InfoHub Logo

Qazaq halqynyń qyz balalarynyń tárbıesi: Dástúrli Qundylyqtar men Tárbıe Ádisteri

Qazaq mádenıetinde qyz balalarynyń tárbıesi árdaıym mańyzdy ról atqarǵan. Qyzdardy "qonaq" retinde qurmetteý arqyly, olarǵa erekshe nazar aýdarylady. Qazaq dástúrinde aıtylatyn, "Bir qolymen álemdi, bir qolymen besikti terbeıtin" áıel zatynyń basty róli asa baǵalanady. Bul tárbıe júıesi, áıelderdiń qoǵamdaǵy qadir-qasıetin kóterýge baǵyttalǵan.

Qyz balalaryn tárbıeleýde ata-analar, olardy qurmetti ana jáne kelin bolýǵa daıyndaıdy. Tórkinine uzatylǵan kezde "sóz tımes" úshin, olardy ıbaly, ınabatty, ismer, sypaıy jáne qylyqty etip tárbıeleý mańyzdy sanalǵan. Úıden shyǵarylyp, óz jolyna jiberilgen kezde, ata-babalarymyz "Sýdaı sińip, tastaı bat" degen batasyn berý arqyly olardyń jańa ómirine bereke tilegen.

Bir qyz kúıeýge shyqsa,

Qyryq qyz tús kóredi.

Odna devýshka vyhodıt zamýj, eshe sorok grezát ob etom vo sne.

---

Qyz ósse - eldiń kórki

Gúl ósse jerdiń kórki.

Raspýstıvshıısá svetok – ýkrashenıe zemlı, povroslevshaıa devýshka – ýkrashenıe naroda.

---

Qaıtyp kelgen qyz jaman,

Qaıta shapqan jaý jaman.

Ne k dobrý – vernývshaıasá doch v dom ı vernývshıısá vrag

---

Qyz bala ókpeshil bolsa,

Qalyń maly kóp bolar.

Ý obıdchıvoı devýshkı – bogatyı kalym.

---

Qyzy bar úıdiń jeńgesi súıkimdi keledi.

Eslı estzolovka, to ı snoha prıatnaıa.

---

Qyzdy qymtap ustaǵan uıalmaıdy.

Ne býdet v stydý tot, kto v strogostı vospıtyval doch.

---

Kúıeý jaman bolsa qyzyńnan.

Eslı plohoı mýj – ıshı prıchıný ý docherı.

---

Qyzdyń uıaty sheshege.

Otvetstvennostza postydnye postýpkı docherı – na materı.

---

Qyzdy asyrap bilmegen kúń eter,

Jibekti túte almaǵan jún eter.

Tot, kto ne ýmeet vospıtyvat doch – prevratıt ee v rabynú,
Tot, kto ne ýmeet rastaskıvat shelk – prevratıt egov sherst

 

---

Qyzym saǵan aıtam,

kelinim sen tyńda.

---

Sheshesine qarap qyzyn al,

Aıaǵyna qarap asyn ish.

---

Qyzǵa qyryq úıden tyıym.

---

Qyz kúninde bári jaqsy,

Jaman qatyn qaıdan shyǵady.

---

Qyz - óris, ul - qonys.

---

Eki aýyldyń arasyn jol qosady,

Eki eldiń arasyn qyz qosady.

---

Qyzdyń joly jińishke.

---

Qyzdyń qyryq jany bar.

---

Sýdyń túbin shym bekiter,

Daýdyń túbin qyz bekiter.

---

Aqyldy qyz bilimge júgirer,

Aqylsyz qyz sózge iliger.

---

Qyrsyqqan qyz baı tappas,

Qyrsyz jigit mal tappas.

---

Jaqsy qyz - jaǵadaǵy qundyz,

Jaqsy jigit – aspandaǵy juldyz.

---

Qyzdyń qabaǵynda qut bar.

Qyzdyń qabaǵy kúlimdese – qut keledi.

 

Aqyldy qyz bilimge júgirer,
Aqylsyz qyz sózge iliger.
 
*** *** *** ***

Qyrsyqqan qyz baı tappas,
Qyrsyz jigit mal tappas.
 
*** *** *** ***

Baıǵazyǵa baıdyń qyzy.
 
*** *** *** ***

Qyzǵa bergendi Qydyr óter.
 
*** *** *** ***

Qyzdyń quny qyryq jeti.
 
*** *** *** ***

Qyz uzatqannyń qyzyly qalmas.
 
*** *** *** ***

Shyqqan qyz shıden ári.
 
*** *** *** ***

Qaıtyp kelgen qyz jaman,
Qaıta shapqan jaý jaman.
 
*** *** *** ***

Jasaýdy jeti jastan jınasań jetedi,
Alty jastan jınasań asady.
 
*** *** *** ***

Jasaýy kóp kelinniń kúıeýi jýas.
 
*** *** *** ***

Tozbas jasaý bolmas,
Bas bilmes asaý bolmas.
 
*** *** *** ***

Aýrý — astan,
Daý — qaryndastan.
 
*** *** *** ***

Bir qyz kúıeýge shyqsa,
Myń qyz tús kóredi.
 
*** *** *** ***

Jaqsy qyz — jaǵadaǵy qundyz,
Jaqsy jigit — aspandaǵy juldyz.
 
*** *** *** ***

Jyrshy qyzǵa — syrshy kúıeý.
 
*** *** *** ***

Qyz nazy qyryq kisini mas qylady.
 
*** *** *** ***

Qyzdyń qabaǵynda qut bar.
 
*** *** *** ***

Qyzdyń qabaǵy kúlimdese — qut keledi.
 
*** *** *** ***

Qyzdyń joly qyryq kisiniń jolyn bógeıdi.
 
*** *** *** ***

Qyzda qyryq kóliktik baqyt bar.

*** *** *** ***

Qyz bala kisiniń kisisi.
 
*** *** *** ***

Qyz — qonaq.
 
*** *** *** ***

Qyz ósse eldiń kórki
Gúl ósse jerdiń kórki.
 
*** *** *** ***

Qyz at baılatar.
 
*** *** *** ***

Qyz ushqan qý.
 
*** *** *** ***

Qyzǵa bergen kórinbes.
 
*** *** *** ***

Qyzdyń kózi qyzylda.
 
*** *** *** ***

Qyzdy aýyl ósekshil.
 
*** *** *** ***

Shyqqan qyz shıden ary.
 
*** *** *** ***

Tórkin dese qyz tózbeıdi.
 
*** *** *** ***

Toıǵan qyz tórkinin tanymas.
 
*** *** *** ***

Qyz bala úıge jaqqan boıaý.
 
*** *** *** ***

Qyz bala ókpeshil bolsa,
Qalyń maly kóp bolar.
 
*** *** *** ***

Qasynan qyz ótse seksendegi shal basyn kóterer.
 
*** *** *** ***

Qyzdyń joly jińishke.
 
*** *** *** ***

Qyzy bar úıdiń jeńgesi súıkimdi keledi.
 
*** *** *** ***

Qyzdy aýyldyń qyzyǵy kóp.
 
*** *** *** ***

Qyzdy qymtam ustaǵan uıalmaıdy.
 
*** *** *** ***

Qyz ben jylqy jaýdiki.
 
*** *** *** ***

Kúıeý jaman bolsa qyzyńnan.
 
*** *** *** ***

Aýyldan qyz ketse, qyzyq ta ketedi.
 
*** *** *** ***

Qyzdyń uıaty sheshege.
 
*** *** *** ***

Qyzdy asyrap bilmegen kúń eter,
Jibekti túte almaǵan jún eter.
 
*** *** *** ***

Qyzym saǵan aıtam, kelinim sen tyńda.
 
*** *** *** ***

Qyzyń ósse qylyqtymen aýyl bol.
 
*** *** *** ***

Qyz qylyǵymen.
 
*** *** *** ***

Jyndy qyz ashamaıǵa mindi qyz.
 
*** *** *** ***

Sheshesine qarap qyzyn al,
Aıaǵyna qarap asyn ish.
 
*** *** *** ***

Qyzy bardyń nazy bar.
 
*** *** *** ***

Qyzǵa qyryq úıden tyıym.
 
*** *** *** ***

Qyz kúninde bári jaqsy,
Jaman qatyn qaıdan shyǵady.
 
*** *** *** ***

Qyz — óris, ul — qonys.
 
*** *** *** ***

Eki aýyldyń arasyn jol qosady,
Eki eldiń arasyn qyz qosady.
 
*** *** *** ***

Qyzdyń joly jińishke.
 
*** *** *** ***

Qyzdyń qyryq jany bar.
 
*** *** *** ***

Sýdyń túbin shym bekiter,
Daýdyń túbin qyz bekiter.
 
*** *** *** ***

Otyrǵan qyz ornyn tabady.
 
*** *** *** ***

Qyz minezdi kelsin,
Ul ónerli kelsin.
 
*** *** *** ***

Qyz baqqannan qysyraq baqqan ońaı.
 
*** *** *** ***

Sheshesi otyryp, qyzy sóılegennen bez.
 
*** *** *** ***

Jaqsy qyz — jaǵadaǵy qundyz.
 
*** *** *** ***

Qyzdan týǵannyń qıyńy joq.
 
*** *** *** ***

Qalyńsyz qyz bolsa da, kádesiz kúıeý bolmaıdy.
 
*** *** *** ***

Qyzyńdy qutty ornyna qondyrǵansha kút,
Ulyńdy otaý ıesi bolǵansha kút.
 
*** *** *** ***

Aqyldy qyz bilimge júginer,
Aqylsyz qyz sózge iliger.
 
*** *** *** ***

Qyzdy kim aıttyrmaıdy,
Qymyzdy kim ishpeıdi.
 
*** *** *** ***

Qyz — jigittiki,
Qymyz — kóptiki.
 
*** *** *** ***

Qyz túgil qyzyl shúberek te taba almaısyń.

 

Qyz ósse - eldiń kórki
Gúl ósse jerdiń kórki.

Qyzdyń kózi qyzylda.

Qaıtyp kelgen qyz jaman,
Qaıta shapqan jaý jaman.

Tórkin dese qyz tózbeıdi.

Toıǵan qyz tórkinin tanymas.

Qyz bala úıge jaqqan boıaý.

Qyz bala ókpeshil bolsa,
Qalyń maly kóp bolar.

Qyzy bar úıdiń jeńgesi súıkimdi keledi.

Qyzdy aýyldyń qyzyǵy kóp.

Qyzdy qymtap ustaǵan uıalmaıdy.

Qyz ben jylqy jaýdiki.

Kúıeý jaman bolsa qyzyńnan.

Qyzdyń uıaty sheshege.

Qyzdy asyrap bilmegen kúń eter,
Jibekti túte almaǵan jún eter.

Qyzym saǵan aıtam, kelinim sen tyńda.

Qyzyń ósse qylyqtymen aýyl bol.

Qyz qylyǵymen.

Sheshesine qarap qyzyn al,
Aıaǵyna qarap asyn ish.

Qyzy bardyń nazy bar.

Qyzǵa qyryq úıden tyıym.

Qyz kúninde bári jaqsy,
Jaman qatyn qaıdan shyǵady.

Qyz - óris, ul - qonys.

Eki aýyldyń arasyn jol qosady,
Eki eldiń arasyn qyz qosady.

Qyzdyń joly jińishke.

Qyzdyń qyryq jany bar.

Sýdyń túbin shym bekiter,
Daýdyń túbin qyz bekiter.

Otyrǵan qyz ornyn tabady.

Aqyldy qyz bilimge júgirer,

Aqylsyz qyz sózge iliger.

Qyrsyqqan qyz baı tappas,
Qyrsyz jigit mal tappas.

Qyz uzatqannyń qyzyly qalmas.

Jaqsy qyz - jaǵadaǵy qundyz,
Jaqsy jigit – aspandaǵy juldyz.

Qyz nazy qyryq kisini mas qylady

Qyzdyń qabaǵynda qut bar.

Qyzdyń qabaǵy kúlimdese – qut keledi.

Qyzdyń joly qyryq kisiniń jolyn bógeıdi.

Qyzda qyryq kóliktik baqyt bar.

Qyz – qonaq.

Qyzdyń kózi qyzylda.

 

Bir qyz kúıeýge shyqsa,
Qyryq qyz tús kóredi.

 

 

 

qyz týraly maqal
qyz týraly maqal mátelder
qyz týraly maqal mátel

qyz bala maqal
qyz bala týraly maqal mátel
qyz bala tárbıesi maqal
qyz bala tárbıesi turaqty sóz tirkesteri

kyz týraly makal

kyz týraly makal matel
ýl men kyz týraly makal matelder

kyzdar týraly maqal mátel

kyz bala týraly makal

ana kyz týraly makal

ýl kyz týraly makal metelder