Sergitý sátinde oqýshylardyń kóńil - kúıin damytýǵa arnalǵan psıhologıalyq jattyǵýlar
Sergitý sátinde oqýshylardyń kóńil - kúıin damytýǵa arnalǵan psıhologıalyq jattyǵýlar
1. «Sálemdesý» oıyny: Qazir biz sendermen oıyn oınaımyz, qımyldy tez jasaýlaryń kerek. «Bastaımyz» degen belgi berilgende, men qalaı amandasý kerek ekenin aıtamyn, sonda sender bir - birlerińmen tez - tez amandasasyńdar. Ár adammen ártúrli amandasasyńdar. Sonymen, kózben… qolmen… ıyqpen… qulaqpen… tizemen… ıekpen… ókshemen… arqamen.
2. «Santıkı, Fantıkı, Lımpopo». Barlyǵy sheńber boıymen turyp, bir balany tańdaıdy da bólmeniń syrtyna shyǵarady. Sheńberdegi balalardyń ishinen bir balany júrgizýshi etip saılaıdy, ol sheńberdegi balalarǵa qozǵalystardy kórsetip turady. Barlyq oıynshylar júrgizýshiniń artynan kórsetken qımyldardy qaıtalaý kerek. Qımyldardy qaıtalaǵan kezde júrgizýshige qaramaı, bildirtpeı jasaý kerek. Sheńberdegi balalar shapalaq uryp, «SANTIKI, FANTIKI, LIMPOPO» dep aıtyp oıyndy bastaıdy. Bólme syrtynda turǵan bala oıynshylardyń daýystaryn estip, bólmege kiredi de sheńberdiń ortasyna turyp, kim júrgizýshi ekenin tabý kerek. Eger júrgizýshini tapsa, júrgizýshi esiktiń syrtyna shyǵady. Oıyn sol retimen jalǵasyp otyrady.
3. «Kóńil - kúı nege uqsas». Oıynshylar olardyń búgingi kóńil - kúıleri nege (qaı jyl mezgiline, aýa raıyna, tabıǵattyń qubylysyna) uqsas ekenin aıtyp beredi. Oıyndy úlken der bastasa jaqsy bolar edi: «Meniń qazirgi kóńil - kúıim kógildir aspandaǵy jyly, jumsaq kúnniń kózine uqsaıdy, al seniń she?». Jattyǵý sheńber boıymen jalǵasa beredi. Oıynnyń sońynda jaýaptar qorytyndylanady, búgingi sheńberimizdegi balalardyń kóńil - kúıi qandaı eken: qaıǵyly, kóńildi, kúlkili, yzalanǵan t. b. Jaýaptardyń qorytyndysyn shyǵarǵan kezde, jaman aýa raıy, sýyq, jańbyr, túnergen aspan sıaqty elementter agressıvti, qobaljý kúılerdiń kórsetkishterine nazar aýdaryńyz.
Orta jáne joǵary býyn oqýshylarynyń adamgershilik qundylyqtaryn zertteý
Maqsaty: oqýshylardyń tulǵalyq qalyptary men qaǵıdalaryn, ómirde basshylyqqa alatyn qundylyqtaryn, adamgershilik - rýhanı baǵdarlaryn anyqtaý.
Adamnyń adamgershiligi syrtqy is - áreketterde kórinedi. Alaıda jeke tulǵanyń minez - qulqyna qarap onyń shyn adamgershilik ekeni týraly aıtýǵa bolmaıdy, óıtkeni ol áreketterdiń ar jaǵynda ártúrli adamgershilikti emes túrtkiler men sezim jatýy múmkin. Rýhanılyq syrtqy kózden jasyryn turady. Rýhanılyq – izgi aqyldyń sheshimi, izgi júrek ámiri, izgi sezim, mahabbat pen janashyrlyqtyń sanaly jáne sanadan tys áreketterden kórinýi. Rýhanılyq – jeke tulǵanyń negizgi sapalyq kórsetkishi. Rýhanılyqtyń negizinde adamnyń minez - qulqy qalyptasady, uıat, ar, ózin - ózi adamgershilik baqylaý men baǵalaý júzege asyrylady.
Oqýshylardyń rýhanı baǵyttylyn anyqtaý maqsatynda M. Rokıchtiń qundylyqty anyqtaý ádistemesi alyndy. Oqýshylar ózderi úshin asa mańyzdy bolyp tabylatyn qundylyqtaryn berilgen 18 túrli qundylyqtar ishinen ret - retimen ornalastyrýy tıis boldy. Testileýge barlyǵy 283 oqýshy qatysty. Qatysqan oqýshylar kóbinese tómende keltirilgen 5 qundylyqty birinshi orynǵa jıi ornalastyrǵan:
Sergitý sátinde oqýshylardyń kóńil - kúıin damytýǵa arnalǵan psıhologıalyq jattyǵýlar. júkteý
1. «Sálemdesý» oıyny: Qazir biz sendermen oıyn oınaımyz, qımyldy tez jasaýlaryń kerek. «Bastaımyz» degen belgi berilgende, men qalaı amandasý kerek ekenin aıtamyn, sonda sender bir - birlerińmen tez - tez amandasasyńdar. Ár adammen ártúrli amandasasyńdar. Sonymen, kózben… qolmen… ıyqpen… qulaqpen… tizemen… ıekpen… ókshemen… arqamen.
2. «Santıkı, Fantıkı, Lımpopo». Barlyǵy sheńber boıymen turyp, bir balany tańdaıdy da bólmeniń syrtyna shyǵarady. Sheńberdegi balalardyń ishinen bir balany júrgizýshi etip saılaıdy, ol sheńberdegi balalarǵa qozǵalystardy kórsetip turady. Barlyq oıynshylar júrgizýshiniń artynan kórsetken qımyldardy qaıtalaý kerek. Qımyldardy qaıtalaǵan kezde júrgizýshige qaramaı, bildirtpeı jasaý kerek. Sheńberdegi balalar shapalaq uryp, «SANTIKI, FANTIKI, LIMPOPO» dep aıtyp oıyndy bastaıdy. Bólme syrtynda turǵan bala oıynshylardyń daýystaryn estip, bólmege kiredi de sheńberdiń ortasyna turyp, kim júrgizýshi ekenin tabý kerek. Eger júrgizýshini tapsa, júrgizýshi esiktiń syrtyna shyǵady. Oıyn sol retimen jalǵasyp otyrady.
3. «Kóńil - kúı nege uqsas». Oıynshylar olardyń búgingi kóńil - kúıleri nege (qaı jyl mezgiline, aýa raıyna, tabıǵattyń qubylysyna) uqsas ekenin aıtyp beredi. Oıyndy úlken der bastasa jaqsy bolar edi: «Meniń qazirgi kóńil - kúıim kógildir aspandaǵy jyly, jumsaq kúnniń kózine uqsaıdy, al seniń she?». Jattyǵý sheńber boıymen jalǵasa beredi. Oıynnyń sońynda jaýaptar qorytyndylanady, búgingi sheńberimizdegi balalardyń kóńil - kúıi qandaı eken: qaıǵyly, kóńildi, kúlkili, yzalanǵan t. b. Jaýaptardyń qorytyndysyn shyǵarǵan kezde, jaman aýa raıy, sýyq, jańbyr, túnergen aspan sıaqty elementter agressıvti, qobaljý kúılerdiń kórsetkishterine nazar aýdaryńyz.
Orta jáne joǵary býyn oqýshylarynyń adamgershilik qundylyqtaryn zertteý
Maqsaty: oqýshylardyń tulǵalyq qalyptary men qaǵıdalaryn, ómirde basshylyqqa alatyn qundylyqtaryn, adamgershilik - rýhanı baǵdarlaryn anyqtaý.
Adamnyń adamgershiligi syrtqy is - áreketterde kórinedi. Alaıda jeke tulǵanyń minez - qulqyna qarap onyń shyn adamgershilik ekeni týraly aıtýǵa bolmaıdy, óıtkeni ol áreketterdiń ar jaǵynda ártúrli adamgershilikti emes túrtkiler men sezim jatýy múmkin. Rýhanılyq syrtqy kózden jasyryn turady. Rýhanılyq – izgi aqyldyń sheshimi, izgi júrek ámiri, izgi sezim, mahabbat pen janashyrlyqtyń sanaly jáne sanadan tys áreketterden kórinýi. Rýhanılyq – jeke tulǵanyń negizgi sapalyq kórsetkishi. Rýhanılyqtyń negizinde adamnyń minez - qulqy qalyptasady, uıat, ar, ózin - ózi adamgershilik baqylaý men baǵalaý júzege asyrylady.
Oqýshylardyń rýhanı baǵyttylyn anyqtaý maqsatynda M. Rokıchtiń qundylyqty anyqtaý ádistemesi alyndy. Oqýshylar ózderi úshin asa mańyzdy bolyp tabylatyn qundylyqtaryn berilgen 18 túrli qundylyqtar ishinen ret - retimen ornalastyrýy tıis boldy. Testileýge barlyǵy 283 oqýshy qatysty. Qatysqan oqýshylar kóbinese tómende keltirilgen 5 qundylyqty birinshi orynǵa jıi ornalastyrǵan:
Sergitý sátinde oqýshylardyń kóńil - kúıin damytýǵa arnalǵan psıhologıalyq jattyǵýlar. júkteý
You Might Also Like
-
Pedagogtarǵa arnalǵan psıhologıalyq «Ózara túsinistik óneri» trenıńi
