InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: V. Sýhomlınskıı. Naǵyz adam.
Sabaqtyń maqsattary:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa jolaýshynyń jasaǵan qamqorlyǵy týraly túsindirý. Jan - jaqty oılaýǵa, aqyldy salmaqty pikir aıtýǵa, oıyn naqty, durys jetkizýge, tapqyr sóıleýge úıretý. Oqyǵanyn erkin mazmundaı bilýge úıretý. Sózdik qorlaryn molaıtý jumystaryn belsendi júrgizý.
Damytýshylyq: Shapshań oqý, shapshań jazýlaryn, eske saqtaý daǵdylaryn damytý.
Tárbıelik: Oqýshylardyń boıyna meırimdilik, qamqorlyq jasaýǵa tárbıeleý.
Qural - jabdyqtar: maqal - mátelder, sýretter.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
- oqý - quraldaryn túgendeý,
- túzý – tynysh otyrǵyzý.
- nazarlaryn sabaqqa aýdarý.

İİ. Psıhologıalyq daıyndyq.
Balalar – gúlim meniń
Balalar - kúıim meniń
Balalar nur syılaıtyn
Búgingi kúnim meniń - deı otyryp, balalar senderdi ózime qýat alatyn shýaqty kúnderge teńeımin!

İİİ. Úı tapsyrmasyn suraý:
- balalar, úıge qandaı tapsyrma berildi?
- mátinniń avtory kim?
Mazmunyn 3 - 4 baladan suraý, suraq – jaýap arqyly qorytyndylaý.
- Shákárim Qudaıberdiulynyń «Bir kese merýert» áńgimesinde kópti kórgen qarıa qandaı áńgime aıtty? Ne týraly?
- «Azyqsyz ash adamǵa at basyndaı altynnan túk paıda joq». Seniń óz pikiriń?
- Iesiz jerde qaıtys bolǵan adamnyń tilegin kim oryndady dep oılaısyń?
- Nege oǵan bir kese merýerttiń paıdasy bolmady?

Úı tapsyrmasyn pysyqtaý:
Test
1.«Sabyr túbi sary – altyn» negizgi oıyn tap
A) sabyrly bolý. Á) bilimdi bolý B) ádepti bolý
2.«Balanyń aılasy» áńgimesindegi jaǵymsyz keıipker?
A) bala Á) ǵalym B) jylan
3. Kóńiliń taza bulaqtaı ashyq bolsyn dep qaı jolaýshy aıtty?
A) 1 - shi jolaýshy Á) 2 - shi jolaýshy B) 3 - shi jolaýshy
4. Qandaı adamǵa altynnan paıda joq
A) baı Á) toq B) azyqsyz ash
- Osy áńgimedegi qarıany qandaı adam deımiz? Nege?

İÚ. Qyzyǵýshylyǵyn oıatý:
Sý týraly jumbaqtar sheshý:
1) Jylt - jylt etken,
Jyradan ótken.
2) Aıaǵy joq qoly joq,
Biraq tynysh turmaıdy.
Saqtamasań - qoryn tek,
Barsha tirlik qýraıdy.

Ú. Jańa sabaq:
- Balalar, búgingi sabaqta biz orys ǵalymy, uly pedagog V. A. Sýhomlınskııdiń «Naǵyz adam» atty áńgimesimen tanysamyz.
- Qalaı oılaısyń, naǵyz adam qandaı bolý kerek?
«Naǵyz adam» mátinin jazǵan avtor V. A. Sýhomlınskıı týraly qysqasha muǵalimniń málimeti:
Mátindi jazǵan Sýhomlınskıı Vasılıı Aleksandrovıch 1918 jyly 28 qyrkúıekte ÝSSR, Kırovograd oblysynda, Onýfrıev aýdany, Vasılevka selosynda dúnıege kelgen. Sýhomlınskıı Vasılıı Aleksandrovıch keńes pedagogy. ÝSSR mektepterine eńbek sińirgen muǵalim, Daryndy muǵalim, talantty ǵalym. «Jastardy adamgershilikke» tárbıeleý týraly problemalardy zerttegen. Ol barlyq jastarǵa orta bilim berýdi sheshýge at salysqan.. Ol oqýshylardyń bilim qoryn jınaqtaýǵa múmkindik berý, oqýshylar ómir boıy óz bilimin tolyqtyryp otyrýy qajet dep qarastyrǵan uly pedagog Sýhomlınskıı: «Adam bilim arqyly jumys isteýge úırenýi - adamgershiliktiń eń joǵarǵy muraty»,- dep tujyrymdaǵan.

Oı tolǵanys
- Adamnyń jaqsy qasıeti ózgelerge qamqorlyq jasaı bilýinen kórinedi
- Qamqorlyq degendi qalaı túsinesiń?
- Qamqorlyq jasaǵan kezderiń boldy ma?

Ú. Mátinmen jumys.
- Mátindi túsinip oqý.
- Oqýshylardy tizbekteı oqytý.
Mazmunyn ashý.
- Mátindegi áńgime kimder jaıly eken?
- Birde qandaı jaǵdaıǵa dýshar boldy?
- Osy jaǵdaı bolǵanda kelgen jolaýshylar qandaı áreketter jasady?
Terip oqý. Mátindegi qyzyl túspen belgilengen tirkesterdi taýyp oqy. (Bul adam emes. Buny da áli adam deýge bolmaıdy. Bul naǵyz adamnyń ózi.)

Úİ. Sýretpen jumys

Sýretke zer sal. Sýrettegi oqıǵa mátindegi qaı pikirge sáıkes keledi? Mátindegi basqa pikirge sen qandaı sýret salar ediń?

Úİİ. Dáptermen jumys: Kúnniń retin, sabaqtyń taqyrybyn jazý.
Mátindegi qyzyl túspen belgilengen tirkesterdi taýyp dápterge jazý. (Bul adam emes. Buny da áli adam deýge bolmaıdy. Bul naǵyz adamnyń ózi.)

Úİİİ. Sergitý sáti:
Ornymyzdan turaıyq,
Alaqandy uraıyq.
Bir otyryp, bir toryp,
Biz bir dem alaıyq.

İH. Bekitý:
- Qudyqqa birinshi kelgen adam nelikten sý ishpeı ketti?
- Ekinshi kelgen adam nelikten shelegin tastamaı ketti?
- Úshinshi adam nelikten shelegin tastap ketti?
Bes joldy óleń.
Úshinshi jolýshy meıirimdi, qaıyrymdy, aqyldy shelegin syılap ketti.
Bolǵan ýaqıǵa
Naǵyz adamnyń biri týraly – balalar taǵy bir qosymsha áńgime aıtyp bereıin. Alashtyń arysy Álıhan Bókeıhannyń anasy Begim jylda bir taıynshany ózi baǵyp, qystaı jem - shóbin berip, astyn tazalap semirtedi eken. Kúzde qalaǵa ketip bara jatqan qalashylarǵa qosyp jiberip, taıynshany sattyryp aqshasyna mata aldyryp, aýyldaǵy joq - jitik, kedeı, jetim balalarǵa óz qolymen kóılekter, kıimder tigip taratady eken.

H. Qorytyndy:
Qamqorlyq jasaýdy úıren!
Shamań kelse kómektes!

Qazaq halqy - jomart halyq. Halyq danalyǵy jomarttyq týraly bylaı deıdi: «Jomart bolý úshin baı bolý mindetti emes. Kerisinshe baı bolý úshin jomart bolýyńyz qajet. Jomart adam laqyldaǵan bulaq, sarań adam tospadaǵy sasyq sý sıaqty. Sondyqtan sarańdyq - sor, jomarttyq - qýanysh, baqyt! Eger sen halqyńa qyzmet etýdi unatsań, áýeli jomarttyq ne ekenin jáne onyń qaıdan kelip shyǵatynyn bilgeniń jón. Adamnyń adamdyq qasıetinde úsh nárse bar. Bul birinshi - Aqyl, ekinshi - Ádildik, úshinshi - jomarttyq. Qazaq halqynda «Atymtaı jomart» degen adam bolǵan. Ol barlyq qolyndaǵysyn aıamaı beretin bolǵan. Sol sebepti qazirde myrza, márt adamdardy «Atymtaı jomart» ataıdy.

Hİ. Úıge tapsyrma: Mátindi oqý, m\a
Hİİ. Baǵalaý: Sabaqta belsendilik kórsetken oqýshylardy baǵalaý.