InfoHub Logo

تاقىرىبى: ماتەماتيكالىق رينگ
ماقساتى:
• بىلىمدىك: ءى - ءىى توقسان بويىنشا ماتەماتيكا پانىنەن وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دارەجەسىن سالىستىرۋ، وتكەندى قايتالاپ، ەسكە ءتۇسىرۋ.
• تاربيەلىلىك: ماتەماتيكالىق سايىس ارقىلى سىنىپ اراسىنداعى بايلانىستى نىعايتۋ، ۇيىمشىلدىققا، ىزدەنىمپازدىلىققا ۇيرەتۋ، بەلسەندىلىگىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، شىعارماشىلىق دامۋىن قالىپتاستىرۋ.
• دامىتۋشىلىق: ەسەپتىڭ ۇتىمدى جولىن تابا ءبىلۋ؛ پراكتيكا مەن تەوريانىڭ اراسىنداعى بايلانىس، جىلدام ەسەپتەۋگە ۇيرەتۋ، باسقا پاندەرمەن بايلانىس جانە ماتەماتيكالىق ەسەپتەرىن ارالاس شىعارۋ.

كورنەكىلىگى: سلايدتار تاپسىرمالارى، ەلەكتروندى وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر.
ءتۇرى: سىنىپتان تىس ۇيىمداستىرۋ شاراسى، سايىس

ءمۇعالىم:
ۋا، جاراندار، جاراندار!
مىنا بىزگە قاراڭدار
مىنەكي زالدا تىنىشتىق،
ەستىلمەيدى دىبىس تۇك.
مۇنى ءبىز دە قوشتايمىز،
كەشىككەندەردى توسپايمىز
عىلىمداردىڭ عىلىمى
ماتەماتيكا جايىندا
سايىس – ساباعىمىزدى باستايمىز،
جاس دوستارىم،
مۇنى جاقسى ۇعايىق
ماتەماتيكا - قۇرمەتتەۋگە لايىق
دۇنيەدەگى قۇبىلىستىڭ مانىنە
تابيعاتتىڭ، قوزعالىستىڭ ءبارىن دە
مۇمكىن ەمەس ەسەپتەرسىز ءتۇسىنۋ،
ەسەبىندە دۇنيە كىلتى ءالى دە.

قۇرمەتتى وقۋشىلار، ءبىز سايىس - ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن ءازىل - قازىلار القاسىن سايلاپ الۋىمىز كەرەك. ورتادا قازىلار القاسى:
1. كۋلۋشيەۆا اقمارال زاكاريا قىزى
2. ساربالييەۆ سەرىك بوكەنباي ۇلى
3. قارابالييەۆا قوڭىرشا قاجعالي قىزى

ءار توپتا التى ادامنان، 2 قۇراما توپ قۇرىلادى
1. ءبىرىنشى رينگ «سەرگىتۋ». ماتەماتيكالىق تاپسىرما بەرىلەدى. ءبىرىنشى جاۋاپ بەرىپ، كوپ ۇپاي جيناعان توپ جەڭىسكە جەتەدى. ۋاقىتى - 5 مينۋت.
2. ەكىنشى رينگ «كاپيتاندار سايىسى». 2 مينۋت ىشىندە كوپ سۇراقتارعا جاۋاپ بەرگەن كاپيتان جەڭىسكە جەتەدى.
كەلەسى كەزەڭدە كاپيتاندار وزدەرىنىڭ العىرلىعىن كورسەتەدى. ولار سانداردان تۇراتىن جۇمباقتاردى شەشەدى. قاتە بولعان كەزدەردە توپ مۇشەلەرى كومەكتەسە الادى. ونداي جاعدايدا ەكى ۇپاي ەمەس ءبىر ۇپاي ەسەپتەلەدى.
3. ءۇشىنشى رينگ «بىلگىرلەر سايىسى». سايىس شارتى مىنانداي: ءار توپ كەزەكپەن ماتەماتيكاعا قاتىستى ساندار مەن سوزدەرگە قاتىستى ماقال ماتەلدەر، قاناتتى سوزدەر ايتادى.
4. ءتورتىنشى رينگ «شىعارماشىلىق». ءداستۇرلى ەمەس تاپسىرمالار. مىسالى، ءار توپتان وتكىر كوزدى، شەشەن ءتىلدى، ەستە ساقتاۋ قابىلەتى جاقسى ءبىر وقۋشى شىعادى. پلاكاتتا ساندار جاسىرىلعان. ءسىزدىڭ مىندەتىڭىز - بىردەن باستاپ ساناي وتىرىپ بارلىق سانداردى تاۋىپ، باقىلاۋشىلارعا كورسەتۋ.

1. ءبىرىنشى رينگ «سەرگىتۋ». ماتەماتيكالىق تاپسىرما بەرىلەدى. ءبىرىنشى جاۋاپ بەرىپ، كوپ ۇپاي جيناعان توپ جەڭىسكە جەتەدى. ۋاقىتى - 5 مينۋت.
توپتار ەسەپ شىعارعانشا جانكۇيەرلەرمەن
1. المانىڭ جارتىسى نەگە ۇقساس؟ (ەكىنشى جارتىسىنا)
2. 205 تاياقتىڭ نەشە ۇشى بار؟ (6 ۇشى بار)
3. 60-تى 0، 6-عا بولسەڭ قانشا شىعادى؟ (100)
4. ءبىر تاڭبالى سانعا ءدال سونداي ساندى تىركەپ جازسا، نەشە رەت وسەدى؟ (11 ەسە)
5. جازىقتىقتا قيىلىسپايتىن ەكى ءتۇزۋ (پاراللەل)
6. 8 سانىنىڭ كۆادراتى (64)
7. 33 (27)
8. كۇن كوزى جىلىنا نەشە رەت شىعادى؟ (365)
9. كوپبۇرىش قابىرعاسىنىڭ قوسىندىسى؟ (پەريمەتر)
12. تىك بۇرىش جاساپ قيىلىساتىن ەكى ءتۇزۋ؟ (پەرپەنديكۋليار)

2. ەكىنشى رينگ «كاپيتاندار سايىسى». 2 مينۋت ىشىندە كوپ سۇراقتارعا جاۋاپ بەرگەن كاپيتان جەڭىسكە جەتەدى.
1.«جىلدام سۇراق، تەز جاۋاپ».
ءبىرىنشى توپقا قويىلاتىن سۇراقتار.
1. پلانيمەترياداعى ەڭ نەگىزگى فيگۋرا (نۇكتە)
2. گرەك تىلىندە جەر قالاي اتالادى؟ (گەو)
3. شەڭبەردىڭ نۇكتەسىن ونىڭ سەنترىمەن قوساتىن نۇكتە (نۇكتە)
4. بارلىق قابىرعالارى تەڭ تىكتورتبۇرىش (كۆادرات)

1. كوپبۇرىشتىڭ بارلىق قابىرعالارىنىڭ ۇزىندىقتارىنىڭ قوسىندىسى (پەريمەتر)
2. بارلىق بۇرىشتارى تىك رومب (كۆادرات)
3. دوڭگەلەكتەگى ەڭ ۇلكەن ولشەم (ديامەتر)
4. ءبىر جاعىنان شەتتەلگەن ءتۇزۋدىڭ بولىگى (ساۋلە)

2. كەلەسى كەزەڭدە كاپيتاندار وزدەرىنىڭ العىرلىعىن كورسەتەدى. ولار سانداردان تۇراتىن جۇمباقتاردى شەشەدى. قاتە بولعان كەزدەردە توپ مۇشەلەرى كومەكتەسە الادى. ونداي جاعدايدا ەكى ۇپاي ەمەس ءبىر ۇپاي ەسەپتەلەدى.
1. الپىس الا قارعاعا،
قىرىق قارعا قارعاعا،
تالاستى جەمگە جاتقان اق قاردا،
الا قارعالار الدىن توسادى.
قايتا اينالىپ، جەرگە قونادى.
بارلىعىن قوسساڭ قانشا بولادى؟ (100)
2. ۇيگە جۇمساپ جارقىندى،
الدىردىق ءبىز ءۇش تۇيە،
قوس قاپ بيداي ارتىلدى،
ءار تۇيەنىڭ ۇستىنە.
تاپقىر بولساڭ ال ساناپ،
بيداي الدىق قانشا قاپ؟ (6 قاپ)

3. ءۇشىنشى رينگ «بىلگىرلەر سايىسى». سايىس شارتى مىنانداي: ءار توپ كەزەكپەن شىعارماشىلىق تاپسىرمالاردى ورىندايدى:
ءى توپ: ء-----------------------------------ىى توپ:
438 • 39 = ----------------------------81072: 9 =
842751: 27 = ------------------------1768 • 34 =
ح: 792 = 46865: 721 ---------------س: 524 = 3570: 70
4. ءتورتىنشى رينگ «شىعارماشىلىق». ءداستۇرلى ەمەس تاپسىرمالار. مىسالى، ءار توپتان وتكىر كوزدى، شەشەن ءتىلدى، ەستە ساقتاۋ قابىلەتى جاقسى ءبىر وقۋشى شىعادى.
سىزبادا نەشە ءۇشبۇرىش بار؟
ءى )
ءىى )
جاۋابى: ءى – 16 ءۇشبۇرىش؛ ءىى – 13 ءۇشبۇرىش

قورىتىندى:
1) الەمدەگى ەڭ جاس قالا؟ (استانا)
2) استانانىڭ سيمۆولى؟ (بايتەرەك)

جاقسى، ەندى ەلباسى بىزگە العىس ايتا وتىرىپ، بولاشاققا تاپسىرما بەرەدى. زۋراب سەرەتەليدىڭ «بايتەرەك» - استانا تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
ءبىزدىڭ وتانىمىز – قازاقستان. قازاقستاننىڭ استاناسى – استانا قالاسى. استانا - ادەمى، جاس قالا. 1997 جىلى ەگەمەن قازاقستاننىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ جارلىعىمەن ەلوردانى الماتىدان اقمولاعا كوشىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. 6 مامىر 1998 جىلى جاڭا ەلوردانى اتاۋى استانا بولىپ وزگەرتىلدى. استانادا 600000 ادام تۋرادى. استانا – اقمولا وبلىسىندا، ەسىل ءوزىنىڭ الابىنداعى وزەن ماڭى جازىقتىعىندا ورنالاسقان. استانادا 3 تەاتر، 23 كىتاپحانا، 2 كينوتەاتر، 5 مۇراجاي، مەملەكەتتىك فيلارمونيا، 2 ساراي بار. استانانىڭ اسا كورنەكتى مەكەندەرى: بايتەرەك، دۋمان، اق وردا.
«ر» 1) بايتەرەكتىڭ بيىكتىگى قانشا؟ (97 م.) سم - مەن ورنەكتە.
«ا» 2) نەگىزگى ەسىككە باستايتىن اشەكەيلى تەمىربەتون ساتى جەر بەتىنەن قانشا مەتر جانە سانتيمەترگە جوعارى ورنالاسقان؟ (4 م 80سم) سم - مەن ورنەكتە.
«ح» 3) التىن شاردىڭ ءوزى قانشا مەتر جانە سانتيمەتر؟ (76 م 90سم) سم – مەن ورنەكتە.
«م» 4) استانا قالاسىندا ەلەكتر جەلىلەرى قانشا كم؟ مەترمەن ورنەكتە. (180 كم) (180 كم = 180000م)
«ە» 5) سۋ قۇبىرى قانشا كم؟ (62 كم). مەترمەن ورنەكتە. (62 كم = 62000م)
«ت» 6) قانشا كم تەلەفون سىمدارى تارتىلدى؟ (50 كم). مەترمەن ورنەكتە. (50 كم = 50000 م)
جاۋابىن تەكسەرە وتىرىپ، «راحمەت» دەگەن العىس ءسوز شىعادى.

باعالاۋ.
ءادىلقازىلار القاسىنا ءسوز بەرىلىپ، باعالانادى.
ۇيگە تاپسىرما: №5 تاپسىرما، 47 بەت.