ەتىستىكتىڭ رايلارى. قازاقستاندىق باتىرلار
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستاندىق باتىرلار
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىك: وقۋشىلارعا «ۇلى وتان سوعىسى باتىرلارى» تۋرالى مالىمەت بەرۋ؛ تاقىرىپ بويىنشا بىلىمدەرىن جۇيەگە كەلتىرىپ پىسىقتاۋ، تياناقتاۋ، گرامماتيكالىق ۇعىمداردى ساۋاتتى ءارى دۇرىس قولدانۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ. پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
دامىتۋشىلىق: ەلەكتروندىق وقۋلىق ارقىلى ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، كورۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛ وي تۇيىندەۋگە، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە جۇمىلدىرۋ؛ ءماتىندى قازاق تىلىندە اڭگىمەلەۋگە، اۋىزەكى سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ، وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ.
تاربيەلىك: قازاقتىڭ تاريحي تۇلعالارىن ءبىلىپ، 1941 - 1945 جىلعى ۇلى وتان سوعىسىندا نەمىس باسقىنشىلارىن تالقانداۋدا قازاقستان حالقىنىڭ مايداندا جانە تىلدا كورسەتكەن ەرەن ەرلىگىن پاش ەتۋ، جاس ۇرپاقتى وتانسۇيگىشتىككە، ەل جاندىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىسى: اڭگىمەلەۋ، سۇراق – جاۋاپ، تالداۋ، سويلەسۋ ىزدەندىرۋ، دالەلدەۋ،
كورنەكىلىك ماتەريال: سۋرەتتەر، كارتوچكالار، تىرەك - سىزبا، سلايدتار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ. سالەمدەسۋ.
- بۇگىن سىنىپتا كىم كەزەكشى؟
- كىم جوق؟
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
142 (117) بەت ماتىننەن ەتىستىكتەردى تەرىپ جازىپ، بارلىق رايلاردا جازۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق.
ءمۇعالىم ءسوزى:- بالالار، قانداي كوكتەم مەرەكەلەرىن بىلەسىڭدەر؟
ولار قالاي اتالادى؟
- بۇگىنگى ساباق 9 مامىر جەڭىس كۇنىنە ارنالادى. ساباقتىڭ تاقىرىبى«قازاقستاندىق
باتىرلار»دەپ اتالادى.
(تاقپاق وقۋ): جەڭىس كۇنى بار الەمگە ايگىلى،
كوكتەم شۋاق - 9 مامىر كۇنى.
ايتشى، كانە، ءبىزدىڭ جەڭىس شەرۋى،
كەزدەيسوق پا كوكتەمگە ساي كەلۋى.
ءىۇ. سوزدىك جۇمىس:
- ساباققا قاتىستى جاڭا سوزدەردى قايتالاپ شىعۋ:
جەڭىس – (نارود، وسوبىي، پوبەدا)
اتاق – (بلاگو، زۆانيە، راۆنودەنستۆيە)
ەكى مارتە – (سوليدارنوست، دۆاجدىي، ودوبريلي)
ەرلىك – (گەرويزم، ەدينوگلاسنو، مەيرام)
اتاقتى مەرگەن – (قۋانىشىم، سنايپەر، نەسراۆنەننىي)
قازا تاپتى – (سەردسە، ۋنيچتوجيلا، پوگيبلا)
سوعىس – (ۆەليكيي، بورەس، ۆوينا)
جاۋىنگەر –(سولدات، ۆوستوك، يزۆەستنو)
كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى – گەروي سوۆەتسكوگو سويۋزا
(تاقىرىپ بويىنشا وتەتىن سوزدەر مەن ءسوز تىركەستەرىنىڭ ماعىنالارىن ءتۇسىندىرىپ، اۋدارۋ.
2. دۇرىس ايتۋعا داعدىلاندىرۋ. - ءمۇعالىم مانەرلەپ وقيدى. - وقۋشىلار مۇعالىمنەن كەيىن داۋىستاپ قايتالايدى. - وقۋشىلار تىزبەكپەن وقيدى)
- قازاق حالقىنىڭ داڭقىن قانداي باتىرلار شىعاردى؟
- قانداي ەرلىك، وتان تۋرالى ماقال – ماتەلدەر بىلەسىڭدەر مە؟
وي شاقىرۋ. «قازاق باتىرلارى» تىرەك - سىزبا ارقىلى جۇمىس.
ۇلى وتان سوعىسى باتىرلارى تۋرالى مالىمەت بەرۋ.
ءىۇ. جاڭا مالىمەت:
1. تالعات جاقىپبەك ۇلى بيگەلدينوۆ - اۆياسيا گەنەرال - مايورى، كەڭەس وداعىنىڭ ەكى مارتە باتىرى، «بارىس» وردەنىنىڭ يەگەرى. 1922 جىلى 5 - تامىزدا اقمولا وبلىسىنىڭ مايبالىق اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ول جاۋعا قارسى 305 رەت ۇشىپ، ونىڭ سەگىز جۇزدەن استام تەحنيكاسىن ىستەن شىعاردى.
2. يۆان فوميچ پاۆلوۆ (1922 – 1950 جج.) قوستاناي وبلىسى بۋراباي اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. ۇلى وتان سوعىسقا قاتىسۋشى، مايور، ەسكادريليا كومانديرى، پاۆلوۆ 1942 جىلى ورىنبور اۋە ۋچيليششەسىن ءبىتىرىپ، سوعىسقا جىبەرىلدى. ول 1943 جىلدىڭ قازان ايىنا قاراي 127 رەت جاۋىنگەرلىك تاپسىرمامەن اۋەگە كوتەرىلىپ، جاۋدىڭ اسكەرى مەن اسكەري تەحنيكاسىن جويدى.
3. سەرگەي دانيلوۆيچ لۋگانسكيي (1918 - 1977جج.) الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1938 ج. ورىنبورداعى ۇشقىشتار مەكتەبىن، 1949 ج. ماسكەۋدەگى اسكەري - اۋە اكادەمياسىن بىتىرگەن. ۇلى وتان سوعىسى كەزىندە لۋگانسكيي 390 رەت ۇشۋ ساپارىنا شىعىپ، جاۋدىڭ 37 ۇشاعىن اتىپ ءتۇسىردى.
4. ءاليا مولداعۇلوۆا 1925 ج. 25 قازاندا اقتوبە وبلىسى، قوبدا اۋدانىنىڭ بۇلاق اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. بالا كەزىندە اناسىنان ايىرىلىپ (1933 ج.)، كەيىننەن الماتىدا اعاسىنىڭ قولىندا تۇرعان. 1943 ج. سنايپەرلەر دايىنداۋ ورتالىق ايەلدەر مەكتەبىن اياقتايدى. 1943 ج. باستاپ 54 - ءشى ارنايى اتقىشتار بريگاداسى 4 - باتالونىنىڭ سنايپەرى بولعان (22 - ءشى اسكەر، 2 - ءشى بالتىق جاعالاۋى فرونتى). جاۋ اسكەرىنىڭ 30 - دان اسا ساربازدارى مەن وفيسەرلەرىنىڭ كوزىن جويعان. نوۆوسوكولنيكي اۋدانىندا قازا تاپتى.
5. بايماعامبەتوۆ سۇلتان ءبىرجان ۇلى (1920)، قوستاناي وبلىسى اۋليەكول اۋدانى قوياندىاعاش اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدى. 1940 جىلى اسكەر قاتارىنا الىنىپ، 1941 جىلدىڭ ماۋسىم ايىنان باستاپ ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىناستى. الدىمەن مەرگەندەر روتاسىندا، كەيىننەن پۋلەمەتشىلەر بولىمشەسىندە قىزمەت ەتتى، 1943 جىلى 25 شىلدە كۇنى بولعان شايقاستا جاۋ دزوتىن كەۋدەسىمەن جاۋىپ، ەرلىكپەن قازا تاپتى.
6. مامەتوۆا، مانشۇك (شىن ەسىمى ءمانسيا) جيەنعالي قىزى — قازاقتىڭ قاھارمان قىزى، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى. 1922 جىلى باتىس قازاقستاننىڭ وردا اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن.
اعا سەرجانت، پۋلەمەتشى مانشۇك ۇرىستاردا ءوزىنىڭ مەرگەندىگىمەن جانە توبىندا باتىلدىعىمەن كوزگە ءتۇستى. نيەۆەل قالاسى ءۇشىن بولعان كەسكىلەسكەن شەشۋشى ۇرىستا مانشۇك اقتىق دەمى بىتكەنشە پۋلەمەتتەن وق بوراتىپ، قاھارماندىقپەن قازا تاپتى.
ءۇ. بەكىتۋ:
توپتىق جۇمىس:
1) سوزدەردىڭ اۋدارماسىن انىقتا:
جەڭىس - ۆەليكايا وتەچەستۆەننايا ۆوينا
اتاق - سولدات، ۆوين
ەكى مارتە سنايپەر
ەرلىك - پوبەدا
مەرگەن زۆانيە
ۇلى وتان سوعىسى - ۆوينا
سوعىس - گەرويزم
جاۋىنگەر - دۆاجدىي
2) ەرەجەنى ەسىڭە ءتۇسىر:
بۇيرىق راي جالعاۋلارى:
شارتتى راي جۇرناقتارى:
قالاۋ راي جۇرناقتارى:
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىك: وقۋشىلارعا «ۇلى وتان سوعىسى باتىرلارى» تۋرالى مالىمەت بەرۋ؛ تاقىرىپ بويىنشا بىلىمدەرىن جۇيەگە كەلتىرىپ پىسىقتاۋ، تياناقتاۋ، گرامماتيكالىق ۇعىمداردى ساۋاتتى ءارى دۇرىس قولدانۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ. پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
دامىتۋشىلىق: ەلەكتروندىق وقۋلىق ارقىلى ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، كورۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛ وي تۇيىندەۋگە، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە جۇمىلدىرۋ؛ ءماتىندى قازاق تىلىندە اڭگىمەلەۋگە، اۋىزەكى سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ، وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ.
تاربيەلىك: قازاقتىڭ تاريحي تۇلعالارىن ءبىلىپ، 1941 - 1945 جىلعى ۇلى وتان سوعىسىندا نەمىس باسقىنشىلارىن تالقانداۋدا قازاقستان حالقىنىڭ مايداندا جانە تىلدا كورسەتكەن ەرەن ەرلىگىن پاش ەتۋ، جاس ۇرپاقتى وتانسۇيگىشتىككە، ەل جاندىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىسى: اڭگىمەلەۋ، سۇراق – جاۋاپ، تالداۋ، سويلەسۋ ىزدەندىرۋ، دالەلدەۋ،
كورنەكىلىك ماتەريال: سۋرەتتەر، كارتوچكالار، تىرەك - سىزبا، سلايدتار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ. سالەمدەسۋ.
- بۇگىن سىنىپتا كىم كەزەكشى؟
- كىم جوق؟
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
142 (117) بەت ماتىننەن ەتىستىكتەردى تەرىپ جازىپ، بارلىق رايلاردا جازۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق.
ءمۇعالىم ءسوزى:- بالالار، قانداي كوكتەم مەرەكەلەرىن بىلەسىڭدەر؟
ولار قالاي اتالادى؟
- بۇگىنگى ساباق 9 مامىر جەڭىس كۇنىنە ارنالادى. ساباقتىڭ تاقىرىبى«قازاقستاندىق
باتىرلار»دەپ اتالادى.
(تاقپاق وقۋ): جەڭىس كۇنى بار الەمگە ايگىلى،
كوكتەم شۋاق - 9 مامىر كۇنى.
ايتشى، كانە، ءبىزدىڭ جەڭىس شەرۋى،
كەزدەيسوق پا كوكتەمگە ساي كەلۋى.
ءىۇ. سوزدىك جۇمىس:
- ساباققا قاتىستى جاڭا سوزدەردى قايتالاپ شىعۋ:
جەڭىس – (نارود، وسوبىي، پوبەدا)
اتاق – (بلاگو، زۆانيە، راۆنودەنستۆيە)
ەكى مارتە – (سوليدارنوست، دۆاجدىي، ودوبريلي)
ەرلىك – (گەرويزم، ەدينوگلاسنو، مەيرام)
اتاقتى مەرگەن – (قۋانىشىم، سنايپەر، نەسراۆنەننىي)
قازا تاپتى – (سەردسە، ۋنيچتوجيلا، پوگيبلا)
سوعىس – (ۆەليكيي، بورەس، ۆوينا)
جاۋىنگەر –(سولدات، ۆوستوك، يزۆەستنو)
كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى – گەروي سوۆەتسكوگو سويۋزا
(تاقىرىپ بويىنشا وتەتىن سوزدەر مەن ءسوز تىركەستەرىنىڭ ماعىنالارىن ءتۇسىندىرىپ، اۋدارۋ.
2. دۇرىس ايتۋعا داعدىلاندىرۋ. - ءمۇعالىم مانەرلەپ وقيدى. - وقۋشىلار مۇعالىمنەن كەيىن داۋىستاپ قايتالايدى. - وقۋشىلار تىزبەكپەن وقيدى)
- قازاق حالقىنىڭ داڭقىن قانداي باتىرلار شىعاردى؟
- قانداي ەرلىك، وتان تۋرالى ماقال – ماتەلدەر بىلەسىڭدەر مە؟
وي شاقىرۋ. «قازاق باتىرلارى» تىرەك - سىزبا ارقىلى جۇمىس.
ۇلى وتان سوعىسى باتىرلارى تۋرالى مالىمەت بەرۋ.
ءىۇ. جاڭا مالىمەت:
1. تالعات جاقىپبەك ۇلى بيگەلدينوۆ - اۆياسيا گەنەرال - مايورى، كەڭەس وداعىنىڭ ەكى مارتە باتىرى، «بارىس» وردەنىنىڭ يەگەرى. 1922 جىلى 5 - تامىزدا اقمولا وبلىسىنىڭ مايبالىق اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ول جاۋعا قارسى 305 رەت ۇشىپ، ونىڭ سەگىز جۇزدەن استام تەحنيكاسىن ىستەن شىعاردى.
2. يۆان فوميچ پاۆلوۆ (1922 – 1950 جج.) قوستاناي وبلىسى بۋراباي اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. ۇلى وتان سوعىسقا قاتىسۋشى، مايور، ەسكادريليا كومانديرى، پاۆلوۆ 1942 جىلى ورىنبور اۋە ۋچيليششەسىن ءبىتىرىپ، سوعىسقا جىبەرىلدى. ول 1943 جىلدىڭ قازان ايىنا قاراي 127 رەت جاۋىنگەرلىك تاپسىرمامەن اۋەگە كوتەرىلىپ، جاۋدىڭ اسكەرى مەن اسكەري تەحنيكاسىن جويدى.
3. سەرگەي دانيلوۆيچ لۋگانسكيي (1918 - 1977جج.) الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1938 ج. ورىنبورداعى ۇشقىشتار مەكتەبىن، 1949 ج. ماسكەۋدەگى اسكەري - اۋە اكادەمياسىن بىتىرگەن. ۇلى وتان سوعىسى كەزىندە لۋگانسكيي 390 رەت ۇشۋ ساپارىنا شىعىپ، جاۋدىڭ 37 ۇشاعىن اتىپ ءتۇسىردى.
4. ءاليا مولداعۇلوۆا 1925 ج. 25 قازاندا اقتوبە وبلىسى، قوبدا اۋدانىنىڭ بۇلاق اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. بالا كەزىندە اناسىنان ايىرىلىپ (1933 ج.)، كەيىننەن الماتىدا اعاسىنىڭ قولىندا تۇرعان. 1943 ج. سنايپەرلەر دايىنداۋ ورتالىق ايەلدەر مەكتەبىن اياقتايدى. 1943 ج. باستاپ 54 - ءشى ارنايى اتقىشتار بريگاداسى 4 - باتالونىنىڭ سنايپەرى بولعان (22 - ءشى اسكەر، 2 - ءشى بالتىق جاعالاۋى فرونتى). جاۋ اسكەرىنىڭ 30 - دان اسا ساربازدارى مەن وفيسەرلەرىنىڭ كوزىن جويعان. نوۆوسوكولنيكي اۋدانىندا قازا تاپتى.
5. بايماعامبەتوۆ سۇلتان ءبىرجان ۇلى (1920)، قوستاناي وبلىسى اۋليەكول اۋدانى قوياندىاعاش اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدى. 1940 جىلى اسكەر قاتارىنا الىنىپ، 1941 جىلدىڭ ماۋسىم ايىنان باستاپ ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىناستى. الدىمەن مەرگەندەر روتاسىندا، كەيىننەن پۋلەمەتشىلەر بولىمشەسىندە قىزمەت ەتتى، 1943 جىلى 25 شىلدە كۇنى بولعان شايقاستا جاۋ دزوتىن كەۋدەسىمەن جاۋىپ، ەرلىكپەن قازا تاپتى.
6. مامەتوۆا، مانشۇك (شىن ەسىمى ءمانسيا) جيەنعالي قىزى — قازاقتىڭ قاھارمان قىزى، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى. 1922 جىلى باتىس قازاقستاننىڭ وردا اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن.
اعا سەرجانت، پۋلەمەتشى مانشۇك ۇرىستاردا ءوزىنىڭ مەرگەندىگىمەن جانە توبىندا باتىلدىعىمەن كوزگە ءتۇستى. نيەۆەل قالاسى ءۇشىن بولعان كەسكىلەسكەن شەشۋشى ۇرىستا مانشۇك اقتىق دەمى بىتكەنشە پۋلەمەتتەن وق بوراتىپ، قاھارماندىقپەن قازا تاپتى.
ءۇ. بەكىتۋ:
توپتىق جۇمىس:
1) سوزدەردىڭ اۋدارماسىن انىقتا:
جەڭىس - ۆەليكايا وتەچەستۆەننايا ۆوينا
اتاق - سولدات، ۆوين
ەكى مارتە سنايپەر
ەرلىك - پوبەدا
مەرگەن زۆانيە
ۇلى وتان سوعىسى - ۆوينا
سوعىس - گەرويزم
جاۋىنگەر - دۆاجدىي
2) ەرەجەنى ەسىڭە ءتۇسىر:
بۇيرىق راي جالعاۋلارى:
شارتتى راي جۇرناقتارى:
قالاۋ راي جۇرناقتارى:
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: «Qbasic ءتىلىنىڭ گرافيكالىق وپەراتورلارى»
