- 07 jel. 2021 00:00
- 172
Sáýle aýrýy
Sáýle aýrýy — bul ıondaýshy sáýleniń organızmge áser etýinen paıda bolatyn aýrýdyń erekshe túri. Sáýle aýrýynyń adamda jedel (joǵary sáýle dozasyn alǵan jaǵdaıda) jáne sozylmaly (eger tómen sáýle dozasyn jıi alsa) túri bolýy múmkin. Sáýle aýrýy negizinen qan jasaýshy organdy, nerv júıesin jáne ishek-qaryndy zaqymdaıdy.
Alǵan sáýle dozasyna baılanysty sáýle aýrýy úsh dárejege bóledi:
— birinshi dárejesi 100-200 «R» dozasyn alǵanda paıda bolady, aýrýdyń bul dárejesinde bilinbeıtin kezeńi 2-3 aptaǵa sozylady, sodan keıin jalpy álsizdik bastalyp, adamnyń zaýqy bolmaıdy, basy aınalyp, qanynyń quramyndaǵy aq túıirshikter azaıady, aýrýdy emdeýge bolady;
— ekinshi dárejeli sáýle aýrýy 200-300 «R» doza alǵanda paıda bolady, zaqymdaný belgileri tez bilinedi ári aýyr túrde ótedi, bilinbeıtin kezeńi bir aptaǵa deıin sozylady, kóp jaǵdaıda adam tolyqtaı álsireıdi, biraq ta belsendi túrde emdegen jaǵdaıda 1,5-2 aıda jazylady;
— úshinshi dárejeli sáýle aýrýy - 300 «R»-nen artyq doza alǵanda paıda bolady, alǵashqy belgileri ádette sáýle alysymen-aq tez bilinedi, adamnyń basy qatty aýyryp, jalpy jaǵdaıy álsireıdi, loqsyp, kóp qusady, emdeý merzimi 6-8 aıǵa deıin sozylady, munda adam ólýi múmkin.