - Allanyń doby.
İİ. Maǵynany ajyratý
Oqýlyqpen jumys
Tilimizdegi uzaq ýaqyt boıy qoldanylyp kele jatqan baıyrǵy sózder jańa sóz, jańa maǵynalar jasaýǵa uıytqy boldy. Olar burynǵy týra maǵynasynyń ústine jańadan bir ne birneshe qosymsha, ıaǵnı týyndy maǵynalarǵa ıe bolyp jatady, sonyń nátıjesinde sózdik qordaǵy sózder san jaǵynan da, sapa jaǵynan da damyp, jetilip, tildiń baılyǵy artady. Sózdiń eki ıa odan da kóp maǵynaǵa ıe bolýyn sózdiń kóp maǵynalylyǵy deımiz. Kóp maǵynaly sózder bir negizden taralady da, bir sóz tabyna qatysty bolady.
Mysaly:
Bas (zat esim)- 1) adamnyń, aıýannyń, jándiktiń dene múshesi; 2) shóptiń, aǵashtyń eń joǵarǵy jaǵy; 3) taýdyń eń ústi, tóbesi; 4) ózenniń, bulaqtyń bastalǵan jeri; 5) taıaqtyń ushy; 6) baltanyń, shottyń ushy bar jaǵy; 7) bir nárseniń aınalasy.
Ata (zat esim)- 1) úlken áke, ákeniń ákesi; 21) ata joly - eskiden qalǵan jón – joba, ádet – ǵuryp; 3) ata jurt - ejelgi meken; 4) ata kásip – atadan kele jatqan sharýashylyq.
Sonymen, sózdiń qoldanylý aıasynyń ózgerýi, ıaǵnı bir saladan basqa bir salaǵa aýysýy onyń maǵynasynyń ózgerýine áser etedi.
Kisiniń kilti - aspanda. Kóńil kózin sóz ashar. Qyz ómirdiń - gúli. t. b.
51 - jattyǵý 2 topqa bólip oryndatý
52 - jattyǵý( aýyzsha)
53 - jattyǵý (1, 2tapsyrmasy) aýyzsha
54 - jattyǵý Kóshirip jazý
Kóp maǵynaly sózderdi terip jaz.
1. Taraqtyń tisi, adamnyń tisi
2. Kóılektiń jaǵasy, kóldiń jaǵasy
3. Kitap dosyń, aqylshyń
1. Qanat qustardyń ushyp, qonatyn dene múshesi. Alty qanat aq ordany tigýge kiristi.
2. Kózim aýyryp dárigerge kórinip júrmin. Ineniń kózine jip ótkize almadym.
3. Sózdiń basyn arydan bastady. Adamnyń basy - Allanyń doby.
İİİ. Oı-tolǵanys Kóp maǵynaly sózder degenimiz ne?
4. Tapqyr bolsań, taýyp kór.
Kóp maǵynaly sózderdiń ishinen alǵashqy maǵynasyn tap
A) Sózdiń basy, joldyń basy, adamnyń basy, taýdyń basy, jumystyń basy
B) Kitaptyń beti, adamnyń beti, sýdyń beti, jer beti
V) saǵat tili, kitap tili, orys tili, tehnıka tili, adam tili
5. Kim kóp biledi?
Kóp maǵynaly sózderdiń qataryn jalǵastyr
1 Adamnyń aıaǵy,....
2 Dombyranyń qulaǵy,....
3 Jaranyń aýyzy,....
4 Pyshaqtyń júzi,.....
Úıge:
Ereje 55 - jattyǵý55 - jattyǵýdyń shyǵarmashylyq tapsyrmasy
Baǵalaý;
Kóp maǵynaly sózder. júkteý
Taqyryby: Kóp maǵynaly sózder
Maqsaty: Oqýshylarǵa kóp maǵynaly sózder týraly túsinik berý.
Oqýshylardy adamgershilikke, izgilikke baýlý. Tabıǵatty, Otandy súıýge tárbıeleý.
Oqýshylardyń logıkalyq oılaý qabiletterin arttyra otyryp, sabaqta qoldanylǵan qosymsha materıaldar arqyly dúnıetanymdaryn keńeıtý, taldaý jumystary arqyly qısyndy - oılaý daǵdylaryn damytý.
túri: jańa sabaq
Sabaqtyń ádis: STO
Sabaqtyń kórnekiligi: keste
Pánaralyq baılanys: taqyrypqa baılanysty úlestirmeli qaǵazdar.
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi: amandasý, túgendeý
İ. Qyzyǵýshylyqty oıatý
Úı jumysyn tekserý (ereje, jazba jumystaryn tekserý)
Oı shaqyrý
1. Kóp núkteniń ornyna tıisti sózdi qoıyp, onyń týra ne aýyspaly maǵynada turǵanyn aıtyńdar
Aǵasy bardyń -... bar.
İnisi bardyń -... bar.
... tasysa, qaıyq tógiler.
... tasysa, aqyl tógiler.
Taraqtyń tisi, adamnyń tisi Kóılektiń jaǵasy, kóldiń jaǵasy
3. Kitap dosyń, aqylshyń
Kóp maǵynaly sózderdi terip jaz.
1. Qanat qustardyń ushyp, qonatyn dene múshesi. Alty qanat aq ordany tigýge kiristi.
2. Kózim aýyryp dárigerge kórinip júrmin. Ineniń kózine jip ótkize almadym.
3. Sózdiń basyn arydan bastady. Adamnyń basy - Allanyń doby.
İİ. Maǵynany ajyratý
Oqýlyqpen jumys
Tilimizdegi uzaq ýaqyt boıy qoldanylyp kele jatqan baıyrǵy sózder jańa sóz, jańa maǵynalar jasaýǵa uıytqy boldy. Olar burynǵy týra maǵynasynyń ústine jańadan bir ne birneshe qosymsha, ıaǵnı týyndy maǵynalarǵa ıe bolyp jatady, sonyń nátıjesinde sózdik qordaǵy sózder san jaǵynan da, sapa jaǵynan da damyp, jetilip, tildiń baılyǵy artady. Sózdiń eki ıa odan da kóp maǵynaǵa ıe bolýyn sózdiń kóp maǵynalylyǵy deımiz. Kóp maǵynaly sózder bir negizden taralady da, bir sóz tabyna qatysty bolady.
Mysaly:
Bas (zat esim)- 1) adamnyń, aıýannyń, jándiktiń dene múshesi; 2) shóptiń, aǵashtyń eń joǵarǵy jaǵy; 3) taýdyń eń ústi, tóbesi; 4) ózenniń, bulaqtyń bastalǵan jeri; 5) taıaqtyń ushy; 6) baltanyń, shottyń ushy bar jaǵy; 7) bir nárseniń aınalasy.
Ata (zat esim)- 1) úlken áke, ákeniń ákesi; 21) ata joly - eskiden qalǵan jón – joba, ádet – ǵuryp; 3) ata jurt - ejelgi meken; 4) ata kásip – atadan kele jatqan sharýashylyq.
Sonymen, sózdiń qoldanylý aıasynyń ózgerýi, ıaǵnı bir saladan basqa bir salaǵa aýysýy onyń maǵynasynyń ózgerýine áser etedi.
Kisiniń kilti - aspanda. Kóńil kózin sóz ashar. Qyz ómirdiń - gúli. t. b.
51 - jattyǵý 2 topqa bólip oryndatý
52 - jattyǵý( aýyzsha)
53 - jattyǵý (1, 2tapsyrmasy) aýyzsha
54 - jattyǵý Kóshirip jazý
Kóp maǵynaly sózderdi terip jaz.
1. Taraqtyń tisi, adamnyń tisi
2. Kóılektiń jaǵasy, kóldiń jaǵasy
3. Kitap dosyń, aqylshyń
1. Qanat qustardyń ushyp, qonatyn dene múshesi. Alty qanat aq ordany tigýge kiristi.
2. Kózim aýyryp dárigerge kórinip júrmin. Ineniń kózine jip ótkize almadym.
3. Sózdiń basyn arydan bastady. Adamnyń basy - Allanyń doby.
İİİ. Oı-tolǵanys Kóp maǵynaly sózder degenimiz ne?
4. Tapqyr bolsań, taýyp kór.
Kóp maǵynaly sózderdiń ishinen alǵashqy maǵynasyn tap
A) Sózdiń basy, joldyń basy, adamnyń basy, taýdyń basy, jumystyń basy
B) Kitaptyń beti, adamnyń beti, sýdyń beti, jer beti
V) saǵat tili, kitap tili, orys tili, tehnıka tili, adam tili
5. Kim kóp biledi?
Kóp maǵynaly sózderdiń qataryn jalǵastyr
1 Adamnyń aıaǵy,....
2 Dombyranyń qulaǵy,....
3 Jaranyń aýyzy,....
4 Pyshaqtyń júzi,.....
Úıge:
Ereje 55 - jattyǵý55 - jattyǵýdyń shyǵarmashylyq tapsyrmasy
Baǵalaý;
Kóp maǵynaly sózder. júkteý
You Might Also Like
