InfoHub Logo

«الەمنىڭ جەتى كەرەمەتى» دەگەن تىركەستى ءجيى ەستىسەك تە كوبىمىز ول كەرەمەتتەرگە نە جاتاتىنىن بىلە بەرمەيمىز. دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، ادامزات سالعان ەرەكشە قۇرىلىس نىساندارىن توپتاستىرىپ، ولاردىڭ ۇزدىكتەرىن بولەكتەۋ كونە گرەكيادان باستاۋ الادى. تاريحشىلار ادام بالاسى سالعان كەرەمەتتەر سانى شىن مانىندە ودان كوپ دەي كەلە، جەتى سانى ەجەلگى گرەك ميفولوگياسىندا قاسيەتتى سان سانالعاندىقتان تاڭدالعانىن ايتادى. الەمنىڭ جەتى كەرەمەتى تۋرالى العاشقى مالىمەتتەر ەللەنيزم ءداۋىرى اۆتورلارىنىڭ شىعارمالارىندا كەزىگەدى. ءتىپتى، مىسىردان تابىلعان پاپيرۋستاردىڭ بىرىندە وقۋشىلارعا جەتى كەرەمەتتى جاتتاۋ مىندەتتەلەتىنى جازىلعان. ايتا كەتەرلىگى، ءتىزىم ۋاقىت وتكەن سايىن وزگەرىپ وتىرعان. وعان جەر بەتىندەگى ءتۇرلى تاريحي وقيعالار اسەر ەتكەن. قازىرگى كۇنى كوپشىلىككە تارالعان جەتى كەرەمەتتىڭ ءتىزىمى ەسكەندىر زۇلقارنايىن قۇرعان مەملەكەتپەن بايلانىستى دەسەدى.

ءتىزىم بويىنشا الەمنىڭ جەتى كەرەمەتى تومەندەگىدەي:

حەوپس پيراميداسى (ەگيپەتتەگى حەوپس، حەفرەن، ميكەرين پيراميدالار ءانسامبلى (ب. ز. ب. 3 مىڭىنشى جىل))– كونە داۋىردەن بۇگىنگى كۇنگە جەتكەن، جەر بەتىندەگى ەڭ ەجەلگى قۇرىلىس. جەتى كەرەمەتتىڭ العاشقىسى. گيزا قالاسى جانىنداعى پيراميدا كەشەندەرىنىڭ ءبىرى. بيىكتىگى بۇرىن 146 مەتر بولاتىن، ءقازىر 138 مەتر.

شامامەن، ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى 2600 جىلى سالىنعان. ءبىراق مۇنى ناقتى داتا دەپ ايتۋ قيىن. عالىمداردىڭ پىكىرى ءارتۇرلى.

پيرامادينانىڭ ەسىگى بار. عيماراتقا 15 مەتر كوتەرىلىپ بارىپ، ەسىگىنەن كىرۋگە بولادى. قۇرىلىستىڭ ءبىر جاعىنا جاساندى جول سالىنعان. شامامەن، بۇل جول 820 جىلى قازىلسا كەرەك.

بابىلدىڭ اسپالى باعى («اسپالى سەميراميدا باقتارى» (ناۆۋحودونوسور سارايىنىڭ جانىندا) – الەمنىڭ ەكىنشى كەرەمەتى. ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى VII عاسىردا سالىنىپ ءبىزدىڭ زامانىمىزدىڭ ءى عاسىرىندا قۇردىمعا كەتكەن عاجايىپ ب ا ق. اڭىزعا سەنسەك، بۇل جۇماق باقتى ۆاۆيلون پاتشاسى II ناۆۋحودونوسور ومىرلىك جارى، پاتشايىم اميتيسكە دەگەن ماحابباتىن بىلدىرمەك نيەتپەن سالعان.

باقتىڭ ورنى ءقازىر باعدات قالاسىنىڭ ماڭىندا ساقتالعان. قيراعان باقتىڭ بۇگىنگى كۇنگە جەتكەن قالدىقتارىنىڭ ءوزى ادام تاڭقالارلىق. اۋدانى اتشاپتىرىم، سودان-اق بۇل باقتىڭ شىنايىم ومىردە قانداي الىپ باۋ-باقشا بولعانىن اڭعارۋعا بولادى.

زيەۆس ءمۇسىنى. گرەكيانىڭ كيەلى كونە مەكەنى وليمپيا عيباداتحاناسىندا ورنالاسقان. ءمۇسىننىڭ بيىكتىگى – 12 مەتر، تۇعىرىمەن قوسا ساناعاندا 17 مەتر. قاڭقاسى ءپىلدىڭ سۇيەگى مەن ەبەن اعاشىمەن قۇرىلىپ، التىنمەن قۇيىلعان. داڭقتى گرەك ساۋلەتكەرى فيديانىڭ جوباسىمەن سوعىلعان. ب.ز.د. 432 جىلى سالىنعان، ءبىراق V عاسىردا ورتەنىپ كەتكەن.

زيەۆس ءمۇسىنى ورنالاسقان وليمپيا مەكەنىنەن وليمپيادا ويىندارى باستاۋ العان.

ارتەميدا عيماراتى. كونە ەفەس قالاسىندا V عاسىردا تۇرعىزىلعان عيباداتحانا. بۇل قالا قازىرگى تۇركيا جەرىندە ورنالاسقان. عيماراتتىڭ باسقا انتيكالىق كەرەمەتتەردەن ەرەكشەلىگى – قيراعان بولىگى ساقتالىپ قالعان، بۇگىنگى كۇنگە ءبىر بولىگى جەتكەن.

كونە گرەك سەنىمىندە ارتەميدا اڭشىلىق پەن مولشىلىقتىڭ قۇدايى، قامقورشى ايەل بولعان.

گاليكارناس تابىتحاناسى. الەمنىڭ بەسىنشى كەرەمەتى. كاريي جەرىن باسقارعان احەمەنيدتەر اۋلەتىنىڭ ۇرپاعى ماۆسول پاتشا سالدىرعان بيىك عيمارات. ءبىر جاعى قورىم، ەكىنشى جاعى تابىناتىن جەر، ەسكەرتكىش بولعان. مۇنى ساۋلەت ونەرىندە زيگگۋرات عيماراتى دەيدى. كونە مەسوپوتاميا مەن ەلام جەرىندە سالىنعان كوپ كەشەندى عيمارات ءتۇرى.

بۇل ماۆزولەي جەر سىلكىنىسى كەزىندە قيراپ، ءقازىر ءۇيىندىسى قالعان. تۇركيانىڭ بودرۋم قالاسىنا جاقىن جەردە ورنالاسقان.

رودوس الابى. جەرورتا تەڭىزىنىڭ رودوس ارالىنداعى كۇن كۇدايى – گەليوستىڭ الىپ ءمۇسىنى. نەبارى 65 جىل عانا تۇرعان. جەر سىلكىنىسى كەزىندە جەرمەن جەكسەن بولدى. ب.ز.د ءىىى عاسىردا سالىنعان.

ونى رودوس ارالىنىڭ حالقى ەسكەندىر زۇلقارنايىن قولباسشىسىنىڭ ۇلى دەمەتريي زۇلقارنايىن باستاعان اسكەردى كەرى قايتارىپ، جاۋدى جەڭگەن جەڭىسى ءۇشىن سالعان. الىپ ءمۇسىندى 45 مەتر ەتىپ سوققان.

الەكساندريا شامشىراعى. مىسىردىڭ الەكساندريا قالاسىنا جاقىن فاروس ارالىنداعى شامشىراق. الەمنىڭ جەتىنشى كەرەمەتى. وكىنىشكە وراي، ول دا جەر سىلكىنىسى كەزىندە قيراعان. ءبىر ەمەس، بىرنەشە جەر سىلكىنىسىن باستان كەشكەن.

عيماراتتىڭ ارنايى قىزمەتى بولعان. جەرورتا تەڭىزىندە اداسقان كەمەشىلەرگە جول كورسەتۋ ءۇشىن ءارى تەڭىزدىڭ باسقا ارالدارىمەن شاتاستىرىپ الماس ءۇشىن سالىنعان.

نازار اۋدار:

الەمنىڭ جاڭا جەتى كەرەمەتى