InfoHub Logo

قازاقستان تاريحىندا ساياسي قۋعىن-سۇرگىن كەزەڭى ەرەكشە ورىن الادى. بۇل كەزەڭدە كوپتەگەن قازاق حالقىنىڭ زيالىلارى، كوشباسشىلارى جانە قاراپايىم ازاماتتارى جاپپاي رەپرەسسياعا ۇشىراپ، ولاردىڭ تاعدىرى قايعىلى جاعدايعا دۋشار بولدى. بۇل وقيعالار قازاق حالقىنىڭ ەسىندە ماڭگى قالدى جانە ۇلتتىڭ رۋحاني، مادەني دامۋىندا ۇلكەن ءىز قالدىردى.

ساياسي قۋعىن-سۇرگىننىڭ باستالۋى

ساياسي قۋعىن-سۇرگىننىڭ باستالۋى حح عاسىردىڭ باسىندا كەڭەس وداعىنىڭ قۇرىلۋىمەن بايلانىستى. 1920-1930 جىلدارى قازاقستاندا جۇرگىزىلگەن كولحوزداستىرۋ، يندۋستريالاندىرۋ جانە ۇجىمداستىرۋ ساياساتى قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرلى ءومىر ءسۇرۋ سالتىنا ۇلكەن وزگەرىستەر ەنگىزدى. وسى وزگەرىستەرگە قارسىلىق بىلدىرگەندەر رەپرەسسياعا ۇشىراپ، كوپشىلىگى اتۋ جازاسىنا كەسىلدى، تۇرمەگە قامالدى نەمەسە جەر اۋدارىلدى.

قازاق زيالىلارىنىڭ تاعدىرى

ساياسي قۋعىن-سۇرگىننىڭ ەڭ اۋىر زارداپتارىنىڭ ءبىرى – قازاق زيالىلارىنىڭ جاپپاي رەپرەسسياعا ۇشىراۋى بولدى. الاش وردا قوزعالىسىنىڭ جەتەكشىلەرى ءاليحان بوكەيحان، احمەت بايتۇرسىن ۇلى، ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ، ماعجان جۇمابايەۆ سياقتى كوپتەگەن ۇلت قايراتكەرلەرى قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراپ، ولاردىڭ ءومىرى قايعىلى اياقتالدى. ولار قازاق حالقىنىڭ مادەنيەتى مەن ءبىلىمىنىڭ دامۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوسقان تۇلعالار بولاتىن.

اشارشىلىق پەن ونىڭ زارداپتارى

ساياسي قۋعىن-سۇرگىننىڭ سالدارىنان قازاقستاندا بىرنەشە رەت اشارشىلىق بولدى. 1930 جىلداردىڭ باسىندا ورىن العان اشارشىلىق قازاق حالقىنىڭ سانىن ايتارلىقتاي ازايتتى. بۇل اشارشىلىقتىڭ نەگىزگى سەبەبى – كەڭەس وداعىنىڭ جۇرگىزگەن زورلاپ ۇجىمداستىرۋ ساياساتى مەن ازىق-تۇلىك رەسۋرستارىن تارتىپ الۋ. اشارشىلىقتىڭ زارداپتارى ۇزاق جىلدار بويى سەزىلدى جانە حالىقتىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايىن ناشارلاتتى.

ساياسي قۋعىن-سۇرگىننىڭ تاريحي ماڭىزى

ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنىڭ ەستەلىگىن ساقتاۋ – قازىرگى قازاقستان ءۇشىن ماڭىزدى مىندەت. بۇل وقيعالاردى ۇمىتپاۋ ارقىلى ءبىز وتكەنىمىزدى ءتۇسىنىپ، بولاشاقتا مۇنداي قايعىلى جاعدايلاردى بولدىرماۋعا تىرىسامىز. قازاقستان تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ ماقساتىندا ءتۇرلى ءىس-شارالار وتكىزىلىپ، ولاردىڭ ەسىمدەرى قايتادان اقتالدى.

قورىتىندى

ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنىڭ تاعدىرى – قازاق حالقىنىڭ تاريحىنداعى اۋىر كەزەڭدەردىڭ ءبىرى. بۇل وقيعالاردى ەسكە الۋ ارقىلى ءبىز ۇلتتىڭ رۋحاني جانە مادەني بايلىعىن ساقتاۋ جولىندا كۇرەسكەن ازاماتتاردىڭ ەرلىگىن باعالايمىز. ولاردىڭ قۇرباندىقتارى بىزگە تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ بۇگىنگى كۇنىن قۇرۋعا نەگىز بولدى. ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنىڭ ەسىمدەرى ماڭگى ەستە ساقتالىپ، ولاردىڭ ەرلىگى ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتكىزىلۋى ءتيىس.