InfoHub Logo

اعابەك — كونە تۇركى تىلىنەن الىنعان اعا+بەك. جاس جاعىنان نەمەسە لاۋازىم جاعىنان ۇلكەن، جوعارى بەك.

اعىن — اعىنى قاتتى، لەك، ەكپىن.

اداي — بالاپان. بالا، ءسابي، پەرزەنت دەگەن اۋىسپالى ماعىنا بەرەدى.

ادىرباي — ادىر، بيىك، ءدوڭ، قىر+باي.

اجاربەك — اجار — ادەمى، شىرايلى، كورىكتى، كەلىستى+بەك. ياعني اسا كورىكتى، وتە ادەمى، كەلبەتتى.

ءايادىل — اي+اراب تىلىنەن – ءادىل. ءادىل، ادال، شىنشىل.

ايبالا — اي سياقتى سۇلۋ، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەي قويىلعان ەسىم.

ايبار — ايبات، ايبىن. بۇل ەسىم سابيگە ايباتتى، ايبىندى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلادى. سىيلاپ، قۇرمەتتەپ ايتۋ ءتۇرى — اياعا، ايەكە، ەركەلەتىپ ايتۋ ءتۇرى — ايبارجان، ايكە، ايكەش، ايكەن.

ايباس — اي+باس، اي سياقتى اشىق، جارقىن ءجۇزدى ادام.

ايبات — ايبار، قاھار، ايبىن. بۇل ەسىم سابيگە باتىل ءارى باتىر، ايبىندى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلادى.

ايبەك — اي+بەك — بەرىك، مىقتى. ءسابي عۇمىرلى، بەدەلدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ايبول — اي+بول — ايداي ايقىن، جارىق بول دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ايبولات — اي+بولات – بولادى — مەنىڭ ايىم بولادى.

ايبىن — ماعىناسى ايبار، ايبات، باتىلدىق.

ايعالي — اي+اراب تىلىنەن – عالي — بيىك، جوعارى. بالا ءاردايىم جوعارى مۇراتقا يە بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان بولسا كەرەك.

ايدان — اي+دان — قوسىمشا. بۇل ەسىم بالا ايدان دا جارىق، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ايدار — بالالاردىڭ توبەسىنە قويىلعان شاشى. ال ايدارلى ءسوزى «مىقتى، كۇشتى، زور» دەگەن ماعىنادا قولدانىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ايدارحان، ايدارلى، سونداي-اق سينونيمدىك ەسىمدەر — كەكىل، تۇلىمحان.

ايدارحان — ايدار، اراب ءسوزى – حايدار + قازاق ءسوزى – حان، ياعني ارىستان، جاۋجۇرەك حان دەگەن ماعىنانى بەرەدى.

ايدوس — ايدىڭ دوسى.

ايدىن — ايبات، ايبىن، كاھار، كۇش-قۋات، ايقىن، اشىق، جارىق. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم – ايدىنعالي.

ايجاس — اي جانە جاس، قازاق سودەرىنەن جاسالعان بىرىككەن تۇلعالى ەسىم. ومىرگە جانا كەلگەن ءسابيدى جاڭا تۋعان جاس ايعا تەڭەپ قويىلعان ەسىم.

ايقىن — ايگىلى، بەلگىلى، ناقتى.

ايماعامبەت — اي+اراب ءسوزى موحامماد — ماقتاۋلى. ايتماقامبەت، ايمۋحامبەت دەپ تە ايتىلا بەرەدى. قىسقارعان ءتۇرى — ايماعان، ايمات.

ايماق — ولكە، قيىر، اتىراپ، اينالا، ماڭاي، توڭىرەك.

ايمۇرات — اراب ءسوزى موراد – ماقسات، تىلەك. اي سياقتى ايقىن، جارىق تىلەگىم، ماقساتىم دەگەن نيەتپەن قويىلعان ەسىم.

اينابەك — بىرىككەن قازاق سوزدەرى اينا + بەك. پاكتىكتىڭ، تازالىقتىڭ، ادالدىق پەن شىنايىلىقتىڭ بەينەسى.

ايساۋىت — اي جانە ساۋىت قازاق سوزدەرىنەن بىرىككەن كونە ەسىم. ايداي ايقىن، اي سياقتى جارقىراپ ماڭگى تۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ايسۇگىر — اي جانە سۇگىر — اسكەر، جاۋىنگەر سوزدەرىنەن جاسالعان كونە ەسىم.

ايتان — قازاق سوزدەرنەن بىرىككەن اي+تان. تاڭ ءسوزىنىڭ دىبىستىق تۇرعىدان وزگەرگەن نۇسقاسى، ياعني جارىق، جارقىراعان اي.

ايتۋار — قازاق اي جانە تۋار سوزدەرى ارقىلى جاسالعان ەسىم. بالاعا باقىت، ىرىس تىلەۋگە بايلانىستى قويىلىپ وتىرعان.

ايتۋعان — اي تۋعان مەزگىلدە دۇنيەگە كەلگەن بالاعا وسىلاي ات بەرىلگەن.

ايشۋاق — اي سياقتى ساۋلەلى، جارىق، كوڭىلى شۋاقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

اقبولات — اق+يران سوزىنەن بولات قۇرىش. بالا ساف قۇرىشتاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

اقەدىل — وزەن اتىنا بايلانىستى قويىلعان ەسىم. مۇنداي ەسىمدەر ادەتتە بالا وزەن جاعاسىندا تۋعان اعدايدا قويىلعان.

اققوزى — قوزى سياقتى سۇيكىمدى، ادەمى، كوركەم بولسىن دەپ، قوزىعا بالاپ قويىلعان ەسىم.

اقپانبەت — اقپان — فيەۆرال ايىنىڭ قازاقشا اتى؛ بەت كىسى اتتارىنا قوسىلاتىن قوسىمشا. اقپاندا تۋىلعان بالاعا وسىنداي ات قويىلعان.

اقتاڭ — ەرتەدە تاڭ اتىپ كەلە جاتقاندا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىم بەرىلگەن.

اقىلبەك — اقىلدى، سەرگەك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

اقىنجان — بالا اقىن بولسىن، اقىنجاندى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

الدان — بالا اتا-اناعا الدانىش، جۇبانىش بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم؛ بالانىڭ الدى، تۇڭعىشى. الدانازار دەگەن تولىق ەسىمنىڭ ەركەلەتە قىسكارتىپ ايتىلعان ءتۇرى.

الپامىس — الىپ — قازاق تىلىندە ءداۋ، دوكەي، زور. مامىش — باتىر.

التىنبەك — قازاق سوزدەرى التىن+بەك. بالا التىن سياقتى ادەمى ءارى ءومىرى مىقتى، بەرىك بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

اڭساعان — ساعىنعان، زارىققان. بۇل ەسىم بالاسى بولماي جۇرگەن سەمبيانىڭ بالا كورگەندە قويعان ەسىمى.

ارقات — كۇشتى، مىقتى بول دەگەن ماعىناداعى ەسىم.

ارىن — قارقىن، ەكپىن، جىگەر. بىرىككەن تۇلعالار — ارىنباي، ارىنبەك.

اقباي — اق جانە باي سوزدەرىنەن جاسالعان بىرىككەن تۇلعالى ەسىم. بۇل ەسىم بالا ادال، اك نيەتتى بولسىن دەگەن نيەتپىەن قويىلعان.

اقبولات — اق+يران سوزىنەن بولات قۇرىش. بالا ساف قۇرىشتاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

اقبوتا — بالا اپپاق بوتا سياقتى بولعان سوڭ ۇقساتۋ ماقساتىمەن قويىلعان ەسىم.

اقەدىل — وزەن اتىنا بايلانىستى قويىلعان ەسىم. مۇنداي ەسىمدەر ادەتتە بالا وزەن جاعاسىندا تۋعان اعدايدا قويىلعان.

اقجول — ومىرگە العان باعىتى، اشىق، ايقىن، جولى سارا، تازا دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

اقزيا — اق جانە اراب تىلىنەن الىنعان زيا – جارىق، ساۋلە، اراي.

اققال — اق جانە تاجىك تىلىنەن الىنعان حول – بەتكە شىققان مەن. بەتىندە ياكي دەنەسىندە قالى بار بالالارعا وسىنداي ات قويعان. تۇرلەرى — ءقالبيبى، قالتۇرعان، ت. ب.

اققوجا — اق — تازا، ادال، نەمەسە اراب تىلىنەن حاك — اكىم، ءامىر. قوجا اراب تىلىنەنحودجا — مىرزا، ۇيرەتۋشى، يە. ادال ۇيرەتۋشى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

اققوزى — قوزى سياقتى سۇيكىمدى، ادەمى، كوركەم بولسىن دەپ، قوزىعا بالاپ قويىلعان ەسىم.

اقپانبەت — اقپان-فيەۆرال ايىنىڭ قازاقشا اتى؛ بەت كىسى اتتارىنا قوسىلاتىن قوسىمشا. اقپاندا تۋىلعان بالاعا وسىنداي ات قويىلعان.

اقسۇلتان — ەسىم قۇرامىنداعى اق ارابتىڭ حاق «اكىم، ءامىر» ءسوزىنىڭ تىلىمىزدەگى وزگەرگەن نۇسقاسى. السۇلتان ارابتىڭ سولتان «اكىم، بيلەۋشى، مەملەكەت باسشىسى» دەگەن ءسوزى.

اقتاماق — بەينەلەۋ تۇرىندە قويىلعان ەسىم.

اقتاڭ — ەرتەدە تاڭ اتىپ كەلە جاتقاندا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىم بەرىلگەن.

اقتىلەك — بالا باقىتتى بولسىن، اتا-انانىڭ اق نيەت، تىلەگى ورىندالسىن، دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.

اقىلبەك — اقىلدى، سەرگەك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

اقىن — يران تىلىنەن الىنعان اقۋن — ولەڭ شىعارۋشى، جىرشى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ورازاقىن، ءالاقىن، نۇراقىن، باياقىن، تۇرداقىن.

اقىنجان — بالا اقىن بولسىن، اقىنجاندى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

الاي — وترياد، ءبولىم، روتا، باتالون، پولك.

الاۋ — شىمقاي قىزىل ءتۇس.

العا — بالانىڭ كەلەشەگى زور بولسىن، ومىردە الدا ءجۇرسىن دەگەن تىلەكپەن بەرىلگەن ەسىم. العاتاي دەگەن دە ەسىم بار.

العىر — وجەت، ەرجۇرەك.

الدان — بالا اتا-اناعا الدانىش، جۇبانىش بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم؛ بالانىڭ الدى، تۇڭعىشى. الدانازار دەگەن تولىق ەسىمنىڭ ەركەلەتە قىسكارتىپ ايتىلعان ءتۇرى.

الدار — قۋ، ايلاكەر. بۇل — حالىق اۋىز ادەبيەتىندەگى ايلاكەر كەيىپكەر الدار كوسەنىڭ ەسىمى.

القا — اسىل تاستاردان، مارجاننان تىزىلگەن مويىنعا تاعاتىن مونشاق. وعان گۇل ءسوزى قوسىلىپ جاڭا ەسىم جاسالادى. ماسەلەن، القاگۇل.

الپامىس — الىپ — قازاق تىلىندە ءداۋ، دوكەي، زور. مامىش — باتىر.

الپار — الىپ — باتىر، ار — ەر ءسوزىنىڭ كونە تۇركى تىلدەرىندەگى جۋان ايتىلۋى. ياعني باتىر ادام، ەر كىسى.

الپىسباي — بۇل بالانىڭ اكەسى نە شەشەسى الپىس جاسقا تولعاندا تۋعاندىقتان قويىلعان ەسىم.

التىباي — ساۋساعى نەمەسە باشپايى التاۋ بوپ تۋعان ەر بالالارعا ەرتەدە وسىلاي ات بەرىلگەن.

التىنبەك — التىن+بەك. بالا التىن سياقتى ادەمى ءارى ءومىرى مىقتى، بەرىك بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

التىنسارى — قازاق سوزدەرى التىن + سارى. بالا قىمباتتى، قادىرمەندى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

امان — ساۋ، ەسەن، سالامات. بۇعان گۇل، عايشا، بالا سياقتى سوزدەر قوسىلىپ: امانگۇل، امانعايشا، امانبالا سياقتى بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر جاسالادى.

اڭساعان — قازاق تىلىنەن الىنعان ساعىنعان، زارىققان. بۇل ەسىم بالاسى بولماي جۇرگەن سەمبيانىڭ بالا كورگەندە قويعان ەسىمى.

اڭسار — ساعىناتىن، زارىعاتىن.

اپپاق — اسا اق، ءاپپاق، ساف تازا، كىرشىكسىز.

ارالباي — ارال تەڭىزى جاعاسىندا تۋعان بالاعا بەرىلگەن ەسىم.

اربەك — ار-ۇياتى كۇشتى، نامىسى بار دەگەن ماعىناسى بار.

اربول — وتانىڭنىڭ، اتا- اناڭنىڭ نامىسىن قورعاۋشى بول دەگەن ماعىناداعى ەسىم. ءسينونيمى — اردان.

ارداق — قۇرمەت، ءقادىر.

ارقات — قازاق تىلىنەن الىنعان كۇشتى، مىقتى بول دەگەن ماعىناداعى ەسىم.

ارنا — ءبىر ادامعا باعىشتاۋ، ارنايى قويۋ.

ارتىق — بارىنەن جوعارى، قۇندى، قىمبات، ەرەكشە. بىرىككەن تۇلعالار — ارتىقباي، ارتىققالي.

ارىن — قارقىن، ەكپىن، جىگەر. بىرىككەن تۇلعالار — ارىنباي، ارىنبەك.

ارىندىق — قارقىندىلىق، ەكپىندىلىك، جىگەرلىلىك.

ارىسباي — ارىس وزەنى اتىنان قويىلعان ەسىم.

ارىستان — قازاق تىلىنەن الىنعان ەسىم باتىلدىق پەن باتىرلىق بەينەسى رەتىندە قويىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ارىستانبەك، ارىستانعالي، ارىستانباي.

اسىلجان — اسىل جانە جان سوزدەرىنەن – مارتەبەلى، يىگى جاندى قىز بولسىن دەگەن ماعىناسىن بىلدىرەدى.

اتامۇرات — اتانىن مۇراتى، ماقساتى.

ءابىلقان — حان — ءامىرشى. ءامىرشىنىڭ اكەسى دەگەن ماعىنا بەرەدى.

ءاجىباي — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن ءاجى — اعا + باي. بۇل ءاجى ءسوزى بىرىككەن تۇلعالى كىسى ەسىمدەرىنىڭ قۇرامىندا قولدانىلىپ، كەيدە قاجى، ءاجى تۇرىندە ءجيى كەزدەسەدى. ونداي بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — اجىبەك، ءاجىعالي، اجىگەرەي، اجىمۇكامبەت. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇلعالارى — اجىكەن، ءاجتاي، اجىك.

باعلان — قازاق تىلىنەن – ەرتە تۋىپ، جەتىلگەن قوزى. اۋىسپالى ماعىنا – جايناعان جاس.

باي — بۇل ءسوز تۇركى حالىقتارى تىلىندە مال-دۇنيەسى مول، اۋقاتتى، ءالدى ادام دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

بايارىستان — ارىستان سياقتى باتىل، ەر جۇرەك بالاعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

باياحمەت — قازاقتىڭ ءسوزى باي + اراب ءسوزى – احمەت. ماقتاۋعا لايىق.

بايباقتى — دۇنيەگە، ومىرگە باي ادام، ەر بالا كەلەدى دەپ كۇتتى، ۇمىتتەندى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

بايبارىس، بەيبارىس — بۇل تۇرىكمەن، تاتار، قازاق، قىرعىز تىلدەردەگى ەسكى ەسىم. بارىس ەرتەدەگى تۇركىلەردىڭ جىل ساناۋىنداعى ءۇشىنشى جىل اتى، سول جىلى تۋعان بالاعا وسىنداي ات قويىلعان.

بايبەك — بالا مىقتى، باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

بايبول — بالا اۋقاتتى، باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بايبولدى — مۇنداي ەسىم، ادەتتە، كوپ بالالى ءۇيدىن بالاسىنا قويىلىپ وتىرعان.

ءبايبورى — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن ءبورى-قاسقىر. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءبورىباي، قاسقىرباي.

بايعالي — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + اراب ءسوزى عالي — بيىك، جوعارى. وتە باي ادام دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

بايعاني — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + اراب ءسوزى عاني — داۋلەتتى، اۋقاتتى، ادام.

بايعوجا — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + يران ءسوزى حودجا – قوجايىن، مىرزا، ۇستاز.

بايجان — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + تاجىك تىلىنەن الىنعان دجون، ۇيدە بالا كوپ ءبولسىن، ادام سانى كوبەيسىن، وسە بەرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءتۇرى — جانباي.

بايقوشقار — بالا ۇرپاققا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعانى اڭعارىلادى.

بايقۇتتى — باقىتتى باي دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم. ءتۇرى — قۇتتىباي.

بايماعامبەت — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + يران تىلىنەن الىنعان ماعامبەت. اتاقتى، داڭقتى، اتاعى جايىلعان. ەركەلەتىپ ايتۋ تۇلعالارى — بايكەن، باكەن، بايكەش.

بايمان — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + تاجىك تىلىنەن الىنعان مان — ادام، كىسى، ياعني باي ادام، داۋلەتتى كىسى. تۇرلەرى — بايمەن، بايمەن.

بايسال — سابىرلىلىق، تىنىشتىق، تاباندىلىق.

بايسان — بىرىككەن تۇلعالى ەسىم. اۋىسپالى ماعىناسى ەسەبى جوق، قيساپسىز. ءتۇرى — سانسىزباي.

بايسەركە — باي + سەركە، ءتۇرى — سەركەباي.

بايتاق — ۇشى-قيىرى جوق كەڭ، شەكسىز؛ شامادان تىس كوپ، وتە مول.

بايتاس — ادام ومىرىندەگى باقىت پەن بايلىق تاستاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بايتەمىر — بالانىڭ ومىرىندەگى بايلىعى مەن باقىتى تەمىردەي مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بايتۋ — بالا باي بوپ تۋدى، ومىرگە باي بوپ كەلدى دەگەن ماعىنادا قويىلعان ەسىم.

بايتۇر — باقىتتى ءومىر ءسۇر، ومىرىندە مولشىلىق-بەرەكە بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بالعابەك — بالعا + بەك، بالا بالعاداي مىقتى، بەرىك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بالقى — ەلجىرەۋ، ناساتتانۋ. بىرىككەن تۇلعالى ءتۇرى — بالقىبەك.

بالتا — بالا وتكىر، قايتپاس-قايسار باتىل، مىقتى بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — بالتاباي،

بارجاقسى — بارلىعى ويداعىداي، كونىلدەگىدەي دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

بارلىباي — قازاقتىڭ ءسوزى بار، ۇلكەن، زور + قوسىمشا لى + باي؛ داۋلەتتى، باي ادام.

بارىس — جولبارىس تۇقىمداس جىرتقىش اڭ؛ كونە، ون ەكى مۇشەل جىل اتىنىن ءۇشىنشى اتى.

باستاۋباي — باستاۋ + باي، باستاۋداي ءموپ-مولدىر، تازا ادام بوپ ءوسسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

باسىم — كۇشى، ءبىلىمى باسقادان ارتىق، مول، باسىم بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

باتسايى — جولاقتى جىبەك ماتا.

باتىر — قازاق تىلىنەن الىنعان كاھارمان – باتىل، ەر جۇرەك.

باتىربەك — باتىر + بەك، مىقتى، كۇشتى باتىر. ءتۇرى — بەكباتىر.

باتىرقان — ءارى باتىر ءارى حان بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان كونە ەسىم.

باتىرلان — وجەتتەنۋ، ەر جۇرەكتەنە ءتۇسۋ.

باۋبەك — ءومىر-جاسى ۇزاق، ءومىرلى بولسىن، تاباندى جىگىت بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — بەكباۋ.

باۋىرجان — اعايىنعا، تۋعان-تۋىسقا جان-تانىمەن بەرىلسىن، جانىنداي جاقسى كورسىن، باۋىرمال بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بايان — كونە تۇركى، موڭعول تىلدەرىنە ورتاق «مىقتى»، «زور»، «باي» ماعىنالى ءسوز. اراب تىلىنەن ۆايان — ايقىن، اشىق، تۇسىنىك، انىقتاما، حابارلاما.

باياندى — تۇراقتى، تاباندى.

بەگايدار — قازاقتىڭ سوزدەردەن بەك — مىقتى، كۇشتى + ايدار — بالالاردىڭ توبەسىنە ءقويىلاتىن ءبىر شوك شاش. اراب تىلىنەن الىنعان ايدار — حايدار — ارىستان دەگەن ءسوزىنىڭ وزگەرگەن ءتۇرى.

بەگەش — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن، ەسكى قازاق تىلدەرىندە ۆەداس — حان ۇلى دەگەن ماعىنادا ايتىلعان.

بەدەلباي — داڭققا، اتاققا، ابىرويعا باي دەگەن ماعىنانى بەرەدى.

بەكەي — بەكەم بول، مىقتى بول.

بەكجاسار — بالا ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — كوپجاسار.

بەكىن — مىقتى بول، بەكەم بول دەگەن ماندەگى ەسىم.

بەكبولات — بەك + بولات. بالا مىقتى بولادى، بولاتتاي بەرىك، ءومىر-جاسى ۇزاق، بولىپ، كوپ جاسايدى دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇرلەرى — بەكەن، بەكەت.

بەككەلدى — ومىرگە بەرىك، مىقتى بوپ كەلدى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

بەكلان — بەك — بەرىك، بەكىم + قوسىمشا لان، مىقتى، بەكەم.

بەكنار — بەك — وتە، اسىرە + يران تىلىنەن الىنعان نار — تىرشىلىك كۇشى، قۋات.

بەكسۇلتان — قازاق تىلىنەن الىنعان سۇلتان — بيلەۋشى اكىم. ءسينونيمى — سۇلتانبەك.

بەكتەمىر — بالا تەمىردەي مىقتى، بەرىك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بەكتەمىس — بەكتە — بەكىتۋ، مىقتى ۇستاۋ. بۇل بەكتۇرعان دەگەن ەسىمنىڭ ءسينونيمى بولىپ تابىلادى.

بەكتەن — مىقتى بول، بەرىك بول دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.

بەكتىلەۋ — قازاق تىلىنەن الىنعان بەك – وتە + تىلەۋ — تىلەك. ءتۇرى — وتەتىلەۋ.

بەكتۇر — بۇل ەسىم بالا ءومىرلى، تۇراقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. ءتۇرى — تۇربەك. ەركەلەتىپ ايتىلاتىن ءتۇرى — بەكەن.

بەكتۇرعان — بالا ومىردە ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن، تۇراقتاپ قالسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ءتۇرى — تۇرعانبەك.

بەكتۇرسىن — بۇل ەسىم دە بالانىڭ جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

بەلاسار — تىرەك، كۇش.

بەلاسىل — ەڭ قىمبات، ناعىز مىقتى تايانىش، سۇيەنىش دەگەن ماندەگى ەسىم.

بەلبەردى — بەل+بەردى، ومىرگە تايانىش، سۇيەنىش بەردى، ەر بالا بەردى دەگەن ماندەگى ەسىم.

بەلگىباي — بەلگى – كونە تۇركى تىلىندە دانا، دانىشپان دەگەن ءسوز. سينونيمدەرى — نىسانباي، نىشانباي.

بەلەس — اسۋ، شوقى.

بەرگەن — ەر بالا تۋدى دەگەن ماعىناداعى ەسىم.

بەردەن — بەر+قوسىمشا دەن.

بەردى — سىيلادى، تارتۋ ەتتى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — بەردىباي.

بەرەكە — ىرىس، مولشىلىق، قۇت. ءتۇرى — بەرەكەت.

بەرەن — اسىل قۇرىش.

بەرجان — بەر + جان – جانىن بەرەتىن، ەشتەنە ايامايتىن ادام دەگەن ماعىنالى ەسىم.

بەرىك — مىقتى، بەكەم، بەركىن، تاباندى، تۇراقتى.

بەركىن — بەرىك، مىقتى بول ءسوزىنىن قىسقاشا تۇلعاسى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — بەركىنباي.

بەرنار — بەر+نار – كۇشتى، مىقتى. بالا كۇشتى، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلسا كەرەك.

بەسباي — بالاعا ءۇشباي، بەسباي، جەتىباي، توعىزباي دەپ ەسىم بەرۋ بەلگىلى ءبىر ىرىممەن بايلانىستى بولعان.

بيباتىر — قازاق تىلىنەن الىنعان بي+باتىر.

بيدايبەك — بالا استىققا كەنەلسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلىپ وتىرعان.

بيجان — بيلىك، ۇستەمدىك، اكىمدىك جۇرگىزۋشى ادام.

بيرجان — اتاقتى ءبىرجان سالدىڭ قۇرمەتىنە ءجيى قويىلاتىن ەسىم. ماعىناسى — جالعىز، جالقى تۋعان ادام.

بوزداق — جاس جىگىت، بوزبالا. تۇرلەرى — بوزجان، بوزجىگىت. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى — بوزتاي.

بولاتجان — بولاتتاي بەرىك، مىقتى ادام دەگەن ماعىنا بەرەدى.

بولاتقوجا — مىقتى قوجايىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

بولعان — كەمەلىنە كەلىپ تولعان، جەتىلگەن، كەنەلگەن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.

بولعانباي — كەمەلىنە كەلىپ، تولىپ جەتىلگەن، كەنەلگەن باي ادام دەگەن ماعىنالى ەسىم.

بولسىنبەك — قۇرىشتاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

بوران — بالا قاتۋلى، باتىل ەر بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بورانعازى — ىزعارلى، قاھارلى جاۋىنگەر، اسكەر دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.

بوجەي — دانا، دانىشپان.

بولەباي — تۋىستىق اتاۋمەن بايلانىستى قويىلعان ەسىم، شەشەلەرى تۋىس بالالار بولە بولادى.

بۇركىت — بۇركىت سياقتى العىر، قىران، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — بۇركىتباي، بۇركىتبەك.

بۇعىباي — بۇعىعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بۇلاباي — بۇلا — ەركىن، ەركە دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. ءسينونيمى —ەركەباي.

بۇلانباي — قازاق تىلىنەن الىنعان ءبۇلان — بۇعى تەكتەس اڭ.

بۇلدىباي — دۇنيەگە باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

بۇلقىش — ەسىمنىڭ ءتۇبىرى بۇلقى-جۇلقى، جۇلقىپ تارت — ش ەسىم قوسىمشاسى. قايراتتى، جىگەرلى، پىسىق، ەتى ءتىرى.

دابىل — ۇران، داڭق.

دابىس — اتاق، داڭق، داۋىس، ءۇن.

دايراباي — دايرا قازىرگى تىلىمىزدەگى داريا ءسوزىنىڭ ديالەكتىلىك فورماسى. ءسينونيمى — تەنىزباي.

دايىن — ءارقاشان ءازىر. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — دايىنباي.

دامىل — تىنىشتىق، بەيبىتشىلىك.

دانداي — ۇلى، زور.

دارا — قازاق تىلىنەن الىنعان ەرەكشە، وزگەشە، ياعني باسقادان ارتىق. ياعني بالا باسقادان ەرەكشە، ارتىق، اقىلدى يا سۇلۋ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

داراس — جەكە، ايرىقشا

دارىن — قازاق تىلىنەن — تالانت، كابىلەت.

دالبەك — بەكتىڭ، مىقتىنىڭ ناعىز دەگەن ماعىنالى ەسىم.

داۋبەك — ۇلكەن، كۇشتى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

داۋىربەك — ءوز زامانىنىڭ، ءداۋىرىنىڭ مىقتىسى دەگەن ماندەگى ەسىم.

داۋلەن — ۇلكەن بولۋ، ەسەيۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — داۋلەنحان.

داۋلەتباي — داۋلەتتى، اۋقاتتى.

دەمەۋ — قازاق تىلىنەن الىنعان قولداۋ، سۇيەۋ، كومەك كورسەتۋ.

دودان — ۇلكەن، زور.

دوسباي — دوسقا كەڭ، باي ادام دەگەن ماعىنادا.

دوسجان — ادال، تازا ادام.

دوسىم — جان سەرىگىم، جولداسىم.

دوسىمجان — مەنىڭ جان دوسىم دەگەن ماعىناداعى ەسىم.

دۋباي — اتاق-دانقى اسسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

دۋدار — بۇيرا شاش؛ شاشى بۇيرا بالالارعا وسىنداي ەسىم قويىلعان.

دۋمان — بالا ءومىرى قۋانىشقا تولى، كوڭىلدى، ساۋىق-سايراندى ءبولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ەگىزباي — بۇنداي ەسىمدەر ەگىز تۋگان بالالارعا قويىلىپ وتىرعان. ءسينونيمى — قوسجان.

ەگىزبەك — ەگىز تۋعان بالاعا قويىلاتىن ەسىم.

ەلامان — ەل-جۇرت جاۋدان امان، ساۋ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. سينونيمدەرى — تىنىشتىق، بەيبىت.

ەلبار — ەلگە، حالىققا قىزمەت ەتۋگە ءاردايىم بار، دايىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەلباس — حالقىنا، ەلىنە باسشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ەلبەك — ەلدىڭ مىقتىسى، ءوز حالقىنىڭ كاھارمان ۇلى.

ەلدار — ەلىن، وتانىن سۇيەتىن وتانشىل.

ەلدەس — ەلى، جەرى ءبىر دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەلدوس — ەلدىڭ، حالىقتىڭ دوسى، ەلىن ءسۇيۋشى.

ەلەباي — بالا ەلەۋلى، جۇرت اۋزىندا اتاق-داڭقى شىعىپ جۇرەتىن كىسى بولسىن دەگەن ماعىنادا قويىلعان ەسىم. ءتۇرى — ەلە- بەك.

ەلەن — قۇرمەت-سىيعا بولەنۋ.

ەلەۋ — ەسكەرۋ، كوڭىل ءبولۋ، نازار اۋدارۋ؛ قۇرمەتتەۋ، سىيلاۋ.

ەلەۋباي — قۇرمەتتى، سىيلى، جۇرت نازارى تۇسكەن ازامات.

ەلجان — ەلدىڭ، حالىقتىڭ جانى، ماقتانىشى.

ەلجار — ەلدىڭ دوسى.

ەلجاس — ەلدىڭ ءۇمىتىن اقتايتىن جاس دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

ەلجاسار — ەلى، جۇرتى اراسىندا ۇزاق ءومىر سۇرەدى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەلىباي — ەلى سياقتى باي بولسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.

ەلقام — ەلدىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن، قامىن ويلايتىن ازامات بولسىن.

ەلمۇرات — ەلدىڭ مۇرات-ماقساتىن ورىنداۋعا ۇلەس قوساتىن ازامات بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ەلنازار — ەلدىڭ ىقىلاس، نازارىنا ىلىنگەن ازامات بولسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.

ەلنار — ەلدىڭ سۇيىكتى ەر ازاماتى بولسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەلنۇر — ەلدىڭ نۇرى.

ەلتوق — ەلدىڭ كوڭىلى تويار ازامات بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ەلشىباي — ەل حابارشىسى، جارشىسى، ەل اراسىنداعى تىنىشتىق ساقتاۋشى. ءسينونيمى — ەلشىبەك.

ەڭسەبەك — ءوي-ورىسى كەڭ، رۋحاني باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ەرالى — اسا باتىل، اسقان جۇرەكتى باتىر.

ەراسىل — اسا اياۋلى، ناعىز باتىر.

ەرباي — ناعىز باتىل، ەر جۇرەك ادام.

ەربالا — باتىل، ەر جۇرەك بالا.

ەرباتىر — ەر جۇرەك باتىل ادام، ناعىز باتىر.

ەربەك — مىقتى، كۇشتى، باتىر ادام.

ەربول — بالا باتىر، وجەت بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ەربولات — بالا باتىل، وجەت، باتىر بولادى دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ەربوسىن، ەربولسىن — بالا باتىر، قاھارمان، ەرجۇرەك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ەربوتا — بالانى بوتاعا بالاپ قويىلعان ەسىم.

ەرگەش — الدىڭعىلاردىڭ سوڭىنان ەرۋشى، ءىزىن باسۋشى.

ەردەن — باتىر، ەر. موڭعول تىلىنەن الىنعان ەردەنە — قىمبات زات. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ەردەنباي، ەردەنبەك، ەردەنعالي.

ەردەناي — اي تۇلعالى باتىر.

ەرەن — اسقان، ەرەكشە، ايرىقشا.

ەرجان — باتىل، وجەت ادام، باتىر كىسى.

ەرجىگىت — ەرجۇرەك، باتىل جىگىت، ازامات.

ەرىك — تولىق ەركىندىك، بوستاندىق.

ەرىمبەت — سەنىمدى، مىقتى باتىرىم بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

ەركەباي — ەركە بالا بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. ەركەلەتە ايتىلاتىن ءتۇرى — ەركەش.

ەركەبولات — ايتقانىن ىستەتەتىن ەركە بالا بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

ەركەبۇلان — ءبىر ءۇيدىڭ الپەشتەگەن اياۋلىسى، قاعۋ-سوعۋ كورمەگەن ەركە توتايى.

ەركىن — ءوز ىقتيارى، ەركى ەزىندە، ازات، باسى بوس، ەرىكتى. ەركىن ءسوزى قۇرامىندا كەلەتىن بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ەركىنباي، ەركىنبەك، ەركىنعالي، ەركىنجان، ەركىنتاي.

ەرلان — بالا باتىل بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ەرلەن — ەر، باتىر دەگەن ماندەگى ەسىم.

ەرلىك — باتىرلىق، باتىلدىق، ەر جۇرەكتىك.

ەرمان — ەرجۇرەك، باتىل ادام دەگەندى بىلدىرەدى.

ەرمات — ەر+مات — مامەت ەسىمىنىن قىسقارىپ وزگەرگەن ءتۇرى، ياعني ەرمات — ەرمامەت.

ەرمەك — الدانىش، جۇبانىش. ورتا جاستان اسقان اتا-انا وتباسىندا تۋعان بالاعا ەندىگى ەرمەگىم بولسىن دەپ قويىلاتىن ەسىم.

ەرنار — نار — حالىق ۇعىمىندا وتە شىدامدى، بەرىك، كۇشتى تۇيە. نار تۇلعالى باتىر بولسىن دەگەن ماعىنانى بەرەدى.

ەرسايىن — قازاق تىلىنەن الىنعان ەر + مونعول تىلىنەن الىنعان سايىن – جاقسى. ياعني ەڭ مىقتى، اسا جاقسى باتىر.

ەرتاي — قازاق تىلىنەن الىنعان ەر + تاي كىسى اتتارى قوسىمشاسى، ياعني ەر، باتىر، باتىل كىسى.

ەرتىلەس — ومىرگە كەلگەن بالا كەلەشەكتە باتىر بولسا ەكەن دەگەن تىلەكتەن قويىلعان ەسىم.

ەرتىس — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن، ەرتىس وزەنى بويىندا تۋىلعان بالاعا قويىلعان ەسىم.

ەرتۋعان — ومىرگە باتىر، ەر جۇرەك بوپ كەلگەن.

ەرۋباي — قازاق تىلىنەن الىنعان ەر + ۋ – سوڭىنان ىلەسۋ + 6اي؛ سوڭىنان ەرەتىن بالالار كوپ بولسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەس — اقىل-ەس، اۋىسپالى ماعىناسى تىرەك، سۇيەنىش.

ەسباي — اقىل-ويعا باي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

ەسباتىر — ەستىباتىر دەگەن ەسىمدەگى ءتى قوسىمشاسى ءتۇسىپ قالىپ، ەسباتىر بوپ كەتكەن. ەستى، اقىلدى باتىر بولسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.

ەسبەرگەن — جاراتقان اقىل، ەس بەرگەن دەگەن ماعىناداعى ەسىم. ءسينونيمى — ەسبەردى.

ەسبول — اقىلدى، سۇيەنىشىم بول، مەدەۋ بول دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەسبولات — وسكەندە اقىل كوسادى، سۇيەنىش، مەدەۋ بولادى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

ەسەي — قازاقتىڭ تىلىنەن الىنعان ءوسۋ، ەر جەتۋ، ۇلكەن بولۋ.

ەسەيجان — ساۋ-سالامات، امان تۋعان جان.

ەسەن — قازاق تىلىنەن – ساۋ-سالامات، امان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ەسەنامان، ەسەنالى، ەسەناي، ەسەنباي، ەسەنبول، ەسەنگەلدى جانە ت. ب.

ەسەناي — بالا دۇنيەگە امان-ساۋ كەلدى، اي دەگەن قۋانىشپەن بايلانىستى قويىلعان ەسىم.

ەسەنبەردى — امان-ەسەن، ساۋ-سالامات دۇنيەگە اكەلدى، بەردى.

ەسەنتەمىر — دەنساۋلىعى تەمىردەي مىقتى، امان-ساۋ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ەسجان — ەستى، اقىلدى ادام.

ەسىل — ەسىل وزەنى بويىندا تۋعان سوڭ قويىلعان ەسىم.

ەسىلباي — ەسىل بويىندا تۋعان ەر بالا.

ەسىم — ات، اتاق، داڭق.

ەسىمبەك — قازاقتىڭ ەسىمى، اتى، داڭقى زور، مىقتى.

ەسىركە — اياۋ، جانى اشۋ، مۇسىركەۋ.

ەستىباي – قازاق ەسىمى اقىلدى، پاراساتتى.

جايدار — قازاق تىلىنەن الىنعان جايدارى — كوڭىلدى، اق جارقىن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — جايداربەك.

جايلاۋ — قازاق تىلىنەن الىنعان ءشوبى شۇيگىن، سونى، جازعى مال جايىلىمى.

جايناق — اشىق-جارقىن، جايدارى.

جايىق — ورال وزەنىنىڭ اتىنا بايلانىستى قويىلعان ەسىم.

جاقسىباي — كوپكە جاعىمدى، جۇرتقا سۇيكىمدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. قىسقارتىپ-ەركەلەتە ايتۋ تۇلعاسى — جاكەي. ءسينونيمى — سادىباي.

جاقسىلىق — ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەت، ىزگىلىك، قايىرىمدىلىق.

جالعاس — تىركەس، ۇشتاس، سەلبەس. بۇل ەسىم الدىڭعى بالالاردىڭ جالعاسى دەگەندى نەمەسە سودان كەيىن دە بالالار كوبەيىپ، جالعاسا بەرسىن دەگەن ۇعىمدا بەرىلگەن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جالعاسباي، جالعاسبەك، جالعاستۇر.

جالتىر — اپ-اشىك، جالتىراعان، جايناعان.

جالىن — كۇش-جىگەر، قايرات، قۋات.

جانات — ەڭ اسىل، كوركەم، كەرەمەت، راحات.

جانعوزى — قوزى سياقتى سۇيكىمدى بالا.

جانداي — اسا قىمبات، ءقادىرلى.

جاندار — جان بىتكەننىڭ دارىندىسى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جانداربەك، جاندارحان.

جانسال — جان بىتكەننىن سەرىسى، ەركەسى.

جاڭاباي — دۇنيەگە، ومىرگە جاڭا كەلگەن بالا.

جاپان — كەڭ جازىق قۇلان دالا. بالا ءوز ومىرىندە كەڭ پەيىلدى ادام بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جارىق —  ساۋلە، نۇر.

جانسال — جان بىتكەننىن سەرىسى، ەركەسى.

جانسۇلۋ — جان بىتكەننىڭ سۇلۋى، ادەمىسى، كوركەمى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

جاڭاباي — دۇنيەگە، ومىرگە جاڭا كەلگەن بالا.

جاپان — كەڭ جازىق قۇلان دالا. بالا ءوز ومىرىندە كەڭ پەيىلدى ادام بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جارىلقاسىن — قۇداي وڭداسىن، ءتاڭىر ەسىركەسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

جاسامىس — كوپتى كورگەن، ىسىلعان، تاجىريبەلى.

جاسقايرات — جاڭا قۋاتقا، قابىلەتكە يە بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

جاستالاپ — جاڭا تالاپقا ۇمتىلعان جاس بالا دەگەن ماعىناداعى ەسىم.

جاسۇزاق — بالانىڭ ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

جاسۇلان — جاس جىگىت، جاس ازامات دەگەن ماندەگى ەسىم.

جاسىباي — بالانىڭ ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جايالاۋباي — جايلاۋ سياقتى كەڭ، جايلى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — جايلاۋبەك.

جاردەم — كومەك، تىرەك، سۇيەنىش.

جەمىسبەك — بالا ەرجەتكەندە اتا-انانىڭ ەڭبەگىن اقتاپ، جەمىسىن جەگىزەتىن بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

جەڭىس — جەڭىسكە يە بولۋ، جەڭۋ. ۇلى وتان سورىسى اياقتالىپ، گيتلەرلىك ءفاشيزمدى جەڭگەن كۇنى تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. كۇردەلى تۇلعالى ەسىم — جەنىسبەك.

جەتەس — اقىل-ويى وزىنە جەتكىلىكتى، اقىلدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

جەتىباي — ەرتە كەزدە 3، 7، 9 ساندارى كيەلى سانالعان، سوعان بايلانىستى ەر بالانىڭ ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن دەگەن تىلەكپەن وسىنداي ەسىمدەر ءجيى قويىلعان. قىسقارتا ايتىلۋ ءتۇرى — جەتەن.

جەتىگەن — استرونوميا تەرميننەن الىنعان – اسپان جۇلدىزىنىڭ ءبىرى، جەتى قاراقشى.

جەتىك — ءبىلىمدى، بىلگىر.

جەتىستىك — قول جەتكەن تابىس، جەڭىس.

جەتكىنشەك — جاس ءوسپىرىم، جاستار، جاس بۋىن.

جيرەنشە — حالىق اڭىزىنداعى ايگىلى شەشەن ەسىمى. كەيىننەن ۇرپاقتان-ۇرپاققا قويىلىپ كەتكەن.

جىگەر — قاجىر، كايرات، كۇش، قۋات؛ ىنتا، تالاپ، ەرىك.

جولان — بالانىڭ ومىردە جولى بوپ، باقىتتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

جولداس — سەنىمدى سەرىك، پىكىرلەس دوس. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جولداسباي، جولداسبەك، جولداسقان، ءجولداسالى ت. ب.

جولداسباي — جولداسقا، دوسكا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جولداسبەك — بەكتىڭ، بەكزادانىڭ جولداسى؛ جولداستىققا بەرىك، مىقتى، تۇراقتى.

جولداسقان — جولداس، سەرىك.

جولدىباي — جولى قۇتتى، اقجولتاي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

جولتاي — باقىت، قۇت اكەلەتىن، ءساتتى، اق جولدى.

ءجۇرسىن — امان-ساۋ بولسىن، ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جۇبان — جۇبانۋ، تىنىشتالۋ، ەكىنىشىن باسۋ. ەرتەدە بالاسى تۇرماي جۇرگەندە تۋعان بالاعا وسىنداي ات بەرگەن.

جۇبانىش — قۋانىش ەسىمىنىڭ ءسينونيمى. فونەتيكالىك ءتۇرى — جۋانىش.

جۇزباي — بالا ءجۇز جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جۇمانباي— قىمبات باعالى زاتقا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

زاڭعار — قازاق ەسىمى: ۇلكەن، الىپ؛ ءزاۋلىم، بيىك.

يگەنباي — قۇداي جارىلقاعان، يىگەن، باي دەگەن ماعىنالى ەسىم.

يگىلىك — قايىرىمدى ءىس، جاقسىلىق.

يگىسىن — جاقسى، قايىرلى.

ءىزباسار — اكەسىنىڭ مۇراگەرى، ءىزباسارى بولسىن دەگەن ماقساپەن قويىلعان ەسىم. قىسقارعان ءتۇرى — ءىزتاي.

ىلەباي — ىلە ەزەنى بويىندا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.

كادىرجان — كادىرلى كىسى، كادىرى جوعارى ادام.

كەكىل — بالانىڭ ماندايعا دەيىن قويعان شاشى.

كەلىس — كەلىسكەن دەگەن ءسوزدىڭ قىسقارعان ءتۇرى. ءسينونيمى — جاراس.

كەنەن — جەتكىلىكتى، مول؛ مىرزا، كەڭ پەيىل. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — كەنەنباي.

كەنجە — ەڭ كىشى، سوڭعى پەرزەنت. تۇرلەرى — كەنجەگۇل، كەنجەقىز.

كەڭەس — ءماجىلىس، ءماسليحات. بۇل ەسىم سوۆەت (كەڭەس) وكىمەتىنىڭ العاشقى جىلدارىنان باستاپ كوپ قويىلا باستادى. ول سوۆەت داۋىرىندە تۋعان جاڭا ەسىمدەر قاتارىنا جاتادى.

كەڭشىلىك — جاڭا ەسىم – بوستاندىق، ەركىندىك.

كيىكباي — قازاق تىلىنەن الىنعان كيىك — ەلىك، بەكەن، تاۋ ەشكىسى، قارا قۇيرىق تەكتەس جابايى اڭ + باي.

كوبەي — كوپ بول، ءونىپ-وس دەگەن ماعىنادا.

كوبەيسىن — ءوسسىن، ءوسىپ-ونىپ جەتىلسىن. ءسينونيمى — كوبەيحان.

كوكباي — كوك-اسپان، ءتاڭىرى. ءسينونيمى — ءتاڭىرباي.

كوپباي — بالا كوپشىل بولىپ، كوپتى سۇيەتىن بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.

كوپجان — كوپشىلىكتى، كوپتى جاقسى كورەتىن ادام.

كوپجاسار — بالا ۇزاق جىلدار ءومىر ءسۇرسىن، جاسى ۇزاق بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

كوركەمجان — بالا كورىكتى، نۇرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

كۇلبالا — كۋل (گۋل) + بالا، گۇلدەي جايناعان سۇلۋ دا ادەمى قىز بالا.

كۇنتۋ — حالقىنا، ەلىنە كۇن بوپ تۋدى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

قادىرباي — قادىرلى باي. فونەتيكالىق ءتۇرى — قادىرعالي.

قادىرقان — قادىر + قان (حان). قادىرى، بەدەلى جوعارى حان دەگەن ماعىنادا.

قازاقباي — قازاق سوزىنە باي ءسوزىن قوسۋ ارقىلى جاسالعان ەسىم.

قايىرگەلدى — ومىرگە مەيىرىمدى، قايىرىمى مول، شاپاعاتتى جان كەلدى دەگەن ماعىنالى ەسىم. قىسقارعان ءتۇرى — قايىركە.

قالاۋ — تالعاپ-تالداۋ، قولقالاۋ، ۇناتقانىن ءوز تىلەگىنشە الۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — قالاۋباي، قالاۋجان.

قالاۋشا — اتا-انانىن قالاۋىنشا، تىلەۋىنە ساي تۋعان بالا.

قالدىباي — بالا باقىتتى، عۇمىرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

قالقا — اتا-انانىڭ قالقاسى، قورعانى، پاناسى، سۇيەنىشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

قالقامان — قالقا + مان — كىسى، ادام.

قالىباي — ونىڭ مەڭى كوپ. وتە باقىتتى ادام دەگەن ءماندى ەسىم.

قالىبەك — ونىن مەڭى كوپ، باقىتتى بەك دەگەن ءماندى ەسىم.

قانات — بۇنداي ەسىم بالا اتا- اناسىنىڭ سۇيەنىشى، تىرەگى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان.

 

قاراساي — قارا — اۋىسپالى ماعىناسى ءىرى، ۇلكەن، زور، كۇشتى + ساي كونە تۇركى تىلىنەن ساگ — الىپ، وتە ءداۋ، زور، ياعني زور تۇلعالى الىپ. قازاق ەپوسىنداعى باتىردىڭ ەسىمى.

قاراتاي — قارا — ءىرى، ۇلكەن، زور + تاي – كونە تۇركى تىلىندەگى تاگ — تاۋ ءسوزىنىڭ دىبىستىق وزگەرىسكە تۇسكەن كۇيى. ياعني اتا-انانىڭ تاۋداي ۇلكەن تىرەگى، سۇيەنىشى.

قارشىعا — بالا قارشىعاداي تۇيعىن، قىراعى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

قوبداباي — قامىسى كوپ، قالىڭ جەر. وسىنداي جەردە وتىرعاندا تۋعان بالاعا ادەتتە وسىنداي ەسىم بەرگەن.

قوزى — بالالارعا مال ءتولىنىڭ اتىن قويا بەرۋ ەرتەدەن بار. بۇل ءسوز بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدى جاساۋعا قولدانىلادى — قوزىباي، قوزىباعار، جانعوزى، بايعوزى، ەرعوزى جانە ت. ب.

قويلىباي — قويعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

قولداس — قول ءسوزى مەن دوس قوسىمشاسىنىڭ بىرىگۋىنەن جاسالعان ەسىم. كونە تۇركى تىلىندە «قول باسى» دەگەن ءسوز.

قورعانبەك — بالا اتا-انانىڭ مىقتى دا بەرىك قورعانىشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

قوساي — قازاق تىلىنەن الىنعان بۇل ەسىم انا ءتىلىمىزدىڭ بايىرعى ءسوزى قوس — ەكى، نەمەسە ەگىز + اي سوزدەرىنەن جاسالعان. دەمەك، ايعا جەت، ايعا جۋىق بول دەگەن ماعىنا بەرەدى. قازاق ەپوسىنداعى باتىر ەسىمى.

قوسىن — اراب تىلىنەن  —  سۇلۋلىق، ادەمىلىك، كوركەمدىك؛   قايىرىم؛    قازاق ءسوزى — اسكەر.  

قوسىنباي  — (قاراڭىز: ۇدەرباي).

قوشقارباي — بۇل ەسىم وتباسىندا ەر بالا كوپ بولۋىن قالاۋدان تۋعان.

قۋان — ۇل بالا تۋعاندا قاتتى قۋانۋ سەبەپتى قويىلعان ەسىم. سينونيمدەرى — قۋانىش، قۋاندىق.

قۋات – كۇش، جىگەر، قايرات.

قۇبان — يران تىلىنەن الىنعان قۇب — ادەمى، كوركەم.

قۇدايبەرگەن — يران تىلىنەن الىنعان حودا، حوداي + قازاق ءسوزى بەرگەن. سينونيمدەرى — تانىربەرگەن، الدابەرگەن. بىرىك كەن تۇلعالى ەسىمدەر — قۇدايقۇل، قۇدايمەندە. قىسقارتىلعان تۇلعاسى — قۇدىش، قۇدكەن، قۇديار.

قۇلىنشاق — قۇلىندى كىشىرەيتە، ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى.

قۇمار — اراب تىلىنەن الىنعان كۋمار — اۋەس، ىنتىزار، قۇشتار.

قۇرالبەك —  موڭعول  تىلىنەن حۋرال — جينالىس + قازاقتىڭ ءسوزى بەك، ياعني جيىن، ۇلكەن جينالىس باستىعى، اعاسى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

قۇرمان — اراب تىلىنەن  — قۇرباندىق؛  قۇربان شالۋ. قۇربان ايتى كۇنى تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — قۇرمانباي، قۇرمانبەك، ءقۇرمانالى، قۇرمانعالي، قۇرمانسەيىت، قۇرمانعازى، قۇرمانتاي. فونەتيكالىق تۇرلەرى — قۇربان، ءقۇربانالى. قىسكارتىپ ەركەلەتە ايتۋ تۇلعاسى — قۇرماش.

قۇرمەت — اراب تىلىنەن الىنعان ھۋرمات — سىي، ىزەت، قوشەمەت.

قۇرىشجان — اراب تىلىنەن الىنعان قۇرىش — كۇشتى، مىقتى، اسىل  + يران تىلىنەن الىنعان جان (دجون). مىقتى، كۇشتى ادام.

قۇسايىن — اراب تىلىنەن الىنعان حۋسەين ، حۋسني ءسوزىنىڭ وزگەرگەن ءتۇرى — ادەمى، اسەم، ەڭ كوركەم؛ قايىرىمدى ءىس، جاقسىلىق؛  حاسەن، حاسان ەسىمىنىڭ كىشىرەيتۋ فورماسى.  ءتۇرى — حۇسايىن.

قۇتەل — كونە تۇركى تىلىنەن قۋت — باقىت + ەل، ياعني ەلدىڭ قۇتى، باقىتى دەگەن ماندەگى ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — قۇتتىباي، (قاراڭىز: بايقۇتتى).

قىدىر — اراب تىلىنەن الىنعان حيزر — سۋدىڭ كوزىن تابۋ. «باقىتتى، باعى اشىلعان». بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءقىدىرالى، قىدىرباي، قىدىربەك، قىدىرعالي.

لاتيف — اراب تىلىنەن  — قايىرىمدى، راقىمدى، جايدارى، سۇيكىمدى.

لاۋلا — لاۋلاپ جانعان وتتاي قىزۋى كۇشتى وتكىر بول دەگەن ماعىنالى ەسىم.

لاشكەر — يران تىلىنەن  — اسكەر، جاۋىنگەر، قول.

لاشكەربەك — يران تىلىنەن  — جاۋىنگەر، اسكەر. اسكەربەك دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

لەكەر — دانەكەر، بايلانىس، دەمەۋ.

لۇقپان — اراب تىلىنەن الىنعان لۋكمان — دانالىقتىن سيمۆولى. ەرتەدەگى دانىشپان، مىسال جازعان ادامنىڭ ەسىمى.
ماعاز — اراب تىلىنەن الىنعان ما’اززا — ماحاببات، سۇيىسپەنشىلىك. ياعني قىمباتتى، سۇيىكتى.

ماعاۋيا — اراب تىلىنەن  —  ساۋ-سالامات؛    قۇتىلعان.

ماعزۇم – اراب تىلىنەن الىنعان  ما’سۋم — تالعان؛  شاقىرىلعان؛   قوناق، مەيمان.

ماعرۋف — اراب تىلىنەن الىنعان ماگرۋف —  جالپىعا ءمالىم؛   قولداۋ تاپقان، جەنى ءتۇزۋ؛   جاردەم بەرۋ،  قايىرىم جاساۋ.

مايدان — اراب تىلىنەن الىنعان مەيدان —  اشىق الاڭ، سوعىس الاڭى؛  مايدان. بۇل ەسىم ۇلى وتان سوعىسى كەزىندە تۋعان بالالارعا قويىلعان.

مايلى — كۇيلى، قۋاتتى، ءالدى.

ماقابىل — اراب تىلىنەن  —  قابىلدانعان، قولدايتىن؛   قولدانۋعا تولىق بولاتىن.

ماقسات — اراب تىلىنەن  —  ارمان، تىلەك؛  تىلەپ، كۇتىپ العان.  تۇرلەرى — ماقسۇت، ماقسۇتباي.

ماقسۇم — اراب تىلىنەن الىنعان ماحدۋم — مىرزا، قوجايىن.

مالباي —  مالعا، دۇنيەگە باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. تۇرلەرى — مالبەك، مالدىباي.

مالجان — مالدى، جالپى بايلىقتى جاقسى كورەتىن جان.

مامان —  قولىنان ءىس كەلەتىن، ونەرلى، شەبەر؛ مامان ادام.

ماماسادىق — اراب تىلىنەن  — ادىلدىك.

مامات —  مامىت — اراب تىلىنەن — ماقتاۋعا، العىسقا لايىق.

مامىر — ەسكىشە كوكتەمدەگى اي اتى.

مانان — اراب تىلىنەن الىنعان ءماننان —  قايىرىمدى، مارقاباتتى؛   جومارت.

ماناپ — اراب تىلىنەن —  ورىنباسار ورنىن باسۋ؛   فەودالدىق-رۋلىق قوعام كەزىندەگى اتاق؛   تورە اقسۇيەك.

مانار — اراب تىلىنەن الىنعان ءمانار جارىق شىعاتىن جەر (بەلگى، قاراۋشى)؛ ماياك. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — ماناربەك. سينونيمدەرى — شىراقبەك، جارىقبەك.

ماناسباي  — قىرعىز تىلىنەن ماناس — ەر- جۇرەك + قازاق ءسوزى باي. بۇل قىرعىزدىڭ ەپوستىق باتىرىنىڭ ەسىمى.

مانسۇر – اراب تىلىنەن  —  جەڭىمپاز، جەڭىسكە جەتۋشى؛   قۇدىرەتتى.

ماراباي — يران تىلىنەن الىنعان مارا — بەلگى ءۇشىن قويىلعان كومبە، سورە + قازاقتىڭ ءسوزى باي؛ ياعني بالا اركاشاندا ءوز قاتارىنىڭ الدى بول، وزىپ ءجۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعانى بايقالادى.

مارالباي — مارالعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

مارات – فرانسۋز حالقىنان كەلگەن ەسىم. فرانسۋز بۋرجۋازيالىق ريەۆوليۋسياسى قولباسشىلارىنىڭ ءبىرى جان-پول مارات (1747—1793) قۇرمەتىنە قازاق وتباسىنا 1930 جىلدان بەرى كەڭىنەن قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — ماراتبەك.

ماردان – تاجىك تىلىنەن —  مارد — ەر، ەركەك، باتىل، ەر جۇرەك.

مارقاي — ەسەي، ەرجەت، ۇلكەن بوپ ءوس.

مارلەن  —  جاڭا ەسىم —   ماركس جانە لەنين فاميليالارىنىڭ ءبىرىنشى بۋىندارىنان جاسالعان بىرىككەن تۇلعالى ەسىم.

مارحابات — اراب تىلىنەن الىنعان مارقامات — جاقسىلىق، قايىرىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك.

ماسقۇت  — اراب تىلىنەن الىنعان ماسھۋد — باقىتتى، ىرىستى.

ماۋسىمباي — اراب تىلىنەن الىنعان ماۋسۋم —  ۋاقىت، شاق، جيىن-تەرىن ايى.

ماحامبەت،  مۋحامبەت — موحاممەد — ماقتالعان، ماداقتالعان، ماقتاۋعا لايىق، سۇيىكتى. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇلعالارى — ماقان، ماقانجان.

ماحمەت — اراب تىلىنەن الىنعان ماھمەدە — ماقتاۋعا لايىق ءىس، ماقتارلىق قاسيەت، قىلىق.

ماحمۋت — اراب تىلىنەن الىنعان ماقمود — ماقتالعان، ماقتاۋعا لايىق، ماقتاۋلى.

ماحۋ، ماحى — يران تىلىنەن الىنعان ماح — اي، ايلى، اي ءجۇزدى، اي جارىعى.

ماشاباي — كونە تۇركى تىلىنەن ءماشا — ەمەن. دەمەك، بالا ءومىرلى، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

ماشراپ — اراب تىلىنەن الىنعان ءماشراب — مىنەز-قۇلىق، ىس-ارەكەت.

مادەل – موڭعول تىلىنەن  — سانا، وي، اقىل.

ءمادي — اراب تىلىنەن الىنعان ماددي —  زاتتىق، ماتەريالدىق؛   ماتەرياليستىك، ماتەرياليست.

ءماديت — اراب تىلىنەن الىنعان ءماديد — ۇزاق، ۇزىن، كەڭ.

ءمادحان — اراب تىلىنەن الىنعان مادھ — ماداقتاۋ، دارىپتەۋ + حان.

ءمادحات — اراب تىلىنەن الىنعان مادھەد — ماداقتاۋعا، دارىپتەۋگە لايىق. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءماتجان، ءماتقاسىم، ءماتحالىق.

ءماجعۇل – تاجىك تىلىننەن الىنعان – ماۆدجيگۋل،ماۆدجي — جايناعان، قۇلپىرعان، جارقىراعان گۇل.

ماجەن — اراب تىلىنەن الىنعان — مادجين — ۇيالمايتىن، جاسقانبايتىن.

ءماجيت — اراب تىلىنەن الىنعان ماجيد —  اتاقتى؛   داڭكتى؛   ماقتاۋلى.

مالىك — اراب تىلىنەن الىنعان ماليك —  پاتشا؛  بيلەۋشى.

مالىكايدار — اراب تىلىنەن  — ارىستاي كۇشتى، مىقتى پاتشا.

ءمالىم — اراب تىلىنەن  — بەلگىلى، اتاقتى.

مامبەت — يران تىلىنەن — موممەد — جاردەم ەتۋشى؛   جاردەمشى، كومەكشى.  ءتۇرى — مامەت.

ءماسىمباي — اراب تىلىنەن الىنعان ما’سۋم —  ساقتالعان؛   شاقىرىلعان؛  قوناك، مەيمان + قازاق ءسوزى باي. ءسينونيمى — قوناقباي. 

ءماتجان — اراب تىلىنەن  — ماقتاۋ، دارىپتەۋ  + يران تىلىنەن الىنعان جان (دجون). ماقتاۋلى ادام.

ماتكارىم — اراب تىلىنەن  — ماقتاۋعا تۇراتىن ادام، قولى اشىق جومارت.

ءماتقاسىم — اراب تىلىنەن  — ماقتاۋعا تۇراتىن كوركەم، سۇلۋ.

ءماتحالىق — اراب تىلىنەن  — حالىق ماقتاعان، حالىق كولداعان.

ءماتىبالى — اراب تىلىنەن الىنعان مادھ — ءۋالي. ماقتاۋعا لايىق ءۋالي.

ءماتىبي — اراب تىلىنەن  — بي، قوجا؛ بەدەلدى، كۇشتى، ۇستەم.

ماۋلەن — اراب تىلىنەن الىنعان ميەۆلان —  مىرزا، اكىم؛    جارىلقاعىش، ەسىركەگىش.

ءماشھۇر — اراب تىلىنەن  — كوپكە بەلگىلى،  اتاقتى، داڭقى شىققان.

مەدەت — اراب تىلىنەن الىنعان مەداد — جاردەم، كومەك. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مەدەتباي، مەدەتبەك.

مەدەتنار — اراب تىلىنەن الىنعان مەدەد + قازاق ءسوزى نار — ءبىر وركەشتى ۇلەك تۇيە، ياعني نار ءتارىزدى دەمەۋشى، كۇشتى، سەنىمدى.

مەدەتحان — مەدەت + قازاق ءسوزى حان، ياعني حاننىڭ جاردەمشىسى، دەمەۋشىسى.

مەدەۋ — اراب تىلىنەن الىنعان ءماداد — ءۇمىت، تىرەك.

مەدحات — اراب تىلىنەن الىنعان — مەدحاد — ماقتاۋ، ماداقتاۋ.

مەيمان — اراب تىلىنەن الىنعان ءماھمان — قوناق.

مەيرام — مەرەكە. بالا ءومىرى شات-شادىمان، مەرەكەگە تولى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعانى بايقالادى.

مەيىر — يران تىلىنەن الىنعان مەھر — مەيىرىم، ىنتا، ىقىلاس، قايىرىم.

مەيىربەك — اسا مەيىرلى، مەيىرباندى.

مەيىرمان — مەيىرىمدى، شافاعاتتى، قايىرىمدى ادام.

مەكەمتاس — اراب تىلىنەن الىنعان مەحكام — بەرىك، مىقتى، نىق + قازاق ءسوزى تاس. بالا ءومىرى تاستاي قاتتى، مىقتى، ءومىرى ۇزاق بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

مەڭ — ادام دەنەسىندەگى قال. بىرىككەن تۇلعالى ەر (ايەل) ەسىمدەرى قۇرامىندا ءجيى قولدانىلاتىن ءسوز. بۇرىنعى كەزدە بالا باقىتتى بولادى دەگەن سەنىممەن مەڭ ءسوزىن بالا ەسىمىنە قوسىپ وتىرعان. نەگىزىندە مەڭ، مەڭلى سوزدەرى سۇلۋ، ادەمى، كوركەم دەگەن ماعىنالاردا جۇمسالعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مەڭلىباي، مەڭگەرەي، مەڭسۇياۋ.

مەڭدىباي — دەنەسىندە مەڭى كوپ، ياعني باقىتتى ادام. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇلعاسى — مەڭدەش.

مەڭداحمەت، مەڭلىاحمەت — باقىتتى احمەت.

مەرگەن – قازاقتىڭ سوزىنەن نىساناعا ءدال تيگىزەتىن اتقىش. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — مەرگەنباي.

مەرەي — باقىت، قۋانىش. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — مەرەيبەك.

مەرەكە — مەيرام، سالتانات.

ميزام — اراب تىلىنەن الىنعان — قىركۇيەك ايىنا سايكەس كەلەتىن اي اتى. وسى ايدا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.

ميراس — اراب تىلىنەن الىنعان — مۇرا، ارتتا قالاتىن كەز، تۇياق.

ميرعالي — يران تىلىنەن الىنعان مير — اراب تىلىندەگى ءامىر ءسوزىنىڭ وزگەرگەن ءتۇرى. بۇل ءسوز «اكىم، بيلەۋشى، باستىق» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

ميرون — گرەك تىلىنەن — بەيبىتشىلىك، تىنىشتىق سۇيگىش.

مىرحايدار — ارىستانداي ايباتتى ءامىر، اكىم، باستىق.

ميات — كورعانىش، تىرەك، قۋات. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — مياتجان.

مولباي — اراب تىلىنەن الىنعان — وتە باي. ءسينونيمى — كوپباي.

مولداباي — اراب تىلىندەگى ماۆلو — مىرزا، حوجا، ءسوزىنىڭ وزگەرگەن ءتۇرى. تاجىك تىلىندە ءبىلىمدى، ساۋاتتى دەگەن ماعىناعادا يە. ساۋاتتى، ءبىلىمدى بولسىن دەگەن ماقساتتا قويىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مولداجان، مولداحان، مولدابەك.

مولدان – قازاقتىڭ ءسوزى مول — كوپ + دان قوسىمشا. ياعني بالا كوپشىل، قاۋىمشىل، ءومىرى ۇزاق بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. مولداباي، مولداحمەت سياقتى بىرىككەن ەسىمدەردىڭ ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى.

مومبەك – يران تىلىنەن الىنعان موم — بالاۋىز + قازاق ءسوزى بەك. سينونيمدەرى — جارىق، جارىقبەك.

ءمومىنالى — قازاق تىلىنەن الىنعان جۋاس  + اراب تىلىنەن الىنعان ءالي. وتە جۋاس، جۇمساق، بيازى ادام. ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى — مومىش.

موياز — اراب تىلىنەن الىنعان مۋياسسار — وتە باي، ءالدى.

موڭكە —  التاي تىلىنەن الىنعان  مونكۋ — ماڭگى،  موڭعول تىلىنەن الىنعان موڭگو — كۇمىس، اقشا. اقشالى بولسىن دەگەن ماعىنادا.

مۇزافار — اراب تىلىنەن الىنعان مۋزاففار — جەڭىمپاز.  ءتۇرى — مۇزاپار.

مۇقا — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن زور، كۇشتى، ۇلكەن، باتىر.

مۇقاعالي — كونە تۇركى تىلىنەن مۋقا  + اراب تىلىنەن الىنعان عالي ؛ اسا كۇشتى، زور باتىر.

ءمۇقادىل — اراب تىلىنەن  — تەڭ، بىردەي؛ تەڭ باعالى.

مۇقالي – اراب تىلىنەن الىنعان موحالي — جوعارى، كوتەرىڭكى.

ءمۇقامادي،  ءمۇحامادي — اراب تىلىنەن الىنعان —  مۇحامبەتتىڭ جولىن قۋۋشى؛    ماقتاۋعا لايىق. 

مۇقامبەت،  مۇقامەت —  اراب تىلىنەن الىنعان موحامماد — داڭقى شىكقان، اتاقتى، ماقتالعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مۇقامبەتباي، مۇقامبەتبەك، مۇقامبەتعالي، مۇقامبەتكارىم، مۇقامبەتنازار، مۇقامبەتقوجا، قىسقارتا ەركەلەتىپ ايتۋ تۇرلەرى — مۇقاتاي، مۇقان، مۇقاي، مۇقاش، مۇقىش، مامەت، ماماي جانە ت. ب.

مۇحامبەتازىز — اراب تىلىنەن الىنعان — قۇرمەتتى، قۇدىرەتتى.

مۇحامەديار — اراب تىلىنەن  — مۇقامبەتتىڭ دوسى. قىسقارتىلعان ءتۇرى — ماديار.

مۇحامبەتجان — اراب تىلىنەن — مۇقامبەتتىڭ جانى.

مۇقىم — اراب تىلىنەن الىنعان — مۋكيم — تۇراقتى، تاباندى، تياناقتى، بەرىك، ۇزاق جاسايتىن.

مۇراباي — مۇراعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

مۇرات — اراب تىلىنەن الىنعان — مۋراد — ماقسات، تىلەك، ىقىلاس. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مۇراتباي، مۇراتبەك، ءمۇراتالى، مۇراتبەردى، مۇراتعالي، مۇراتقوجا، مۇراتقان، مۇراتجان جانە ت. ب.

مۇراتباي  — (قاراڭىز: بايمۇرات).

مۇسا — اراب تىلىنەن الىنعان مۋسا — كونە ەۆرەي تىلىنەن — مويسەي — سۋدان شىعارىپ الىنعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مۇساباي، مۇسابەك، مۇساعالي، مۇساجان، مۇساحان، مۇساتاي. 

مۇستافا — اراب تىلىنەن الىنعان مۋستافا — تاڭدالعاي، سايلاپ الىنعان. 

مۇستاحيب — اراب تىلىنەن الىنعان ءمۇستاحيف —  سۇيىكتى؛   قالاۋلى؛   ماقتاۋلى؛   قىمباتتى.

مۇحيت — اراب تىلىنەن الىنعان موھيت —  قورشاعان؛   توڭىرەك، اينالا؛  مۇحيت.

مۇحيتان – تاجىك تىلىنەن الىنعان موحيتوبون — جارىق اي.

مۇحتار — اراب تىلىنەن الىنعان مۋحتار — تانداۋلى، ىرىكتەۋلى.

مۇباراك — اراب تىلىنەن الىنعان — مۋباراك —  گۇلدەنگەن، باقىتتى؛  قاسيەتتى.

مۇرسەيىت — اراب تىلىنەن الىنعان ءمۇر، يران تىلىنەن الىنعان مير، امير  + اراب تىلىنەن الىنعان سەييد — مىرزا، اكىم، قۇرمەتتى، ياعني قۇرمەتتى مىرزا، اكىم.

ءمۇسىرالى — اراب تىلىنەن الىنعان — داۋلەتتى، باي.

مۇسىرەپ — اراب تىلىنەن الىنعان مۋسريف — ىسىراپقور، جومارت.

ءمۇتالىپ — اراب تىلىنەن — تالاپ ەتۋ، سۇراۋ.

مىعىم — مىقتى، بەرىك. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — مىعىمباي. ءسينونيمى — بەرىكباي.

مىڭباي — بالانىڭ ءومىر جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

مىرزاحمەت — يران تىلىنەن الىنعان مىرزا  + اراب تىلىنەن الىنعان احمەد. قولى اشىق جومارت، ياعني مىرزاحمەت — جومارت احمەت. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مىرزاباي، مىرزاحان، مىرزامۇرات، مىرزابولات، مىرزاگەلدى، مىرزابەرگەن، مىرزاعۇل، مىرزاكارىم. قىسكارتا ەركەلەتە ايتۋ تۇرلەرى — مىرزاتاي، مىرزاش.

مىرزاباي  — (قاراڭىز: بايىزباي).

مىرقاسىم — يران تىلىنەن الىنعان مىر  + اراب تىلىنەن الىنعان حاسىم — سۇلۋ، ادەمى؛ ياعني وتە سۇلۋ، ادەمى، كوركەم مىرزا، ءامىر، اكىم.

مىشباي — كونە تۇركى تىلىنەن ميشي — بۇعى + باي. ياعني بالا بۇعىعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

مىشىرباي — اراب تىلىنەن الىنعان مۋشير — اقىلشى، كەڭەسشى (ەرتەدە وتتومان يمپەرياسىندا مۋشير — گەنەرالدىق اتاق بولعان. ول كەزدە بۇل اتاق ارميا قولباسشىلارىنا جانە گەنەرال-گۋبەرناتورلارعا دا بەرىلگەن). ءتۇرى – مىسىر.
ناعي — اراب تىلىنەن الىنعان ناكي — تازا، قوسپاسىز. 

ناعىم — اراب تىلىنەن الىنعان ناگيم — امانساۋلىق، ەسەندىك، باقىتتى ءومىر، راقات، ءلاززات.

ناعىمبەك — اراب تىلىنەن الىنعان ناگىم + قازاق ءسوزى بەك. مىقتى ساۋلىق، باقىتتى ءومىر.

نازار — اراب تىلىنەن الىنعان ءنازار — قاراۋ، كوزقاراس، كوز سالۋ؛ ىقىلاس، ءىلتيپات. مەتافورالىق ماعىناسى — جاردەم، كومەك، يگى نيەت، سۇيەۋشىلىك، جاقتاۋشىلىق.

نازارباي — جۇرتتىن ىقىلاسىنا، ءىلتيپاتىنا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. فونەتيكالىق ءتۇرى — نازاربەك.

ناقىپ — اراب تىلىنەن الىنعان ناكيب — باستىك، باسشى.

ناقىسبەك — اراب تىلىنەن الىنعان ناكش —  سۋرەت، اشەكەي، ورنەك؛   ءتۇرلى جازبا، ياعني كورىكتى، ءارلى ادام.

نارباي — نار —  جالعىز وركەشتى ءىرى تۇيە؛   اۋىسپالى ماعىناسى — ۇلكەن، مىقتى، ەرەكشە، زور + باي. بالا ۇلكەن، زور، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ناربەك، ناربول.

ناريمان — يران تىلىنەن الىنعان ناري — باتىل، ەرجۇرەك + مان، ياعني باتىل، ەر ادام.

ناركەس — وتكىر، باتىل.

نارماعامبەت،  نارمۇقامبەت – قازاقتىڭ ءسوزى نار  + اراب تىلىنەن الىنعان ماعامبەت — زور، مىقتى مۇقامبەت. قىسقارتىپ ەركەلەتۋ ءتۇلعالارى — نارىمبەت، نارمات، نارىش، ناركەن، نارجان، نارتاي. 

نارتاۋ — بالا تاۋ سياقتى زور، ۇلكەن بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

نارتۋ — دۇنيەگە ءىرى، زور بوپ كەل دەگەن ماندەگى ەسىم.

نارىمجان — نارىم — مەنىڭ نارىم، مەنىڭ سۇيىكتىم، مەنىڭ جانىم.

ناسىر — اراب تىلىنەن الىنعان ناسر — جاردەم بەرۋشى، كومەك ەتۋشى؛  جەڭىمپاز. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر ناسىروللا، ناسىرباي.

ناۋرىز — يران تىلىنەن الىنعان نوۆ — جاڭا + رۋز — كۇن. نوۆرۋز يراندىقتاردىڭ كالەندارى بويىنشا جاڭا جىلدىڭ باسى — 21 مارت. بۇل مەيرام كۇنى تۋعان بالالارعا ناۋرىز، ناۋرىزباي، ناۋرىزعالي، ناۋرىزبەك دەگەن ەسىمدەر بەرىلگەن. قىسقاشا ايتىلۋ ءتۇرى — ناۋان.

ءنابي — اراب تىلىنەن الىنعان ناابي — اۋليە، قۇدىرەت، جاراتۋشى، ەلشى؛  ياعني جاراتۋشىنىڭ ەلشىسى. 

ءنابيبوللا — اراب تىلىنەن  — جاراتۋشىنىڭ، قۇدىرەتتىڭ، اۋليەنىڭ ەلشىسى. 

ءنادىر — اراب تىلىنەن الىنعان نادىر — سيرەك، تاڭداۋلى.

ءنادىرباي – اراب تىلىنەن الىنعان — قازاق ءسوزى باي— سيرەك، تانداۋلى باي.

نادىربەك — سيرەك، تاڭداۋلى بەك، اكىم.

ءناجىپ — اراب تىلىنەن الىنعان ءنادجيب — مەيىربان، قايىرىمدى، اق كوڭىل، كەڭ پەيىلدى، قۇدىرەتتى.

ءنازىر — اراب تىلىنەن  — سالتاناتتى ۋادە، سەرت؛  انت.

نازىربەك — ۋادەدە، سەرتتە تۇراتىن، بەرىك ادام.

نارىك — اراب تىلىنەن الىنعان ناري — وتتى، جالىندى.

نەسىپ — اراب تىلىنەن  —  ۇلەس، سىباعا؛  باقىت، تاعدىر.

نەسىپباي — ءوز باقىتى، ءوز تاعدىرى بار، بايلىكقا كەنەلگەن.

نەتالى — (قاراڭىز: نيەتقالي).

نيەتقالي — اراب تىلىنەن الىنعان نييات — پيعىل، وي، تالاپ. ياعني جوعارى پىكىرلى، اقىلدى، پاراساتتى ادام. فونەتيكالىق ءتۇرى — نەتالى.

نيزام — اراب تىلىنەن الىنعان ءتارتىپ، ورنىعۋشى.

نياز – تاجىك تىلىنەن الىنعان نياز —  ءوتىنىش، تىلەك، جالبارىنۋ؛   ءۇمىت؛   سىي، تارتۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — نيازباي، نيازعالي. 

نيازمۇحامبەت – تاجىك تىلىنەن الىنعان  — مۇحامبەت پايعامبار سىيعا تارتقان.

نوعايباي — نوعاي — حالىق اتى + باي.

نويل،  نوەل — اراب تىلىنەن  — ماقساتقا جەتۋشى، جەتىستىك.

نويان — موڭعول تىلىنەن الىنعان نوەن 1/10000 ادامنىڭ ياعني تۇمەننىڭ باستىعى، اكىمى؛   حانزادا، پاتشا بالاسى؛  مىرزا، تورە، ءامىر، ۇستەمدىك ەتۋشى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — نويانباي، نويانبەك. فونەتيكالىق ءتۇرى — دويان.

نوكەربەك – موڭعول تىلىنەن الىنعان نوحەر — جولداس، دوس.

نۇعمان — كونە ەۆرەي تىلىنەن كەلگەن —  اماندىق، ەسەندىك، جاقسىلىق.

نۇر — اراب تىلىنەن  — جارىق، ساۋلە.

نۇراباي — نۇرا وزەنىنىڭ بويىندا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.

نۇرايدار — اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + ايدار. ايدارى جارقىراعان باقىتتى بالا. قىسقارعان ءتۇرى — نۇراق.

نۇراقىن —  نۇرلى، ساۋلەتتى اقىن.

نۇرالى — اراب تىلىنەن الىنعان نۇر — جارىك، ساۋلە. ءاليدىڭ نۇرى ياكي ءاليدىڭ جارىعى. فونەتيكالىق تۇرلەرى — ءنۇرالي، نۇرعالي. قىسقارعان ءتۇرى — نۇران. ەركەلەتە ايتىلاتىن ءتۇرى — نۇراش.

نۇرباي — اراب تىلىنەن  — نۇرلى، كورىكتى ەر بالا.

نۇرباق — اراب تىلىنەن الىنعان باعى جانعان، باقىتتى، نۇرلى.

نۇرباپا — اراب تىلىنەن الىنعان نۋر + قازاق ءسوزى باپا — بابا — ۇلكەن اتا، ارعى اتا.

نۇربەك — اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + قازاق ءسوزى بەك — بەرىك، مىقتى؛ وتە نۇرلى، ادەمى، كوركەم.

نۇربول — نۇرلى، كوركەم، كورىكتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. فونەتيكالىق تۇرلەرى — نۇربولات، نۇربولسىن.

نۇرگەدى — اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + قازاق ءسوزى كەلدى، ياعني ومىرگە ادەمى، كوركەم، باقىتتى بالا كەلدى دەگەن ءماندى ەسىم.

نۇرعازى — اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + عازى — اسكەر، قوسىن؛ ياعني نۇرى تاسىعان، كەرەمەت اسكەري ادام. 

ءنۇرعالىم — اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + عالىم — تاماشا، نۇرى تاسىعان، باقىتتى عالىم.

نۇرعيسا — اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + عيسا — يسا، ياعني كەلبەتتى، سۇلۋ، كوركەم تۇلعالى يسا، عايسا.

نۇردان — نۇردان تۋعان، جاراتىلعان دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

نۇرداۋلەت — اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + داۋلەت؛ ياعني بايلىعى، داۋلەتى، ساۋلەتى جاراسقان.

نۇرجاقان — اراب تىلىنەن الىنعان نۇر  + يران تىلىنەن الىنعان جيھان — دۇنيە، الەم، شارتاراپ؛ ياعني دۇنيەدەگى، الەمدەگى ادامزاتتىڭ نۇرلىسى، سۇلۋى. 

نۇرجان — اراب تىلىنەن الىنعان نۇر  + يران تىلىنەن الىنعان جان؛ ياعني جان بىتكەننىڭ نۇرلىسى، ادەمىسى، كورىكتىسى.

نۇرجاۋ – اراب جانە قازاق تىلدەرىنەن  — نۇر جاۋسىن، باقىتتى بولسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.

جولداسبەك — بەكتىڭ، بەكزادانىڭ جولداسى؛ جولداستىققا بەرىك، مىقتى، تۇراقتى.

جولداسقان — جولداس، سەرىك.

جولدىباي — جولى قۇتتى، اقجولتاي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

جولتاي — باقىت، قۇت اكەلەتىن، ءساتتى، اق جولدى.

جومارت — يران تىلىنەن الىنعان دجاۆان — جاس، جاس جىگىت، بوزبالا + مارد — ەر، ەركەك، ياعني دجاۆونمارد — قايىرىمدى، مەيىرىمدى، قولى اشىق مىرزا. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جومارتباي، جومارتبەك.

جومارتباي — (قاراڭىز: بايىزباي).

جورا — يران تىلىنەن الىنعان ءدجۋرا — جولداس، دوس. جولداسبەك دەگەن ەسىمنىڭ ءسينونيمى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جوراباي، جوراقان.

جۇبان — جۇبانۋ، تىنىشتالۋ، ەكىنىشىن باسۋ. ەرتەدە بالاسى تۇرماي جۇرگەندە تۋعان بالاعا وسىنداي ات بەرگەن.

جۇبانىش — قۋانىش ەسىمىنىڭ ءسينونيمى. فونەتيكالىك ءتۇرى — جۋانىش.

جۇما — اراب تىلىنەن الىنعان دجۋمعا — جيىن، جالپى قاۋىم جينالاتىن كۇن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جۇماباي، جۇمابەك، جۇماقان، ءجۇمادىل، جۇماعۇل، جۇماجان، جۇماگەلدى جانە ت. ب. ەركەلەتە ايتىلاتىن ءتۇرى — جۇماش.

جۇمان — اراب تىلىنەن الىنعان — قىمبات باعالى زات، ءىنجۋ.

جۇمانباي — قىمبات باعالى زاتقا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

جۇمانياز — اراب تىلىنەن الىنعان دجۋمگا — جيىن، قاۋىم جينالاتىن كۇن، جۇمادان جۇماعا دەيىنگى ءبىر جەتى + اراب تىلىنەن الىنعان نياز — ءوتىنىش، تىلەك، ءۇمىت، سىي، تارتۋ. جۇما كۇنى تۋعان سىيلى، ءۇمىت ارتار بالا.

جۇمات – اراب تىلىنەن الىنعان، ساناۋىنداعى 5ء-شى اي اتى.

جۇزباي — بالا ءجۇز جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ءجۇنىس، ءجۇنۇس — كونە ەۆرەي تىلىنەن الىنعان يونا — كوگەرشىن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءجۇنىسباي، جۇنىسبەك، ءجۇنىسجان، ءجۇنىسالى.

ءجۇرسىن — امان-ساۋ بولسىن، ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

ءجۇسىپ — كونە ەۆرەي تىلىنەن الىنعان يوسيف — كوبەيسىن، كوپ بولسىن؛ ادەمى، جاقسى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءجۇسىپباي، جۇسىپبەك، ءجۇسىپجان، ءجۇسىپقان، ءجۇسىپقالي، ءجۇسىپقوجا، ءجۇسىپاقىن. فونەتيكالىك تۇرلەرى — ءتۇسىپ، ءنۇسىپ، نۇسۇپ.

جىگەر — قاجىر، كايرات، كۇش، قۋات؛ ىنتا، تالاپ، ەرىك.

زايت — اراب تىلىنەن الىنعان ءزايد — ءوسۋشى، كوبەيۋشى؛ ارتىق.

زايىر — اراب تىلىنەن — ايقىن، انىق.

زاكاريا — يران تىلىنەن الىنعان زاكر — ەس، ەسكە الۋشى، ەسكەرۋشى + يا.

زامانبەك – اراب تىلىنەن الىنعان زامونا — ءداۋىر، كەزەن + بەك. ءسينونيمى — داۋىربەك.

زامير – ورىس تىلىنەن الىنعان — بەيبىتشىلىك، تىنىشتىق ءۇشىن.

زاڭعار – قازاق ەسىمى: ۇلكەن، الىپ؛ ءزاۋلىم، بيىك.

زاكي — اراب تىلىنەن الىنعان زاكي — زەرەك، سەزىمتال، وتكىر؛ اقىلدى، قابىلەتتى.

زاكىر — اراب تىلىنەن الىنعان زاكر — ەس، سانا، اقىل، ەسكە الۋشى.

ءزارىپ — اراب تىلىنەن الىنعان زاريف — وتكىر ويلى، اقىلدى، زەيىندى؛ ادەمى، نازىك، كوركەم.

زەينۇر — اراب تىلىنەن — نۇر، كوركەمدىك رەڭ. قىسقارتا ايتىلۋ ءتۇرى – زەين.

زەرەك — يران تىلىنەن الىنعان — اسا اقىلدى، پىسىق.

زياتبەك — يران تىلىنەن الىنعان — زياد — كوپ، مول؛ قوسىلعان، كوبەيگەن + بەك.

زۇلقارناي — اراب تىلىنەن الىنعان — زۋل + كورنەين — قوس ءمۇيىزدى. الەكساندر ماكەدونسكييدىڭ لاقاپ اتى.

زۇلپىقار — اراب تىلىنەن الىنعان زۋ + ل + فاگار — شانشۋشى، ءاليدىڭ قىلىشىنىڭ اسىرەلەگەن اتى؛ تۇيرەۋشى، قاق جارىپ ءتۇسۋشى، جارىپ تۇسەتىن قىلىش دەگەن ماعىنا بەرەدى.

زىكىريا — اراب تىلىنەن — ەستە قالعان؛ ەس، جادى؛ ەسكە الۋ. ءتۇرى — زىكىريان.

يبات — اراب تىلىنەن الىنعان ءھىبات، ھيبات — سىي، سىيلىق تارتۋ.

يبراگيم — كونە ەۆرەي تىلىنەن كەلگەن اۆراام ەسىمىنىڭ ايتىلۋ ءتۇرى. ەل اعاسى دەگەن ماعىنالى ەسىم. تۇرلەرى — ىبرايىم، ىبراي، ىبىش، ىبىكەن، ىبىراش.

يگەنباي — قۇداي جارىلقاعان، يىگەن، باي دەگەن ماعىنالى ەسىم.

يگىلىك — قايىرىمدى ءىس، جاقسىلىق.

يگىسىن — جاقسى، قايىرلى.

يدايات — (قاراڭىز: عيدايات).

يزاتبەك — اراب تىلىنەن الىنعان — يززات — داڭق، اتاق + بەك. اسا داڭقتى، اتاقتى.

يكرام — اراب تىلىنەن الىنعان — يكروم — ىزەت، قۇرمەت، سىي، ءقادىر.

ينايات — (قاراڭىز: عينايات).

يسا — كونە ەۆرەي تىلىنەن كەلگەن ييەۋستىڭ ارابشا ايتىلۋ ءتۇرى — قۇداي سىيى، قۇداي قۇتقارادى. سينونيمدەرى — ايسا، عايسا، عايسىن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءيسادىل، يسالى، يساحمەت، يساباي، يسابەك، يساعالي، يساتاي، يساجان، يساحان.

كابير — اراب تىلىنەن — ۇلى، كۇشتى، زور، ۇلكەن؛ ماڭىزدى، بايىپتى، سالماقتى.

كامال — اراب تىلىنەن الىنعان كامال — تولىقتىق، جەتىكتىك، تۇتاس. تۇرلەرى — كەمەل، كامال، كاميل.

كادىر — اراب تىلىنەن الىنعان كادر — كۇشتى، قۇدىرەتتى؛ قابىلەتتى؛ كۇرمەتتى، لايىقتى، قۇندى، بەدەلدى. ديالەكتىلىك تۇرلەرى — قادىر، حادير.

كادىرباي — اراب تىلىنەن الىنعان كادر + قازاق ءسوزى باي. كۇشتى، قۇدىرەتتى، باي دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

كادىربەك — اراب تىلىنەن الىنعان كادر + قازاق ءسوزى بەك. ءقادىرى جوعارى، كادىرلى كىسى. ەركەلەتە ايتىلۋ ءتۇرى — كادىرتاي.

كادىرجان — كادىرلى كىسى، كادىرى جوعارى ادام.

كاكىمبەك — اراب تىلىنەن الىنعان حاكيم + قازاق ءسوزى بەك. دانا، بىلگىر ادام. قىسقارتىلىپ-ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى — كاكەن.

كاكىمجان — اراب تىلىنەن الىنعان حاكىم — دانا، دانىشپان، اقىلدى، ەستى؛ فيلوسوف + يران تىلىنەن الىنعان دجون. دانىشپان ادام. قىسقارتىپ-ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى — كاكىتاي.

كامىل — اراب تىلىنەن الىنعان كاميل — جەتىلگەن، تولىسقان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — كومىلبەك. سينونيمدەرى — كەمەل، كەمەلباي.

كارىم — اراب تىلىنەن الىنعان كاريم — قولى اشىق مىرزا، جومارت؛ اقكوڭىل، كەڭ پەيىل، سۇيكىمدى. ءتۇرى — كارىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — كارىمباي، كارىمجان، كارىمبەك، كارىمقۇل.

كارىپجان — اراب تىلىنەن الىنعان كاريب — جاقىن، تۋىس، تۋعان، ياعني ەڭ جاقىن، تۋىسقان ادام.

كەكىل — بالانىڭ ماندايعا دەيىن قويعان شاشى.

كەلىس — كەلىسكەن دەگەن ءسوزدىڭ قىسقارعان ءتۇرى. ءسينونيمى — جاراس.

كەمەلبەك — اراب تىلىنەن الىنعان كامال + بەك ياعني كەمەلىنە كەلگەن، تولىسقان.

كەمەڭگەر — اراب تىلىنەن — دانا، دانىشپان.

كەنباي — كەنگە باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

كەنەن — قازاق تىلىنەن — جەتكىلىكتى، مول؛ مىرزا، كەڭ پەيىل. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — كەنەنباي.

كەنەش — كونە تۇركى تىلىنەن — كەنش — بالا.

كەنجە — قازاق تىلىنەن الىنعان ەڭ سوڭعى تۋعان پەرزەنت. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — كەنجەبەك، كەنجەعالي، كەنجەتاي، كەنجەقان.

كەڭەس — ءماجىلىس، ءماسليحات. بۇل ەسىم سوۆەت (كەڭەس) وكىمەتىنىڭ العاشقى جىلدارىنان باستاپ كوپ قويىلا باستادى. ول سوۆەت داۋىرىندە تۋعان جاڭا ەسىمدەر قاتارىنا جاتادى.

كەڭشلىك — جاڭا ەسىم — بوستاندىق، ەركىندىك.

كەرىم — اراب تىلىنەن الىنعان كاريم — تاماشا، اسا كەرەمەت، كەڭپەيىل، جومارت، ءمارت ادام. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — كەرىمباي، كەرىمبەك، كەرىمحان. ءسينونيمى — داۋلەتكەرىم.

كيىكباي — قازاق تىلىنەن الىنعان كيىك — ەلىك، بەكەن، تاۋ ەشكىسى، قارا قۇيرىق تەكتەس جابايى اڭ + باي.

كوبەگەن — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن — جاس بالا.

كوبەي — كوپ بول، ءونىپ-وس دەگەن ماعىنادا.

كوبەيسىن — ءوسسىن، ءوسىپ-ونىپ جەتىلسىن. ءسينونيمى — كوبەيحان.

كودەك — يران تىلىنەن الىنعان كۋداك — بالا، ءسابي؛ بوزبالا، جىگىت.

كوكباي — كوك-اسپان، ءتاڭىرى. ءسينونيمى — ءتاڭىرباي.

كولباي – قازاق سوزدەردەن كول + باي. كولدىڭ جاعاسىندا وتىرعاندا تۋعان بالاعا كولباي دەپ ات قويۋ ەرتەدە كوپ كەزدەسكەن.

كوپباي — بالا كوپشىل بولىپ، كوپتى سۇيەتىن بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.

كوپجان — كوپشىلىكتى، كوپتى جاقسى كورەتىن ادام.

كوپجاسار — بالا ۇزاق جىلدار ءومىر ءسۇرسىن، جاسى ۇزاق بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.

كوركەمجان — بالا كورىكتى، نۇرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

كورىك — ادەمى، سۇلۋ كەلبەت، ادەمىلىك.

كوشىمباي — (قاراڭىز. ۇدەرباي).

كۇمىس — قىمبات باعالى اق مەتالل. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — كۇمىسبەك، كۇمىسباي.

كۇندار – قازاقتىڭ ءسوزى كۋن + دار تاجىك تىلىنەن الىنعان دورو — مەيىرىم، شاپاعات ەتۋشى، مەيرىمدى. كۇن سياقتى تىرشىلىككە شاپاعات تاراتۋشى، مەيىرىمدى جان دەگەن ماعىنالى ەسىم.

كۇنتۋ — حالقىنا، ەلىنە كۇن بوپ تۋدى دەگەن ماعىنالى ەسىم.

قارامان — قارا — اۋىسپالى ماعىناسى زور كۇش، كۇشتى، ءىرى، پارسى تىلىندە — مان — كىسى، ادام. ياعني كۇشتى ادام دەگەن ماعىنا بەرەدى.

قاراساي — قارا — اۋىسپالى ماعىناسى ءىرى، ۇلكەن، زور، كۇشتى + ساي كونە تۇركى تىلىنەن ساگ — الىپ، وتە ءداۋ، زور، ياعني زور تۇلعالى الىپ. قازاق ەپوسىنداعى باتىردىڭ ەسىمى

قاراتاي — قارا — ءىرى، ۇلكەن، زور + تاي — كونە تۇركى تىلىندەگى تاگ — تاۋ ءسوزىنىڭ دىبىستىق وزگەرىسكە تۇسكەن كۇيى. ياعني اتا-انانىڭ تاۋداي ۇلكەن تىرەگى، سۇيەنىشى.

قارمىس — كونە تۇركى تىلىندە قارمىش — حالىق، بۇحارا، كوپشىلىك.

قارشىعا — بالا قارشىعاداي تۇيعىن، قىراعى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.

قاسيمان — اراب تىلىنەن الىنعان حاس — تازا، اسىل، ناعىز، ەرەكشە + اراب تىلىنەن الىنعان يمان — سەنىم. ناعىز، تازا جاندى، سەنگىش.

قاسىم — اراب تىلىنەن الىنعان حاسيم — سۇلۋ، ادەمى؛ تاراتۋشى، ءبولۋشى، ۇلەستىرۋشى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — قاسىمباي، قاسىمبەك، قاسىمجان، ءقاسىمالى، قاسىمحان، قاسىمتاي، قاسىمقۇل.

قاتيف — اراب تىلىنەن الىنعان قاتيب — حاتشى، جازباشى، جازۋشى.

قاھارمان — اراب تىلىنەن الىنعان گاھارمان — ەر، باتىر؛ كۇشتى، قۋاتتى. الىپ.

قيراباي – اراب تىلىنەن حيرا — تانداۋ؛ ەڭ جاقسى، تانداۋلىلار + باي.

قيسا — (قاراڭىز: ايسا).

قيسامەتدين، حيسامەتدين — اراب تىلىنەن الىنعان — ادەمى، تاماشا؛ جاقسى، جاراسىمدى.

قيسان — اراب تىلىنەن الىنعان حيسان — سۇلۋ، وتە ادەمى، تىم جاقسى.

قياس — اراب تىلىنەن الىنعان حياس — تەڭەۋ، ۇقساتۋ؛ باعا، قۇن. لايىقتى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

قوبداباي — قامىسى كوپ، قالىڭ جەر. وسىنداي جەردە وتىرعاندا تۋعان بالاعا ادەتتە وسىنداي ەسىم بەرگەن.

قوبىلاندى – قازاقتىڭ سوزىنەن قابلان — اۋىسپالى ماعىناسى ەر، ەرجۇرەك، باتىل. قازاق ەپوسىنداعى بەلگىلى باتىر ەسىمى. قىسقارتىلىپ قوبىلان، قوبلان دەپ ايتىلادى.

قوعامباي — بالا كوپشىل، ۇيىمشىل بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

قوجا — اراب تىلىنەن الىنعان حودجە — ۇستاز، مىرزا، باي، كوپەس، قوجايىن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — قوجاباي، قوجابەك، قوجاحمەت، قوجاگەلدى، قوجاتاي، قوجانياز، بەكقوجا، ەرعوجا، ەسقوجا، نۇرعوجا جانە ت. ب. قىسكارتىلىپ ايتىلاتىن تۇلعالارى — قوجاش، قوجكەن.

قوجاق — كونە تۇركى تىلىنەن — ۇلكەن، زور، ءداۋ. قازاق ەپوسىنداعى باتىر ەسىمى.

قوجبان — كونە تۇركى تىلىندە — وتە ءىرى، ءداۋ.

قوزى — بالالارعا مال ءتولىنىڭ اتىن قويا بەرۋ ەرتەدەن بار. بۇل ءسوز بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدى جاساۋعا قولدانىلادى — قوزىباي، قوزىباعار، جانعوزى، بايعوزى، ەرعوزى جانە ت. ب.

قويلىباي — قويعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

قولداس — قول ءسوزى مەن دوس قوسىمشاسىنىڭ بىرىگۋىنەن جاسالعان ەسىم. كونە تۇركى تىلىندە «قول باسى» دەگەن ءسوز.

قوناقباي — (قاراڭىز: مەيمانباي).

قورعانبەك — بالا اتا-انانىڭ مىقتى دا بەرىك قورعانىشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.

قوساي — قازاق تىلىنەن الىنعان بۇل ەسىم انا ءتىلىمىزدىڭ بايىرعى ءسوزى قوس — ەكى، نەمەسە ەگىز + اي سوزدەرىنەن جاسالعان. دەمەك، ايعا جەت، ايعا جۋىق بول دەگەن ماعىنا بەرەدى. قازاق ەپوسىنداعى باتىر ەسىمى.

قوسىن — اراب تىلىنەن — سۇلۋلىق، ادەمىلىك، كوركەمدىك؛ قايىرىم؛ قازاق ءسوزى — اسكەر.

قوسىنباي — (قاراڭىز: ۇدەرباي).

قوشقارباي — بۇل ەسىم وتباسىندا ەر بالا كوپ بولۋىن قالاۋدان تۋعان.

قۋان — ۇل بالا تۋعاندا قاتتى قۋانۋ سەبەپتى قويىلعان ەسىم. سينونيمدەرى — قۋانىش، قۋاندىق.

قۋات – كۇش، جىگەر، قايرات.

قۇبان — يران تىلىنەن الىنعان قۇب — ادەمى، كوركەم.

قۇدايبەرگەن — يران تىلىنەن الىنعان حودا، حوداي + قازاق ءسوزى بەرگەن. سينونيمدەرى — تانىربەرگەن، الدابەرگەن. بىرىك كەن تۇلعالى ەسىمدەر — قۇدايقۇل، قۇدايمەندە. قىسقارتىلعان تۇلعاسى — قۇدىش، قۇدكەن، قۇديار.

قۇلىنشاق — قۇلىندى كىشىرەيتە، ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى.

قۇمار — اراب تىلىنەن الىنعان كۋمار — اۋەس، ىنتىزار، قۇشتار.

قۇرالبەك — موڭعول تىلىنەن حۋرال — جينالىس + قازاقتىڭ ءسوزى بەك، ياعني جيىن، ۇلكەن جينالىس باستىعى، اعاسى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

قۇرمان — اراب تىلىنەن — قۇرباندىق؛ قۇربان شالۋ. قۇربان ايتى كۇنى تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — قۇرمانباي، قۇرمانبەك، ءقۇرمانالى، قۇرمانعالي، قۇرمانسەيىت، قۇرمانعازى، قۇرمانتاي. فونەتيكالىق تۇرلەرى — قۇربان، ءقۇربانالى. قىسكارتىپ ەركەلەتە ايتۋ تۇلعاسى — قۇرماش.

قۇرمەت — اراب تىلىنەن الىنعان ھۋرمات — سىي، ىزەت، قوشەمەت.

قۇرىشجان — اراب تىلىنەن الىنعان قۇرىش — كۇشتى، مىقتى، اسىل + يران تىلىنەن الىنعان جان (دجون). مىقتى، كۇشتى ادام.

قۇسايىن — اراب تىلىنەن الىنعان حۋسەين ، حۋسني ءسوزىنىڭ وزگەرگەن ءتۇرى — ادەمى، اسەم، ەڭ كوركەم؛ قايىرىمدى ءىس، جاقسىلىق؛ حاسەن، حاسان ەسىمىنىڭ كىشىرەيتۋ فورماسى. ءتۇرى — حۇسايىن.

قۇتەل — كونە تۇركى تىلىنەن قۋت — باقىت + ەل، ياعني ەلدىڭ قۇتى، باقىتى دەگەن ماندەگى ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — قۇتتىباي، (قاراڭىز: بايقۇتتى).

قىدىر — اراب تىلىنەن الىنعان حيزر — سۋدىڭ كوزىن تابۋ. «باقىتتى، باعى اشىلعان». بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءقىدىرالى، قىدىرباي، قىدىربەك، قىدىرعالي.

لاتيف — اراب تىلىنەن — قايىرىمدى، راقىمدى، جايدارى، سۇيكىمدى.

لاۋلا — لاۋلاپ جانعان وتتاي قىزۋى كۇشتى وتكىر بول دەگەن ماعىنالى ەسىم.

لاشكەر — يران تىلىنەن — اسكەر، جاۋىنگەر، قول.

لاشكەربەك — يران تىلىنەن — جاۋىنگەر، اسكەر. اسكەربەك دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

لەكەر — دانەكەر، بايلانىس، دەمەۋ.

لۇقپان — اراب تىلىنەن الىنعان لۋكمان — دانالىقتىن سيمۆولى. ەرتەدەگى دانىشپان، مىسال جازعان ادامنىڭ ەسىمى.

 

ۇل بالالارعا ەرەكشە ەسىم ۇل بالاعا ات قويۋ ۇل بالاعا ەسىمدەر ۇل بالاعا ات