InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: مۋزىكالىق اسپاپتار. قوبىز.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك ماقسات: قازاقتىڭ ۇلتتىق اسپاپتارى جايىندا اڭگىمەلەۋ، سولاردىڭ ىشىندە قوبىز تاريحىنا توقتالۋ. بەلگىلى سازگەر نۇرعيسا تىلەندييەۆ جايىندا ماعلۇمات بەرۋ.
2. دامىتۋشىلىق ماقسات: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، پروبلەمالىق جاعداي تۋعىزا وتىرىپ، سويلەۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
3. تاربيەلىك ماقسات: قازاقتىڭ بەلگىلى سازگەرى - ن. تىلەندييەۆتىڭ شىعارمالارىن دارىپتەۋگە، ۇلتتىق اسپاپتاردىڭ تۇرلەرىن اجىراتا بىلۋگە تاربيەلەۋ، مۋزىكاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: اقپارات پەن ناتيجەلەردى تالداۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قوبىز، فوتوسۋرەتتەر، تىرەك - سىزبا.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، تاريح، مۋزىكا.
قۇرال - جابدىقتار: ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ بارىسى:

ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
سالەمەتسىزدەر مە، بالالار. بۇگىن ەرەكشە ساباق بولماق. ساباعىمىزعا قوناقتار كەلىپ وتىر. وزدەرىڭدى ەركىن ۇستاپ، بىلىمدەرىڭدى ورتاعا سالۋعا تىرىسىڭدار.
ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: مۋزىكالىق اسپاپتار. قوبىز.
ماقساتى: بەلگىلى سازگەرلەرمەن تانىسۋ، ۇلتتىق اسپاپ تۇرلەرىن اجىراتا ءبىلۋ، گرامماتيكالىق تاپسىرمالاردى ورىنداۋ. (1 - سلايد).

جاڭا ساباق تۇسىندىرىلەدى:
ءمۇعالىم ءسوزى: قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق اسپاپ تۇرلەرى وتە كوپ. سونىڭ ىشىندە ەڭ ەجەلگى ءتۇرى - قوبىز. (قوبىز كورسەتىلەدى). وسى اسپاپتىڭ وزىندىك تاريحى بار.
قوبىز تاريحى جايىندا بىزگە مۋزىكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى وجەرەليەۆ اناتوليي ۆاسيليەۆيچ اڭگىمەلەپ بەرەدى: (2 - 5 - سلايد).

كوبىز - دريەۆنيي مۋزىكالنىي ينسترۋمەنت. ودناكو ۆ دريەۆنوستي كوبىز ي مۋزىكا، كوتورايا نا نەم يسپولنيالاس نە ۋپوترەبلياليس ۆ رازۆلەكاتەلنىح سەلياح. ينسترۋمەنت يسپولزوۆالسيا باكسى ۆ وبريادە – وسوبوم دەيستۆيي ناپراۆلەننوم نا لەچەنيە، گادانيە. وبرياد ەتوت بىل ماگيچەسكيم. باكسى ۆەريلي، چتو مۋزىكوي ي پەنيەم پريزىۆايۋت، زاكلينايۋت سۆويح دۋحوۆ ي چتو وني پوموگايۋت يزلەچيت بولنوگو.
پرويسحوجدەنيە كوبىزوۆوي مۋزىكي ي ساموگو ينسترۋمەنتا، سۆيازانو ۋ كازاحوۆ س يمەنەم لەگەندارنوگو پەرۆوگو باكسى كوركۋتوم، كوتوروگو ەششە ي نازىۆالي وتسوم ۆسەح مۋزىكانتوۆ.

مۋزىكا مەكتەبىنىڭ وقۋشىسى ءماجيتوۆا ايگەرىمنىڭ ورىنداۋىندا ە. برۋسيلوۆسكييدىڭ «شولپان» اتتى شىعارماسىن قوبىز ۇنىمەن تىڭداپ كورىڭىزدەر.
ساباعىمىزعا كەلگەن قوناقتارىمىزعا قۇندى دەرەكتەرى مەن اسەم مۋزىكاسى ءۇشىن ريزاشىلىعىمىزدى بىلدىرەمىز.
ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس جۇرگىزىلەدى:

1. مىنا تاقتادا ۇلتتىق اسپاپتار كورسەتىلگەن.
سولاردى دۇرىس اتاپ، كورسەتۋ كەرەك. (6 - سلايد)
اساتاياق، دابىل، داڭعىرا، دومبىرا، جەتىگەن، قوبىز، ءمۇيىزسىرناي، سازسىرناي، شاڭقوبىز، ۇران، شەرتەر، سىبىزعى.
ءمۇعالىم ءسوزى: وسى مۋزىكالىق اسپاپتاردان وركەستر، انسامبلدەر قۇرىلادى. قازاقتىڭ بەلگىلى سازگەرى كىم؟
ءيا، دۇرىس تاپتىڭدار، نۇرعيسا تىلەندييەۆ.
ن. تىلەندييەۆ جايىندا وسى سىنىپتىڭ وقۋشىسى - مەنىڭ كومەكشىم ە. لەبەديەۆا ايتىپ بەرەدى. (7، 8 - سلايد).
قازاقتىڭ ايگىلى كۇيشى - كومپوزيتورى ن. تىلەندييەۆ 1925جىلى الماتى وبلىسىنىڭ ىلە اۋدانىندا تۋعان. توپىراق بۇيىرعان جەرى جامبىل كەسەنەسى. موسكۆانىڭ پ. ي. چايكوۆسكيي اتىنداعى كونسەرۆاتورياسىنىڭ ديريجەرلىك فاكۋلتەتىن ءبىتىردى. «وتىرار سازى» وركەسترىنىڭ ۇيىمداستىرۋشىسى، كوركەمدىك جەتەكشىسى جانە باس ديريجەرى بولعان.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن ن. تىلەندىۇلىنا 1998 جىلى «حالىق قاھارمانى» اتاعى بەرىلدى. «اتا تولعاۋى»، «ماحامبەت»، «اققۋ» سياقتى كۇيلەرى بار.
ءمۇعالىم ءسوزى: بالالار، ءبىزدىڭ اۋداندا وسىنداي وركەستر نەمەسە انسامبلدەر بار ما؟
ءيا، «كوكەك» ءانسامبلى. بۇل انسامبل جايىندا مەنىڭ كەلەسى كومەكشىم - نۇرقىشيەۆا سالتانات ايتىپ بەرەدى. (9 - 12 - سلايد)
اۋدانىمىزدىڭ «كوكەك» ءانسامبلى بۇكىل وبلىسقا تانىمال دەسەك تە بولادى. ولار ءاردايىم وبلىس كولەمىندە بولاتىن كونسەرتتەرگە، بايقاۋلارعا قاتىسىپ تۇرادى. 2009 جىلى ارنايى شاقىرۋمەن تۇركيادا كونسەرت قويىپ كەلدى.
ماتىنمەن جۇمىس جۇرگىزىلەدى:
جاڭا سوزدەر سوزدىك داپتەرگە جازىلادى: اسپاپ، شىمىلدىق، ءۇزىندى، ساحنا، ورىندادى، رۋحاني، ونەرپاز، ىشەك، كونە، كورەرمەن.
جاڭا سوزدەرمەن ءسوز تىركەستەرىن قۇراستىرامىز: رۋحاني بايلىق، كەڭ ساحنا، شىمىلدىق اشىلدى، كۇي ورىندادى، ولەڭنەن ءۇزىندى ت. ب.
ءماتىن مانەرلەپ وقىلادى، سۇراۋلى سويلەمدەر قۇراستىرىلادى.
جاس ونەرپازدار
ءبىزدىڭ اۋىلدا حالىق اسپاپتارى وركەسترى قۇرىلدى. سەنبى كۇنى ولار مادەنيەت ۇيىندە كونسەرت وتكىزدى. كونسەرت وتە قىزىقتى ءوتتى.
ساحنانىڭ شىمىلدىعى اشىلعاندا، قولدارىنا دومبىرا، قوبىز، سازسىرناي، اساتاياق، سىبىزعى، سازسىرناي جانە ت. ب. اسپاپتار ۇستاعان وركەستر كورىندى. ولار ن. تىلەندييەۆتىڭ «اتا تولعاۋى» كۇيىن، حالىق ءانى «ءبىر بالانى» ورىنداپ بەردى. ەسترادالىق اندەر دە ايتىلدى. ارتىستەر «قوزى كورپەش - بايان سۇلۋ» سپەكتاكلىنەن ءۇزىندى كورسەتتى.
كورەرمەندەر جاس ونەرپازداردىڭ كونسەرتىنە ريزا بولدى. (13 - 14 سلايد)
گرامماتيكالىق تاپسىرمالار ورىندالادى:
1. «قوبىز»، «كۇي» سوزدەرىن سەپتەڭدەر.
2. «رۋحاني»، «عاسىر» سوزدەرىنە فونەتيكالىق تالداۋ جاساڭدار.
3. سويلەمدەرگە سينتاكسيستىك تالداۋ جاساڭدار: الماتىدا قازاق حالقىنىڭ مۋزىكالىق اسپاپتار مۇراجايى بار. مۇراجايدا دينا نۇرپەيىسوۆانىڭ، امىرە قاشاۋبايەۆتىڭ دومبىرالارىن كورۋگە بولادى.
ساباق قورىتىلادى. مىنا تىرەك - سىزبانى تولتىرايىق. ول ءۇشىن سۇراقتارعا دۇرىس جاۋاپ بەرۋ كەرەك.
1. ن. تىلەندييەۆ كىم؟
2. سازگەر قاي وبلىستا تۋعان؟
3. قاي وقۋ ورنىن اياقتاعان؟
4. قانداي كۇيلەرىن بىلەسىڭدەر؟
5. ن. تىلەندى ۇلى قاي وركەستردىڭ ديريجەرى بولعان؟
6. 1998 جىلى قانداي اتاق بەرىلدى؟
7. نەشىنشى جىلى قايتىس بولدى؟ (15 سلايد)

تەست ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرەمىز. ءار ساۋالعا 20 سەك. ۋاقىت بەرىلەدى.(16 - 23سلايد)
1. ق. ر. مەملەكەتتىك ءتىلى قاي ءتىل؟
ا. قازاق ءتىلى
ب. ورىس ءتىلى
ۆ. اعىلشىن ءتىلى
2. رەتتىك سان ەسىمدەردى كورسەت.
ا. التى - جەتى، تورتەۋ
ب. ءبىر، بەس، ءجۇز
ۆ. ەكىنشى، سەگىزىنشى.
3. ماقالدىڭ جالعاسىن تاپ. بىرەۋگە ور قازبا،...
ا.... سونى وراسىڭ.
ب.... ءوزىڭ تۇسەرسىڭ.
ۆ.... قول باستار.
4. «اساتاياق» سوزىندە نەشە ءارىپ، نەشە دىبىس بار؟
ا. 7 ءارىپ، 8 دىبىس
ب. 7 ءارىپ، 7دىبىس
ۆ. 8 ءارىپ، 7 دىبىس.
5. مىناۋ قانداي ءسوز تىركەسى؟ سىبىزعىدا وينايدى
ا. زات ەسىم - زات ەسىم
ب. سىن ەسىم - ەسىمشە
ۆ. زات ەسىم - ەتىستىك
6. ن. تىلەندييەۆ كىم؟
ا. سۋرەتشى، ءانشى
ب. اۋدارماشى، ءارتىس
ۆ. سازگەر، ديريجەر
7. مۋزىكالىق اسپاپتاردى كورسەت.
ا. كۇرەك، تاراق
ب. جەتىگەن، سازسىرناي
ۆ. ساحنا، كۇي

ۇيگە تاپسىرما بەرىلەدى: 129 بەت. 5 - تاپسىرما. بەرىلگەن ءسوز تىركەستەرىمەن سويلەم قۇراستىرۋ. (24، 25 - سلايد)
وقۋشىلار ەڭبەگى باعالانادى