Ul balaǵa esimder - erekshe zamanaýı qazaqsha musylmansha
Atadan balaǵa jalǵasyp, urpaqtan-urpaqqa ulasyp kele jatqan izgi dástúr, tamasha salttarymyzdyń biri – at qoıý úrdisi. Dana qazaq sábıge at qoıýǵa erekshe mán bergen. Bizde tómenge er balaǵa arnalǵan erekshe esimderdi usynamyz.
Álıhan – arab tilinen engen ǵalı men hannyń qosyndysy. Ǵalı «álıdiń» sınonımi, bıik, asa, zor, zańǵar degen maǵyna beredi.
Aısultan – «aı» men «sultan» sózderinen jasalǵan esim, sábı aıdaı bolsyn, óz ortasynda sultandaı qadirli bolsyn degen nıetpen qoıylady. Sultan arab tilinen – «bıleýshi, ákim».
Nurıslam – «nur» men «ıslam» sózderinen quralǵan. Arab tilinde nur – jaryq, sáýle, al «ıslam» dinimiz bolǵandyqtan, Allanyń nury jaýsyn degen nıetpen qoıǵan.
Ámir, arab tilinen – bastyq, ákim, bıleýshi. Birikken tulǵaly esimder: Ámirbaı, Ámirbek, Ámirjan, Ámirtaı, Ámiráli.
Álınur – «álı» men «nur» sózderinen jasalǵan esim. Álı, arab tilinen – asa, zor, zańǵar; Nur – jaryq, sáýle.
Erasyl – asa aıaýly, naǵyz batyr.
Álı – arab tilinen ǵalı – bıik, asa, zor, zańǵar. Birikken tulǵaly esimder – Álıasqar, Álıakpar, Álıahmet. Sınonımderi: Ǵalı, Qalı, Áli, Aly.
Ramazan – arab tilinen ramadan – kúıdirýshi, jandyrýshy. Arab elderinde bul óte ystyq aı. Musylman jyl sanaýynyń toǵyzynshy aıy, osy aıda týǵan balaǵa osyndaı esimder qoıylǵan.
Sanjar — kóne túrki tilindegi Sanshora esiminiń dybystyq turǵydan ózgergen túri. Kóne túrki, qazaq tilinde san – «on myń», «shora – er, batyr» degen maǵynalardy bildiretinin eskersek, «bir ózi on myń qolǵa teń er, batyr» máninde qoıylǵan esim ekenin baıqaımyz. Ǵasyrlar boıy aıtyla kele, Sanshora-Sanshor-Sanshar-Sanjar bolyp ózgergen. Taǵy bir maǵynasy – buzyp ótýshi.
Mıras — arab tilinen mura, artta qalatyn kóz, tuıaq.
Arsen, Arsenıı – kóne grek tilinen «arsenıos» – batyl, erjúrek degen maǵyna beredi.
Nurasyl – «nur» men «asyl» sózderiniń qosyndysy.
Asyl – arab tilinen alynǵan ásıl – 1) negiz, túbir, túp nusqa; 2) shynaıy, naǵyz; 3) qymbatty, ardaqty.
Islam – túp-tamyry «salıma», «ıýslımý», «ıslam» ıaǵnı, beıbitshilik, amanshylyq degen sózderden bastaý alady, ol Alla taǵalanyń «ás-Sálám» degen kórkem esimimen sabaqtas. Al sharıǵattaǵy maǵynasy – tolyq moıynsyný, Allanyń aldynda paryzdardy oryndaý, odan basqa jalǵan qudaılarǵa tabynbaý.
Aldıar, arab-ıran. allaıar – Allanyń dosy; taqsyr, uly mártebeli.
Rasýl, arab tilinen – 1) habarshy. 2) elshi, ýákil.
Artem, grek tilinen «artemes» – aman, aýrýsyz, saý.
Mansur, arab tilinen – 1) jeńimpaz, jeńiske jetýshi. 2) qudiretti.
Dıas – ıspan tilinen – kún, kúndiz. Ispanıa kóterilisshileriniń kórnekti basshysy Hose Dıas qurmetine 1936 jyly qoıylǵan esim.
Damır — túrik tilinde temirdi osylaı ataıdy. Mundaı esim qoıǵandaǵy nıet «temirdeı myqty bolsyn» degennen týsa kerek. Taǵy bir maǵynasy – ar, ojdan. Damır esimdi azamattar isker keledi, erik-jigeri myqty. Jaqtastary kóp.
Dinmuhammed – Din + Muhammed; Muhammed – «asa maqtaýly, maqtaýǵa laıyq»
Aǵabek — kóne túrki tilinen alynǵan aǵa+bek. jas jaǵynan nemese laýazym jaǵynan úlken, joǵary bek.
Aǵyn — aǵyny qatty, lek, ekpin.
Adaı — balapan. Bala, sábı, perzent degen aýyspaly maǵyna beredi.
Adyrbaı — adyr, bıik, dóń, qyr+baı.
Ajarbek — ajar — ádemi, shyraıly, kórikti, kelisti+bek. Iaǵnı asa kórikti, óte ádemi, kelbetti.
Aıádil — aı+arab tilinen – ádil. Ádil, adal, shynshyl.
Aıbala — aı sıaqty sulý, kórkem bolsyn degen tilekpeı qoıylǵan esim.
Aıbar — aıbat, aıbyn. Bul esim sábıge aıbatty, aıbyndy bolsyn degen maqsatpen qoıylady. Syılap, qurmettep aıtý túri — Aıaǵa, Aıeke, erkeletip aıtý túri — Aıbarjan, Aıke, Aıkesh, Aıken.
Aıbas — aı+bas, aı sıaqty ashyq, jarqyn júzdi adam.
Aıbat — aıbar, qahar, aıbyn. Bul esim sábıge batyl ári batyr, aıbyndy bolsyn degen maqsatpen qoıylady.
Aıbek — aı+bek — berik, myqty. Sábı ǵumyrly, bedeldi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Aıbol — aı+bol — aıdaı aıqyn, jaryq bol degen maǵynaly esim.
Aıbolat — aı+bolat – bolady — meniń aıym bolady.
Aıbyn — maǵynasy aıbar, aıbat, batyldyq.
Aıǵalı — aı+arab tilinen – ǵalı — bıik, joǵary. Bala árdaıym joǵary muratqa ıe bolsyn degen tilekpen qoıylǵan bolsa kerek.
Aıdan — aı+dan — qosymsha. Bul esim bala aıdan da jaryq, kórkem bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Aıdar — balalardyń tóbesine qoıylǵan shashy. Al aıdarly sózi «myqty, kúshti, zor» degen maǵynada qoldanylady. Birikken tulǵaly esimder — Aıdarhan, Aıdarly, sondaı-aq sınonımdik esimder — Kekil, Tulymhan.
Aıdarhan — aıdar, arab sózi – haıdar + qazaq sózi – han, ıaǵnı arystan, jaýjúrek han degen maǵynany beredi.
Aıdos — aıdyń dosy.
Aıdyn — aıbat, aıbyn, kahar, kúsh-qýat, aıqyn, ashyq, jaryq. Birikken tulǵaly esim – Aıdynǵalı.
Aıjas — aı jáne jas, qazaq sóderinen jasalǵan birikken tulǵaly esim. Ómirge jana kelgen sábıdi jańa týǵan jas aıǵa teńep qoıylǵan esim.
Aıqyn — áıgili, belgili, naqty.
Aımaǵambet — aı+arab sózi mohammad — maqtaýly. Aıtmaqambet, Aımýhambet dep te aıtyla beredi. Qysqarǵan túri — Aımaǵan, Aımat.
Aımaq — ólke, qıyr, atyrap, aınala, mańaı, tóńirek.
Aımurat — arab sózi morad – maqsat, tilek. Aı sıaqty aıqyn, jaryq tilegim, maqsatym degen nıetpen qoıylǵan esim.
Aınabek — birikken qazaq sózderi aına + bek. Páktiktiń, tazalyqtyń, adaldyq pen shynaıylyqtyń beınesi.
Aısaýyt — aı jáne saýyt qazaq sózderinen birikken kóne esim. Aıdaı aıqyn, aı sıaqty jarqyrap máńgi tursyn degen tilekpen qoıylǵan.
Aısúgir — aı jáne súgir — ásker, jaýynger sózderinen jasalǵan kóne esim.
Aıtan — qazaq sózdernen birikken aı+tan. Tań sóziniń dybystyq turǵydan ózgergen nusqasy, ıaǵnı jaryq, jarqyraǵan aı.
Aıtýar — qazaq aı jáne týar sózderi arqyly jasalǵan esim. Balaǵa baqyt, yrys tileýge baılanysty qoıylyp otyrǵan.
Aıtýǵan — aı týǵan mezgilde dúnıege kelgen balaǵa osylaı at berilgen.
Aıshýaq — aı sıaqty sáýleli, jaryq, kóńili shýaqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Aqbolat — aq+ıran sózinen bolat qurysh. Bala saf quryshtaı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.
Aqqozy — qozy sıaqty súıkimdi, ádemi, kórkem bolsyn dep, qozyǵa balap qoıylǵan esim.
Aqtań — ertede tań atyp kele jatqanda týǵan balaǵa osyndaı esim berilgen.
Aqylbek — aqyldy, sergek bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Aqynjan — bala aqyn bolsyn, aqynjandy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Aldan — bala ata-anaǵa aldanysh, jubanysh bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim; balanyń aldy, tuńǵyshy. Aldanazar degen tolyq esimniń erkelete qyskartyp aıtylǵan túri.
Alpamys — alyp — qazaq tilinde dáý, dókeı, zor. Mamysh — batyr.
Altynbek — qazaq sózderi altyn+bek. Bala altyn sıaqty ádemi ári ómiri myqty, berik bolsyn dep qoıylǵan esim.
Ańsaǵan — saǵynǵan, zaryqqan. Bul esim balasy bolmaı júrgen semBányń bala kórgende qoıǵan esimi.
Arqat — kúshti, myqty bol degen maǵynadaǵy esim.
Aryn — qarqyn, ekpin, jiger. birikken tulǵalar — arynbaı, arynbek.
Aqbaı — aq jáne baı sózderinen jasalǵan birikken tulǵaly esim. Bul esim bala adal, ak nıetti bolsyn degen nıetpien qoıylǵan.
Aqbolat — aq+ıran sózinen bolat qurysh. Bala saf quryshtaı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.
Aqbota — Bala appaq bota sıaqty bolǵan soń uqsatý maqsatymen qoıylǵan esim.
Aqedil — ózen atyna baılanysty qoıylǵan esim. Mundaı esimder ádette bala ózen jaǵasynda týǵan aǵdaıda qoıylǵan.
Aqjol — ómirge alǵan baǵyty, ashyq, aıqyn, joly sara, taza degen maǵynany bildiredi.
Aqzıa — aq jáne arab tilinen alynǵan zıa – jaryq, sáýle, araı.
Aqqal — aq jáne tájik tilinen alynǵan hol – betke shyqqan men. Betinde ıakı denesinde qaly bar balalarǵa osyndaı at qoıǵan. Túrleri — Qalbıbi, Qalturǵan, t. b.
Aqqoja — aq — taza, adal, nemese arab tilinen hak — ákim, ámir. Qoja arab tilinenHodja — myrza, úıretýshi, ıe. Adal úıretýshi degen maǵynany bildiredi.
Aqqozy — qozy sıaqty súıkimdi, ádemi, kórkem bolsyn dep, qozyǵa balap qoıylǵan esim.
Aqpanbet — aqpan-fevral aıynyń qazaqsha aty; bet kisi attaryna qosylatyn qosymsha. Aqpanda týylǵan balaǵa osyndaı at qoıylǵan.
Aqsultan — esim quramyndaǵy aq arabtyń haq «ákim, ámir» sóziniń tilimizdegi ózgergen nusqasy. Alsultan arabtyń soltan «ákim, bıleýshi, memleket basshysy» degen sózi.
Aqtamaq — beıneleý túrinde qoıylǵan esim.
Aqtań — ertede tań atyp kele jatqanda týǵan balaǵa osyndaı esim berilgen.
Aqtilek — bala baqytty bolsyn, ata-ananyń aq nıet, tilegi oryndalsyn, degen maqsatpen qoıylǵan esim.
Aqylbek — aqyldy, sergek bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Aqyn — ıran tilinen alynǵan aqýn — óleń shyǵarýshy, jyrshy. Birikken tulǵaly esimder — Orazaqyn, Álaqyn, Nuraqyn, Baıaqyn, Turdaqyn.
Aqynjan — bala aqyn bolsyn, aqynjandy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Alaı — otrád, bólim, rota, batalón, polk.
Alaý — shymqaı qyzyl tús.
Alǵa — balanyń keleshegi zor bolsyn, ómirde alda júrsin degen tilekpen berilgen esim. Alǵataı degen de esim bar.
Alǵyr — ójet, erjúrek.
Aldan — bala ata-anaǵa aldanysh, jubanysh bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim; balanyń aldy, tuńǵyshy. Aldanazar degen tolyq esimniń erkelete qyskartyp aıtylǵan túri.
Aldar — qý, aılaker. Bul — halyq aýyz ádebıetindegi aılaker keıipker Aldar kóseniń esimi.
Alqa — Asyl tastardan, marjannan tizilgen moıynǵa taǵatyn monshaq. Oǵan gúl sózi qosylyp jańa esim jasalady. Máselen, Alqagúl.
Alpamys — alyp — qazaq tilinde dáý, dókeı, zor. Mamysh — batyr.
Alpar — alyp — batyr, ar — er sóziniń kóne túrki tilderindegi jýan aıtylýy. Iaǵnı batyr adam, er kisi.
Alpysbaı — bul balanyń ákesi ne sheshesi alpys jasqa tolǵanda týǵandyqtan qoıylǵan esim.
Altybaı — saýsaǵy nemese bashpaıy altaý bop týǵan er balalarǵa ertede osylaı at berilgen.
Altynbek — altyn+bek. Bala altyn sıaqty ádemi ári ómiri myqty, berik bolsyn dep qoıylǵan esim.
Altynsary — qazaq sózderi altyn + sary. Bala qymbatty, qadirmendi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Aman — saý, esen, salamat. Buǵan gúl, ǵaısha, bala sıaqty sózder qosylyp: Amangúl, Amanǵaısha, Amanbala sıaqty birikken tulǵaly esimder jasalady.
Ańsaǵan — qazaq tilinen alynǵan saǵynǵan, zaryqqan. Bul esim balasy bolmaı júrgen semBányń bala kórgende qoıǵan esimi.
Ańsar — saǵynatyn, zaryǵatyn.
Appaq — asa aq, áppaq, saf taza, kirshiksiz.
Aralbaı — Aral teńizi jaǵasynda týǵan balaǵa berilgen esim.
Arbek — ar-uıaty kúshti, namysy bar degen maǵynasy bar.
Arbol — Otanyńnyń, ata- anańnyń namysyn qorǵaýshy bol degen maǵynadaǵy esim. Sınonımi — Ardan.
Ardaq — qurmet, qadir.
Arqat — qazaq tilinen alynǵan kúshti, myqty bol degen maǵynadaǵy esim.
Arna — bir adamǵa baǵyshtaý, arnaıy qoıý.
Artyq — bárinen joǵary, qundy, qymbat, erekshe. birikken tulǵalar — artyqbaı, artyqqalı.
Aryn — qarqyn, ekpin, jiger. birikken tulǵalar — arynbaı, arynbek.
Aryndyq — qarqyndylyq, ekpindilik, jigerlilik.
Arysbaı — Arys ózeni atynan qoıylǵan esim.
Arystan — qazaq tilinen alynǵan esim batyldyq pen batyrlyq beınesi retinde qoıylady. Birikken tulǵaly esimder — Arystanbek, Arystanǵalı, Arystanbaı.
Asyljan — asyl jáne jan sózderinen – mártebeli, ıigi jandy qyz bolsyn degen maǵynasyn bildiredi.
Atamurat — atanyn muraty, maqsaty.
Ábilqan — han — ámirshi. ámirshiniń ákesi degen maǵyna beredi.
Ájibaı — kóne túrki tilinen kelgen áji — aǵa + baı. Bul áji sózi birikken tulǵaly kisi esimderiniń quramynda qoldanylyp, keıde qajy, áji túrinde jıi kezdesedi. Ondaı birikken tulǵaly esimder — Ájibek, Ájiǵalı, Ájigereı, Ájimukambet. Erkelete qysqartyp aıtý tulǵalary — Ájiken, Ájtaı, Ájik.
Baǵlan — qazaq tilinen – erte týyp, jetilgen qozy. Aýyspaly maǵyna – jaınaǵan jas.
Baı — bul sóz túrki halyqtary tilinde mal-dúnıesi mol, aýqatty, áldi adam degen maǵynany bildiredi.
Baıarystan — arystan sıaqty batyl, er júrek balaǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Baıahmet — qazaqtyń sózi baı + arab sózi – ahmet. Maqtaýǵa laıyq.
Baıbaqty — dúnıege, ómirge baı adam, er bala keledi dep kútti, úmittendi degen maǵynaly esim.
Baıbarys, beıbarys — bul túrikmen, tatar, qazaq, qyrǵyz tilderdegi eski esim. Barys ertedegi túrkilerdiń jyl sanaýyndaǵy úshinshi jyl aty, sol jyly týǵan balaǵa osyndaı at qoıylǵan.
Baıbek — bala myqty, baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Baıbol — bala aýqatty, baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Baıboldy — mundaı esim, ádette, kóp balaly úıdin balasyna qoıylyp otyrǵan.
Baıbóri — kóne túrki tilinen kelgen bóri-qasqyr. Birikken tulǵaly esimder — Bóribaı, Qasqyrbaı.
Baıǵalı — qazaq tilinen alynǵan baı + arab sózi ǵalı — bıik, joǵary. Óte baı adam degen maǵynany bildiredi.
Baıǵanı — qazaq tilinen alynǵan baı + arab sózi ǵanı — dáýletti, aýqatty, adam.
Baıǵoja — qazaq tilinen alynǵan baı + ıran sózi hodja – qojaıyn, myrza, ustaz.
Baıjan — qazaq tilinen alynǵan baı + tájik tilinen alynǵan djon, úıde bala kóp bólsyn, adam sany kóbeısin, óse bersin degen tilekpen qoıylǵan esim. Túri — Janbaı.
Baıqoshqar — bala urpaqqa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵany ańǵarylady.
Baıqutty — baqytty baı degen maǵynany bildiretin esim. Túri — Quttybaı.
Baımaǵambet — qazaq tilinen alynǵan baı + ıran tilinen alynǵan maǵambet. Ataqty, dańqty, ataǵy jaıylǵan. Erkeletip aıtý tulǵalary — Baıken, Báken, Baıkesh.
Baıman — qazaq tilinen alynǵan baı + tájik tilinen alynǵan man — adam, kisi, ıaǵnı baı adam, dáýletti kisi. Túrleri — Baımen, Báımen.
Baısal — sabyrlylyq, tynyshtyq, tabandylyq.
Baısan — birikken tulǵaly esim. Aýyspaly maǵynasy esebi joq, qısapsyz. Túri — Sansyzbaı.
Baıserke — baı + serke, túri — Serkebaı.
Baıtaq — ushy-qıyry joq keń, sheksiz; shamadan tys kóp, óte mol.
Baıtas — adam ómirindegi baqyt pen baılyq tastaı berik, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Baıtemir — balanyń ómirindegi baılyǵy men baqyty temirdeı myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Baıtý — bala baı bop týdy, ómirge baı bop keldi degen maǵynada qoıylǵan esim.
Baıtur — baqytty ómir súr, ómirinde molshylyq-bereke bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Balǵabek — balǵa + bek, bala balǵadaı myqty, berik bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Balqy — eljireý, nasattaný. birikken tulǵaly túri — balqybek.
Balta — bala ótkir, qaıtpas-qaısar batyl, myqty bolsyn degen nıetpen qoıylǵan. Birikken tulǵaly esimder — Baltabaı,
Barjaqsy — barlyǵy oıdaǵydaı, kónildegideı degen maǵynany bildiredi.
Barlybaı — qazaqtyń sózi bar, úlken, zor + qosymsha ly + baı; dáýletti, baı adam.
Barys — jolbarys tuqymdas jyrtqysh ań; kóne, on eki múshel jyl atynyn úshinshi aty.
Bastaýbaı — bastaý + baı, bastaýdaı móp-móldir, taza adam bop óssin degen tilekpen qoıylǵan esim.
Basym — kúshi, bilimi basqadan artyq, mol, basym bolsyn dep qoıylǵan esim.
Batsaıy — jolaqty jibek mata.
Batyr — qazaq tilinen alynǵan kaharman – batyl, er júrek.
Batyrbek — batyr + bek, myqty, kúshti batyr. Túri — Bekbatyr.
Batyrqan — ári batyr ári han bolsyn degen tilekpen qoıylǵan kóne esim.
Batyrlan — ójettený, er júrektene túsý.
Baýbek — ómir-jasy uzaq, ómirli bolsyn, tabandy jigit bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Sınonımi — Bekbaý.
Baýyrjan — aǵaıynǵa, týǵan-týysqa jan-tánimen berilsin, janyndaı jaqsy kórsin, baýyrmal bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Baıan — kóne túrki, mońǵol tilderine ortaq «myqty», «zor», «baı» maǵynaly sóz. Arab tilinen vaıan — aıqyn, ashyq, túsinik, anyqtama, habarlama.
Baıandy — turaqty, tabandy.
Begaıdar — qazaqtyń sózderden bek — myqty, kúshti + aıdar — balalardyń tóbesine qóıylatyn bir shók shash. Arab tilinen alynǵan aıdar — haıdar — arystan degen sóziniń ózgergen túri.
Begesh — kóne túrki tilinen kelgen, eski qazaq tilderinde vedas — han uly degen maǵynada aıtylǵan.
Bedelbaı — dańqqa, ataqqa, abyroıǵa baı degen maǵynany beredi.
Bekeı — bekem bol, myqty bol.
Bekjasar — bala uzaq ómir súrsin, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Sınonımi — Kópjasar.
Bekin — myqty bol, bekem bol degen mándegi esim.
Bekbolat — bek + bolat. Bala myqty bolady, bolattaı berik, ómir-jasy uzaq, bolyp, kóp jasaıdy degen tilekpen qoıylǵan. Erkelete qysqartyp aıtý túrleri — Beken, Beket.
Bekkeldi — ómirge berik, myqty bop keldi degen maǵynany bildiredi.
Beklan — bek — berik, bekim + qosymsha lan, myqty, bekem.
Beknar — bek — óte, ásire + ıran tilinen alynǵan nar — tirshilik kúshi, qýat.
Beksultan — qazaq tilinen alynǵan sultan — bıleýshi ákim. Sınonımi — Sultanbek.
Bektemir — bala temirdeı myqty, berik bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Bektemis — bekte — bekitý, myqty ustaý. Bul Bekturǵan degen esimniń sınonımi bolyp tabylady.
Bekten — myqty bol, berik bol degen maǵynany bildiretin esim.
Bektileý — qazaq tilinen alynǵan bek – óte + tileý — tilek. Túri — Ótetileý.
Bektur — bul esim bala ómirli, turaqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Túri — Túrbek. Erkeletip aıtylatyn túri — Beken.
Bekturǵan — bala ómirde uzaq ómir súrsin, turaqtap qalsyn degen maǵynany bildiredi. Túri — Turǵanbek.
Bektursyn — bul esim de balanyń jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan.
Belasar — tirek, kúsh.
Belasyl — eń qymbat, naǵyz myqty taıanysh, súıenish degen mándegi esim.
Belberdi — bel+berdi, ómirge taıanysh, súıenish berdi, er bala berdi degen mándegi esim.
Belgibaı — belgi – kóne túrki tilinde dana, danyshpan degen sóz. Sınonımderi — Nysanbaı, Nyshanbaı.
Beles — asý, shoqy.
Bergen — er bala týdy degen maǵynadaǵy esim.
Berden — ber+qosymsha den.
Berdi — syılady, tartý etti. Birikken tulǵaly esim — Berdibaı.
Bereke — yrys, molshylyq, qut. Túri — Bereket.
Beren — asyl qurysh.
Berjan — ber + jan – janyn beretin, eshtene aıamaıtyn adam degen maǵynaly esim.
Berik — myqty, bekem, berkin, tabandy, turaqty.
Berkin — berik, myqty bol sózinin qysqasha tulǵasy. Birikken tulǵaly esim — Berkinbaı.
Bernar — ber+nar – kúshti, myqty. Bala kúshti, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylsa kerek.
Besbaı — balaǵa Úshbaı, Besbaı, Jetibaı, Toǵyzbaı dep esim berý belgili bir yrymmen baılanysty bolǵan.
Bıbatyr — qazaq tilinen alynǵan bı+batyr.
Bıdaıbek — bala astyqqa kenelsin degen tilekpen qoıylyp otyrǵan.
Bıjan — bılik, ústemdik, ákimdik júrgizýshi adam.
Bırjan — ataqty birjan saldyń qurmetine jıi qoıylatyn esim. maǵynasy — jalǵyz, jalqy týǵan adam.
Bozdaq — jas jigit, bozbala. Túrleri — Bozjan, Bozjigit. Erkelete qysqartyp aıtý túri — Boztaı.
Bolatjan — bolattaı berik, myqty adam degen maǵyna beredi.
Bolatqoja — myqty qojaıyn degen maǵynany bildiredi.
Bolǵan — kemeline kelip tolǵan, jetilgen, kenelgen degen maǵynany bildiretin esim.
Bolǵanbaı — kemeline kelip, tolyp jetilgen, kenelgen baı adam degen maǵynaly esim.
Bolsynbek — quryshtaı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.
Boran — bala qatýly, batyl er bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Boranǵazy — yzǵarly, qaharly jaýynger, ásker degen maǵynany bildiretin esim.
Bójeı — dana, danyshpan.
Bólebaı — týystyq ataýmen baılanysty qoıylǵan esim, shesheleri týys balalar bóle bolady.
Búrkit — búrkit sıaqty alǵyr, qyran, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Búrkitbaı, Búrkitbek.
Buǵybaı — buǵyǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Bulabaı — bula — erkin, erke degen uǵymdy bildiredi. Sınonımi —Erkebaı.
Bulanbaı — qazaq tilinen alynǵan búlan — buǵy tektes ań.
Buldybaı — dúnıege baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Bulqysh — esimniń túbiri bulqy-julqy, julqyp tart — sh esim qosymshasy. Qaıratty, jigerli, pysyq, eti tiri.
Dabyl — uran, dańq.
Dabys — ataq, dańq, daýys, ún.
Daırabaı — daıra qazirgi tilimizdegi darıa sóziniń dıalektilik formasy. Sınonımi — Tenizbaı.
Daıyn — árqashan ázir. Birikken tulǵaly esim — Daıynbaı.
Damyl — tynyshtyq, beıbitshilik.
Dandaı — uly, zor.
Dara — qazaq tilinen alynǵan erekshe, ózgeshe, ıaǵnı basqadan artyq. Iaǵnı bala basqadan erekshe, artyq, aqyldy ıa sulý bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Daras — jeke, aıryqsha
Daryn — qazaq tilinen — talant, kabilet.
Dálbek — bektiń, myqtynyń naǵyz degen maǵynaly esim.
Dáýbek — úlken, kúshti degen maǵynaly esim.
Dáýirbek — óz zamanynyń, dáýiriniń myqtysy degen mándegi esim.
Dáýlen — úlken bolý, eseıý. Birikken tulǵaly esim — Dáýlenhan.
Dáýletbaı — dáýletti, aýqatty.
Demeý — qazaq tilinen alynǵan qoldaý, súıeý, kómek kórsetý.
Dodan — úlken, zor.
Dosbaı — dosqa keń, baı adam degen maǵynada.
Dosjan — adal, taza adam.
Dosym — jan serigim, joldasym.
Dosymjan — meniń jan dosym degen maǵynadaǵy esim.
Dýbaı — ataq-danqy assyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Dýdar — buıra shash; shashy buıra balalarǵa osyndaı esim qoıylǵan.
Dýman — bala ómiri qýanyshqa toly, kóńildi, saýyq-saırandy bólsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Egizbaı — bundaı esimder egiz týgan balalarǵa qoıylyp otyrǵan. Sınonımi — Qosjan.
Egizbek — egiz týǵan balaǵa qoıylatyn esim.
Elaman — el-jurt jaýdan aman, saý bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Sınonımderi — Tynyshtyq, Beıbit.
Elbar — elge, halyqqa qyzmet etýge árdaıym bar, daıyn degen maǵynaly esim.
Elbas — halqyna, eline basshy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Elbek — eldiń myqtysy, óz halqynyń kaharman uly.
Eldar — elin, Otanyn súıetin otanshyl.
Eldes — eli, jeri bir degen maǵynaly esim.
Eldos — eldiń, halyqtyń dosy, elin súıýshi.
Elebaı — bala eleýli, jurt aýzynda ataq-dańqy shyǵyp júretin kisi bolsyn degen maǵynada qoıylǵan esim. Túri — Ele- bek.
Elen — qurmet-syıǵa bólený.
Eleý — eskerý, kóńil bólý, nazar aýdarý; qurmetteý, syılaý.
Eleýbaı — qurmetti, syıly, jurt nazary túsken azamat.
Eljan — eldiń, halyqtyń jany, maqtanyshy.
Eljar — eldiń dosy.
Eljas — eldiń úmitin aqtaıtyn jas degen maǵynany bildiredi.
Eljasar — eli, jurty arasynda uzaq ómir súredi degen maǵynaly esim.
Elibaı — eli sıaqty baı bolsyn degen mándegi esim.
Elqam — eldiń muń-muqtajyn, qamyn oılaıtyn azamat bolsyn.
Elmurat — eldiń murat-maqsatyn oryndaýǵa úles qosatyn azamat bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Elnazar — eldiń yqylas, nazaryna ilingen azamat bolsyn degen mándegi esim.
Elnar — eldiń suıikti er azamaty bolsyn degen maǵynaly esim.
Elnur — eldiń nury.
Eltoq — eldiń kóńili toıar azamat bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Elshibaı — el habarshysy, jarshysy, el arasyndaǵy tynyshtyq saqtaýshy. Sınonımi — Elshibek.
Eńsebek — oı-órisi keń, rýhanı baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Eraly — asa batyl, asqan júrekti batyr.
Erasyl — asa aıaýly, naǵyz batyr.
Erbaı — naǵyz batyl, er júrek adam.
Erbala — batyl, er júrek bala.
Erbatyr — er júrek batyl adam, naǵyz batyr.
Erbek — myqty, kúshti, batyr adam.
Erbol — bala batyr, ójet bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Erbolat — bala batyl, ójet, batyr bolady degen tilekpen qoıylǵan.
Erbosyn, Erbolsyn — bala batyr, qaharman, erjúrek bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Erbota — balany botaǵa balap qoıylǵan esim.
Ergesh — aldyńǵylardyń sońynan erýshi, izin basýshy.
Erden — batyr, er. Mońǵol tilinen alynǵan erdene — qymbat zat. Birikken tulǵaly esimder — Erdenbaı, Erdenbek, Erdenǵalı.
Erdenaı — aı tulǵaly batyr.
Eren — asqan, erekshe, aıryqsha.
Erjan — batyl, ójet adam, batyr kisi.
Erjigit — erjúrek, batyl jigit, azamat.
Erik — tolyq erkindik, bostandyq.
Erimbet — senimdi, myqty batyrym bolsyn dep qoıylǵan esim.
Erkebaı — erke bala bolsyn dep qoıylǵan esim. Erkelete aıtylatyn túri — Erkesh.
Erkebolat — aıtqanyn istetetin erke bala bolsyn dep qoıylǵan esim.
Erkebulan — bir úıdiń álpeshtegen aıaýlysy, qaǵý-soǵý kórmegen erke totaıy.
Erkin — óz yqtıary, erki ezinde, azat, basy bos, erikti. Erkin sózi quramynda keletin birikken tulǵaly esimder — Erkinbaı, Erkinbek, Erkinǵalı, Erkinjan, Erkintaı.
Erlan — bala batyl bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Erlen — er, batyr degen mándegi esim.
Erlik — batyrlyq, batyldyq, er júrektik.
Erman — erjúrek, batyl adam degendi bildiredi.
Ermat — er+mat — mamet esiminin qysqaryp ózgergen túri, ıaǵnı Ermat — Ermamet.
Ermek — aldanysh, jubanysh. Orta jastan asqan ata-ana otbasynda týǵan balaǵa endigi ermegim bolsyn dep qoıylatyn esim.
Ernar — nar — halyq uǵymynda óte shydamdy, berik, kúshti túıe. Nar tulǵaly batyr bolsyn degen maǵynany beredi.
Ersaıyn — qazaq tilinen alynǵan er + monǵol tilinen alynǵan saıyn – jaqsy. Iaǵnı eń myqty, asa jaqsy batyr.
Ertaı — qazaq tilinen alynǵan er + taı kisi attary qosymshasy, ıaǵnı er, batyr, batyl kisi.
Ertiles — ómirge kelgen bala keleshekte batyr bolsa eken degen tilekten qoıylǵan esim.
Ertis — kóne túrki tilinen kelgen, Ertis ózeni boıynda týylǵan balaǵa qoıylǵan esim.
Ertýǵan — ómirge batyr, er júrek bop kelgen.
Erýbaı — qazaq tilinen alynǵan er + ý – sońynan ilesý + 6aı; sońynan eretin balalar kóp bolsyn degen maǵynaly esim.
Es — aqyl-es, aýyspaly maǵynasy tirek, súıenish.
Esbaı — aqyl-oıǵa baı bolsyn dep qoıylǵan esim.
Esbatyr — Estibatyr degen esimdegi ti qosymshasy túsip qalyp, Esbatyr bop ketken. Esti, aqyldy batyr bolsyn degen maǵynany bildiretin esim.
Esbergen — jaratqan aqyl, es bergen degen maǵynadaǵy esim. Sınonımi — Esberdi.
Esbol — aqyldy, súıenishim bol, medeý bol degen maǵynaly esim.
Esbolat — óskende aqyl kosady, súıenish, medeý bolady degen maǵynaly esim.
Eseı — qazaqtyń tilinen alynǵan ósý, er jetý, úlken bolý.
Eseıjan — saý-salamat, aman týǵan jan.
Esen — qazaq tilinen – saý-salamat, aman. Birikken tulǵaly esimder — Esenaman, Esenáli, Esenaı, Esenbaı, Esenbol, Esengeldi jáne t. b.
Esenaı — bala dúnıege aman-saý keldi, aı degen qýanyshpen baılanysty qoıylǵan esim.
Esenberdi — aman-esen, saý-salamat dúnıege ákeldi, berdi.
Esentemir — densaýlyǵy temirdeı myqty, aman-saý bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Esjan — esti, aqyldy adam.
Esil — Esil ózeni boıynda týǵan soń qoıylǵan esim.
Esilbaı — Esil boıynda týǵan er bala.
Esim — at, ataq, dańq.
Esimbek — qazaqtyń esimi, aty, dańqy zor, myqty.
Esirke — aıaý, jany ashý, músirkeý.
Estibaı – qazaq esimi aqyldy, parasatty.
Jaıdar — qazaq tilinen alynǵan jaıdary — kóńildi, aq jarqyn. Birikken tulǵaly esim — Jaıdarbek.
Jaılaý — qazaq tilinen alynǵan shóbi shúıgin, sony, jazǵy mal jaıylymy.
Jaınaq — ashyq-jarqyn, jaıdary.
Jaıyq — Oral ózeniniń atyna baılanysty qoıylǵan esim.
Jaqsybaı — kópke jaǵymdy, jurtqa súıkimdi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Qysqartyp-erkelete aıtý tulǵasy — Jakeı. Sınonımi — Sadybaı.
Jaqsylyq — adam boıyndaǵy jaqsy qasıet, izgilik, qaıyrymdylyq.
Jalǵas — tirkes, ushtas, selbes. Bul esim aldyńǵy balalardyń jalǵasy degendi nemese sodan keıin de balalar kóbeıip, jalǵasa bersin degen uǵymda berilgen. Birikken tulǵaly esimder — Jalǵasbaı, Jalǵasbek, Jalǵastur.
Jaltyr — ap-ashyk, jaltyraǵan, jaınaǵan.
Jalyn — kúsh-jiger, qaırat, qýat.
Janat — eń asyl, kórkem, keremet, rahat.
Janǵozy — qozy sıaqty súıkimdi bala.
Jandaı — asa qymbat, qadirli.
Jandar — jan bitkenniń daryndysy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Birikken tulǵaly esimder — Jandarbek, Jandarhan.
Jansal — jan bitkennin serisi, erkesi.
Jańabaı — dúnıege, ómirge jańa kelgen bala.
Japan — keń jazyq qulan dala. Bala óz ómirinde keń peıildi adam bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Jaryq — sáýle, nur.
Jansal — jan bitkennin serisi, erkesi.
Jansulý — jan bitkenniń sulýy, ádemisi, kórkemi degen maǵynaly esim.
Jańabaı — dúnıege, ómirge jańa kelgen bala.
Japan — keń jazyq qulan dala. Bala óz ómirinde keń peıildi adam bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Jarylqasyn — qudaı ońdasyn, táńir esirkesin degen maǵynany bildiredi.
Jasamys — kópti kórgen, ysylǵan, tájirıbeli.
Jasqaırat — jańa qýatqa, qabiletke ıe bolsyn dep qoıylǵan esim.
Jastalap — jańa talapqa umtylǵan jas bala degen maǵynadaǵy esim.
Jasuzaq — balanyń ómir-jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan.
Jasulan — jas jigit, jas azamat degen mándegi esim.
Jasybaı — balanyń ómir-jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Jaıalaýbaı — jaılaý sıaqty keń, jaıly bolsyn dep qoıylǵan esim. Sınonımi — Jaılaýbek.
Járdem — kómek, tirek, súıenish.
Jemisbek — bala erjetkende ata-ananyń eńbegin aqtap, jemisin jegizetin bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Jeńis — jeńiske ıe bolý, jeńý. Uly Otan sorysy aıaqtalyp, gıtlerlik fashızmdi jeńgen kúni týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Kúrdeli tulǵaly esim — Jenisbek.
Jetes — aqyl-oıy ózine jetkilikti, aqyldy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Jetibaı — erte kezde 3, 7, 9 sandary kıeli sanalǵan, soǵan baılanysty er balanyń ómir-jasy uzaq bolsyn degen tilekpen osyndaı esimder jıi qoıylǵan. Qysqarta aıtylý túri — Jeten.
Jetigen — astronomıa termınnen alynǵan – aspan juldyzynyń biri, jeti qaraqshy.
Jetik — bilimdi, bilgir.
Jetistik — qol jetken tabys, jeńis.
Jetkinshek — jas óspirim, jastar, jas býyn.
Jırenshe — halyq ańyzyndaǵy áıgili sheshen esimi. Keıinnen urpaqtan-urpaqqa qoıylyp ketken.
Jiger — qajyr, kaırat, kúsh, qýat; ynta, talap, erik.
Jolan — balanyń ómirde joly bop, baqytty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Joldas — senimdi serik, pikirles dos. Birikken tulǵaly esimder — Joldasbaı, Joldasbek, Joldasqan, Joldasáli t. b.
Joldasbaı — joldasqa, doska baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Joldasbek — bektiń, bekzadanyń joldasy; joldastyqqa berik, myqty, turaqty.
Joldasqan — joldas, serik.
Joldybaı — joly qutty, aqjoltaı bolsyn dep qoıylǵan esim.
Joltaı — baqyt, qut ákeletin, sátti, aq joldy.
Júrsin — aman-saý bolsyn, uzaq ómir súrsin degen tilekpen qoıylǵan esim.
Juban — jubaný, tynyshtalý, ekinishin basý. Ertede balasy turmaı jurgende týǵan balaǵa osyndaı at bergen.
Jubanysh — qýanysh esiminiń sınonımi. Fonetıkalyk túri — Jýanysh.
Juzbaı — bala júz jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Jumanbaı— qymbat baǵaly zatqa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Zańǵar — qazaq esimi: úlken, alyp; záýlim, bıik.
Igenbaı — qudaı jarylqaǵan, ıigen, baı degen maǵynaly esim.
Igilik — qaıyrymdy is, jaqsylyq.
Igisin — jaqsy, qaıyrly.
İzbasar — ákesiniń murageri, izbasary bolsyn degen maqsapen qoıylǵan esim. Qysqarǵan túri — İztaı.
İlebaı — İle ezeni boıynda týǵan balaǵa qoıylǵan esim.
Kádirjan — kádirli kisi, kádiri joǵary adam.
Kekil — balanyń mandaıǵa deıin qoıǵan shashy.
Kelis — kelisken degen sózdiń qysqarǵan túri. Sınonımi — Jaras.
Kenen — jetkilikti, mol; myrza, keń peıil. Birikken tulǵaly esim — Kenenbaı.
Kenje — eń kishi, sońǵy perzent. Túrleri — Kenjegúl, Kenjeqyz.
Keńes — májilis, máslıhat. Bul esim sovet (keńes) ókimetiniń alǵashqy jyldarynan bastap kóp qoıyla bastady. Ol Sovet dáýirinde týǵan jańa esimder qataryna jatady.
Keńshilik — jańa esim – bostandyq, erkindik.
Kıikbaı — qazaq tilinen alynǵan kıik — elik, beken, taý eshkisi, qara quıryq tektes jabaıy ań + baı.
Kóbeı — kóp bol, ónip-ós degen maǵynada.
Kóbeısin — óssin, ósip-ónip jetilsin. Sınonımi — Kóbeıhan.
Kókbaı — kók-aspan, táńiri. Sınonımi — Táńirbaı.
Kópbaı — bala kópshil bolyp, kópti súıetin bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan esim.
Kópjan — kópshilikti, kópti jaqsy kóretin adam.
Kópjasar — bala uzaq jyldar ómir súrsin, jasy uzaq bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Kórkemjan — bala kórikti, nurly bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Kúlbala — kýl (gýl) + bala, gúldeı jaınaǵan sulý da ádemi qyz bala.
Kúntý — halqyna, eline kún bop týdy degen maǵynaly esim.
Qadyrbaı — qadyrly baı. Fonetıkalyq túri — Qadyrǵalı.
Qadyrqan — qadyr + qan (han). Qadyry, bedeli joǵary han degen maǵynada.
Qazaqbaı — qazaq sózine baı sózin qosý arqyly jasalǵan esim.
Qaıyrgeldi — ómirge meıirimdi, qaıyrymy mol, shapaǵatty jan keldi degen maǵynaly esim. Qysqarǵan túri — Qaıyrke.
Qalaý — talǵap-taldaý, qolqalaý, unatqanyn óz tileginshe alý. Birikken tulǵaly esimder — Qalaýbaı, Qalaýjan.
Qalaýsha — ata-ananyn qalaýynsha, tileýine saı týǵan bala.
Qaldybaı — bala baqytty, ǵumyrly bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Qalqa — ata-ananyń qalqasy, qorǵany, panasy, suıenishi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Qalqaman — qalqa + man — kisi, adam.
Qalybaı — onyń meńi kóp. Óte baqytty adam degen mándi esim.
Qalybek — onyn meńi kóp, baqytty bek degen mándi esim.
Qanat — bundaı esim bala ata- anasynyń súıenishi, tiregi bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan.
Qarasaı — qara — aýyspaly maǵynasy iri, úlken, zor, kúshti + saı kóne túrki tilinen Sag — alyp, óte dáý, zor, ıaǵnı zor tulǵaly alyp. Qazaq eposyndaǵy batyrdyń esimi.
Qarataı — qara — iri, úlken, zor + taı – kóne túrki tilindegi tag — taý sóziniń dybystyq ózgeriske túsken kúıi. Iaǵnı ata-ananyń taýdaı úlken tiregi, súıenishi.
Qarshyǵa — bala qarshyǵadaı tuıǵyn, qyraǵy bolsyn dep qoıylǵan esim.
Qobdabaı — qamysy kóp, qalyń jer. Osyndaı jerde otyrǵanda týǵan balaǵa ádette osyndaı esim bergen.
Qozy — balalarǵa mal tóliniń atyn qoıa berý erteden bar. Bul sóz birikken tulǵaly esimdi jasaýǵa qoldanylady — Qozybaı, Qozybaǵar, Janǵozy, Baıǵozy, Erǵozy jáne t. b.
Qoılybaı — qoıǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Qoldas — qol sózi men dos qosymshasynyń birigýinen jasalǵan esim. Kóne túrki tilinde «qol basy» degen sóz.
Qorǵanbek — bala ata-ananyń myqty da berik qorǵanyshy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Qosaı — qazaq tilinen alynǵan bul esim ana tilimizdiń baıyrǵy sózi qos — eki, nemese egiz + aı sózderinen jasalǵan. Demek, aıǵa jet, aıǵa jýyq bol degen maǵyna beredi. Qazaq eposyndaǵy batyr esimi.
Qoshqarbaı — bul esim otbasynda er bala kóp bolýyn qalaýdan týǵan.
Qýan — ul bala týǵanda qatty qýaný sebepti qoıylǵan esim. Sınonımderi — Qýanysh, Qýandyq.
Qýat — kúsh, jiger, qaırat.
Qulynshaq — qulyndy kishireıte, erkelete aıtý túri.
Qundyz — terisi baǵaly ań. Bala qundyzdaı ádemi, kórkem bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Quralaı — kıiktiń laǵy; ýaqyt mezgili (15—20 mamyr arasy). Ádemi, qara kózdi quralaı kóz degen teńeý de bar.
Malbaı — malǵa, dúnıege baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Túrleri — Malbek, Maldybaı.
Maljan — maldy, jalpy baılyqty jaqsy kóretin jan.
Maman — qolynan is keletin, ónerli, sheber; maman adam.
Mamyr — eskishe kóktemdegi aı aty.
Maralbaı — maralǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Marqaı — eseı, erjet, úlken bop ós.
Meıirbek — asa meıirli, meıirbandy.
Meıirman — meıirimdi, shafaǵatty, qaıyrymdy adam.
Meıram — mereke. Bala ómiri shat-shadyman, merekege toly bolsyn degen tilekpen qoıylǵany baıqalady.
Meń — adam denesindegi qal. Birikken tulǵaly er (áıel) esimderi quramynda jıi qoldanylatyn sóz. Burynǵy kezde bala baqytty bolady degen senimmen meń sózin bala esimine qosyp otyrǵan. Negizinde Meń, Meńli sózderi sulý, ádemi, kórkem degen maǵynalarda jumsalǵan. Birikken tulǵaly esimder — Meńlibaı, Meńgereı, Meńsuıaý.
Meńdibaı — denesinde meńi kóp, ıaǵnı baqytty adam. Erkelete qysqartyp aıtý tulǵasy — Meńdesh.
Mergen — qazaqtyń sózinen nysanaǵa dál tıgizetin atqysh. birikken tulǵaly esim — mergenbaı.
Mereı — baqyt, qýanysh. Birikken tulǵaly esim — Mereıbek.
Momynálim — qazaq tilinen alynǵan jýas + arab tilinen alynǵan álı. Óte jýas, jumsaq, bıazy adam. Erkelete aıtý túri — Momysh.
Murabaı — muraǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Myńbaı — balanyń ómir jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Myrhaıdar — arystandaı aıbatty ámir, ákim, bastyq.
Narbaı — nar – jalǵyz órkeshti iri túıe; aýyspaly maǵynasy — úlken, myqty, erekshe, zor + baı. Bala úlken, zor, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Narbek, Narbol.
Narkes — ótkir, batyl.
Narmaǵambet, narmuqambet — qazaqtyń sózi nar + arab tilinen alynǵan Maǵambet — zor, myqty Muqambet.
Nartaý — bala taý sıaqty zor, úlken bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Nartý — dúnıege iri, zor bop kel degen mándegi esim.
Narsha — nardaı myqty, qaıratty, jigerli.
Narymjan — narym — meniń narym, meniń súıiktim, meniń janym.
Nádirbek — sırek, tańdaýly bek, ákim.
Názirbek — ýádede, sertte turatyn, berik adam.
Nesipbaı — óz baqyty, óz taǵdyry bar, baılykqa kenelgen.
Nıaz — tájik tilinen alynǵan nıaz — ótinish, tilek, jalbaryný; úmit; syı, tartý. Birikken tulǵa.
Noǵaıbaı — noǵaı — halyq aty + baı.
Nurabaı — Nura ózeniniń boıynda týǵan balaǵa qoıylǵan esim.
Nuraı — kórki, nury aıdaı, sulý, kórkem.
Nuraqyn — nurly, sáýletti aqyn.
Nurbol — nurly, kórkem, kórikti bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Fonetıkalyq túrleri — Nurbolat, Nurbolsyn.
Nurdan — nurdan týǵan, jaratylǵan degen maǵynany bildiredi.
Nurtalap — talabyna nur jaýsyn, talaby zor, talantty bolǵaı degen tilekpen qoıylǵan esim. Qysqartylǵan turi — Nurtaı.
Nusqar — aqyl-kenes berer aqyldy bala bolsyn dep qoıylǵan esim.
Ojarbaı — qazaqtyń esimi ojar — qaısar, birbet, ójet + baı.
Ozarbek — ozar, ozý — alǵa týsý, ozyp ketý + bek.
Ozat — ol qatarynan ozyp ketedi, alǵa jetedi, aldyńǵy qatarly degen mánde qoıylǵan esim.
Oıly — aqyldy, parasatty, dana.
Oljabaı — oljadan túsken, bere salǵan bala.
Oljas — ol jas qaırat, jas jiger degen mándegi esim.
Omarbaı — ómirli, ǵumyrly adam.
Omarbek — ómir-jasy, ǵumyry uzaq, myqty, berik.
Omarǵalı — uzak ómir súrýshi, kóp jasaýshy.
Omarhan — ómiri uzaq, ǵumyrly han.
Onbaı — bala óz teńinen on ese artyq baı bolsyn degen tilekpen ertede qoıylǵan esim.
Ońalbaı, ońalbek — sharýasy, haljaıy jaqsy, ońdy baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Ońǵar — ońda, túze.
Ońǵarbaı — isi alǵa basqan, isi ońǵan baı bolsyn degen mándi esim.
Ońdasyn — qudaı ońdasyn, táńir jarylqasyn. Sınonımi — Ońlasyn.
Orazǵul — baqytty qyzmetshi.
Oraqbaı — astyqqa, eginge baı bolsyn dep qoıylǵan esim.
Oral — Oral ózeni atynan qoıylǵan esim.
Orasan — erekshe, eren.
Ormanbaı, ormanbek — orman-toǵaı, balany ormanǵa ıe bolsyn, sonyń baılyǵyna bas bolsyn degen tilekpen osyndaı esim bergen.
Ormanshy — bala orman baılyǵyn qorǵaıtyn adam bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Orynbaı — ómirde óz ornyn taba alatyn adam bolsyn dep qoıylǵan esim.
Orynbek — ómirde orny berik, myqty.
Orynǵalı — ómirde alatyn orny joǵary, bıik.
Orynsha — báz qalpynsha, baıaǵysha, ózgerissiz, turaqty.
Otan — jańa esim, týǵan el, ósken jer, súıikti memleket.
Otar — otarda týǵan balaǵa berilgen esim.
Otarbaı — otarǵa, otarly qoıǵa baı bolsyn degen nıetpen qoıylǵan esim.
Oshaqbaı — janǵa, balaǵa baı bolsyn degen tilekpen de baılanysty.
Ójet — ótkir, batyl, tabandy.
Ózenbaı — ózenge, sýǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Óktem — óktem, ústem, basym, ómirli.
Ólkebaı — qaraýynda kóp ólke, aımaq, alqap, turak, meken bolsyn, solarǵa ústem bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Ómirbaı — bala ómirli bolsyn, ómir-jasy uzaq bolsyn dep qoıǵan esim. Fonetıkalyq túri – Ómirbek.
Ómirǵalı — ómiri Ǵalıdyn ómirindeı bolsyn dep qoıylǵan.
Óndiris — jańa esim, óndiris orny, kásiporyn.
Ónege — úlgi, tárbıe.
Ónerbek — óneri myqty, ónerli adam.
Óren — jurttan asqan erekshe, eren; jasóspirim urpaq.
Órim — jas óspirim, óndirdeı jas jetkinshek.
Óser — er jetip azamat bolar degen mánde. Birikken tulǵaly esim – Óserbaı.
Óskenbaı — baılyǵy ósip, kóbeısin degen maǵynaly esim.
Ótebaı — baılyǵy asqan, tasyǵan baı.
Ótegen — ornyn toltyrý, tóleý.
Ótetileý — ul balaǵa zar bolyp, kóp suranyp, tilenip júrgen kezde týǵan sábıge qoıylǵan esim.
Palýanǵalı — asa kúshti palýan.
Sabataı — qazaq sózi saba — qymyz ashytý, saqtaý úshin jylqy terisinen istelgen ken ydys; aýyspaly
Sabyrjan — sabyrly, shydamdy, tózimdi kisi. Sınonımi — Sabyrqan.
Saǵyn — qatty ańsaý, qumartý, kórýge yntyq bolý, ıaǵnı ata-ana ulǵa zar bolyp júrgende kórgen balaǵa qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Saǵynbaı, Saǵynǵalı, Saǵyntaı.
Saǵyndyq — uzaq ýaqyt saǵynyp, sarǵaıyp júrip kórgen er bala.
Saımasaı — bala ákesinen ne anasynan aýmaıdy, qatty uksaıdy, dál ózi sıaqty degen mándi esim.
Saırambaı — Saıram qalasynda týylǵan adam.
Saıran — bala ómirde baqytty ómir súrsin, saırandap júrsin degen tilekpen qoıylǵan esim.
Saqtar — bale-jaladan saqtasyn degen mándi esim.
Samǵa — aspanǵa ushý, sharyqtaý.
Sana — bala yntaly, aqyldy, parasatty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Sandybaı — qazaq tilinen alynǵan sandy — ádetten tys, sırek kezdesetin + baı.
Sapabek — adal.
Sarybaı — balany altynǵa balap nemese ómirde keń peıildi bolsyn dep qoıǵan esim.
Saryn — qatty dybys, ún; qatty aǵyn úni, ekpin.
Saýran — syı, tartý; eskishe ekinshi aı aty, sol aıda týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Saýranbaı, Saýranbek.
Saýryq — úıirge túspegen jas aıǵyr. Jas, jetkinshek degen maǵynada.
Saýyt — batyrlar kıetin kireýke. Bala myqty, berik bolsyn dep qoıǵan esim. Birikken tulǵaly esim – Saýytbaı.
Saıan — Saıan taýy atynan qoıylǵan esim.
Seksenbaı — mundaı esim kóbine bala ákesi 80 jasqa kelgende týǵan balaǵa qoıylady.
Serikbol — kóptiń serigi, dosy bol degen tilekpen qoıylǵan esim.
Serke — qoı bastaıtyn serke; aýyspaly maǵynasy basshy, jetekshi, kósem. Birikken tulǵaly esim — Serkebaı.
Sombel — beli myqty, kúshti, balýan tulǵaly bólsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Súıinbala — kóńil toıyp, súısinerlik qyz bala.
Súıeý — ata-ana, týysqa tirek, taıanysh bolsyn dep qoıylǵan esim.
Súıin — yrza bolý, súıiný, kóńil tolý.
Súıinbaı — kóptiń kóńili tolsyn, istegen isine razy bolyp súısinsin degen mándegi esim.
Súttibaı — sútke, jalpy aqqa baı bolsyn dep qoıylǵan.
Sultangeldi — dúnıege, ómirge bıleýshi ákim bala keldi degen mándegi esim.
Sultanmurat — bala sultan bop tilegine, muratyna jetsin degen maǵynany bildiretin esim.
Suńqar — bala sunqardaı kóregen, batyl bolsyn dep qoıylǵan esim.
Syndybaı — symbatty, ádemi, kórkem bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Syrǵabek — syrǵa berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.
Tabar — qazaq sózine tap + ar esimshe jurnaǵy jalǵanyp jańalǵan sóz, ıaǵnı bala bilimdi bolsyn dep qoıylady.
Tabylǵan — balasy ólgen úıde dúnıege jańadan kelgen sábıge joǵalǵany tabyldy dep osylaısha at berilgen. Keıde tabylǵan da dep qoıa beredi.
Tazabek — naǵyz myqty, berik adam, naǵyz bek.
Taıbek — taıǵa mingende qulamaıtyn, jyǵylmaıtyn, myqty berik otyratyn bala bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan esim. Erkeletip qysqartyp aıtý túri -Taıjan.
Taılaq — botadan úlken bir jasar túıe ataýy. Túıe malynyń ataýynan qoıylǵan esimder ertede kóp qoıylyp otyrǵan.
Taımas — ómirde alǵan óz baǵytynan, alǵa qoıǵan maqsatynan qaıtpas bala.
Taıshyq — tıbet tilinen bul esim kóne túrki tilderinde dáreje retinde qoldanylǵan tıbettiń taıshı sózi.
Taljan — tal, ózen boıynda ósetin sándi, názik, ıilip turatyn aǵashtyń bir túri, qosymsha – jan.
Talmas — arymas, sharshamas (adam).
Tana — aqyqtan jasalǵan úlken jaltyraýyq túıme.
Tanabaı — qazaqtyń sózi tana — eki jasar baspaq + baı. Sıyr maly ataýynan qoıylǵan esimder kóp bolǵan. Sınonımderi — Buka, Buqabaı, Ógizbaı, Sıyrbaı, Buzaýshy jáne t. b.
Tańat — tań atqan kezde týǵan balaǵa ertede osyndaı at bergen. Birikken tulǵaly esimder — Tańatqan, Tańatar.
Tańbol — ata-ananyń sáýlesi, mandaıyndaǵy jaryǵy, baqyty bolsyn degen nıetpen qoıylǵan esim.
Tańsyqbaı — ul balaǵa ábden tańsyq, qumar bop júrgende týǵan balaǵa qoıylǵan esim.
Tasbolat — tas pen bolattaı myqty, ómirli bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Tasemen — tasqa shyqqan emendeı myqty bop, uzaq jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Tasqyn — bala ómiri tasqyndaı bop ótsin degen mándegi esim.
Tastaı — bala tas sıaqty myqty, máńgilik bolsyn dep qoıylǵan esim.
Tastemir — ata-ana tarapynan balanyń ómirli bolýyn, tas pen temirdeı myqty, berik bolýyn tilep qoıylǵan esim.
Tastúlek — myqty urpaq, jetkinshek.
Tatýbaı — baqytty, tynysh, beıbit ómir súrýshi (adam).
Taý — shyń, asqar, zańǵar. Birikken tulǵaly esimder — Taýbaı, Taýjan, Taýman. Qysqartyp aıtý túri – Taýan.
Taýasat — ómirdiń eń qıyn asýlarynan asa alatyn degen mándegi esim.
Tárbıe — arab tilinen – tártip, aýyspaly maǵynasy ulgi – ónege.
Táttibaı — tátti, aýyspaly maǵynasy toıymdy, qadirli.
Táýekel — táýek + kál — batyldyń, bel baılaǵandyq.
Táýir — jaqsy, ońdy.
Temir — bala ómiri temirdeı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim. Sınonımi — Tımýr.
Temirbolat — bala temirdeı myqty, berik bolady degen senimmen qoıylǵan esim.
Temirqan — temir sıaqty myqty han. Sınonımi — Hantemir.
Temirlan — temir + qosymsha lan
Temirtas — temir men tastaı myqty, berik.
Temirtúlek — temir + túlek. Sınonımi — Tastúlek, ıaǵnı jetkinshek, óspirim.
Teńdik — bostandyq, erkindik, teń quqyqtyq.
Teńizbaı — baılyǵy teńizdeı shalqyǵan daýletti adam.
Tıes — tıisti, tıesili, qatysty.
Tıanaq — tirek, turaq, tabandylyq.
Tilegen — tilep, surap alǵan bala.
Tilek — maqsat, arman, nıet, oı. Bul esim kóbine ul balanyń bólýyn armandap júrgen ata-analar tarapynan qoıylady. Birikken tulǵaly esimder — Tilebaldy, Tilepbergen, Tilepberdi, Tilekbaı, Tileýbaı, Tilekmet.
Tilemis — tile — suraý, qalaý mis — kónejurnaq, kazirgi kezdegi ǵan=gen jurnaǵyna sáıkes. Tilep alǵan, surap alǵan degen maǵynany bildiredi.
Toǵyzaq — ártúrli baqytsyz sebepterden saqtaý maqsatymen óz balalaryn ata-analardyń satyp alý ǵurpy men tólem aqysyna toǵyz túrli zat beriledi de, óndaı balaǵa ádette Toǵyzaq nemese Satypaldy degen at qóıady.
Toǵyzbaı — bul esimniń de qoıylý syry sol Toǵyzaqpen tyǵyz baılanysty.
Toqsanbaı — toqsan + baı; bul esim bala toqsan jasqa kelsin degen tilekpen birge onyń ákesi toqsan jasqa kelgende týǵandyqtan da qoıylǵan.
Toqtar — ul bala turaqtamaı óle bergen semáda erte kezde yrym jasap, bala toqtasyn degen maqsatpen qoıylǵan esim. Olar turli tulǵada koıylyp otyrǵan: Toqtasyn, Toqtamys, Tursyn, Turbek, Turǵambek, Turǵan, Tursynbek t.b. Birikken tulǵaly esimder — Toqtarǵalı, Toqtarhan.
Toqtybaı — erterekte toqty aıy degen aı aty bolǵan. Ol qazirgi naýryz aıyna sáıkes kelgen. Mundaı esim sol aıda týylǵan balaǵa berilip otyrǵan.
Tolaǵaı — dáý, alyp, qara kúshi mol bolsyn dep qoıylǵan esim.
Tolybek — úı tola bala bop, olar shetinen bek, ákim bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Tolys — jetile, óse tús, er jet.
Torǵyn — úlbiregen juqa jibektiń bir túri.
Tóbeı — úlken, zor.
Tólbaı — úı balaly bolsyn, balalar kóp bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Erkeletip aıtý tulǵasy — Tóken.
Tólǵoja — tunǵysh bala ózinen keıingi salalardyń úlkeni bolsyn dep qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esim — Tóljan.
Tólebaı — bul esim ólgen baladan keıingi týǵan balaǵa qoıylǵan.
Týǵanbaı — týǵan + baı. Baı bolyp týǵan.
Túgelbaı — bala sheksiz baı, aýqatty, áldi bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan esim.
Túlek — jas óspirim, jetkinshek.
Túlkibaı — balaǵa an atyn qoıý dástúri erteden bar. Batyldyq pen aıbattylyqty qalasa Arystan, Qasqyrbaı, Boribaı, aqyldylyq pen aılakerlikti qalasa Túlkibaı dep at qoıǵan.
Túrgenbaı — túhgen — jyldam, tez + baı.
Turǵan — berik turyp qalǵan, toqtaǵan.
Turdybek — bala kóp jasasyn, uzaq ómir súrsin dep qoıylǵan esim. Dybystyń ózgerý túri — Turlybek.
Turmanjan — ertede kóshpeli turmysta er-turmannyń mańyzy asa zor bolǵan. Sondyqtan balalarǵa sheberlikti meńzep osylaısha at qoıyp otyrǵan.
Tursyn — balasy turaqtamaǵan semáda týǵan balaǵa osyndaı esim berilgen.
Tursynbaı — ıaǵnı kóp, uzaq jasasyn.
Tursynbek — ıaǵnı ómiri berik bolsyn.
Tursynjan — jany aman bolsyn, kóp jasasyn.
Tuıaqbaı — tuıaq — ýaq mal, qoı-eshki; urpaq, mura. Bul esim bala ýaq malǵa baı bolsyn dep jáne ákesi elgennen keıin týǵan balaǵa ákeden qalǵan urpak, mıras bolsyn degen maǵynada qoıylǵan.
Tynaly — tynyshtaldy, kóńil ornyna tústi, basyldy.
Tynys — dem; úzilis, damyl, tynym.
Tynystan — dem alý, damyldaý.
Úderbaı — kóship-qoný kezinde týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Túrleri — Kósherbaı, Kóshimbaı, Qonysbaı.
Úlgibaı — bala ónegeli, tárbıeli bolsyn dep qoıylǵan esim.
Ústem — basym, artyq.
Uzaq — bul esim balanyń ómir jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen maqsatpen qoıylǵan. Birikken tulǵaly esimder — Jasuzaq, Ómirzaq, Baıuzaq, Myńjasar, Kópjasar.
Uıyqbaı — bul esimniń birinshi syńaryndaǵy ýıyq sózi jeruıyq degen sez tirkesinde ǵana kezdesedi. Maǵynasy — jerdiń jaqsysy, eń shuraılysy + baı.
Ulas — jalǵas, selbes.
Ulyqbek — uly, zor + bek.
Hangeldi — er balanyń myqty, kúshti, ataqty bolýyn tilep qoıylǵan esim. Qysqartyp-erkelete aıtylatyn túri — Qanysh.
Shajabek — kóne qazaq sózi shaja — taýdyń basy, shyń + bek.
Shambyl — ashshy dámdi ósimdik.
Shamel — eldiń jaryǵy, jarqyraǵan shamy bol degen tilekpen qoıylǵan esim.
Shamjan — shamsha jarqyraǵan, ashyq júzdi, aq jarqyn adam.
Shapaq — tańǵy jaryq.
Shara — qazaq esimi — kózdiń uıasy, oıdymy, kózdiń aýmaq kólemi; amal, ádis, aıla.
Shattyq — qýanysh, kóńildilik.
Shashýbaı — qazaq tilinen alynǵan qoly ashyq jomart, myrza bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Shege — bala shegedeı myqty, berik, turaqty, ómirli bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Shegebaı — balanyn densaýlyry shegedeı berik, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Erkelete qysqartyp aıtý túri — Shegen.
Shoqy — bıik tóbe, dóń; shyń. Bulaısha esim berý balanyń mártebesi, ataǵy joǵary bolsyn degen oıdan týsa kerek.
Shoqyr — balyqtyń bir túri.
Sholpanbaı — bala tańǵy jaryq juldyz sholpandaı bolsyn dep qoıylǵan esim.
Shombal — zor, iri, jýan.
Shortanbaı — shortan balyǵy atynan qoıylǵan esim. Bala sýda erkin júzǵen balyqtaı ómirde de erkin bolsyn dep qoıylǵan.
Shyǵanaq — qurlyqpen ushtasqan sý keńistigi, aılaq. Bala shyǵanaqta týǵan sebepti osyndaı esim berilýi múmkin.
Shymyr — nyǵyz, berik, denesi myǵym; batyl. Birikken tulǵaly esim — Shymyrbaı.
Shynar — qazaq tilinen alynǵan — bıik, taý teregi, shynar aǵashy; jadyraqty záýlim bıik aǵash; aýyspaly maǵynasy koljetpes bıik, asqaq.
Shyntemir — temirdeı myqty.
Yrysaldym yrystyń, baqyttyń aldy. Qazaq tuńǵysh balaǵa yrystyń bastaýy bolsyn dep osyndaı esim bergen.
Yrysbala — baqytty, yrysty qyz bala. Sınonımderi — Yrysjan, Yrysqan, Yrysqalym.
Yrysbek — baqytty bek.
Abdýlla (arabsha) – Qudaıdyń quly
Aǵzam – asqar, bıik
Azamat – batyr, er
Azat – erkin, erikti
Azzam – batyl, tabandy
Aıbat (arabsha) – qurmetti, arystaı azamat
Aıbar (kóne túrikshe) – aıdaı asqaq
Aıdan (kóne túrki tili) – qýatty, aıbarly; aıdyń sáýlesindeı jaryq
Aıdar – aıǵa uqsas, aıdaı ádemi, aı sıaqty bıik.
Aırat (mońǵol) – qymbatty, baǵaly.
Anzor (arabsha) – kóregen, qyraǵy, danyshpan.
Ańsar – kómekshi, jolserik, qoldaýshy.
Alan (kóne túrki tili) – keń darhan
Almaz (kóne túrki tili) – qymbat tas
Altan (kóne túrki tili) – shapaq, raýan, alqyzyl shapaq
Alpan – batyr, erjúrek
Aran – salqynqandy, baısaldy
Aslan – júrek jutqan, kókjal
Alfır (arabsha) – asqaq, bıik, óresi bıik
Arsen (grekshe) – batyl, erjúrek, júrek jutqan
Arslan (kóne túrki tili) – arystan
Artýr (kóne kelt tili) – alyp, qarýly, zor deneli.
Asad (arabsha) – arystan
Ashat – baqytty, eń baqytty
Asqar – jaýynger, sarbaz, sardar
Abzal – eń jaqsy, tańdamaly, asa qurmetti
Ahmed (arabsha) – maqtaýly, aıtýly, madaqqa laıyq. «Muhammed» esiminiń qysqarǵan túri.
Aıas (kóne túrkishe) – ashyq aspan, rıasyz, qaltqysyz
Ádil – týrashyl, ádiletti
Ádep (arabsha) – tárbıeli, sypaıy, bıazy, kórgendi
Ázız (Ǵazız) – uly, qymbatty, qurmetti, asa qadirli; Allanyń uly esimderiniń biri
Álıasqar (arabsha) – uly jaýynger; eki sózden quralǵan – Álı (uly) jáne ásker (jaýynger, sardar)
Álı (arab.) – asqar, bıik, eńseli.
Álim – ǵalym, bilimpaz, bilimdar, bilgir.
Álfınur (arabsha) – «myń sáýle» dep aýdarsa bolady
Aman – sap-saý, salaýatty
Ámın (arabsha) – senimdi, adal, týrashyl, ádiletti, shynshyl
Ámir – bıleýshi, jetekshi, buıryq berýshi.
Ánes – qýanysh, shattyq, kishipeıil, aqkóńil
Ánýar – shýaqty, kórkem.
Bagaýtdın (arabsha) – ıman nury.
Baǵdat (parsysha) – Jaratýshynyń syıy.
Baǵdasar (kóne túrkishe) – jaryq nury
Bákir (arabsha) – erte, ósimtal
Batý (Batyı) (mońǵolsha) – qundy, senimdi, berik
Bahtıar (arabsha, parsysha) – baqytty
Bashar (arabsha) – adam.
Baıazıt (kóne túrkishe) – ústemdik, basymdyq. Osman ımperıasynyń tanymal bıleýshisi bolǵan adam
Bek (kóne túrkishe) – sultan, hannyń uly, qaǵanat ıesi
Bekhan (kóne túrkishe) – basshy, elbasy, ólkebasshy
Bolat – óte berik; Bolat dep Sham qalasynda soǵylǵan qurysh qylyshty ataǵan.
Ǵanı (arabsha) – baı, baqýatty. Allanyń uly esimderiniń biri.
Ǵalym (Álim) – bilimpaz, bilimdar
Ǵamzat – alǵyr, qyraǵy, suńǵyla
Ǵafýr (arabsha) – keshirimshil, meıirimdi, meıirban. Alla esimderiniń biri.
Ǵaıar (arabsha) – erjúrek, qaıratty, er minezdi
Dalıl (arabsha) – naqty, jibi túzý, shynshyl adam, senimdi serik
Damır – arabshadan aýdarǵanda ar-uıat, ar-ojdan degen maǵynany bildiredi, kóne túrikshe «temirdeı berik, temir» degendi bildiredi.
Danıal (arabsha) – Qudaıdyń syıy, Qudaıǵa jaqyn.
Denıs (parsysha) – bilimdi, ǵylym jolyn qýǵan.
Danıaz (arabsha) – nıet, qajet, muqtajdyq
Danıar (parsysha) – aqyldy, — ýmnyı, zerdeli, zeıindi
Daýjan (kóne túrki tili) – qaıyrymdy, aqkóńil, peıili keń
Demırel (túrkishe) – temir qol, temir basshy
Dinmuhammed – Muhammed paıǵambardyń dini degen maǵynany bildiredi
Dáýlet – baılyq, baqyt
Daıan (arabsha) – tóreshi, qazy, bı
Dılıar (parsysha) – jaıdary, aqjúrek, sezimtal
Zabır (arabsha) – qýatty, kúshti, shydamdy, tózimdi
Zabıt (Dobıt) (arabsha) – áskerbasy, tártip, baqylaýshy
Zaıd (arabsha) – órkeni bıik, úırenýshi.
Zákı (arabsha) – zeıindi, zerek, dana, qabiletti
Zamıl (arabsha) – dos, joldas
Zamın (parsysha) – negizin salýshy, bastaýshy, rý basy
Zarıf (arabsha) – erke, meıirimdi, ádemi sóıleıtin, sóztapqyr
Zamır – tárbıeli, ar-namysty, ujdandy
Zafar (Zýfar) (arabsha) – jeńimpaz, jetistikke jetken
Zınnat (arabsha) – kerbez, sulý
Zınnýr (arabsha) – jaryq, nurly
Zıa (arabsha) – nur, bilim nury
Zıad (arab.) – eresek, jetilgen, kemeldengen
Zıada –ıgi, molshylyq, bereke
Zýbaır (arabsha) – kúshti, aqyldy
Eldar – memleket basshysy, elbasy, sultan
Elnar – eldiń nury, eldiń jaryǵy
Elnur – jerdiń nury, týǵan el, otan
Elsaf – bekzat, mártebeli, taza
Elham – rýhtanǵan, shabyttanǵan, jigerlengen
İlıas – ǵajap, keremet
Iman – senim, qulshylyq
Inal (kóne túrki tili) – arıstokrat, tekti, bılep-tósteýshi
Inar (kóne túrki tili) – sený, naný
Kamal (arabsha) – kóregen, tolysqan, jetilgen
Qamran (arabsha) – qudiretti, qýatty, qarymdy.
Kárim (arabsha) – jomart, ardaqty, ǵızzat
Qasym – ádil, qara qyldy qaq jarǵan
Káýsar – jumaqta aǵyp jatqan bulaq, baq-dáýlet
Qaharman – batyr, er
Qudiret – kúsh, tirek, súıenish
Abaı — qazaq esimi, el aǵasy. Abaı esiminiń maǵynasy ár túrli: abaılaǵysh, baıqaǵysh, oıshyl dep túsinigi bar. Bul esim qazir halyq arasynda jıi qoıylady.
Aǵabek — kóne túrki tilinen alynǵan aǵa+bek. jas jaǵynan nemese laýazym jaǵynan úlken, joǵary bek.
Aǵyn — aǵyny qatty, lek, ekpin.
Adaı — balapan. Bala, sábı, perzent degen aýyspaly maǵyna beredi.
Adyrbaı — adyr, bıik, dóń, qyr+baı.
Ajarbek — ajar — ádemi, shyraıly, kórikti, kelisti+bek. Iaǵnı asa kórikti, óte ádemi, kelbetti.
Aıádil — aı+arab tilinen – ádil. Ádil, adal, shynshyl.
Aıbala — aı sıaqty sulý, kórkem bolsyn degen tilekpeı qoıylǵan esim.
Aıbar — aıbat, aıbyn. Bul esim sábıge aıbatty, aıbyndy bolsyn degen maqsatpen qoıylady. Syılap, qurmettep aıtý túri — Aıaǵa, Aıeke, erkeletip aıtý túri — Aıbarjan, Aıke, Aıkesh, Aıken.
Aıbas — aı+bas, aı sıaqty ashyq, jarqyn júzdi adam.
Aıbat — aıbar, qahar, aıbyn. Bul esim sábıge batyl ári batyr, aıbyndy bolsyn degen maqsatpen qoıylady.
Aıbek — aı+bek — berik, myqty. Sábı ǵumyrly, bedeldi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Aıbol — aı+bol — aıdaı aıqyn, jaryq bol degen maǵynaly esim.
Aıbolat — aı+bolat – bolady — meniń aıym bolady.
Aıbyn — maǵynasy aıbar, aıbat, batyldyq.
Aıǵalı — aı+arab tilinen – ǵalı — bıik, joǵary. Bala árdaıym joǵary muratqa ıe bolsyn degen tilekpen qoıylǵan bolsa kerek.
Aıdan — aı+dan — qosymsha. Bul esim bala aıdan da jaryq, kórkem bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Aıdar — balalardyń tóbesine qoıylǵan shashy. Al aıdarly sózi «myqty, kúshti, zor» degen maǵynada qoldanylady. Birikken tulǵaly esimder — Aıdarhan, Aıdarly, sondaı-aq sınonımdik esimder — Kekil, Tulymhan.
Aıdarhan — aıdar, arab sózi – haıdar + qazaq sózi – han, ıaǵnı arystan, jaýjúrek han degen maǵynany beredi.
Aıdos — aıdyń dosy.
Aıdyn — aıbat, aıbyn, kahar, kúsh-qýat, aıqyn, ashyq, jaryq. Birikken tulǵaly esim – Aıdynǵalı.
Aıjas — aı jáne jas, qazaq sóderinen jasalǵan birikken tulǵaly esim. Ómirge jana kelgen sábıdi jańa týǵan jas aıǵa teńep qoıylǵan esim.
Aıqyn — áıgili, belgili, naqty.
Aımaǵambet — aı+arab sózi mohammad — maqtaýly. Aıtmaqambet, Aımýhambet dep te aıtyla beredi. Qysqarǵan túri — Aımaǵan, Aımat.
Aımaq — ólke, qıyr, atyrap, aınala, mańaı, tóńirek.
Aımurat — arab sózi morad – maqsat, tilek. Aı sıaqty aıqyn, jaryq tilegim, maqsatym degen nıetpen qoıylǵan esim.
Aınabek — birikken qazaq sózderi aına + bek. Páktiktiń, tazalyqtyń, adaldyq pen shynaıylyqtyń beınesi.
Aısaýyt — aı jáne saýyt qazaq sózderinen birikken kóne esim. Aıdaı aıqyn, aı sıaqty jarqyrap máńgi tursyn degen tilekpen qoıylǵan.
Aısúgir — aı jáne súgir — ásker, jaýynger sózderinen jasalǵan kóne esim.
Aıtan — qazaq sózdernen birikken aı+tan. Tań sóziniń dybystyq turǵydan ózgergen nusqasy, ıaǵnı jaryq, jarqyraǵan aı.
Aıtýar — qazaq aı jáne týar sózderi arqyly jasalǵan esim. Balaǵa baqyt, yrys tileýge baılanysty qoıylyp otyrǵan.
Aıtýǵan — aı týǵan mezgilde dúnıege kelgen balaǵa osylaı at berilgen.
Aıshýaq — aı sıaqty sáýleli, jaryq, kóńili shýaqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Aqbolat — aq+ıran sózinen bolat qurysh. Bala saf quryshtaı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.
Aqedil — ózen atyna baılanysty qoıylǵan esim. Mundaı esimder ádette bala ózen jaǵasynda týǵan aǵdaıda qoıylǵan.
Aqqozy — qozy sıaqty súıkimdi, ádemi, kórkem bolsyn dep, qozyǵa balap qoıylǵan esim.
Aqpanbet — aqpan — fevral aıynyń qazaqsha aty; bet kisi attaryna qosylatyn qosymsha. Aqpanda týylǵan balaǵa osyndaı at qoıylǵan.
Aqtań — ertede tań atyp kele jatqanda týǵan balaǵa osyndaı esim berilgen.
Aqylbek — aqyldy, sergek bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Aqynjan — bala aqyn bolsyn, aqynjandy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Aldan — bala ata-anaǵa aldanysh, jubanysh bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim; balanyń aldy, tuńǵyshy. Aldanazar degen tolyq esimniń erkelete qyskartyp aıtylǵan túri.
Alpamys — alyp — qazaq tilinde dáý, dókeı, zor. Mamysh — batyr.
Altynbek — qazaq sózderi altyn+bek. Bala altyn sıaqty ádemi ári ómiri myqty, berik bolsyn dep qoıylǵan esim.
Ańsaǵan — saǵynǵan, zaryqqan. Bul esim balasy bolmaı júrgen semBányń bala kórgende qoıǵan esimi.
Arqat — kúshti, myqty bol degen maǵynadaǵy esim.
Aryn — qarqyn, ekpin, jiger. birikken tulǵalar — arynbaı, arynbek.
Aqbaı — aq jáne baı sózderinen jasalǵan birikken tulǵaly esim. Bul esim bala adal, ak nıetti bolsyn degen nıetpien qoıylǵan.
Aqbolat — aq+ıran sózinen bolat qurysh. Bala saf quryshtaı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.
Aqbota — Bala appaq bota sıaqty bolǵan soń uqsatý maqsatymen qoıylǵan esim.
Aqedil — ózen atyna baılanysty qoıylǵan esim. Mundaı esimder ádette bala ózen jaǵasynda týǵan aǵdaıda qoıylǵan.
Aqjol — ómirge alǵan baǵyty, ashyq, aıqyn, joly sara, taza degen maǵynany bildiredi.
Aqzıa — aq jáne arab tilinen alynǵan zıa – jaryq, sáýle, araı.
Aqqal — aq jáne tájik tilinen alynǵan hol – betke shyqqan men. Betinde ıakı denesinde qaly bar balalarǵa osyndaı at qoıǵan. Túrleri — Qalbıbi, Qalturǵan, t. b.
Aqqoja — aq — taza, adal, nemese arab tilinen hak — ákim, ámir. Qoja arab tilinenHodja — myrza, úıretýshi, ıe. Adal úıretýshi degen maǵynany bildiredi.
Aqqozy — qozy sıaqty súıkimdi, ádemi, kórkem bolsyn dep, qozyǵa balap qoıylǵan esim.
Aqpanbet — aqpan-fevral aıynyń qazaqsha aty; bet kisi attaryna qosylatyn qosymsha. Aqpanda týylǵan balaǵa osyndaı at qoıylǵan.
Aqsultan — esim quramyndaǵy aq arabtyń haq «ákim, ámir» sóziniń tilimizdegi ózgergen nusqasy. Alsultan arabtyń soltan «ákim, bıleýshi, memleket basshysy» degen sózi.
Aqtamaq — beıneleý túrinde qoıylǵan esim.
Aqtań — ertede tań atyp kele jatqanda týǵan balaǵa osyndaı esim berilgen.
Aqtilek — bala baqytty bolsyn, ata-ananyń aq nıet, tilegi oryndalsyn, degen maqsatpen qoıylǵan esim.
Aqylbek — aqyldy, sergek bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Aqyn — ıran tilinen alynǵan aqýn — óleń shyǵarýshy, jyrshy. Birikken tulǵaly esimder — Orazaqyn, Álaqyn, Nuraqyn, Baıaqyn, Turdaqyn.
Aqynjan — bala aqyn bolsyn, aqynjandy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Alaı — otrád, bólim, rota, batalón, polk.
Alaý — shymqaı qyzyl tús.
Alǵa — balanyń keleshegi zor bolsyn, ómirde alda júrsin degen tilekpen berilgen esim. Alǵataı degen de esim bar.
Alǵyr — ójet, erjúrek.
Aldan — bala ata-anaǵa aldanysh, jubanysh bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim; balanyń aldy, tuńǵyshy. Aldanazar degen tolyq esimniń erkelete qyskartyp aıtylǵan túri.
Aldar — qý, aılaker. Bul — halyq aýyz ádebıetindegi aılaker keıipker Aldar kóseniń esimi.
Alqa — Asyl tastardan, marjannan tizilgen moıynǵa taǵatyn monshaq. Oǵan gúl sózi qosylyp jańa esim jasalady. Máselen, Alqagúl.
Alpamys — alyp — qazaq tilinde dáý, dókeı, zor. Mamysh — batyr.
Alpar — alyp — batyr, ar — er sóziniń kóne túrki tilderindegi jýan aıtylýy. Iaǵnı batyr adam, er kisi.
Alpysbaı — bul balanyń ákesi ne sheshesi alpys jasqa tolǵanda týǵandyqtan qoıylǵan esim.
Altybaı — saýsaǵy nemese bashpaıy altaý bop týǵan er balalarǵa ertede osylaı at berilgen.
Altynbek — altyn+bek. Bala altyn sıaqty ádemi ári ómiri myqty, berik bolsyn dep qoıylǵan esim.
Altynsary — qazaq sózderi altyn + sary. Bala qymbatty, qadirmendi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Aman — saý, esen, salamat. Buǵan gúl, ǵaısha, bala sıaqty sózder qosylyp: Amangúl, Amanǵaısha, Amanbala sıaqty birikken tulǵaly esimder jasalady.
Ańsaǵan — qazaq tilinen alynǵan saǵynǵan, zaryqqan. Bul esim balasy bolmaı júrgen semBányń bala kórgende qoıǵan esimi.
Ańsar — saǵynatyn, zaryǵatyn.
Appaq — asa aq, áppaq, saf taza, kirshiksiz.
Aralbaı — Aral teńizi jaǵasynda týǵan balaǵa berilgen esim.
Arbek — ar-uıaty kúshti, namysy bar degen maǵynasy bar.
Arbol — Otanyńnyń, ata- anańnyń namysyn qorǵaýshy bol degen maǵynadaǵy esim. Sınonımi — Ardan.
Ardaq — qurmet, qadir.
Arqat — qazaq tilinen alynǵan kúshti, myqty bol degen maǵynadaǵy esim.
Arna — bir adamǵa baǵyshtaý, arnaıy qoıý.
Artyq — bárinen joǵary, qundy, qymbat, erekshe. birikken tulǵalar — artyqbaı, artyqqalı.
Aryn — qarqyn, ekpin, jiger. birikken tulǵalar — arynbaı, arynbek.
Aryndyq — qarqyndylyq, ekpindilik, jigerlilik.
Arysbaı — Arys ózeni atynan qoıylǵan esim.
Arystan — qazaq tilinen alynǵan esim batyldyq pen batyrlyq beınesi retinde qoıylady. Birikken tulǵaly esimder — Arystanbek, Arystanǵalı, Arystanbaı.
Asyljan — asyl jáne jan sózderinen – mártebeli, ıigi jandy qyz bolsyn degen maǵynasyn bildiredi.
Atamurat — atanyn muraty, maqsaty.
Ábilqan — han — ámirshi. ámirshiniń ákesi degen maǵyna beredi.
Ájibaı — kóne túrki tilinen kelgen áji — aǵa + baı. Bul áji sózi birikken tulǵaly kisi esimderiniń quramynda qoldanylyp, keıde qajy, áji túrinde jıi kezdesedi. Ondaı birikken tulǵaly esimder — Ájibek, Ájiǵalı, Ájigereı, Ájimukambet. Erkelete qysqartyp aıtý tulǵalary — Ájiken, Ájtaı, Ájik.
Baǵlan — qazaq tilinen – erte týyp, jetilgen qozy. Aýyspaly maǵyna – jaınaǵan jas.
Baı — bul sóz túrki halyqtary tilinde mal-dúnıesi mol, aýqatty, áldi adam degen maǵynany bildiredi.
Baıarystan — arystan sıaqty batyl, er júrek balaǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Baıahmet — qazaqtyń sózi baı + arab sózi – ahmet. Maqtaýǵa laıyq.
Baıbaqty — dúnıege, ómirge baı adam, er bala keledi dep kútti, úmittendi degen maǵynaly esim.
Baıbarys, beıbarys — bul túrikmen, tatar, qazaq, qyrǵyz tilderdegi eski esim. Barys ertedegi túrkilerdiń jyl sanaýyndaǵy úshinshi jyl aty, sol jyly týǵan balaǵa osyndaı at qoıylǵan.
Baıbek — bala myqty, baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Baıbol — bala aýqatty, baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Baıboldy — mundaı esim, ádette, kóp balaly úıdin balasyna qoıylyp otyrǵan.
Baıbóri — kóne túrki tilinen kelgen bóri-qasqyr. Birikken tulǵaly esimder — Bóribaı, Qasqyrbaı.
Baıǵalı — qazaq tilinen alynǵan baı + arab sózi ǵalı — bıik, joǵary. Óte baı adam degen maǵynany bildiredi.
Baıǵanı — qazaq tilinen alynǵan baı + arab sózi ǵanı — dáýletti, aýqatty, adam.
Baıǵoja — qazaq tilinen alynǵan baı + ıran sózi hodja – qojaıyn, myrza, ustaz.
Baıjan — qazaq tilinen alynǵan baı + tájik tilinen alynǵan djon, úıde bala kóp bólsyn, adam sany kóbeısin, óse bersin degen tilekpen qoıylǵan esim. Túri — Janbaı.
Baıqoshqar — bala urpaqqa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵany ańǵarylady.
Baıqutty — baqytty baı degen maǵynany bildiretin esim. Túri — Quttybaı.
Baımaǵambet — qazaq tilinen alynǵan baı + ıran tilinen alynǵan maǵambet. Ataqty, dańqty, ataǵy jaıylǵan. Erkeletip aıtý tulǵalary — Baıken, Báken, Baıkesh.
Baıman — qazaq tilinen alynǵan baı + tájik tilinen alynǵan man — adam, kisi, ıaǵnı baı adam, dáýletti kisi. Túrleri — Baımen, Báımen.
Baısal — sabyrlylyq, tynyshtyq, tabandylyq.
Baısan — birikken tulǵaly esim. Aýyspaly maǵynasy esebi joq, qısapsyz. Túri — Sansyzbaı.
Baıserke — baı + serke, túri — Serkebaı.
Baıtaq — ushy-qıyry joq keń, sheksiz; shamadan tys kóp, óte mol.
Baıtas — adam ómirindegi baqyt pen baılyq tastaı berik, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Baıtemir — balanyń ómirindegi baılyǵy men baqyty temirdeı myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Baıtý — bala baı bop týdy, ómirge baı bop keldi degen maǵynada qoıylǵan esim.
Baıtur — baqytty ómir súr, ómirinde molshylyq-bereke bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Balǵabek — balǵa + bek, bala balǵadaı myqty, berik bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Balqy — eljireý, nasattaný. birikken tulǵaly túri — balqybek.
Balta — bala ótkir, qaıtpas-qaısar batyl, myqty bolsyn degen nıetpen qoıylǵan. Birikken tulǵaly esimder — Baltabaı,
Barjaqsy — barlyǵy oıdaǵydaı, kónildegideı degen maǵynany bildiredi.
Barlybaı — qazaqtyń sózi bar, úlken, zor + qosymsha ly + baı; dáýletti, baı adam.
Barys — jolbarys tuqymdas jyrtqysh ań; kóne, on eki múshel jyl atynyn úshinshi aty.
Bastaýbaı — bastaý + baı, bastaýdaı móp-móldir, taza adam bop óssin degen tilekpen qoıylǵan esim.
Basym — kúshi, bilimi basqadan artyq, mol, basym bolsyn dep qoıylǵan esim.
Batsaıy — jolaqty jibek mata.
Batyr — qazaq tilinen alynǵan kaharman – batyl, er júrek.
Batyrbek — batyr + bek, myqty, kúshti batyr. Túri — Bekbatyr.
Batyrqan — ári batyr ári han bolsyn degen tilekpen qoıylǵan kóne esim.
Batyrlan — ójettený, er júrektene túsý.
Baýbek — ómir-jasy uzaq, ómirli bolsyn, tabandy jigit bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Sınonımi — Bekbaý.
Baýyrjan — aǵaıynǵa, týǵan-týysqa jan-tánimen berilsin, janyndaı jaqsy kórsin, baýyrmal bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Baıan — kóne túrki, mońǵol tilderine ortaq «myqty», «zor», «baı» maǵynaly sóz. Arab tilinen vaıan — aıqyn, ashyq, túsinik, anyqtama, habarlama.
Baıandy — turaqty, tabandy.
Begaıdar — qazaqtyń sózderden bek — myqty, kúshti + aıdar — balalardyń tóbesine qóıylatyn bir shók shash. Arab tilinen alynǵan aıdar — haıdar — arystan degen sóziniń ózgergen túri.
Begesh — kóne túrki tilinen kelgen, eski qazaq tilderinde vedas — han uly degen maǵynada aıtylǵan.
Bedelbaı — dańqqa, ataqqa, abyroıǵa baı degen maǵynany beredi.
Bekeı — bekem bol, myqty bol.
Bekjasar — bala uzaq ómir súrsin, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Sınonımi — Kópjasar.
Bekin — myqty bol, bekem bol degen mándegi esim.
Bekbolat — bek + bolat. Bala myqty bolady, bolattaı berik, ómir-jasy uzaq, bolyp, kóp jasaıdy degen tilekpen qoıylǵan. Erkelete qysqartyp aıtý túrleri — Beken, Beket.
Bekkeldi — ómirge berik, myqty bop keldi degen maǵynany bildiredi.
Beklan — bek — berik, bekim + qosymsha lan, myqty, bekem.
Beknar — bek — óte, ásire + ıran tilinen alynǵan nar — tirshilik kúshi, qýat.
Beksultan — qazaq tilinen alynǵan sultan — bıleýshi ákim. Sınonımi — Sultanbek.
Bektemir — bala temirdeı myqty, berik bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Bektemis — bekte — bekitý, myqty ustaý. Bul Bekturǵan degen esimniń sınonımi bolyp tabylady.
Bekten — myqty bol, berik bol degen maǵynany bildiretin esim.
Bektileý — qazaq tilinen alynǵan bek – óte + tileý — tilek. Túri — Ótetileý.
Bektur — bul esim bala ómirli, turaqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Túri — Túrbek. Erkeletip aıtylatyn túri — Beken.
Bekturǵan — bala ómirde uzaq ómir súrsin, turaqtap qalsyn degen maǵynany bildiredi. Túri — Turǵanbek.
Bektursyn — bul esim de balanyń jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan.
Belasar — tirek, kúsh.
Belasyl — eń qymbat, naǵyz myqty taıanysh, súıenish degen mándegi esim.
Belberdi — bel+berdi, ómirge taıanysh, súıenish berdi, er bala berdi degen mándegi esim.
Belgibaı — belgi – kóne túrki tilinde dana, danyshpan degen sóz. Sınonımderi — Nysanbaı, Nyshanbaı.
Beles — asý, shoqy.
Bergen — er bala týdy degen maǵynadaǵy esim.
Berden — ber+qosymsha den.
Berdi — syılady, tartý etti. Birikken tulǵaly esim — Berdibaı.
Bereke — yrys, molshylyq, qut. Túri — Bereket.
Beren — asyl qurysh.
Berjan — ber + jan – janyn beretin, eshtene aıamaıtyn adam degen maǵynaly esim.
Berik — myqty, bekem, berkin, tabandy, turaqty.
Berkin — berik, myqty bol sózinin qysqasha tulǵasy. Birikken tulǵaly esim — Berkinbaı.
Bernar — ber+nar – kúshti, myqty. Bala kúshti, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylsa kerek.
Besbaı — balaǵa Úshbaı, Besbaı, Jetibaı, Toǵyzbaı dep esim berý belgili bir yrymmen baılanysty bolǵan.
Bıbatyr — qazaq tilinen alynǵan bı+batyr.
Bıdaıbek — bala astyqqa kenelsin degen tilekpen qoıylyp otyrǵan.
Bıjan — bılik, ústemdik, ákimdik júrgizýshi adam.
Bırjan — ataqty birjan saldyń qurmetine jıi qoıylatyn esim. maǵynasy — jalǵyz, jalqy týǵan adam.
Bozdaq — jas jigit, bozbala. Túrleri — Bozjan, Bozjigit. Erkelete qysqartyp aıtý túri — Boztaı.
Bolatjan — bolattaı berik, myqty adam degen maǵyna beredi.
Bolatqoja — myqty qojaıyn degen maǵynany bildiredi.
Bolǵan — kemeline kelip tolǵan, jetilgen, kenelgen degen maǵynany bildiretin esim.
Bolǵanbaı — kemeline kelip, tolyp jetilgen, kenelgen baı adam degen maǵynaly esim.
Bolsynbek — quryshtaı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.
Boran — bala qatýly, batyl er bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Boranǵazy — yzǵarly, qaharly jaýynger, ásker degen maǵynany bildiretin esim.
Bójeı — dana, danyshpan.
Bólebaı — týystyq ataýmen baılanysty qoıylǵan esim, shesheleri týys balalar bóle bolady.
Búrkit — búrkit sıaqty alǵyr, qyran, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Búrkitbaı, Búrkitbek.
Buǵybaı — buǵyǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Bulabaı — bula — erkin, erke degen uǵymdy bildiredi. Sınonımi —Erkebaı.
Bulanbaı — qazaq tilinen alynǵan búlan — buǵy tektes ań.
Buldybaı — dúnıege baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Bulqysh — esimniń túbiri bulqy-julqy, julqyp tart — sh esim qosymshasy. Qaıratty, jigerli, pysyq, eti tiri.
Dabyl — uran, dańq.
Dabys — ataq, dańq, daýys, ún.
Daırabaı — daıra qazirgi tilimizdegi darıa sóziniń dıalektilik formasy. Sınonımi — Tenizbaı.
Daıyn — árqashan ázir. Birikken tulǵaly esim — Daıynbaı.
Damyl — tynyshtyq, beıbitshilik.
Dandaı — uly, zor.
Dara — qazaq tilinen alynǵan erekshe, ózgeshe, ıaǵnı basqadan artyq. Iaǵnı bala basqadan erekshe, artyq, aqyldy ıa sulý bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Daras — jeke, aıryqsha
Daryn — qazaq tilinen — talant, kabilet.
Dálbek — bektiń, myqtynyń naǵyz degen maǵynaly esim.
Dáýbek — úlken, kúshti degen maǵynaly esim.
Dáýirbek — óz zamanynyń, dáýiriniń myqtysy degen mándegi esim.
Dáýlen — úlken bolý, eseıý. Birikken tulǵaly esim — Dáýlenhan.
Dáýletbaı — dáýletti, aýqatty.
Demeý — qazaq tilinen alynǵan qoldaý, súıeý, kómek kórsetý.
Dodan — úlken, zor.
Dosbaı — dosqa keń, baı adam degen maǵynada.
Dosjan — adal, taza adam.
Dosym — jan serigim, joldasym.
Dosymjan — meniń jan dosym degen maǵynadaǵy esim.
Dýbaı — ataq-danqy assyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Dýdar — buıra shash; shashy buıra balalarǵa osyndaı esim qoıylǵan.
Dýman — bala ómiri qýanyshqa toly, kóńildi, saýyq-saırandy bólsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Egizbaı — bundaı esimder egiz týgan balalarǵa qoıylyp otyrǵan. Sınonımi — Qosjan.
Egizbek — egiz týǵan balaǵa qoıylatyn esim.
Elaman — el-jurt jaýdan aman, saý bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Sınonımderi — Tynyshtyq, Beıbit.
Elbar — elge, halyqqa qyzmet etýge árdaıym bar, daıyn degen maǵynaly esim.
Elbas — halqyna, eline basshy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Elbek — eldiń myqtysy, óz halqynyń kaharman uly.
Eldar — elin, Otanyn súıetin otanshyl.
Eldes — eli, jeri bir degen maǵynaly esim.
Eldos — eldiń, halyqtyń dosy, elin súıýshi.
Elebaı — bala eleýli, jurt aýzynda ataq-dańqy shyǵyp júretin kisi bolsyn degen maǵynada qoıylǵan esim. Túri — Ele- bek.
Elen — qurmet-syıǵa bólený.
Eleý — eskerý, kóńil bólý, nazar aýdarý; qurmetteý, syılaý.
Eleýbaı — qurmetti, syıly, jurt nazary túsken azamat.
Eljan — eldiń, halyqtyń jany, maqtanyshy.
Eljar — eldiń dosy.
Eljas — eldiń úmitin aqtaıtyn jas degen maǵynany bildiredi.
Eljasar — eli, jurty arasynda uzaq ómir súredi degen maǵynaly esim.
Elibaı — eli sıaqty baı bolsyn degen mándegi esim.
Elqam — eldiń muń-muqtajyn, qamyn oılaıtyn azamat bolsyn.
Elmurat — eldiń murat-maqsatyn oryndaýǵa úles qosatyn azamat bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Elnazar — eldiń yqylas, nazaryna ilingen azamat bolsyn degen mándegi esim.
Elnar — eldiń suıikti er azamaty bolsyn degen maǵynaly esim.
Elnur — eldiń nury.
Eltoq — eldiń kóńili toıar azamat bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Elshibaı — el habarshysy, jarshysy, el arasyndaǵy tynyshtyq saqtaýshy. Sınonımi — Elshibek.
Eńsebek — oı-órisi keń, rýhanı baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Eraly — asa batyl, asqan júrekti batyr.
Erasyl — asa aıaýly, naǵyz batyr.
Erbaı — naǵyz batyl, er júrek adam.
Erbala — batyl, er júrek bala.
Erbatyr — er júrek batyl adam, naǵyz batyr.
Erbek — myqty, kúshti, batyr adam.
Erbol — bala batyr, ójet bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Erbolat — bala batyl, ójet, batyr bolady degen tilekpen qoıylǵan.
Erbosyn, Erbolsyn — bala batyr, qaharman, erjúrek bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Erbota — balany botaǵa balap qoıylǵan esim.
Ergesh — aldyńǵylardyń sońynan erýshi, izin basýshy.
Erden — batyr, er. Mońǵol tilinen alynǵan erdene — qymbat zat. Birikken tulǵaly esimder — Erdenbaı, Erdenbek, Erdenǵalı.
Erdenaı — aı tulǵaly batyr.
Eren — asqan, erekshe, aıryqsha.
Erjan — batyl, ójet adam, batyr kisi.
Erjigit — erjúrek, batyl jigit, azamat.
Erik — tolyq erkindik, bostandyq.
Erimbet — senimdi, myqty batyrym bolsyn dep qoıylǵan esim.
Erkebaı — erke bala bolsyn dep qoıylǵan esim. Erkelete aıtylatyn túri — Erkesh.
Erkebolat — aıtqanyn istetetin erke bala bolsyn dep qoıylǵan esim.
Erkebulan — bir úıdiń álpeshtegen aıaýlysy, qaǵý-soǵý kórmegen erke totaıy.
Erkin — óz yqtıary, erki ezinde, azat, basy bos, erikti. Erkin sózi quramynda keletin birikken tulǵaly esimder — Erkinbaı, Erkinbek, Erkinǵalı, Erkinjan, Erkintaı.
Erlan — bala batyl bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Erlen — er, batyr degen mándegi esim.
Erlik — batyrlyq, batyldyq, er júrektik.
Erman — erjúrek, batyl adam degendi bildiredi.
Ermat — er+mat — mamet esiminin qysqaryp ózgergen túri, ıaǵnı Ermat — Ermamet.
Ermek — aldanysh, jubanysh. Orta jastan asqan ata-ana otbasynda týǵan balaǵa endigi ermegim bolsyn dep qoıylatyn esim.
Ernar — nar — halyq uǵymynda óte shydamdy, berik, kúshti túıe. Nar tulǵaly batyr bolsyn degen maǵynany beredi.
Ersaıyn — qazaq tilinen alynǵan er + monǵol tilinen alynǵan saıyn – jaqsy. Iaǵnı eń myqty, asa jaqsy batyr.
Ertaı — qazaq tilinen alynǵan er + taı kisi attary qosymshasy, ıaǵnı er, batyr, batyl kisi.
Ertiles — ómirge kelgen bala keleshekte batyr bolsa eken degen tilekten qoıylǵan esim.
Ertis — kóne túrki tilinen kelgen, Ertis ózeni boıynda týylǵan balaǵa qoıylǵan esim.
Ertýǵan — ómirge batyr, er júrek bop kelgen.
Erýbaı — qazaq tilinen alynǵan er + ý – sońynan ilesý + 6aı; sońynan eretin balalar kóp bolsyn degen maǵynaly esim.
Es — aqyl-es, aýyspaly maǵynasy tirek, súıenish.
Esbaı — aqyl-oıǵa baı bolsyn dep qoıylǵan esim.
Esbatyr — Estibatyr degen esimdegi ti qosymshasy túsip qalyp, Esbatyr bop ketken. Esti, aqyldy batyr bolsyn degen maǵynany bildiretin esim.
Esbergen — jaratqan aqyl, es bergen degen maǵynadaǵy esim. Sınonımi — Esberdi.
Esbol — aqyldy, súıenishim bol, medeý bol degen maǵynaly esim.
Esbolat — óskende aqyl kosady, súıenish, medeý bolady degen maǵynaly esim.
Eseı — qazaqtyń tilinen alynǵan ósý, er jetý, úlken bolý.
Eseıjan — saý-salamat, aman týǵan jan.
Esen — qazaq tilinen – saý-salamat, aman. Birikken tulǵaly esimder — Esenaman, Esenáli, Esenaı, Esenbaı, Esenbol, Esengeldi jáne t. b.
Esenaı — bala dúnıege aman-saý keldi, aı degen qýanyshpen baılanysty qoıylǵan esim.
Esenberdi — aman-esen, saý-salamat dúnıege ákeldi, berdi.
Esentemir — densaýlyǵy temirdeı myqty, aman-saý bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Esjan — esti, aqyldy adam.
Esil — Esil ózeni boıynda týǵan soń qoıylǵan esim.
Esilbaı — Esil boıynda týǵan er bala.
Esim — at, ataq, dańq.
Esimbek — qazaqtyń esimi, aty, dańqy zor, myqty.
Esirke — aıaý, jany ashý, músirkeý.
Estibaı – qazaq esimi aqyldy, parasatty.
Jaıdar — qazaq tilinen alynǵan jaıdary — kóńildi, aq jarqyn. Birikken tulǵaly esim — Jaıdarbek.
Jaılaý — qazaq tilinen alynǵan shóbi shúıgin, sony, jazǵy mal jaıylymy.
Jaınaq — ashyq-jarqyn, jaıdary.
Jaıyq — Oral ózeniniń atyna baılanysty qoıylǵan esim.
Jaqsybaı — kópke jaǵymdy, jurtqa súıkimdi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Qysqartyp-erkelete aıtý tulǵasy — Jakeı. Sınonımi — Sadybaı.
Jaqsylyq — adam boıyndaǵy jaqsy qasıet, izgilik, qaıyrymdylyq.
Jalǵas — tirkes, ushtas, selbes. Bul esim aldyńǵy balalardyń jalǵasy degendi nemese sodan keıin de balalar kóbeıip, jalǵasa bersin degen uǵymda berilgen. Birikken tulǵaly esimder — Jalǵasbaı, Jalǵasbek, Jalǵastur.
Jaltyr — ap-ashyk, jaltyraǵan, jaınaǵan.
Jalyn — kúsh-jiger, qaırat, qýat.
Janat — eń asyl, kórkem, keremet, rahat.
Janǵozy — qozy sıaqty súıkimdi bala.
Jandaı — asa qymbat, qadirli.
Jandar — jan bitkenniń daryndysy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Birikken tulǵaly esimder — Jandarbek, Jandarhan.
Jansal — jan bitkennin serisi, erkesi.
Jańabaı — dúnıege, ómirge jańa kelgen bala.
Japan — keń jazyq qulan dala. Bala óz ómirinde keń peıildi adam bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Jaryq — sáýle, nur.
Jansal — jan bitkennin serisi, erkesi.
Jansulý — jan bitkenniń sulýy, ádemisi, kórkemi degen maǵynaly esim.
Jańabaı — dúnıege, ómirge jańa kelgen bala.
Japan — keń jazyq qulan dala. Bala óz ómirinde keń peıildi adam bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Jarylqasyn — qudaı ońdasyn, táńir esirkesin degen maǵynany bildiredi.
Jasamys — kópti kórgen, ysylǵan, tájirıbeli.
Jasqaırat — jańa qýatqa, qabiletke ıe bolsyn dep qoıylǵan esim.
Jastalap — jańa talapqa umtylǵan jas bala degen maǵynadaǵy esim.
Jasuzaq — balanyń ómir-jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan.
Jasulan — jas jigit, jas azamat degen mándegi esim.
Jasybaı — balanyń ómir-jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Jaıalaýbaı — jaılaý sıaqty keń, jaıly bolsyn dep qoıylǵan esim. Sınonımi — Jaılaýbek.
Járdem — kómek, tirek, súıenish.
Jemisbek — bala erjetkende ata-ananyń eńbegin aqtap, jemisin jegizetin bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Jeńis — jeńiske ıe bolý, jeńý. Uly Otan sorysy aıaqtalyp, gıtlerlik fashızmdi jeńgen kúni týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Kúrdeli tulǵaly esim — Jenisbek.
Jetes — aqyl-oıy ózine jetkilikti, aqyldy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Jetibaı — erte kezde 3, 7, 9 sandary kıeli sanalǵan, soǵan baılanysty er balanyń ómir-jasy uzaq bolsyn degen tilekpen osyndaı esimder jıi qoıylǵan. Qysqarta aıtylý túri — Jeten.
Jetigen — astronomıa termınnen alynǵan – aspan juldyzynyń biri, jeti qaraqshy.
Jetik — bilimdi, bilgir.
Jetistik — qol jetken tabys, jeńis.
Jetkinshek — jas óspirim, jastar, jas býyn.
Jırenshe — halyq ańyzyndaǵy áıgili sheshen esimi. Keıinnen urpaqtan-urpaqqa qoıylyp ketken.
Jiger — qajyr, kaırat, kúsh, qýat; ynta, talap, erik.
Jolan — balanyń ómirde joly bop, baqytty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Joldas — senimdi serik, pikirles dos. Birikken tulǵaly esimder — Joldasbaı, Joldasbek, Joldasqan, Joldasáli t. b.
Joldasbaı — joldasqa, doska baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Joldasbek — bektiń, bekzadanyń joldasy; joldastyqqa berik, myqty, turaqty.
Joldasqan — joldas, serik.
Joldybaı — joly qutty, aqjoltaı bolsyn dep qoıylǵan esim.
Joltaı — baqyt, qut ákeletin, sátti, aq joldy.
Júrsin — aman-saý bolsyn, uzaq ómir súrsin degen tilekpen qoıylǵan esim.
Juban — jubaný, tynyshtalý, ekinishin basý. Ertede balasy turmaı jurgende týǵan balaǵa osyndaı at bergen.
Jubanysh — qýanysh esiminiń sınonımi. Fonetıkalyk túri — Jýanysh.
Juzbaı — bala júz jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Jumanbaı— qymbat baǵaly zatqa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Zańǵar — qazaq esimi: úlken, alyp; záýlim, bıik.
Igenbaı — qudaı jarylqaǵan, ıigen, baı degen maǵynaly esim.
Igilik — qaıyrymdy is, jaqsylyq.
Igisin — jaqsy, qaıyrly.
İzbasar — ákesiniń murageri, izbasary bolsyn degen maqsapen qoıylǵan esim. Qysqarǵan túri — İztaı.
İlebaı — İle ezeni boıynda týǵan balaǵa qoıylǵan esim.
Kádirjan — kádirli kisi, kádiri joǵary adam.
Kekil — balanyń mandaıǵa deıin qoıǵan shashy.
Kelis — kelisken degen sózdiń qysqarǵan túri. Sınonımi — Jaras.
Kenen — jetkilikti, mol; myrza, keń peıil. Birikken tulǵaly esim — Kenenbaı.
Kenje — eń kishi, sońǵy perzent. Túrleri — Kenjegúl, Kenjeqyz.
Keńes — májilis, máslıhat. Bul esim sovet (keńes) ókimetiniń alǵashqy jyldarynan bastap kóp qoıyla bastady. Ol Sovet dáýirinde týǵan jańa esimder qataryna jatady.
Keńshilik — jańa esim – bostandyq, erkindik.
Kıikbaı — qazaq tilinen alynǵan kıik — elik, beken, taý eshkisi, qara quıryq tektes jabaıy ań + baı.
Kóbeı — kóp bol, ónip-ós degen maǵynada.
Kóbeısin — óssin, ósip-ónip jetilsin. Sınonımi — Kóbeıhan.
Kókbaı — kók-aspan, táńiri. Sınonımi — Táńirbaı.
Kópbaı — bala kópshil bolyp, kópti súıetin bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan esim.
Kópjan — kópshilikti, kópti jaqsy kóretin adam.
Kópjasar — bala uzaq jyldar ómir súrsin, jasy uzaq bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Kórkemjan — bala kórikti, nurly bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Kúlbala — kýl (gýl) + bala, gúldeı jaınaǵan sulý da ádemi qyz bala.
Kúntý — halqyna, eline kún bop týdy degen maǵynaly esim.
Qadyrbaı — qadyrly baı. Fonetıkalyq túri — Qadyrǵalı.
Qadyrqan — qadyr + qan (han). Qadyry, bedeli joǵary han degen maǵynada.
Qazaqbaı — qazaq sózine baı sózin qosý arqyly jasalǵan esim.
Qaıyrgeldi — ómirge meıirimdi, qaıyrymy mol, shapaǵatty jan keldi degen maǵynaly esim. Qysqarǵan túri — Qaıyrke.
Qalaý — talǵap-taldaý, qolqalaý, unatqanyn óz tileginshe alý. Birikken tulǵaly esimder — Qalaýbaı, Qalaýjan.
Qalaýsha — ata-ananyn qalaýynsha, tileýine saı týǵan bala.
Qaldybaı — bala baqytty, ǵumyrly bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Qalqa — ata-ananyń qalqasy, qorǵany, panasy, suıenishi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
Qalqaman — qalqa + man — kisi, adam.
Qalybaı — onyń meńi kóp. Óte baqytty adam degen mándi esim.
Qalybek — onyn meńi kóp, baqytty bek degen mándi esim.
Qanat — bundaı esim bala ata- anasynyń súıenishi, tiregi bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan.
Qarasaı — qara — aýyspaly maǵynasy iri, úlken, zor, kúshti + saı kóne túrki tilinen Sag — alyp, óte dáý, zor, ıaǵnı zor tulǵaly alyp. Qazaq eposyndaǵy batyrdyń esimi.
Qarataı — qara — iri, úlken, zor + taı – kóne túrki tilindegi tag — taý sóziniń dybystyq ózgeriske túsken kúıi. Iaǵnı ata-ananyń taýdaı úlken tiregi, súıenishi.
Qarshyǵa — bala qarshyǵadaı tuıǵyn, qyraǵy bolsyn dep qoıylǵan esim.
Qobdabaı — qamysy kóp, qalyń jer. Osyndaı jerde otyrǵanda týǵan balaǵa ádette osyndaı esim bergen.
Qozy — balalarǵa mal tóliniń atyn qoıa berý erteden bar. Bul sóz birikken tulǵaly esimdi jasaýǵa qoldanylady — Qozybaı, Qozybaǵar, Janǵozy, Baıǵozy, Erǵozy jáne t. b.
Qoılybaı — qoıǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
Qoldas — qol sózi men dos qosymshasynyń birigýinen jasalǵan esim. Kóne túrki tilinde «qol basy» degen sóz.
Qorǵanbek — bala ata-ananyń myqty da berik qorǵanyshy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
QOSAI - qazaq tilinen alynǵan bul esim ana tilimizdiń baıyrǵy sózi qos — eki, nemese egiz + aı sózderinen jasalǵan. Demek, aıǵa jet, aıǵa jýyq bol degen maǵyna beredi. Qazaq eposyndaǵy batyr esimi.
QOSYN - arab tilinen - sulýlyq, ádemilik, kórkemdik; qaıyrym; qazaq sózi — ásker.
QOSYNBAI - (qarańyz: Úderbaı).
QOSHQARBAI - bul esim otbasynda er bala kóp bolýyn qalaýdan týǵan.
QÝAN - ul bala týǵanda qatty qýaný sebepti qoıylǵan esim. Sınonımderi — Qýanysh, Qýandyq.
QÝAT – kúsh, jiger, qaırat.
QUBAN - ıran tilinen alynǵan qub — ádemi, kórkem.
QUDAIBERGEN - ıran tilinen alynǵan hoda, hodaı + qazaq sózi bergen. Sınonımderi — Tánirbergen, Aldabergen. Birik ken tulǵaly esimder — Qudaıqul, Qudaımende. Qysqartylǵan tulǵasy — Qudysh, Qudken, Qudıar.
QULYNSHAQ - qulyndy kishireıte, erkelete aıtý túri.
QUMAR - arab tilinen alynǵan kýmar — áýes, yntyzar, qushtar.
QURALBEK - mońǵol tilinen hýral — jınalys + qazaqtyń sózi bek, ıaǵnı jıyn, úlken jınalys bastyǵy, aǵasy degen maǵynany bildiredi.
QURMAN - arab tilinen — qurbandyq; qurban shalý. Qurban aıty kúni týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Qurmanbaı, Qurmanbek, Qurmanáli, Qurmanǵalı, Qurmanseıit, Qurmanǵazy, Qurmantaı. Fonetıkalyq túrleri — Qurban, Qurbanáli. Qyskartyp erkelete aıtý tulǵasy — Qurmash.
QURMET - arab tilinen alynǵan hýrmat — syı, izet, qoshemet.
QURYSHJAN - arab tilinen alynǵan qurysh — kúshti, myqty, asyl + ıran tilinen alynǵan jan (djon). Myqty, kúshti adam.
QUSAIYN - arab tilinen alynǵan hýseın , hýsnı sóziniń ózgergen túri — ádemi, ásem, eń kórkem; qaıyrymdy is, jaqsylyq; Hasen, Hasan esiminiń kishireıtý formasy. Túri — Husaıyn.
QUTEL - kóne túrki tilinen qýt — baqyt + el, ıaǵnı eldiń quty, baqyty degen mándegi esim. Birikken tulǵaly esimder — Quttybaı, (qarańyz: Baıqutty).
QYDYR - arab tilinen alynǵan hızr — sýdyń kózin tabý. «Baqytty, baǵy ashylǵan». Birikken tulǵaly esimder — Qydyráli, Qydyrbaı, Qydyrbek, Qydyrǵalı.
LATIF - arab tilinen — qaıyrymdy, raqymdy, jaıdary, súıkimdi.
LAÝLA - laýlap janǵan ottaı qyzýy kúshti ótkir bol degen maǵynaly esim.
LÁSHKER - ıran tilinen — ásker, jaýynger, qol.
LÁSHKERBEK - ıran tilinen — jaýynger, ásker. Áskerbek degen maǵynany bildiredi.
LEKER - dáneker, baılanys, demeý.
LUQPAN - arab tilinen alynǵan Lýkman — danalyqtyn sımvoly. Ertedegi danyshpan, mysal jazǵan adamnyń esimi.
MAǴAZ - arab tilinen alynǵan ma’azza — mahabbat, súıispenshilik. Iaǵnı qymbatty, súıikti.
MAǴAÝIA - arab tilinen - saý-salamat; qutylǵan.
MAǴZUM – arab tilinen alynǵan ma’sým — talǵan; shaqyrylǵan; qonaq, meıman.
MAǴRÝF - arab tilinen alynǵan magrýf — jalpyǵa málim; qoldaý tapqan, jeni túzý; járdem berý, qaıyrym jasaý.
MAIDAN - arab tilinen alynǵan meıdan — ashyq alań, soǵys alańy; maıdan. Bul esim Uly Otan soǵysy kezinde týǵan balalarǵa qoıylǵan.
MAILY - kúıli, qýatty, áldi.
MAQABYL - arab tilinen — qabyldanǵan, qoldaıtyn; qoldanýǵa tolyq bolatyn.
MAQSAT - arab tilinen — arman, tilek; tilep, kútip alǵan. túrleri — Maqsut, Maqsutbaı.
MAQSUM - arab tilinen alynǵan Mahdým — myrza, qojaıyn.
MALBAI - malǵa, dúnıege baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Túrleri — Malbek, Maldybaı.
MALJAN - maldy, jalpy baılyqty jaqsy kóretin jan.
MAMAN - qolynan is keletin, ónerli, sheber; maman adam.
MAMASADYQ - arab tilinen — ádildik.
MAMAT - MAMYT - arab tilinen - maqtaýǵa, alǵysqa laıyq.
MAMYR - eskishe kóktemdegi aı aty.
MANAN - arab tilinen alynǵan mánnan — qaıyrymdy, marqabatty; jomart.
MANAP - arab tilinen — orynbasar ornyn basý; feodaldyq-rýlyq qoǵam kezindegi ataq; tóre aqsúıek.
MANAR - arab tilinen alynǵan mánar jaryq shyǵatyn jer (belgi, qaraýshy); maıak. Birikken tulǵaly esim — Manarbek. Sınonımderi — Shyraqbek, Jaryqbek.
MANASBAI - qyrǵyz tilinen manas - er- júrek + qazaq sózi baı. Bul qyrǵyzdyń epostyq batyrynyń esimi.
MANSUR – arab tilinen — jeńimpaz, jeńiske jetýshi; qudiretti.
MARABAI - ıran tilinen alynǵan mara - belgi úshin qoıylǵan kómbe, sóre + qazaqtyń sózi baı; ıaǵnı bala árkashanda óz qatarynyń aldy bol, ozyp júrsin degen tilekpen qoıylǵany baıqalady.
MARALBAI - maralǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
MARAT – fransýz halqynan kelgen esim. Fransýz býrjýazıalyq revolúsıasy qolbasshylarynyń biri Jan-Pol Marat (1747—1793) qurmetine Qazaq otbasyna 1930 jyldan beri keńinen qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esim — Maratbek.
MARDAN – tájik tilinen - mard — er, erkek, batyl, er júrek.
MARQAI - eseı, erjet, úlken bop ós.
MARLEN - jańa esim - Marks jáne Lenın famılıalarynyń birinshi býyndarynan jasalǵan birikken tulǵaly esim.
MARHABAT - arab tilinen alynǵan marqamat — jaqsylyq, qaıyrymdylyq, meıirimdilik.
MASQUT - arab tilinen alynǵan mashýd — baqytty, yrysty.
MAÝSYMBAI - arab tilinen alynǵan maýsým — ýaqyt, shaq, jıyn-terin aıy.
MAHAMBET, MÝHAMBET - Mohammed — maqtalǵan, madaqtalǵan, maqtaýǵa laıyq, súıikti. Erkelete qysqartyp aıtý tulǵalary — Maqan, Maqanjan.
MAHMET - arab tilinen alynǵan mahmede — maqtaýǵa laıyq is, maqtarlyq qasıet, qylyq.
MAHMÝT - arab tilinen alynǵan maqmod — maqtalǵan, maqtaýǵa laıyq, maqtaýly.
MAHÝ, MAHY - ıran tilinen alynǵan mah - aı, aıly, aı júzdi, aı jaryǵy.
MASHABAI - kóne túrki tilinen máshá — emen. Demek, bala ómirli, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.
MASHRAP - arab tilinen alynǵan máshrab — minez-qulyq, is-áreket.
MÁDEL – mońǵol tilinen — sana, oı, aqyl.
MÁDI - arab tilinen alynǵan maddı — zattyq, materıaldyq; materıalısik, materıalıs.
MÁDIT - arab tilinen alynǵan mádıd — uzaq, uzyn, keń.
MÁDHAN - arab tilinen alynǵan madh — madaqtaý, dáripteý + han.
MÁDHAT - arab tilinen alynǵan madhed — madaqtaýǵa, dáripteýge laıyq. Birikken tulǵaly esimder — Mátjan, Mátqasym, Máthalyq.
MÁJǴUL – tájik tilinnen alynǵan – Mávdjıgýl,Mavdjı — jaınaǵan, qulpyrǵan, jarqyraǵan gúl.
MÁJEN - arab tilinen alynǵan — madjın — uıalmaıtyn, jasqanbaıtyn.
MÁJIT - arab tilinen alynǵan majıd — ataqty; dańkty; maqtaýly.
MÁLİK - arab tilinen alynǵan malık — patsha; bıleýshi.
MÁLİKAIDAR - arab tilinen - arystaı kúshti, myqty patsha.
MÁLİM - arab tilinen - belgili, ataqty.
MÁMBET - ıran tilinen - Mommed - járdem etýshi; járdemshi, kómekshi. Túri — Mámet.
MÁSİMBAI - arab tilinen alynǵan ma’sým - saqtalǵan; shaqyrylǵan; qonak, meıman + qazaq sózi baı. Sınonımi - Qonaqbaı.
MÁTJAN - arab tilinen - maqtaý, dáripteý + ıran tilinen alynǵan jan (djon). Maqtaýly adam.
MÁTKÁRİM - arab tilinen - maqtaýǵa turatyn adam, qoly ashyq jomart.
MÁTQASYM - arab tilinen - maqtaýǵa turatyn kórkem, sulý.
MÁTHALYQ - arab tilinen - halyq maqtaǵan, halyq koldaǵan.
MÁTİBÁLİ - arab tilinen alynǵan madh — ýálı. Maqtaýǵa laıyq Ýálı.
MÁTİBI - arab tilinen - bı, qoja; bedeldi, kúshti, ústem.
MÁÝLEN - arab tilinen alynǵan mevlan - myrza, ákim; jarylqaǵysh, esirkegish.
MÁSHHÚR - arab tilinen — kópke belgili, ataqty, dańqy shyqqan.
MEDET - arab tilinen alynǵan medád - járdem, kómek. Birikken tulǵaly esimder - Medetbaı, Medetbek.
MEDETNAR - arab tilinen alynǵan meded + qazaq sózi nar — bir órkeshti úlek túıe, ıaǵnı nar tárizdi demeýshi, kúshti, senimdi.
MEDETHAN - medet + qazaq sózi han, ıaǵnı hannyń járdemshisi, demeýshisi.
MEDEÝ - arab tilinen alynǵan mádád — úmit, tirek.
MEDHAT - arab tilinen alynǵan — medhad — maqtaý, madaqtaý.
MEIMAN - arab tilinen alynǵan máhman — qonaq.
MEIRAM - mereke. Bala ómiri shat-shadyman, merekege toly bolsyn degen tilekpen qoıylǵany baıqalady.
MEIİR - ıran tilinen alynǵan mehr — meıirim, ynta, yqylas, qaıyrym.
MEIİRBEK - asa meıirli, meıirbandy.
MEIİRMAN - meıirimdi, shafaǵatty, qaıyrymdy adam.
MEKEMTAS - arab tilinen alynǵan mehkám — berik, myqty, nyq + qazaq sózi tas. Bala ómiri tastaı qatty, myqty, ómiri uzaq bolsyn dep qoıylǵan esim.
MEŃ - adam denesindegi qal. Birikken tulǵaly er (áıel) esimderi quramynda jıi qoldanylatyn sóz. Burynǵy kezde bala baqytty bolady degen senimmen meń sózin bala esimine qosyp otyrǵan. Negizinde Meń, Meńli sózderi sulý, ádemi, kórkem degen maǵynalarda jumsalǵan. Birikken tulǵaly esimder — Meńlibaı, Meńgereı, Meńsuıaý.
MEŃDİBAI - denesinde meńi kóp, ıaǵnı baqytty adam. Erkelete qysqartyp aıtý tulǵasy — Meńdesh.
MEŃDAHMET, MEŃLİAHMET - baqytty Ahmet.
MERGEN – qazaqtyń sózinen nysanaǵa dál tıgizetin atqysh. Birikken tulǵaly esim — Mergenbaı.
MEREI - baqyt, qýanysh. Birikken tulǵaly esim — Mereıbek.
MEREKE - meıram, saltanat.
MIZAM - arab tilinen alynǵan - qyrkúıek aıyna sáıkes keletin aı aty. Osy aıda týǵan balaǵa qoıylǵan esim.
MIRAS - arab tilinen alynǵan - mura, artta qalatyn kez, tuıaq.
MIRǴALI - ıran tilinen alynǵan mır - arab tilindegi ámir sóziniń ózgergen turi. Bul sóz «ákim, bıleýshi, bastyq» degen maǵynany bildiredi.
MIRON - grek tilinen - beıbitshilik, tynyshtyq súıgish.
MYRHAIDAR - arystandaı aıbatty ámir, ákim, bastyq.
MIAT - korǵanysh, tirek, qýat. Birikken tulǵaly esim — Mıatjan.
MOLBAI - arab tilinen alynǵan - óte baı. Sınonımi — Kópbaı.
MOLDABAI - arab tilindegi mavlo - myrza, hoja, sóziniń ózgergen túri. Tájik tilinde bilimdi, saýatty degen maǵynaǵada ıe. Saýatty, bilimdi bolsyn degen maqsatta qoıylady. Birikken tulǵaly esimder — Moldajan, Moldahan, Moldabek.
MOLDAN – qazaqtyń sózi mol — kóp + dan qosymsha. Iaǵnı bala kópshil, qaýymshyl, ómiri uzaq bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Moldabaı, Moldahmet sıaqty birikken esimderdiń erkelete aıtý túri.
MOMBEK – ıran tilinen alynǵan mom — balaýyz + qazaq sózi bek. Sınonımderi — Jaryq, Jaryqbek.
MOMYNÁLİ - qazaq tilinen alynǵan jýas + arab tilinen alynǵan álı. Óte jýas, jumsaq, bıazy adam. Erkelete aıtý túri — Momysh.
MOIaZ - arab tilinen alynǵan mýıassar — óte baı, áldi.
MÓŃKE - altaı tilinen alynǵan monký — máńgi, mońǵol tilinen alynǵan móńgó — kúmis, aqsha. Aqshaly bolsyn degen maǵynada.
MUZAFAR - arab tilinen alynǵan mýzaffar — jeńimpaz. Túri — Muzapar.
MUQA - kóne túrki tilinen kelgen zor, kúshti, úlken, batyr.
MUQAǴALI - kóne túrki tilinen mýqa + arab tilinen alynǵan ǵalı ; asa kúshti, zor batyr.
MUQADİL - arab tilinen — teń, birdeı; teń baǵaly.
MUQALI – arab tilinen alynǵan mohalı — joǵary, kóterińki.
MUQAMÁDI, MUHAMÁDI - arab tilinen alynǵan — Muhambettiń jolyn qýýshy; maqtaýǵa laıyq.
MUQAMBET, MUQAMET - arab tilinen alynǵan Mohammad — dańqy shykqan, ataqty, maqtalǵan. Birikken tulǵaly esimder — Muqambetbaı, Muqambetbek, Muqambetǵalı, Muqambetkárim, Muqambetnazar, Muqambetqoja, qysqarta erkeletip aıtý túrleri — Muqataı, Muqan, Muqaı, Muqash, Muqysh, Mámet, Mamaı jáne t. b.
MUHAMBETÁZİZ - arab tilinen alynǵan - qurmetti, qudiretti.
MUHAMEDIAR - arab tilinen - Muqambettiń dosy. Qysqartylǵan túri - Madıar.
MUHAMBETJAN - arab tilinen - Muqambettiń jany.
MUQYM - arab tilinen alynǵan - mýkım - turaqty, tabandy, tıanaqty, berik, uzaq jasaıtyn.
MURABAI - muraǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
MURAT - arab tilinen alynǵan — mýrad - maqsat, tilek, yqylas. Birikken tulǵaly esimder — Muratbaı, Muratbek, Muratáli, Muratberdi, Muratǵalı, Muratqoja, Muratqan, Muratjan jáne t. b.
MURATBAI - (qarańyz: Baımurat).
MUSA - arab tilinen alynǵan Mýsa — kóne evreı tilinen — Moıseı — sýdan shyǵaryp alynǵan. Birikken tulǵaly esimder — Musabaı, Musabek, Musaǵalı, Musajan, Musahan, Musataı.
MUSTAFA - arab tilinen alynǵan Mýstafa — tańdalǵaı, saılap alynǵan.
MUSTAHIB - arab tilinen alynǵan mústahıf — súıikti; qalaýly; maqtaýly; qymbatty.
MUHIT - arab tilinen alynǵan mohıt — qorshaǵan; tóńirek, aınala; Muhıt.
MUHITAN – tájik tilinen alynǵan mohıtobon — jaryq aı.
MUHTAR - arab tilinen alynǵan mýhtar — tandaýly, irikteýli.
MÚBÁRAK - arab tilinen alynǵan — mýbarak — gúldengen, baqytty; qasıetti.
MÚRSEIİT - arab tilinen alynǵan múr, ıran tilinen alynǵan mır, amır + arab tilinen alynǵan seııd — myrza, ákim, qurmetti, ıaǵnı qurmetti myrza, ákim.
MÚSİRÁLİ - arab tilinen alynǵan - dáýletti, baı.
MÚSİREP - arab tilinen alynǵan mýsrıf - ysyrapqor, jomart.
MÚTÁLİP - arab tilinen - talap etý, suraý.
MYǴYM - myqty, berik. Birikken tulǵaly esim — Myǵymbaı. Sınonımi — Berikbaı.
MYŃBAI - balanyń ómir jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
MYRZAHMET - ıran tilinen alynǵan myrza + arab tilinen alynǵan Ahmed. Qoly ashyq jomart, ıaǵnı Myrzahmet — jomart Ahmet. Birikken tulǵaly esimder — Myrzabaı, Myrzahan, Myrzamurat, Myrzabolat, Myrzageldi, Myrzabergen, Myrzaǵul, Myrzakárim. Qyskarta erkelete aıtý túrleri — Myrzataı, Myrzash.
MYRZABAI - (qarańyz: Baıyzbaı).
MYRQASYM - ıran tilinen alynǵan myr + arab tilinen alynǵan hasym — sulý, ádemi; ıaǵnı óte sulý, ádemi, kórkem myrza, ámir, ákim.
MYSHBAI - kóne túrki tilinen mıshı — buǵy + baı. Iaǵnı bala buǵyǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
MYSHYRBAI - arab tilinen alynǵan mýshır — aqylshy, keńesshi (ertede Ottoman ımperıasynda mýshır — generaldyq ataq bolǵan. Ol kezde bul ataq armıa qolbasshylaryna jáne general-gýbernatorlarǵa da berilgen). Túri – Mysyr.
NAǴI - arab tilinen alynǵan nákı — taza, qospasyz.
NAǴYM - arab tilinen alynǵan nágım — amansaýlyq, esendik, baqytty ómir, raqat, lázzat.
NAǴYMBEK - arab tilinen alynǵan nagym + qazaq sózi bek. Myqty saýlyq, baqytty ómir.
NAZAR - arab tilinen alynǵan názár - qaraý, kózqaras, kóz salý; yqylas, iltıpat. Metaforalyq maǵynasy — járdem, kómek, ıgi nıet, súıeýshilik, jaqtaýshylyq.
NAZARBAI - jurttyn yqylasyna, iltıpatyna baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Fonetıkalyq túri — Nazarbek.
NAQYP - arab tilinen alynǵan nákıb — bastyk, basshy.
NAQYSBEK - arab tilinen alynǵan náksh - sýret, áshekeı, órnek; túrli jazba, ıaǵnı kórikti, árli adam.
NARBAI - nar - jalǵyz órkeshti iri túıe; aýyspaly maǵynasy — úlken, myqty, erekshe, zor + baı. Bala úlken, zor, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Narbek, Narbol.
NARIMAN - ıran tilinen alynǵan narı - batyl, erjúrek + man, ıaǵnı batyl, er adam.
NARKES - ótkir, batyl.
NARMAǴAMBET, NARMUQAMBET – qazaqtyń sózi nar + arab tilinen alynǵan Maǵambet — zor, myqty Muqambet. Qysqartyp erkeletý túlǵalary - Narymbet, Narmat, Narysh, Narken, Narjan, Nartaı.
NARTAÝ - bala taý sıaqty zor, úlken bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
NARTÝ - dúnıege iri, zor bop kel degen mándegi esim.
NARYMJAN - narym — meniń narym, meniń súıiktim, meniń janym.
NASYR - arab tilinen alynǵan nasr — járdem berýshi, kómek etýshi; jeńimpaz. Birikken tulǵaly esimder Nasyrolla, Nasyrbaı.
NAÝRYZ - ıran tilinen alynǵan nov — jańa + rýz - kún. Novrýz ırandyqtardyń kalendary boıynsha jańa jyldyń basy — 21 mart. Bul meıram kúni týǵan balalarǵa Naýryz, Naýryzbaı, Naýryzǵalı, Naýryzbek degen esimder berilgen. Qysqasha aıtylý túri — Naýan.
NÁBI - arab tilinen alynǵan naabı — áýlıe, qudiret, jaratýshy, elshi; ıaǵnı jaratýshynyń elshisi.
NÁBIBOLLA - arab tilinen — jaratýshynyń, qudirettiń, áýlıeniń elshisi.
NÁDİR - arab tilinen alynǵan nadyr — sırek, tańdaýly.
NÁDİRBAI – arab tilinen alynǵan - qazaq sózi baı— sırek, tandaýly baı.
NÁDİRBEK - sırek, tańdaýly bek, ákim.
NÁJİP - arab tilinen alynǵan nádjıb — meıirban, qaıyrymdy, aq kóńil, keń peıildi, qudiretti.
NÁZİR - arab tilinen — saltanatty ýáde, sert; ant.
NÁZİRBEK - ýádede, sertte turatyn, berik adam.
NÁRİK - arab tilinen alynǵan narı — otty, jalyndy.
NESİP - arab tilinen — úles, sybaǵa; baqyt, taǵdyr.
NESİPBAI - óz baqyty, óz taǵdyry bar, baılykqa kenelgen.
NETÁLİ - (qarańyz: Nıetqalı).
NIETQALI - arab tilinen alynǵan nııat — pıǵyl, oı, talap. Iaǵnı joǵary pikirli, aqyldy, parasatty adam. Fonetıkalyq túri — Netáli.
NIZAM - arab tilinen alynǵan tártip, ornyǵýshy.
NIAZ – tájik tilinen alynǵan nıaz — ótinish, tilek, jalbaryný; úmit; syı, tartý. Birikken tulǵaly esimder — Nıazbaı, Nıazǵalı.
NIAZMUHAMBET – tájik tilinen alynǵan - Muhambet paıǵambar syıǵa tartqan.
NOǴAIBAI - noǵaı — halyq aty + baı.
NOIL, NOEL - arab tilinen - maqsatqa jetýshi, jetistik.
NOIAN - mońǵol tilinen alynǵan noen 1/10000 adamnyń ıaǵnı túmenniń bastyǵy, ákimi; hanzada, patsha balasy; myrza, tóre, ámir, ústemdik etýshi. Birikken tulǵaly esimder — Noıanbaı, Noıanbek. Fonetıkalyq túri — Doıan.
NÓKERBEK – mońǵol tilinen alynǵan noher — joldas, dos.
NUǴMAN - kóne evreı tilinen kelgen - amandyq, esendik, jaqsylyq.
NUR - arab tilinen - jaryq, sáýle.
NURABAI - Nura ózeniniń boıynda týǵan balaǵa qoıylǵan esim.
NURAIDAR - arab tilinen alynǵan nur + aıdar. Aıdary jarqyraǵan baqytty bala. Qysqarǵan túri — Nuraq.
NURAQYN - nurly, sáýletti aqyn.
NURALY - arab tilinen alynǵan nur - jaryk, sáýle. Álıdiń nury ıakı Álıdiń jaryǵy. Fonetıkalyq túrleri — Nurálı, Nurǵalı. Qysqarǵan túri — Nuran. Erkelete aıtylatyn túri — Nurash.
NURBAI - arab tilinen — nurly, kórikti er bala.
NURBAQ - arab tilinen alynǵan baǵy janǵan, baqytty, nurly.
NURBAPA - arab tilinen alynǵan nýr + qazaq sózi bapa — baba — úlken ata, arǵy ata.
NURBEK - arab tilinen alynǵan nur + qazaq sózi bek — berik, myqty; óte nurly, ádemi, kórkem.
NURBOL - nurly, kórkem, kórikti bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Fonetıkalyq túrleri — Nurbolat, Nurbolsyn.
NURGEDİ - arab tilinen alynǵan nur + qazaq sózi keldi, ıaǵnı ómirge ádemi, kórkem, baqytty bala keldi degen mándi esim.
NURǴAZY - arab tilinen alynǵan nur + ǵazy — ásker, qosyn; ıaǵnı nury tasyǵan, keremet áskerı adam.
NÚRǴALYM - arab tilinen alynǵan nur + ǵalym - tamasha, nury tasyǵan, baqytty ǵalym.
NURǴISA - arab tilinen alynǵan nur + ǵısa - Isa, ıaǵnı kelbetti, sulý, kórkem tulǵaly Isa, Ǵaısa.
NURDAN - nurdan týǵan, jaratylǵan degen maǵynany bildiredi.
NURDÁÝLET - arab tilinen alynǵan nur + dáýlet; ıaǵnı baılyǵy, dáýleti, sáýleti jarasqan.
NURJAQAN - arab tilinen alynǵan nur + ıran tilinen alynǵan jıhan — dúnıe, álem, shartarap; ıaǵnı dúnıedegi, álemdegi adamzattyń nurlysy, sulýy.
NURJAN - arab tilinen alynǵan nur + ıran tilinen alynǵan jan; ıaǵnı jan bitkenniń nurlysy, ádemisi, kóriktisi.
NURJAÝ – arab jáne qazaq tilderinen - nur jaýsyn, baqytty bolsyn degen maǵynaly esim.
NURZADA - arab tilinen alynǵan nur + ıran tilinen alynǵan zada — perzent, bala; ádemi, ajarly, sulý bala.
NURZEREK - arab jáne qazaq tilderinen - kórikti, nurly, zerek bala.
NURJİGİT - arab jáne qazaq tilderinen - nurly, ádemi, kórikti jigit.
NURI - arab tilinen alynǵan — nurly, kórikti.
NURQASYM - arab tilinen alynǵan nur + qasym; asa ádemi, sulý, shyraıly.
NURLAI - nurly jáne aı sózderinen jasalǵan esim, ıaǵnı jaryq aı.
NURLAN - arab tilinen - ajarlaný, órlený, nurly, baqytty bolý.
NURLAT - arab tilinen - nurlandyrý, kóriktendirý; baqytty etý.
NURLY - arab tilinen alynǵan — óte ádemi, kórkem, sulý. Birikken tulǵaly esimder — Nurlybaı, Nurlybek.
NURMUQAMBET - arab tilinen alynǵan nur + mohammed — Muhambettiń nury, sáýlesi. Qysqarta, erkeletip aıtý tulǵalary — Nurmat, Nurym, Nurtaı, Nurqan, Nurken, Nurysh, Nurjan.
NURNIAZ - arab tilinen alynǵan nur + tájik tilinen alynǵan nıaz - ótinish, syı. Tilep alǵan kórkem, sulý bala.
NURPEIİS - arab tilinen alynǵan nur + ıran tilinen alynǵan peıısh - ujmaq; ujmaqtyń, peıishtiń sáýlesi, nury.
NURSAPA - arab tilinen alynǵan nur + safa. Eń kórkem, óte sulý degen maǵynany bildiredi.
NURSEIİT - arab tilinen — ajarly, nurly myrza.
NURSÚLTAN - arab tilinen — árli, nurly sultan.
NURTALAP - talabyna nur jaýsyn, talaby zor, talantty bolǵaı degen tilekpen qoıylǵan esim. Qysqartylǵan turi — Nurtaı.
NURTAS - arab tilinen alynǵan nur + qazaq sózi tas. Bul esim, negizinde, balanyn nury tasysyn, sáýlesi, shapaǵaty basqalardy da sharpysyn degen tilekpen qoıylǵan.
NURHAN - arab tilinen - nurly, kórikti han.
NURYM - arab tilinen alynǵan — meniń sáýlem, jaryǵym, nurlym.
NUSQABAI - arab tilinen alynǵan noshe — kóshirme, beıne; tulǵa, kelbet, syrt kórinis. Mundaı esimder bala kelbetti, tulǵaly bolsyn degen tilekpen qoıylsa kerek.
NUSQAR - aqyl-kenes berer aqyldy bala bolsyn dep qoıylǵan esim.
NÚSİP, NÚSÚP - (qarańyz: Júsip).
NYǴMET - arab tilinen alynǵan nıgmát — bereke, dáýlet, baılyq; baqytty, baqytty ómir.
NYǴMETJAN - arab tilinen - dáýletti, baı adam.
NYǴMETQALI - arab tilinen alynǵan nıgmát + qalı - ǵalı; asa dáýletti, baılyǵy artyq.
NYǴMETOLLA - arab tilinen alynǵan — berekeli.
NYSANBAI - (qarańyz: Belgibaı).
OBAI - mońǵol tilinen alynǵan ovoo — kórim, táýir, jaqsy.
OJARBAI – qazaqtyń esimi ojar — qaısar, birbet, ójet + baı.
OZARBEK – ozar, ozý — alǵa týsý, ozyp ketý + bek.
OZAT - ol qatarynan ozyp ketedi, alǵa jetedi, aldyńǵy qatarly degen mánde qoıylǵan esim.
OILY - aqyldy, parasatty, dana.
OIRAT – mońǵol tilinen alynǵan oı - orman, toǵaı + rat — orat — halyq; ıaǵnı orman halqy.
OLJABAI - oljadan túsken, bere salǵan bala.
OLJAS - ol jas qaırat, jas jiger degen mándegi esim.
OMAR - arab tilinen alynǵan gýmár — ómirli, ǵumyrly. Birikken tulǵaly esimder — Omarbaı, Omarbek, Omarǵalı. Fonetıkalyq túrleri - Ǵumar, Qumar.
OMARBAI - ómirli, ǵumyrly adam.
OMARBEK - ómir-jasy, ǵumyry uzaq, myqty, berik.
OMARǴALI - uzak ómir súrýshi, kóp jasaýshy.
OMARHAN - ómiri uzaq, ǵumyrly han.
ONBAI - bala óz teńinen on ese artyq baı bolsyn degen tilekpen ertede qoıylǵan esim.
OŃALBAI, OŃALBEK - sharýasy, haljaıy jaqsy, ońdy baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
OŃǴAR - ońda, túze.
OŃǴARBAI - isi alǵa basqan, isi ońǵan baı bolsyn degen mándi esim.
OŃDASYN - qudaı ońdasyn, táńir jarylqasyn. Sınonımi — Ońlasyn.
OPABEK - arab tilinen alynǵan vafa — oryndaý, aıqan sózde turý, adaldyk, tazalyk + bek. Sózinde turatyn adam degen maǵyna beredi.
ORAZ - kóne túrki tilinen kelgen - yrys, qut, baqyt.
ORAZAQ - arab tilinen alynǵan razaq — ómirge, tirshilikke alǵys sezimin bildirý.
ORAZAQYN - arab tilinen - baqytty, yrysty aqyn.
ORAZALY, ORAZǴALI - kóne túrki tilinen kelgen oraz + arab tilinen alynǵan aly - ǵalı; ıaǵnı óte baqytty. Sınonımderi — Qutqalı, Baqytqalı.
ORAZBAI - arab tilinen alynǵan oraz + qazaq sózi baı, Baqytty, yrysty baı. Sınonımderi — Orazbek, Baqtybaı, Quttybaı.
ORAZBEK - arab tilinen alynǵan oraz + qazaq sózi bek. Óte baqytty, yrysty. Sınonımderi — Baqytbek, Rysbek, Quttybek.
ORAZGELDİ - arab tilinen alynǵan oraz + qazaq sózi keldi, baqytty, yrysty bop keldi degen maǵynada. Sınonımderi — Baqytkeldi, Ryskeldi.
ORAZǴUL - baqytty qyzmetshi.
ORAZMUHAMBET - baqytty Mýhambet.
ORAQ - kóne túrki tilinen egin oratyn oraq, qolshalǵy. Aýyspaly maǵynada oryp túsetin, ótkir. Epostaǵy batyrdyń esimi.
ORAQBAI - astyqqa, eginge baı bolsyn dep qoıylǵan esim.
ORAL - ózen atynan qoıylǵan kisi aty. Birikken tulǵaly esimderi — Oralbaı, Oralbek, Oralhan, Oraltaı, t. b.
ORASAN - erekshe, eren.
ORDABAI - kóne túrki tilinen orda - erte kezde úlken másele shesherde nemese jaýǵa attanarda bas qosatyn jıyndy ataǵan; keıin ol «han turaǵy, mekeni, han saraıy» degendi bildiretin bolǵan. Al budan da keıinirek jańa maǵynaǵa ıe bolyp, «ortalyq», «astana» degen uǵymdy da tanytqan. Bul sóz arqyly jasalǵan kisi esimderi — Ordáli, Ordabek, Ordaǵalı, t. b.
ORMANBAI, ORMANBEK - orman-toǵaı, balany ormanǵa ıe bolsyn, sonyń baılyǵyna bas bolsyn degen tilekpen osyndaı esim bergen.
ORMANSHY - bala orman baılyǵyn qorǵaıtyn adam bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
ORYNBAI - ómirde óz ornyn taba alatyn adam bolsyn dep qoıylǵan esim.
ORYNBEK - ómirde orny berik, myqty.
ORYNǴALI - ómirde alatyn orny joǵary, bıik.
OSPAN - arab tilinen alynǵan — keńinen taraǵan esim. Maǵynasy - erlik, batyrlyq, batyldyq. Fonetıkalyq túrleri — Ǵusman, Quspan, Osman. Birikken tulǵaly esimder — Ospanáli, Ospanǵalı (asa joǵary, asa úlken batyrlyq), Ospanbaı, Ospanbek, Ospanbet, Ospanhan.
OTAN – jańa esim, týǵan el, ósken jer, súıikti memleket.
OTAR - otarda týǵan balaǵa berilgen esim.
OTARBAI - otarǵa, otarly qoıǵa baı bolsyn degen nıetpen qoıylǵan esim.
OSHAQBAI - janǵa, balaǵa baı bolsyn degen tilekpen de baılanysty.
ÓJET - -tkir, batyl, tabandy.
ÓZBEK - ózbek halqy atynan qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Ózbekbaı, Ózbekáli.
ÓZENBAI - ózenge, sýǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
ÓKTEM - óktem, ústem, basym, ómirli.
ÓKİM - arab tilinen alynǵan okm — ústemdik; ókimet, bılik; sheshim, úkim; pikir, túsinik.
ÓLKEBAI - qaraýynda kóp ólke, aımaq, alqap, turak, meken bolsyn, solarǵa ústem bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
ÓMİR - arab tilinen alynǵan ǵomr - ǵumyr; tirshilik.
ÓMİRBAI - bala ómirli bolsyn, ómir-jasy uzaq bolsyn dep qoıǵan esim. Fonetıkalyq túri - Ómirbek.
ÓMİRǴAZY - arab tilinen alynǵan - ómir + ǵazy — jaýynger.
ÓMİRǴALI - ómiri Ǵalıdyn ómirindeı bolsyn dep qoıylǵan.
ÓMİRZAQ - arab tilinen alynǵan ómir + qazaq sózi zaq - uzaq, kóp jasaıtyn, ǵumyry uzaq, ólmeıtin. Sınonımderi — Ómirbaı, Ómirbek, Ómirjan, Ómirtaı jáne t. b. Erkelete- qysqartyp aıtý túri — Ómeken, Ómish, Ómen.
ÓNDİRİS –jańa esim, óndiris orny, kásiporyn.
ÓNERBEK - óneri myqty, ónerli adam.
ÓREKEN - kóne túrki shor, haqas tilinde qart, qarıa.
ÓREN — jurttan asqan erekshe, eren; jasóspirim urpaq.
ÓRİM - jas óspirim, óndirdeı jas jetkinshek.
ÓSER - er jetip azamat bolar degen mánde. Birikken tulǵaly esim - Óserbaı.
ÓSKENBAI - baılyǵy ósip, kóbeısin degen maǵynaly esim.
ÓTEBAI - baılyǵy asqan, tasyǵan baı.
ÓTEGEN - ornyn toltyrý, tóleý.
ÓTEGALI – qazaq tilinen óte + arab tilinen alynǵan ǵalı - joǵary, bıik. Asa bıik, óte joǵary, asa batyr.
ÓTEMAǴAMBET, ÓTEMUHAMBET – qazaq sózi óte + arab tilinen alynǵan Mohammed. Muhambetteı ataǵy asqan, dańqty degen maǵynada qoıylǵan esim. Qysqasha tulǵasy — Ótembaı. Erkeletý túri — Ótesh.
ÓTETİLEÝ - ul balaǵa zar bolyp, kóp suranyp, tilenip júrgen kezde týǵan sábıge qoıylǵan esim.
PAZYL - (qarańyz: Fazyl).
PALÝAN - arab tilinen alynǵan pahlavan — kúshti kúresker.
PALÝANǴALI - asa kúshti palýan.
PANABEK - ıran tilinen alynǵan panah — qorǵanysh, tirek + bek. Myqty qorǵanysh, tirek.
PARASAT - arab tilinen alynǵan aqyl-oı.
PERDEBEK - arab tilinen alynǵan parda — kúsh; ıaǵnı kúshti, myqty.
PİRÁLİ - arab tilinen alynǵan pır — aýyspaly maǵynasy myqty, kúshti. Birikken tulǵaly esim – Pirimǵul.
RABAT - arab tilinen alynǵan rafoat — ulylyq, bıiktik, joǵary dáreje.
RAZAQ - arab tilinen alynǵan razzaq — ómir súrýge, tirshilik etýge rızyq berýshi.
RAI – arab tilinen - jaǵdaı, kózqaras, pikir; adamnyń kóńil-kúıi, sezimi.
RAIBAI - dúnıege óz kózqarasy, pikiri bar, sanaly adam.
RAIBEK - arab tilinen - raıy qatty, bir bet bala.
RAINUR - arab tilinen - jaryq ómir.
RAIYMBEK - arab tilinen alynǵan raım - raqymdy, meıirimdi + bek — myqty, myǵym; berik, ıaǵnı meıirimdi, qaıyrymdy; bet alysynan qaıtpaıtyn qaısar batyl, berik adam.
RAIYS - arab tilinen alynǵan reısa — bastyq, basshy, ákim.
RAIL - arab tilinen — negizin salýshy.
RAQAP - arab tilinen - keń, ulan-ǵaıyr; myrza, jomart, jarqyn júzdi.
RAQAT - arab tilinen - tynyshtyq, tynym, tynys.
RAQYM - arab tilinen alynǵan ráhım — qaıyrymdy, meıirimdi, izgi nıetti. Basqa sózderdiń qósylýy arqyly da kúrdeli esimder jasalady. Máselen, Raqymbaı, Raqymberdi, Raqymbek, Raqymjan. Qysqartylyp-erkelete aıtylatyn túri — Raqysh.
RAMAZAN - arab tilinen alynǵan — ramadan — kúıdirýshi, jandyrýshy. Arab jerinde bul óte ystyq aı. Musylman jyl sanaýynyń toǵyzynshy aıy, osy aıda týǵan balaǵa osyndaı esimder koıylǵan.
RAMIZ - arab tilinen - belgi, tańba.
RASÝL - arab tilinen - habarshy; elshi, ýákil. Birikken tulǵaly esim — Rasýlbek.
RAÝAN - ıran tilinen alynǵan revan — jan ómir.
RAFIK, RAFIH - arab tilinen -qaıyrymdy, jomart, márt; aıqyn, taza, móldir, kórikti.
RAHMAN - arab tilinen — raqymdy, meıirimdi, kishipeıil. Qysqasha aıtylý túri — Raman.
RAHMET - arab tilinen — alǵys.
RAHMETOLLA - arab tilinen — meıirimdilik, raqymshylyq.
RASHIT - arab tilinen — sanaly, aqyldy, parasatty; batyl, er.
RENAT - jańa esim - orys tilindegi revolúsıa, naýka, trýd sózderinen qysqartylyp jazylǵan esim.
RISHAT - arab tilinen — aqyldy; sanaly, ádildik.
RYSBEK - (qarańyz: Orazbek).
RYSKELDİ - (qarańyz: Orazgeldi).
RÝSLAN - kóne túrki tilindegi Aryslan esiminiń orys tilinde ózgergen túri.
RÚSTEM - ıran tilinen alynǵan raoda — júz, kelbetý beıne; tama — kúshti. Sonda bul esimniń jalpy maǵynasy — batyl, kúshti, myqty, zor deneli. Birikken tulǵaly esimder - Rústembek, Rústembaı, Rústemǵalı.
SABAZ - ıran tilinen alynǵan shahbaz — er, azamat, batyl; suńqar. Birikken tulǵaly esim — Sabazbek.
SABANSHY - kóne túrki soqashy, eginshi, dıhan, kóktemde egin aıdaý kezinde týǵan balaǵa qoıylǵan esim.
SABATAI – qazaq sózi saba — qymyz ashytý, saqtaý úshin jylqy terisinen istelgen ken ydys; aýyspaly maǵynasy bir nárseniń mólsheri, shegi ıaǵnı balanyń oı-órisi, bilim dárejesi keń, bolsyn dep qoıylǵan esim.
SABIǴAT - arab tilinen — jańa, jas; sulýlyq, ádemilik. Fonetıkalyq túri. — Sábıǵat.
SABYR - arab tilinen — shydamdy, tózimdi.
SABYRJAN - sabyrly, shydamdy, tózimdi kisi. Sınonımi — Sabyrqan.
SAǴADAT - arab tilinen - baqyt, qut.
SAǴAT - arab tilinen alynǵan saad - baqytty sát, ýaqyt.
SAǴI - arab tilinen — baqytty, yrysty, qutty; myrza.
SAǴIT - arab tilinen — baqytty; yrysty; aman-esendik, saýlyq.
SAǴYM - kóne túrki tilinen sag — aqyl + táýeldik jalǵaýy ym, ıaǵnı meniń aqyldym, oıshylym degen mánde qoıylǵan eski esim. Birikken tulǵaly esim — Saǵymbaı.
SAǴYN - qatty ańsaý, qumartý, kórýge yntyq bolý, ıaǵnı ata-ana ulǵa zar bolyp júrgende kórgen balaǵa qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Saǵynbaı, Saǵynǵalı, Saǵyntaı.
SAǴYNDYQ - uzaq ýaqyt saǵynyp, sarǵaıyp júrip kórgen er bala.
SAǴYR - arab tilinen — kishkene, kenje bala.
SADAN - mońǵol tilinen— týys, týǵan-týysqan.
SADYBAI - (qarańyz: Jaqsybaı).
SADYQ, SYDYQ - arab tilinen - shyn, adal, taza, ashyq; senimdi adal dos.
SADYR - arab tilinen alynǵan — keýde, kókirek; basshy, birinshi; uly mártebeli. Birikken tulǵaly esimder — Sadyrbaı, Sadyrbek, Sadyrqan, Sadyraly.
SAIBAQ - arab, mońǵol tilindegi jaqsy, ońdy degen maǵynany bildiretin saıyn sózine arab tilindegi baq - baqyt sózin qosý arqyly jasalǵan esim. Iaǵnı, asa baqytty, jaqsy ǵumyr degen maǵynany bildiredi.
SAIDAR - mońǵol tilinde - saı (saıyn), ıran tilinde ıe bolýdy bildiretin + dar qosymshasy qosylý arqyly jasalǵan esim. Maǵynasy «jaksylyq, qaırymdylyq ıesi» degendi bildiredi.
SAILAÝ - jańa esim, halyq depýtattaryn saılaý kezinde dúnıege kelgen balaǵa qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esim — Saılaýbaı.
SAIMASAI - bala ákesinen ne anasynan aýmaıdy, qatty uksaıdy, dál ózi sıaqty degen mándi esim.
SAIRAN - bala ómirde baqytty ómir súrsin, saırandap júrsin degen tilekpen qoıylǵan esim.
SAIRAMBAI - Saıram qalasynda týylǵan adam.
SAIYN - mońǵol tilinen— jaqsy, ondy. Birikken tulǵaly esim — Saıynbek.
SAQTAR - bale-jaladan saqtasyn degen mándi esim.
SADYBAI - (qarańyz Jaqsybaı).
SAQYP - arab tilinen alynǵan — sahıb — serik, joldas, dos, tanys.
SALAMAT - arab tilinen - beıbitshilik, tynyshtyq, saýlyq; sálem.
SALAÝAT - arab tilinen - qattylyq, beriktik, tabandylyq, turaqtylyq; qajyrlylyq, jigerlilik.
SALYQ – arab tilinen salıg — jaqsy, izgilikti, raqymdy, taýfıkty; adal.
SAMAT, SÁMET - arab tilinen - máńgi, turaqty. Qysqarǵan túri — Samataı.
SAMǴA - aspanǵa ushý, sharyqtaý.
SAMURAT - ıran tilinen alynǵan shah + arab tilinen alynǵan mýrad, Maqsatyna jetken shah. Sınonımderi — Shahmurat, Shaımurat, Shamurat.
SANA - bala yntaly, aqyldy, parasatty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
SANAT - arab tilinen alynǵan - óner, sáýlet, jarasym; ulylyq, dáreje.
SANDYBAI - qazaq tilinen alynǵan sandy — ádetten tys, sırek kezdesetin + baı.
SANJAR - arab tilinen - patsha, ımperator. Túrki tilderinde — tesip, túırep ótýshi degen maǵynany bildiredi.
SANSYZBAI - (qarańyz: Baısan).
SAPA, SAFA - arab tilinen - tazalyq, ashyqtyq; adaldyq; tynyshtyq.
SAPABEK - adal.
SAPAR - arab tilinen alynǵan safar - saıahat, alys jol.
SAPARBAI - arab tilinen alynǵan safar + qazaq sózi baı. Ómir joly uzaq, mol bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
SAPARBEK - arab tilinen alynǵan safar + qazaq sózi bek. Ómir joly berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.
SAPARǴALI - arab tilinen — sapary, alǵan beti árkashan bıik, joǵary bolsyn dep qoıylǵan esim.
SAPI , SAFI - arab tilinen safa — tańdaýly, adal dos.
SARDAR - ıran tilinen alynǵan sar — sardar, general, bastyq, qolbasshy; týrki tilinde — batyr. Birikken tulǵaly esim — Sardarbek.
SARI - arab tilinen — ataqty, meırimdi, asyl.
SARMAN - mońǵol tilinen sar — aı + man - kisi attaryndaǵy qosymsha, ıaǵnı «aı týdy» degen maǵynany bildiredi. Sınonımderi – Aıtýdy, Aıtýǵan.
SARY - aýyspaly maǵynasy — keń-baıtaq; kóp nárseni biletin, qoǵam ómirinen habardar, bilgir.
SARYBAI - balany altynǵa balap nemese ómirde keń peıildi bolsyn dep qoıǵan esim.
SARYBAS - bala óńi sary nemese shashy sary bolǵandyqtan qoıylǵan; bala alǵyr, bilimdi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
SARYN - qatty dybys, ún; qatty aǵyn úni, ekpin.
SASAN - ıran tilinen — músápir, tilekshi. Irandaǵy sasanıdter dınastıasy basshysynyń esimi.
SATAI - mońǵol tilinen sadan — týys, týǵan, týysqan, jaqyn.
SATTAR - arab tilinen alynǵan — keshirim etýshi, jasyrýshy; qorǵaýshy.
SAÝRAN - syı, tartý; eskishe ekinshi aı aty, sol aıda týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Saýranbaı, Saýranbek.
SAÝRYQ - úıirge túspegen jas aıǵyr. Jas, jetkinshek degen maǵynada.
SAÝYQ - arab tilinen — tamasha, oıyn-kúlki, saýyq-saıran; dańk, qurmet.
SAÝYT - batyrlar kıetin kireýke. Bala myqty, berik bolsyn dep qoıǵan esim. Birikken tulǵaly esim – Saýytbaı.
SAFI - arab tilinen — tandaýly, adal dos.
SAFÝAN - arab tilinen - tazalyq, páktik; qatty granıt tas.
SAHI - arab tilinen — jomart, myrza.
SAIA - ıran tilinen - qorǵanysh, pana.
SAIATQAN - arab tilinen alynǵan — saıat — ańshylyq, ań aýlaýshylyq + han.
SAIaN - Saıan taýy atynan qoıylǵan esim.
SÁBIǴAT - arab tilinen alynǵan - sulýlyq, ádemilik.
SÁBIT - arab tilinen alynǵan - myqty, turaqty, tabandy, adal.
SÁDÝAQAS - arab tilinen alynǵan sáıd - baqytty, yrysty, qutty + ýa qosymsha + has — naǵyz; ıaǵnı naǵyz baqytty, yrysty adam. Qysqartyp aıtý túrleri — Sádý, Sáken, Oqas.
SÁLMEN - ıran tilinen — eseıgen, er jetken, úlken.
SÁLİM - arab tilinen alynǵan sálım — saý, bútin, tolyq, aman-esen; naǵyz, shyn, tabıǵı, aman-saý; qarapaıym, adal. Birikken tulǵaly esimder — Sálimbaı, Sálimbek, Sálimgereı.
SÁMEN - ıran tilinen — baılyq, molshylyq; kúsh, qýat, tártip, tynyshtyq.
SÁMET – arab tilinen — máńgilik, ómirlik, berik; bas ıe, qojaıyn.
SÁMI - arab tilinen — joǵary, bıik, kóterińki, zor, asqar.
SÁRSENBİ - ıran tilinen alynǵan sháhar — tórt + shámbe — kún, tórtinshi kún, ıaǵnı beısenbi, beısenbi kúni týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Sársenbaı, Sársenbek, Sársenáli, Sársenǵalı, Sársenqan. Erkeletip, yqshamdala qysqartylǵan túrleri - Sársek, Sársen, Sársekeı, Sárkesh.
SÁT - arab tilinen - sad — baqyt, qut, yrys.
SÁTBAI - arab tilinen — qutty bala (baı).
SÁTJAN – arab tilinen alynǵan sát, ıran tilinen alynǵan jan — baqytty, yrysty adam.
SÁTİM – arab jáne qazaq sózderi qosylǵan — meniń baqytym, qutym, yrysym.
SÁÝİR - arab tilinen alynǵan — jyl merzimindegi ekinshi aı aty, sol aıda týǵan bala. Birikken tulǵaly esimder — Sáýirbek, Sáýirqul.
SEZİM – jańa esim - dostyq, adaldyq, mahabbat sezimder balaǵa serik bolsyn degen qoıylǵan esim.
SEIDAHMET - arab tilinen alynǵan seııd — myrza, bastyq, ámir + Ahmet, ıaǵnı ámir, bastyq Ahmet.
SEIDÁLİ - arab tilinen alynǵan seııd — myrza, bastyq, ámir + ǵalı — jóǵary, bıik. Demek, joǵary, úlken bastyq, ámir. Sınonımderi — Seıdáli, Seıitqalı.
SEIDÝÁLI - arab tilinen alynǵan — myrzanyń, bastyqtyń orynbasary, oryndaýshysy.
SEIDİLDA, SEIDOLLA – arab tilinen alynǵan - myrza, oryndaýshy. Qysqartyp aıtý túrleri — Seıdin, Seıdil, Seıdim.
SEISENBAI - ıran tilinen alynǵan se - úsh, senbi (shambe) — kún + baı, ıaǵnı aıdyn úshinshi kúni týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Seısenbek, Seısenbı, Seısenǵalı, Seısenhan.
SEIİL - arab tilinen alynǵan - kóktem merekesi; halyq serýeni.
SEIİTMET, SEIİTMÁMET – arab tilinen alynǵan — maqtaýly, maqtaýǵa laıyq adam.
SEIİT - arab tilinen alynǵan seııd — myrza, bastyq, ákim; qurmetti. Qurdeli tulǵaly esimder — Seıitáli, Seıitbattal, Seıitbek, Seıitjan, Seıitmurat, Seıitqoja, Seıitkereı, Seıitmukambet.
SEIFOLLA - arab tilinen alynǵan saıfı — qylyshtan ótkir, kesip túskish + olla, alla - ıaǵnı qylyshtaı ótkir perzent.
SEKSENBAI - mundaı esim kóbine bala ákesi 80 jasqa kelgende týǵan balaǵa qoıylady.
SEMBAI - ıran tilinen alynǵan shambe + baı, ıaǵnı sembi kúni týǵan bala.
SEMBİ - ıran tilinen alynǵan shambe — altynshy kún, sól kúni týǵan balaǵa qoıylǵan esim.
SENİM - úmit, senim.
SEŃGİRBAI - kóne túrki tilinen kelgen seńgir - taýdyń bıik tóbesi + baı, bala taýdaı bıik bolsyn degen mánde qoıylǵan esim.
SERÁLİ - ıran tilinen alynǵan ser, sher + áli, ǵalı, ıaǵnı arystan sıaqty batyl. Erkeletip aıtý túri — Sertaı.
SERǴAZY - arab tilinen alynǵan - ser - basshy, bastyq + arab tilinen alynǵan ǵazı — jaýynger; jaýynger, ásker, basshy.
SERǴALI - ıran tilinen alynǵan ser + arab tilinen alynǵan ǵalı; Basshy Ǵalı.
SERKE - qoı bastaıtyn serke; aýyspaly maǵynasy basshy, jetekshi, kósem. Birikken tulǵaly esim — Serkebaı.
SERKEBAI - (qarańyz: Baıserke).
SERİK - arab tilinen alynǵan shárik — joldas, seriktes. Birikken tulǵaly esimder — Serikbaı, Serikbek, Serikqalı, Seriktur.
SERİKBOL - kóptiń serigi, dosy bol degen tilekpen qoıylǵan esim.
SIRAJ - arab tilinen alynǵan - shyraq; jaryq.
SOLTYBAI - arab tilinen alynǵan soldo — kúsh, ókim, bılik; kúshti, myqty; + baı. Demek, kúshti, myqty adam.
SOMBEL - beli myqty, kúshti, balýan tulǵaly bólsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
SULTAN - arab tilinen — ókimet, bıleýshi, ákim. Birikken tulǵaly esimder — Sultanbaı, Sultanbek, Sultanǵalı.
SULTANGELDİ - dúnıege, ómirge bıleýshi ákim bala keldi degen mándegi esim.
SULTANMURAT - bala sultan bop tilegine, muratyna jetsin degen maǵynany bildiretin esim.
SUŃQAR - bala sunqardaı kóregen, batyl bolsyn dep qoıylǵan esim.
SÚGİR - kóne túrki tilinen kelgen sýkýr — habar.
SÚGİRBAI - kóne túrki tilinen - bala bilgir ǵylymnan, ónerden habary, bilimi mol bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Túri — Súgirbek.
SÚIEÝ - ata-ana, týysqa tirek, taıanysh bolsyn dep qoıylǵan esim.
SÚIİN - yrza bolý, súıiný, kóńil tolý.
SÚIİNBAI - kóptiń kóńili tolsyn, istegen isine razy bolyp súısinsin degen mándegi esim.
SÚLEIMEN - kóne evreı tilinde Shelomoh — solomon — beıbit, tynysh, qorǵalǵan. Qysqartylyp aıtylý túrleri — Súleı, Súleıke.
SÚMBEBAI - ıran tilinen alynǵan sýnba - myltyqtyń súmbesi. Bala súmbedeı tiptik, túzý, músindi, ádemi bolyp óssin degen tilekpen qoıylsa kerek.
SÚNDET - arab tilinen alynǵan sýnnet — rásim, ádet, dástúr.
SÚTTİBAI - sútke, jalpy aqqa baı bolsyn dep qoıylǵan.
SYBANQUL - bul esimniń birinshi syńary arab tilinen Shaban — toq, toıǵan; Bul esimniń túbiri Syban, Sheıban, Sheıbanı, Shıban túrlerinde de kezdesedi.
SYDYQ - arab tilinen alynǵan seddık — shyndyq, rastyq, týralyq; árqashan týra aıtýshy; shynshyl, ádil.
SYLAN - kóne túrki tilinen sılan — tik, bıik, symbatty.
SYMAQ - ıran tilinen alynǵan sameh — jomart, myrza.
SYNDYBAI - symbatty, ádemi, kórkem bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
SYRBAI - arab tilinen alynǵan sıer — ómirbaıan, tabıǵı jaratylys, ómirdegi jaǵymdy isáreket.
SYRǴABAI - arab tilinen alynǵan syr + ǵa qosymsha + baı; ıaǵnı bala óner-bilim, ǵylym qupıasyn jete bilsin, sony meńgersin degen tilekpen qoıylǵan esim.
SYRǴABEK - syrǵa berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.
SYRYM - kóne túrki tilinen - shydam, shydamdy, tózimdi.
SYRMUHAMBET - kóne túrki tilinen syr - shydam, tózim, ustamdy + arab tilinen alynǵan Mýhammet, ıaǵnı tózimdi, shydamdy, ustamdy Muhambet. Dybystyń ózgerý túri — Syrymbet.
TABAR – qazaq sózine tap + ar esimshe jurnaǵy jalǵanyp jańalǵan sóz, ıaǵnı bala bilimdi bolyp dúnıeniń syryn ashsyn, jańalyq tapsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
TABYLǴAN - balasy ólgen úıde dúnıege jańadan kelgen sábıge joǵalǵany tabyldy dep osylaısha at berilgen. Keıde tabylǵan da dep qoıa beredi.
TAǴAI - arab tilinen - naǵashy; bul esimniń sınonımderi — Naǵashybek, Naǵashybaı.
TAZABEK - naǵyz myqty, berik adam, naǵyz bek.
TAIBEK - taıǵa mingende qulamaıtyn, jyǵylmaıtyn, myqty berik otyratyn bala bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan esim. Erkeletip qysqartyp aıtý túri -Taıjan.
TAILAQ - botadan úlken bir jasar túıe ataýy. Túıe malynyń ataýynan qoıylǵan esimder ertede kóp qoıylyp otyrǵan.
TAIMAS - ómirde alǵan óz baǵytynan, alǵa qoıǵan maqsatynan qaıtpas bala.
TAISHYQ – tıbet tilinen bul esim kóne túrki tilderinde dáreje retinde qoldanylǵan tıbettiń taıshı sózinin ózgergen túri. Demek, taıshı — aǵa tárbıeshi, ustaz; ataqty, áıgili adam.
TAIYR - arab tilinen alynǵan taır - joǵaryǵa ushýshy; qus.
TAQYR - arab tilinen alynǵan tahır — taza, búlinbegen, buzylmaǵan. Dybystyq ózgertý túri — Takır, Tahır.
TALAP - arab tilinen alynǵan talab - izdený, talap etý, ótinish, tilek.
TALǴAT - arab tilinen alynǵan - óń, túr, kelbet, reń, júz, ádemilik, sulýlyk.
TALQA - arab tilinen alynǵan — tańdaýly, tamasha.
TALMAS - arymas, sharshamas (adam).
TANABAI – qazaqtyń sózi tana — eki jasar baspaq + baı. Sıyr maly ataýynan qoıylǵan esimder kóp bolǵan. Sınonımderi — Buka, Buqabaı, Ógizbaı, Sıyrbaı, Buzaýshy jáne t. b.
TAŃAT - tań atqan kezde týǵan balaǵa ertede osyndaı at bergen. Birikken tulǵaly esimder — Tańatqan, Tańatar.
TAŃBOL - ata-ananyń sáýlesi, mandaıyndaǵy jaryǵy, baqyty bolsyn degen nıetpen qoıylǵan esim.
TAŃSYQBAI - ul balaǵa ábden tańsyq, qumar bop júrgende týǵan balaǵa qoıylǵan esim.
TARǴYN - kóne túrki tilinen— ashýly, zildi. Qazaq eposyndaǵy batyrdyń esimi.
TASBOLAT - tas pen bolattaı myqty, ómirli bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
TASEMEN - tasqa shyqqan emendeı myqty bop, uzaq jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
TASQYN - bala ómiri tasqyndaı bop ótsin degen mándegi esim.
TASTAI - bala tas sıaqty myqty, máńgilik bolsyn dep qoıylǵan esim.
TASTEMİR - ata-ana tarapynan balanyń ómirli bolýyn, tas pen temirdeı myqty, berik bolýyn tilep qoıylǵan esim.
TASTÚLEK - myqty urpaq, jetkinshek.
TATÝBAI - baqytty, tynysh, beıbit ómir súrýshi (adam).
TAÝ - shyń, asqar, zańǵar. Birikken tulǵaly esimder — Taýbaı, Taýjan, Taýman. Qysqartyp aıtý túri - Taýan.
TAÝASAT - ómirdiń eń qıyn asýlarynan asa alatyn degen mándegi esim.
TAÝFIH - arab tilinen alynǵan tavfıh — tabys, jetistik, baqyt; áreket, kómek.
TAHAÝI - arab tilinen alynǵan — tukym; urpaq.
TÁJİ - ıran tilinen alynǵan tadj. Birikken tulǵaly esimder — Tájibaı, Tájimurat jáne t. b.
TÁKİM - arab tilinen alynǵan tahım — nyǵaıý, bekiný, bekinis.
TÁLİP - arab tilinen alynǵan taalıp — talapker, talap etýshi, bilim izdenýshi; suraýshy.
TÁŃİRBAI - (qarańyz: Kókbaı).
TÁTTİBAI - tátti, aýyspaly maǵynasy toıymdy, qadirli.
TÁÝEKEL - táýek + kál — batyldyń, bel baılaǵandyq.
TÁÝİR - jaqsy, ońdy.
TEGERAN – parsy tilinen - «teh» - túp, «ran» - baýraı, ıaǵnı taý baýraıynyń etegi degen maǵynany bildiredi. Iran astanysy Tegeran taý baýraıynynń eteginde ornalasqan. Oǵan qosa tegeran sózi «jaıly jer» degendi bildiredi. Meniń aǵamnyń esimi Tegeran (admin eskertýi)
TEMİR - bala ómiri temirdeı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim. Sınonımi — Tımýr.
TEMİRBOLAT - bala temirdeı myqty, berik bolady degen senimmen qoıylǵan esim.
TEMİRBEK - (qarańyz: Bektemir).
TEMİRǴALI, TEMİRÁLİ – qazaqtyń sózi temir + arab tilinen alynǵan ǵalı; myqty Ǵalı.
TEMİRQAN - temir sıaqty myqty han. Sınonımi — Hantemir.
TEMİRLAN - temir + qosymsha lan
TEMİRTAS - temir men tastaı myqty, berik.
TEMİRTÚLEK - temir + túlek. Sınonımi — Tastúlek, ıaǵnı jetkinshek, óspirim.
TEŃİZBAI - baılyǵy teńizdeı shalqyǵan daýletti adam.
TIES - tıisti, tıesili, qatysty.
TIANAQ - tirek, turaq, tabandylyq.
TOǴYZAQ - ártúrli baqytsyz sebepterden saqtaý maqsatymen óz balalaryn ata-analardyń satyp alý ǵurpy men tólem aqysyna toǵyz túrli zat beriledi de, óndaı balaǵa ádette Toǵyzaq nemese Satypaldy degen at qóıady.
TOǴYZBAI - bul esimniń de qoıylý syry sol Toǵyzaqpen tyǵyz baılanysty.
TOQAN - kóne túrki— suńqar.
TOQSANBAI - toqsan + baı; bul esim bala toqsan jasqa kelsin degen tilekpen birge onyń ákesi toqsan jasqa kelgende týǵandyqtan da qoıylǵan.
TOQTAR - ul bala turaqtamaı óle bergen semáda erte kezde yrym jasap, bala toqtasyn degen maqsatpen qoıylǵan esim. Olar turli tulǵada koıylyp otyrǵan: Toqtasyn, Toqtamys, Tursyn, Turbek, Turǵambek, Turǵan, Tursynbek t.b. Birikken tulǵaly esimder — Toqtarǵalı, Toqtarhan.
TOQTYBAI - erterekte toqty aıy degen aı aty bolǵan. Ol qazirgi naýryz aıyna sáıkes kelgen. Mundaı esim sol aıda týylǵan balaǵa berilip otyrǵan.
TOQYR - arab tilinen alynǵan - qaıyrymdy, kishipeıil, uıań minezdi.
TOLAǴAI - dáý, alyp, qara kúshi mol bolsyn dep qoıylǵan esim.
TOLYBEK - úı tola bala bop, olar shetinen bek, ákim bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
TOLYS - jetile, óse tús, er jet.
TOMAN - mońǵol tilinen týmen — on myń; bir nárseniń sheksiz kóptigin bildiretin san. Túrleri - Túmen, Týmenbaı.
TÓBEI - úlken, zor.
TÓLBAI - úı balaly bolsyn, balalar kóp bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Erkeletip aıtý tulǵasy — Tóken.
TÓLEBAI - bul esim ólgen baladan keıingi týǵan balaǵa qoıylǵan.
TÓLǴOJA - tunǵysh bala ózinen keıingi salalardyń úlkeni bolsyn dep qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esim — Tóljan.
TÓREBEK - kóne túrki tilinen - tóre — tártip, ereje, zań; ádet, ǵuryp, salt + bek. Birikken tulǵaly esimder — Tóreǵalı, Tórebaı, Tóregeldi, Tóremurat, Tóretaı, Tórehan.
TÝǴANBAI - týǵan + baı. Baı bolyp týǵan.
TURǴANBEK - (qarańyz: Bekturǵan).
TURDYBEK - bala kóp jasasyn, uzaq ómir súrsin dep qoıylǵan esim. Dybystyń ózgerý túri — Turlybek.
TURMANJAN - ertede kóshpeli turmysta er-turmannyń mańyzy asa zor bolǵan. Sondyqtan balalarǵa sheberlikti meńzep osylaısha at qoıyp otyrǵan.
TURSYN - balasy turaqtamaǵan semáda týǵan balaǵa osyndaı esim berilgen.
TURSYNBAI - ıaǵnı kóp, uzaq jasasyn.
TURSYNBEK - ıaǵnı ómiri berik bolsyn.
TURSYNJAN - jany aman bolsyn, kóp jasasyn.
TURYMTAI - qyran qus. Bala qyrandaı ótkir bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan esim.
TUIAQBAI - tuıaq — ýaq mal, qoı-eshki; urpaq, mura. Bul esim bala ýaq malǵa baı bolsyn dep jáne ákesi elgennen keıin týǵan balaǵa ákeden qalǵan urpak, mıras bolsyn degen maǵynada qoıylǵan.
TÚGELBAI - bala sheksiz baı, aýqatty, áldi bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan esim.
TÚLEK - jas óspirim, jetkinshek.
TÚLKİBAI - balaǵa an atyn qoıý dástúri erteden bar. Batyldyq pen aıbattylyqty qalasa Arystan, Qasqyrbaı, Boribaı, aqyldylyq pen aılakerlikti qalasa Túlkibaı dep at qoıǵan.
TÚMEN - (qarańyz: Toman).
TÚRGENBAI - túhgen — jyldam, tez + baı.
TÚSİP, TÚSÚP - (qarańyz: Jusip).
TYNALY - tynyshtaldy, kóńil ornyna tústi, basyldy.
TYNYS - dem; úzilis, damyl, tynym.
TYNYSTAN - dem alý, damyldaý.
TYNYSHTYQ - (qarańyz: Elaman).
TYNYSHTYQBEK - (qarańyz: Beıbitbek).
TİLEGEN - tilep, surap alǵan bala.
TİLEK - maqsat, arman, nıet, oı. Bul esim kóbine ul balanyń bólýyn armandap júrgen ata-analar tarapynan qoıylady. Birikken tulǵaly esimder — Tilebaldy, Tilepbergen, Tilepberdi, Tilekbaı, Tileýbaı, Tilekmet.
TİLEMİS - tile — suraý, qalaý mis — kónejurnaq, kazirgi kezdegi ǵan=gen jurnaǵyna sáıkes. Tilep alǵan, surap alǵan degen maǵynany bildiredi.
ÝAIYS - arab tilinen alynǵan — kúsh, jiger.
ÝAHAP - arab tilinen alynǵan ýahýp — myrza, jomart, qaıyrymdy.
ÝAHAT - arab tilinen alynǵan ýahıt — jalǵyz, jalqy, birinshi (bala).
ÝÁLI, ÝÁLİ - arab tilinen — ákim, qojaıyn; úkimet basqarýshy; týysqan, baýyr. Birikken tulǵaly esimder — Ýálıahmet, Ýálıolla, Ýálıhan.
UZAQ - bul esim balanyń ómir jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen maqsatpen qoıylǵan. Birikken tulǵaly esimder — Jasuzaq, Ómirzaq, Baıuzaq, Myńjasar, Kópjasar.
UIYQBAI - bul esimniń birinshi syńaryndaǵy ýıyq sózi jeruıyq degen sez tirkesinde ǵana kezdesedi. Maǵynasy — jerdiń jaqsysy, eń shuraılysy + baı.
ULAN - túrki tilderiniń kóbinde bar esim. Biraq ár túrli maǵynada aıtylady. Ulan — sábı, bala; jaýynger, jigit, azamat, jasaqshy.
ULAS - jalǵas, selbes.
ULYQBEK - uly, zor + bek.
ÚDERBAI - kóship-qoný kezinde týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Túrleri — Kósherbaı, Kóshimbaı, Qonysbaı.
ÚLGİBAI - bala ónegeli, tárbıeli bolsyn dep qoıylǵan esim.
ÚMBET - arab tilinen alynǵan ýmmat — halyq, kópshilik, qaýym. Birikken tulǵaly esimder — Úmbetbaı, Úmbetáli, Úmbetjan.
ÚMİT - ıran tilinen - senim; tilek, qalaý. Birikken tulǵaly esim - Úmitbek.
ÚRİMBAI – tájik tilinen alynǵan hýrram — kóńildi, shat; gúldenýshi, jarqyn, shat kóńildi, jarqyn júzdi. Birikken tulǵaly esimder — Úrimjan, Úrimhan.
ÚSEN - arab tilinen alynǵan Hasan, Hasen esimderiniń ózgerip aıtylǵan túri. Maǵynasy — sulýlyq, ádemilik, kórkemdik, jaqsylyq.
ÚSTEM - basym, artyq.
FAZYL - (qarańyz: Bazyl).
FAIZ - arab tilinen - jeńýshi, jeńimpaz; myrzalyq, moldyq, baılyq.
FAIZRAHMAN - arab tilinen - rahymdylyq, meıirbandylyq, marhabattylyq.
FARID - arab tilinen alynǵan teni joq, sırek zat, baǵaly, qundy.
FAHIR - arab tilinen alynǵan — kelbetti, ádemi, asyl; maqtanysh bolarlyq.
HABIB - arab tilinen - jan dos, súıikti, súıkimdi joldas.
HADIM - arab tilinen - qyzmetshi, jalshy, qyzmetker.
HAIDAR - arab tilinen - arystan. Bul esimnin sınonımderi - Áset, Sher, Aıdar.
HAKİM - arab tilinen - ákim etýshi, ámirshi; danyshpan, dana, kemeńger. Birikken tulǵaly esimder – Hakımjan, Hakimzada.
HAQNAZAR - (qarańyz: Aqnazar).
HALEL, HALIL - arab tilinen alynǵan - súıikti dos, jaqsy joldas.
HALYQ - arab tilinen alynǵan halk — jurt, qaýym, adamdar.
HAMZA - arab tilinen alynǵan — dárilik ósimdik.
HAMIT - arab tilinen alynǵan — maqtaýly, maqtaýǵa laıyq; zıansyz.
HAMMAT - arab tilinen alynǵan — maqtaıtyn, maqtaýǵa turatyn, laıyq.
HANGELDİ - er balanyń myqty, kúshti, ataqty bolýyn tilep qoıylǵan esim. Qysqartyp-erkelete aıtylatyn túri — Qanysh.
HANTEMİR - (qarańyz: Temir- han).
HARES - arab tilinen — eginshi, dıhan, soqashy; saqtaýshy, kútýshi.
HASAN, HASEN - arab tilinen — ádemi, sulý, kórkem, jaqsy, tamasha.
HATIP - arab tilinen — ýaǵyzdaýshy, ýaǵyzshy; baǵa berýshi, maqtaýshy.
HAFIZ - arab tilinen alynǵan hafez — saqtaýshy, kúzetýshi.
HIKMET - arab tilinen — fılosofıa, bilim, qupıa.
HUSAIYN - arab tilinen — kishkene, kórkem, sulý. Hasan esiminiń arab tilindegi kishireıtkish mán bere aıtqan túri.
SHABAI - arab tilinen — jas jigit, bozbala.
SHABDAN – tájik tilinen chovıdna — máńgi, baqı; máńgilik, ajalsyz.
SHAǴYR - arab tilinen shagır — shaıyr, aqyn.
SHADYMAN - ıran tilinen alynǵan shad - kóńildi, shat, qýanyshty + man. Qýanyshty adam.
SHAJABEK - kóne qazaq sózi shaja — taýdyń basy, shyń + bek.
SHAIBAN - (qarańyz: Sybanqul). Túrleri — Shaıbanı, Shıben.
SHAIHY - arab tilinen - ustaz, úıretýshi, tárbıeshi; aqsaqal, din basshysy, ǵalym.
SHAKARİM , SHÁKÁRİM - arab tilinen - qyzmetker, qyzmetshi.
SHAMAT - arab tilinen — qal, meń.
SHAMBYL - ashshy dámdi ósimdik.
SHAMEL - eldiń jaryǵy, jarqyraǵan shamy bol degen tilekpen qoıylǵan esim.
SHAMJAN - shamsha jarqyraǵan, ashyq júzdi, aq jarqyn adam.
SHAMIS - arab tilinen alynǵan shamsı — kún, kúnshýaq, jaryq; birbet, qıqar.
SHAMSHAT - ıran tilinen alynǵan shamshod, samshıd — Kavkaz samyrsyny.
SHAPAǴAT - arab tilinen alynǵan shafakat — aıanysh, aıaý, esirkeý, qaıyrymdylyq, meıirimdilik. Túrleri — Shapkat, Shafkat.
SHAPAQ - tańǵy jaryq.
SHARYQBEK - arab tilinen alynǵan sharq — shyǵys, kún shyǵys + qazaq sózi bek; ıaǵnı shyǵys eliniń begi, bıi.
SHATTYQ - qýanysh, kóńildilik.
SHAFIH - arab tilinen — meıirim, qaıyrym etýshi; raqymdy, kishipeıildi.
SHAFHAT - arab tilinen - raqymdylyq, meıirimdilik.
SHAFIH - arab tilinen - meıirim, qaıyrym etýshi; raqymdy, kishipeıildi.
SHAHAHMET - ıran tilinen alynǵan shah + arab tilinen alynǵan - ahmet. Ahmet patsha degen maǵynada. túri — Shaıahmet. Qysqartyp erkelete aıtý túri — Shaıken.
SHAHAN - ıran jáne qazaq tilderinen alynǵan bul esim shah jáne han sózderiniń birigýinen jasalǵan. Handardyń hany, handardyń shahy degen maǵynany bildiredi.
SHAHAR - arab tilinen — qala, kent.
SHAHARBAI - arab jáne qazaq tilderinen alynǵan - qalada, baı mekende tursyn dep koıylǵan esim.
SHAHMARDAN - ıran tilinen alynǵan shah + mardan — erjúrek, batyl. Fonetıkalyq túri — Shaımerden. Erkelete aıtylatyn túri — Sháken.
SHAMURAT - (qarańyz: Samurat).
SHAHMUHAMBET - ıran tilinen alynǵan shah + Mýhambet. Erkelete qysqartyp aıtý túri — Shahmet.
SHASHÝBAI - qazaq tilinen alynǵan qoly ashyq jomart, myrza bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
SHÁDİ - ıran tilinen alynǵan shadı — qýanysh, kóńildilik, shattyq.
SHÁKİR - arab tilinen alynǵan — ıgi, asyl, meıirban, syılaýshy, qurmetteýshi.
SHÁMSHI - arab tilinen alynǵan shamsı - kún.
SHÁPI, SHÁFI - arab tilinen alynǵan - emdeýshi, emshi.
SHÁRIZAT - ıran tilinen alynǵan shırazı — baqyt, yrys, qýanysh + zat - bala, perzent, ıaǵnı baqytty bala.
SHÁRİP - arab tilinen alynǵan sharıf — qurmetti, ataqty, qymbatty. Birikken tulǵaly esimder — Sháripbaı, Shárinbek, Sháriphan, Sháripqalı.
SHEGE - bala shegedeı myqty, berik, turaqty, ómirli bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.
SHEGEBAI - balanyn densaýlyry shegedeı berik, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Erkelete qysqartyp aıtý túri — Shegen.
SHER - (qarańyz: Áset).
SHERÁLİ, SHERǴALI – ıran tilinen sher — arystan; batyl, er júrek + arab tilinen alynǵanǵalı,álı — joǵary, bıik, en asqaq. Bul esimniń jınaq maǵynasy: batyr, er júrek, arystan Álı.
SHERI - kóne túrki tilinen cherý — ásker, qol.
SHERMUHAMBET - ıran tilinen alynǵan sher - arystan + Muhambet, ıaǵnı arystan Muhambet.
SHERNIAZ - ıran tilinen alynǵan sher + tájik tilinen – nıaz - ótinish, tilek, tilený, úmit, syı, tartý.
SHERÝBAI - kóne túrki tilinen sheri nemese altaı tilinen cherý - ásker. Sherý kezinde, joryqta týǵan balaǵa qoıǵan esim.
SHERHAN – ıran jáne qazaq tilderinen alynǵan — arystandaı aıbatty, myqty, batyr, er-júrek.
SHOQY - bıik tóbe, dóń; shyń. Bulaısha esim berý balanyń mártebesi, ataǵy joǵary bolsyn degen oıdan týsa kerek.
SHOQYR - balyqtyń bir túri.
SHOLPANBAI - bala tańǵy jaryq juldyz sholpandaı bolsyn dep qoıylǵan esim.
SHOMBAL - zor, iri, jýan.
SHONA - mońǵol tilinen— qaskyr. Bóribaı, Qaskyrbaı esimderimen mándes.
SHOŃ - qyrǵyz tilinen alynǵan — úlken, zór, dáý. Birikken tulǵaly esimder — Shońbaı, Shońbek, Shońqul.
SHORA - kóne túrki tilinen — myrza, bek, shonjar; odaq, keńes. Birikken tulǵaly esimder — Shorabaı, Shorabek.
SHORTANBAI - shortan balyǵy atynan qoıylǵan esim. Bala sýda erkin júzǵen balyqtaı ómirde de erkin bolsyn dep qoıylǵan.
SHYǴAI - kóne túrki tilinen - kedeı, kúısiz.
SHYǴANAQ - qurlyqpen ushtasqan sý keńistigi, aılaq. Bala shyǵanaqta týǵan sebepti osyndaı esim berilýi múmkin.
SHYMYR - nyǵyz, berik, denesi myǵym; batyl. Birikken tulǵaly esim — Shymyrbaı.
SHYNTEMİR - temirdeı myqty.
SHYRAQBEK - ıran tilinen alynǵan shıraq — jaryq, sham + bek.
SHİLDEBAI - ıran tilinen alynǵan chehel, nel — qyryk + da jurnaq. Qyryq kúndik, 25 maýsymnyn 5 tamyzǵa deıin, ıaǵnı 40 kúnge sozylatyn ystyq maýsym + baı.
YBYRAI - kóne evreı tilinen kelgen Abraam — el atasy. Onyń halyq arasynda Ibragım, Ybraıym, Ibraım, Ybyrash tárizdi túrleri kezdesedi.
YDYRYS - arab tilinen — talaptanýshy. Fonetıkalyq túri — Edires.
YQYLAS - arab tilinen alynǵan áhlas — peıil, nıet, berilý, ashyqtyq, adaldyq.
YQSAN - arab tilinen alynǵan ıhsan — jaqsylyq, qaıyrymdylyq; kórkemdik, nurlylyq.
YRYSALDY - baqyttyń, quttyń alǵashqysy.
YRYSBEK - baqytty bek.
YSQAQ - kóne evreı tilinen - kúledi, kúlgen. Issak degen esimniń arabsha aıtylý nusqasy.
YSTAMBAQY - ıran tilinen alynǵan ystam — turǵan, ólmes + baqy — máńgi, ómirlik. Máńgi ólmes.
İBNI - arab tilinen — er bala, ul.
İZBASAR - ákesiniń murageri, izbasary bolsyn degen maqsapen qoıylǵan esim. Qysqarǵan túri — İztaı.
İLEBAI - İle ezeni boıynda týǵan balaǵa qoıylǵan esim.
İLIAS – evreı tilinen alynǵan - ılás — kúsh, qudiret.
İŃKÁRBEK - arab tilinen alynǵan ınkar — qumar, yntyń; ata-ana perzentke zar bolyp, qumar bolyp júrgende týǵan balaǵa qoıylǵan esim.
İSMET - arab tilinen — izgi, rahymshyl, adamgershiligi mol; taza, pák.
ulǵa esimder
ulǵa esimder 2024 2025 2026 2027 2028 2029
ulǵa esimder 2022 2023
ulǵa esim
ulǵa esepteý
uldarǵa esim
uldardyń esimi
uldarǵa esim 2023
uldarǵa esim arabsha
qazaqsha ulǵa esimder
ul balaǵa esimder
ul balaǵa esimder zamanaýı
ul balaǵa tilek
ul balaǵa esimder musylmansha
ul bala esimderi
ul balaǵa at qoıý
ul balaǵa esimder 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029
ul balanyń esimderi
at qoıý rásimi
at qoıý ulǵa
at qoıý ul balaǵa
at qoıý azan shaqyryp
at qoıý
at qoıý dástúri
at qoıý salt dástúri
ýl balaga esımder
ýl balaga esımder 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029
ýl balaga erekshe esımder
ýl balaga kazaksha esımder
ýl balaga at
ýl balaga arnalgan esımder
You Might Also Like
-
Kel, balalar, oqylyq Bir Allaǵa sıynyp, Kel, balalar, oqylyq, Oqyǵandy kóńilge Yqylaspen toqylyq. Ybyraı Altynsarın taqpaq qazaqsha
-
Qurmetti anashym, Sizdiń mereıli týǵan kúnińizben shyn júrekten quttyqtaýǵa ruqsat etińiz. Bul kún – sizdiń ómirińizdegi eń aıryqsha jáne erekshe kún. anashym týǵan kúnińizben, anashym týǵan kúnińizben tilek, anashym týylǵan kúnińizben, anashym týgan kýnınmen, anashym týgan kýnınızben tılek, anashym týylǵan kúnińizben tilek, anashym týgan kýnınmen , anashym týǵan kúnińmen taqpaq, anashym týǵan kúnińmen, anashym týǵan kúnińmen tılek
