Taýlardyń bıiktigine qaraı jiktelýi. Taýlardyń paıda bolýy. Eski jáne jas taýlar.
Sabaqtyń taqyryby: Taýlardyń bıiktigine qaraı jiktelýi. Taýlardyń paıda bolýy. Eski jáne jas taýlar.
Geografıa 6 synyp
Bilimdilik: oqýshylarǵa taýlardyń paıda bolýy jaıly sıpattama berý, qatparly jáne qatparly-jaqparly taýlar, taýlardyń ózgerýi týraly bilimderin keńeıtý.
Damytýshylyq: oqýlyqpen, kartamen jumys isteı otyryp, oqýshylardyń taýlar jaıly jalpy jáne arnaıy iskerlik daǵdylaryn qalyptastyrý, dúnıetanymyn arttyrý.
Tárbıelik: oı - órisin keńeıtý, oı-pikirin erkin jetkize bilýge beıimdep sóz qoryn arttyrý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: baıandaý, keste, semantıkalyq karta, sáıkestendirý, geografıalyq dıktant.
Sabaqtyń kórnekiligi: Qazaqstanyń fızıkalyq kartasy, Dúnıe júziniń fızıkalyq kartasy, geografıalyq atlas, keskin karta, syzba - nusqalar, taýlardyń tabıǵatyn beıneleıtin sýretter.
Sabaq barysy:
I. Uıymdastyrý.
II. Úı tapsyrmasyn tekserý
III. Jańa sabaq
IV. Sabaqty bekitý
V. Úıge tapsyrma
VI. Baǵalaý
I. Uıymdastyrý:
- Oqýshylar men amandasý
- Oqýshylardy túgeldeý
- Sabaqqa nazaryn aýdarý
25 jyl táýelsizdik yrysymyz
Bolashaqqa bastaıdy ár isimiz
Egemen elimizdi kórkeıtetin
Bilim shyńyna shyǵý paryzymyz!
II. Úı tapsyrmasyn tekserý:
“ İshki jáne syrtqy sheńber”
Oqýshylar 2 sheńber quraıdy. 1 sheńber syrtqy, 2sheńber ishki bolyp eseptelinedi. İshki sheńberdegi oqýshylar ótken taqyryp boıynsha, syrtqy sheńberge suraqtar qoıý arqyly qozǵalady. Syrtqy sheńber ornynda turyp jaýap beredi. Keıin 2 sheńber oryn almasady.
Oqýshylar mozaıqa qurasytyrý arqyly 2 topqa bólinedi. Toptaryna ataýyn qoıyp, top basshylaryn saılaıdy.
III. Jańa sabaq:
Taý týraly óleń:
Bolady taýdyń jasy,
Jotasy, shyńy, basy.
Betkeıi men etegi,
Ár túrli keler jasy.
Jer betiniń mańaıyndaǵy jazyqtardan oqshaý jatqan. qatty tilimdelgen bıik bólikterin taýlar dep ataıdy. Taýlar jan - jaǵynan ortasyna qaraı bıikteıdi. Onyń bıik, joǵarǵy bóligi taý basy, oqshaýlanǵan tóbesi shyńy dep atalady. Taýlar bıiktigine qaraı alasa, ortasha bıik, bıik bolyp bólinedi. Alasa taýlar dep bıiktigi 400 m den 1000m deıingi taýlardy aıtady. Ortasha bıik taýlarǵa 1000 m - 2000m deıin baratyn taýlar jatady. Bıiktigi 2000m asatyn taýlardy bıik taýlar dep ataıdy. Qatparly taýlar taý jynystardyń qabaty qatparlanyp kóterilgen kezde paıda bolady. Eger taýlar jarylym boıymen taý jynystardyń qabattary kóterilý nátıjesinde paıda bolsa, olar jaqparly taýlar dep atalady. Taýdyń úshinshi túri – bul janartaýlyq taýlar. Sý túbinde jınalǵan taý jynystarynyń qabattary orasan zor búıir qysymynyń áserinen qatparlanyp, bıikke kóterilip, taý quraǵan. Jer sharyndaǵy taýlardyń kópshiligi osyndaı qatparlardan turady. Olar qatparly taýlar dep atalady. Alpi, Kavkaz, Kordıler jáne t. b. osyndaı taýlarǵa jatady. Bul taýlardaǵy joǵary qaraı ıilgen qatparlar taý jotalaryn, tómen qaraı ıilgenderi taý aralyq ańǵarlardy quraıdy. Mátinmen jumys jasaıdy.
1 - top: Taýlardyń paıda bolýy;
2 - top: Eski jáne jas taýlar.
IV. Sabaqty bekitý: “Sematıkalyq karta”
Taýdyń aty ---- Eski taýlar ---- Jas taýlar ---- Qatparly taýlar --- Qatparly - jaqparly taýlar
Altaı
Gımalaı
Alpi
Oral
“SÁIKESTERİN TAP”:
1. Aspan taýlary maǵynasyn bildiretin taý ataýy Oral
2. Álemdegi eń bıik taýlar Tán - Shan
3. Azıa men Eýropany bólip turǵan taýlar Gımalaı
4. Eń uzyn taýlar júıesi Andy
Sergitý sáti: “Teńiz soldaty”
1. Qaıyq júzedi (2 oqýshydan qaıyq quraıdy)
2. Tamaqtaný (3 oqýshydan tamaqtanady)
3. Eden jýý (1 oqýshydan kemeniń eden jýady)
4. Keme túziledi (biriniń artyna biri turady)
“ Geografıalyq dıktant”:
1. Jer betiniń mańaıyndaǵy jazyqtardan oqshaý kóterilip jatqan, qatty tilimdengen bıik bólikteri taý dep atalady.
2. Bıik taýlardy ata Gımalaı, Tán - Shan, Altaı t. b.
3. Syrtqy kúshterdiń áserinen taý jynystardyń ózgerýin úgilý deımiz.
4. Dúnıe júzindegi eń bıik taý Gımalaı
5. Eýropany Azıadan bólip turatyn taý Oral taýy.
V. Úıge tapsyrma: Taýlardyń bıiktigine qaraı jiktelýi. Taýlardyń paıda bolýy. Eski jáne jas taýlardy oqyp kelý.
VI. Baǵalaý: Baǵdarsham arqyly baǵalaý:
Aqtóbe oblysy,
Shalqar aýdany, Eset aýyly
Sarybulaq negizgi mektebi
Hımıa jáne Geografıa pán muǵalimi
Saıynova Gúlim Álimqyzy
Everest taýy
Geografıa 6 synyp
Bilimdilik: oqýshylarǵa taýlardyń paıda bolýy jaıly sıpattama berý, qatparly jáne qatparly-jaqparly taýlar, taýlardyń ózgerýi týraly bilimderin keńeıtý.
Damytýshylyq: oqýlyqpen, kartamen jumys isteı otyryp, oqýshylardyń taýlar jaıly jalpy jáne arnaıy iskerlik daǵdylaryn qalyptastyrý, dúnıetanymyn arttyrý.
Tárbıelik: oı - órisin keńeıtý, oı-pikirin erkin jetkize bilýge beıimdep sóz qoryn arttyrý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: baıandaý, keste, semantıkalyq karta, sáıkestendirý, geografıalyq dıktant.
Sabaqtyń kórnekiligi: Qazaqstanyń fızıkalyq kartasy, Dúnıe júziniń fızıkalyq kartasy, geografıalyq atlas, keskin karta, syzba - nusqalar, taýlardyń tabıǵatyn beıneleıtin sýretter.
Sabaq barysy:
I. Uıymdastyrý.
II. Úı tapsyrmasyn tekserý
III. Jańa sabaq
IV. Sabaqty bekitý
V. Úıge tapsyrma
VI. Baǵalaý
I. Uıymdastyrý:
- Oqýshylar men amandasý
- Oqýshylardy túgeldeý
- Sabaqqa nazaryn aýdarý
25 jyl táýelsizdik yrysymyz
Bolashaqqa bastaıdy ár isimiz
Egemen elimizdi kórkeıtetin
Bilim shyńyna shyǵý paryzymyz!
II. Úı tapsyrmasyn tekserý:
“ İshki jáne syrtqy sheńber”
Oqýshylar 2 sheńber quraıdy. 1 sheńber syrtqy, 2sheńber ishki bolyp eseptelinedi. İshki sheńberdegi oqýshylar ótken taqyryp boıynsha, syrtqy sheńberge suraqtar qoıý arqyly qozǵalady. Syrtqy sheńber ornynda turyp jaýap beredi. Keıin 2 sheńber oryn almasady.
Oqýshylar mozaıqa qurasytyrý arqyly 2 topqa bólinedi. Toptaryna ataýyn qoıyp, top basshylaryn saılaıdy.
III. Jańa sabaq:
Taý týraly óleń:
Bolady taýdyń jasy,
Jotasy, shyńy, basy.
Betkeıi men etegi,
Ár túrli keler jasy.
Jer betiniń mańaıyndaǵy jazyqtardan oqshaý jatqan. qatty tilimdelgen bıik bólikterin taýlar dep ataıdy. Taýlar jan - jaǵynan ortasyna qaraı bıikteıdi. Onyń bıik, joǵarǵy bóligi taý basy, oqshaýlanǵan tóbesi shyńy dep atalady. Taýlar bıiktigine qaraı alasa, ortasha bıik, bıik bolyp bólinedi. Alasa taýlar dep bıiktigi 400 m den 1000m deıingi taýlardy aıtady. Ortasha bıik taýlarǵa 1000 m - 2000m deıin baratyn taýlar jatady. Bıiktigi 2000m asatyn taýlardy bıik taýlar dep ataıdy. Qatparly taýlar taý jynystardyń qabaty qatparlanyp kóterilgen kezde paıda bolady. Eger taýlar jarylym boıymen taý jynystardyń qabattary kóterilý nátıjesinde paıda bolsa, olar jaqparly taýlar dep atalady. Taýdyń úshinshi túri – bul janartaýlyq taýlar. Sý túbinde jınalǵan taý jynystarynyń qabattary orasan zor búıir qysymynyń áserinen qatparlanyp, bıikke kóterilip, taý quraǵan. Jer sharyndaǵy taýlardyń kópshiligi osyndaı qatparlardan turady. Olar qatparly taýlar dep atalady. Alpi, Kavkaz, Kordıler jáne t. b. osyndaı taýlarǵa jatady. Bul taýlardaǵy joǵary qaraı ıilgen qatparlar taý jotalaryn, tómen qaraı ıilgenderi taý aralyq ańǵarlardy quraıdy. Mátinmen jumys jasaıdy.
1 - top: Taýlardyń paıda bolýy;
2 - top: Eski jáne jas taýlar.
IV. Sabaqty bekitý: “Sematıkalyq karta”
Taýdyń aty ---- Eski taýlar ---- Jas taýlar ---- Qatparly taýlar --- Qatparly - jaqparly taýlar
Altaı
Gımalaı
Alpi
Oral
“SÁIKESTERİN TAP”:
1. Aspan taýlary maǵynasyn bildiretin taý ataýy Oral
2. Álemdegi eń bıik taýlar Tán - Shan
3. Azıa men Eýropany bólip turǵan taýlar Gımalaı
4. Eń uzyn taýlar júıesi Andy
Sergitý sáti: “Teńiz soldaty”
1. Qaıyq júzedi (2 oqýshydan qaıyq quraıdy)
2. Tamaqtaný (3 oqýshydan tamaqtanady)
3. Eden jýý (1 oqýshydan kemeniń eden jýady)
4. Keme túziledi (biriniń artyna biri turady)
“ Geografıalyq dıktant”:
1. Jer betiniń mańaıyndaǵy jazyqtardan oqshaý kóterilip jatqan, qatty tilimdengen bıik bólikteri taý dep atalady.
2. Bıik taýlardy ata Gımalaı, Tán - Shan, Altaı t. b.
3. Syrtqy kúshterdiń áserinen taý jynystardyń ózgerýin úgilý deımiz.
4. Dúnıe júzindegi eń bıik taý Gımalaı
5. Eýropany Azıadan bólip turatyn taý Oral taýy.
V. Úıge tapsyrma: Taýlardyń bıiktigine qaraı jiktelýi. Taýlardyń paıda bolýy. Eski jáne jas taýlardy oqyp kelý.
VI. Baǵalaý: Baǵdarsham arqyly baǵalaý:
Aqtóbe oblysy,
Shalqar aýdany, Eset aýyly
Sarybulaq negizgi mektebi
Hımıa jáne Geografıa pán muǵalimi
Saıynova Gúlim Álimqyzy
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
Everest taýy