وتباسىنداعى قۋانىش
ماقساتى: "قۋانىش"،"باقىت"،"قامقورلىق"،"شاتتىق" قۇندىلىقتارىنىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرۋ.
مىندەتتەرى:
- وتباسىندا ۇيلەسىمدى قارىم - قاتىناس جاساۋعا ۇيرەتۋ؛
- وتباسى مۇشەلەرىنە قامقورلىق، جاناشىر سەزىمدەرىن دامىتۋ؛
- وتباسىنداعى ءوزارا سىيلاستىققا تاربيەلەۋ.
ءىس - ارەكەتتىڭ كورنەكىلىگى:
ينتەراكتيۆتى تاقتا، ۇلەستىرمەلى سۋرەتتەر، كونۆەرتتەر، حاتتار جانە ۆيدەوروليك.
- سالەمەتسىزدەر مە، بالالار!
كەلگەن قوناقتارمەن امانداسايىق.
قۋان! شاتتان! الاقاي!
قۋاناتىن كۇن كەلدى!
سالەمەتسىزدەر مە!؟
- ال، بالالار، تۇرايىق،
شاتتىق شەڭبەر قۇرايىق.
اتامنان باستالار،
اجەممەن قوستالار.
وتباسىم مىنالار:
ەڭ جاقىن ادامدار
اكەم مەن انام بار،
ءبىر تۋعان اعام بار،
ءبىر تۋعان اپام بار...
ءبارىن جاقسى كورەمىن
ەركەلەيمىن ەرەمىن!
وقۋشىلار تاربيەشىمەن بىرگە ولەڭ شۋماقتارىن قايتالايدى.
- وتە جاقسى، ورنىمىزعا وتىرايىق.
اتا، اجە، انا، اكە تۋرالى وزىمىزگە تانىس، بىلەتىن تاقپاقتارىمىزدى ايتايىق.
اسەل:
مەنى جاقسى كورەدى،
كۇندەي كۇلىپ كەلەدى.
كوپ ەرتەگى بىلەدى،
ماعان ايتىپ بەرەدى.
پاراسات:
اكە – اسقار تاۋ،
انا – اعىپ جاتقان بۇلاق.
بالا – جاعاسىنداعى قۇراق.
ارسەن:
اتامنىڭ الىپ كۇرەگىن،
اۋلانىڭ قارىن كۇرەدىم.
اجەمە مەن قۇدىقتان
سۋ اكەلىپ بەرەمىن.
- كەلەسى تاقپاقتى مەن ايتامىن، ال، سەندەر جاۋابىن تاباسىڭدار.
كوزى، ءوزى، باسى، اياعى، قولى كىشى.
وزىمە ۇقسايدى ءتۇسى،
ءبىراق جوق اۋزىندا ءتىسى.
بۇل كىم بوتەن؟
- بوپەم
- ەندى ەكرانعا قارايىق. كىمدەردى كورىپ تۇرمىز؟ ءبىر سوزبەن وتباسى دەپ اتايمىز.
- سەندەردىڭ وتباسىلارىڭدا كىمدەر تۇرادى؟
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
اڭگىمەلەۋ: "ءبىر انانىڭ التى قىزى"
- سەندەر انالارىڭ الىستان كەلگەندە قانداي سەزىمدە بولاسىڭدار؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى.
- وتباسى - ۇلكەن قۋانىشتىڭ، قامقورلىقتىڭ، باقىتتىڭ ورتاسى ەكەن. بالا وتباسىندا جاقسى تاربيەلەنسە، وسكەندە ادەپتى، اقىلدى ازامات بولىپ وسەدى. قاشاندا وتباسى مۇشەلەرىنە كومەكتەسۋ، ۇلكەندەردىڭ ايتقانىن تىڭداۋ ءار بالانىڭ قولىنان كەلەدى.
مۇقيات تىڭدايدى.
دايەكسوز
"ۇيادا نە كورسەڭ، ۇشقاندا سونى ىلەسىڭ"
سەرگىتۋ ءساتى.
ءبارىمىز بىرگە تۇرىپ - اپ،
تاباققا ۇندى ۇيەمىز.
جۇمىرتقا قوسىپ، سۋمەنەن،
قامىر يلەپ الامىز
انامىز ءۇشىن ءبىراق تا،
ۇمىتتىق نەنى قوسۋدى؟
قۋانىش!
شاتتىقپەن قامىر يلەدىك،
قۋانىش وعان قوسىلدى
اكەمىز ءۇشىن ءبىراق تا،
ۇمىتتىق نەنى قوسۋدى؟
ساتتىلىك!
مەيىرىممەن قامىر ءتاتتى بوپ،
باقىتتىڭ ءدامىن توسامىز.
مەيىرىمگە نەنى قوسامىز؟
ءىسىمىز سونداي ءساتتى بوپ،
بال كۇلكىنى قوسامىز!
- بالالار، ءبارىن ارالاستىردىق، ەندى اسپازعا بەرىپ جىبەرەيىك.
وزىممەن ءوزىم.
بالالار كوزدەرىن جۇمىپ، وزدەرىنە جاقىن ادامداردى ەلەستەتەدى.
تاربيەشى:
- كىمدەردى ەلەستەتتىڭدەر؟
- اسەل سەن كىمدى ەلەستەتتىڭ؟
- ديانا، سەن شە؟
- بەكارىس، سەن كىمدەردى ەلەستەتتىڭ؟
ءوز ويلارىن ايتىپ بەرەدى.
ەندەشە، بالالار، الىستاعى جاقىن ادامدارىڭنان سەندەرگە حات كەلدى، مەن وقىپ بەرەمىن.
(ەكى نە ءۇش حاتتى وقىپ بەرەمىن)
بالالار وزدەرىنە كەلگەن حاتتاردى تىڭدايدى.
تاربيەشى:
- بالالار، ءبىز بۇگىن وتباسى تۋرالى قانداي عاجايىپ ءسوز ۇيرەندىك؟
وتباسى نەنىڭ ورتاسى ەكەن؟
بالالار:
- قۋانىش، شاتتىق، مەيىرىمدىلىك، سۇيىسپەنشىلىك.
- الىستاعى اتا - اجەلەرىڭە، اپالارىڭا، تۋىستارىڭا حات جازعىلارىڭ كەلە ما؟
- ءيا، جازعىمىز كەلەدى.
ەكرانداعى سۋرەتتەردىڭ سيپاتتارىن ايتىپ بەرەمىن. (كۇن - جىلۋلىق، گۇل - ادەمىلىك، كوگەرشىن - تاتۋلىق، جۇرەك - جاقسى كورۋ، ءسۇيۋ، اعاش - دەنساۋلىق)
سۋرەتتەردىڭ نەنى بىلدىرەتىنىن مۇقيات تىڭداپ الادى.
- سەندەر كىشكەنتايسىڭدار، ءوز بەتتەرىڭشە حات جازا المايسىڭدار. سوندىقتان وسى سۋرەتتەر ارقىلى وزدەرىڭنىڭ ايتاتىن ويلارىڭدى بىلدىرەسىڭدەر.
سۋرەتتەردى الدىن الا دايىنداپ قويعان كونۆەرتتەرگە سالادى.
مىنە، سيقىرلى پوشتاعا جازعان حاتتارىمىزدى دا سالدىق.
ءبىزدىڭ ۇيدەن ءان تاراپ،
دۋمانداتار ءومىردى.
ءبىزدىڭ ۇيدە سالتانات،
ءبىزدىڭ ۇيدە كوڭىلدى.
بالالار دوڭگەلەنە تۇرىپ، ولەڭ شۋماقتارىن تاربيەشىمەن بىرگە ايتادى.
ەسىك قاعىلىپ، اسپازشى كەلەدى.
- مىنە، بالالار، ءبىز دايىنداعان "باقىت" ءدامى دە كەلىپ قالدى. قوناقتارىمىزبەن بىرگە "باقىت" ءدامىن تاتايىق.
بالالار عاجايىپ ءساتتى قۋانا قابىلدايدى.
- اپامىزعا ارناپ ولەڭ ايتىپ بەرەيىك.
ءىس - ارەكەت سوڭىندا "اپام ءۇشىن" ءانىن ايتادى.
بۇگىنگى ۇيىمداستىرىلعان اشىق وقۋ ءىس – ارەكەتىنە وتە جاقسى قاتىناستىڭدار، سەندەرگە كوپ - كوپ راحمەت.
مىندەتتەرى:
- وتباسىندا ۇيلەسىمدى قارىم - قاتىناس جاساۋعا ۇيرەتۋ؛
- وتباسى مۇشەلەرىنە قامقورلىق، جاناشىر سەزىمدەرىن دامىتۋ؛
- وتباسىنداعى ءوزارا سىيلاستىققا تاربيەلەۋ.
ءىس - ارەكەتتىڭ كورنەكىلىگى:
ينتەراكتيۆتى تاقتا، ۇلەستىرمەلى سۋرەتتەر، كونۆەرتتەر، حاتتار جانە ۆيدەوروليك.
- سالەمەتسىزدەر مە، بالالار!
كەلگەن قوناقتارمەن امانداسايىق.
قۋان! شاتتان! الاقاي!
قۋاناتىن كۇن كەلدى!
سالەمەتسىزدەر مە!؟
- ال، بالالار، تۇرايىق،
شاتتىق شەڭبەر قۇرايىق.
اتامنان باستالار،
اجەممەن قوستالار.
وتباسىم مىنالار:
ەڭ جاقىن ادامدار
اكەم مەن انام بار،
ءبىر تۋعان اعام بار،
ءبىر تۋعان اپام بار...
ءبارىن جاقسى كورەمىن
ەركەلەيمىن ەرەمىن!
وقۋشىلار تاربيەشىمەن بىرگە ولەڭ شۋماقتارىن قايتالايدى.
- وتە جاقسى، ورنىمىزعا وتىرايىق.
اتا، اجە، انا، اكە تۋرالى وزىمىزگە تانىس، بىلەتىن تاقپاقتارىمىزدى ايتايىق.
اسەل:
مەنى جاقسى كورەدى،
كۇندەي كۇلىپ كەلەدى.
كوپ ەرتەگى بىلەدى،
ماعان ايتىپ بەرەدى.
پاراسات:
اكە – اسقار تاۋ،
انا – اعىپ جاتقان بۇلاق.
بالا – جاعاسىنداعى قۇراق.
ارسەن:
اتامنىڭ الىپ كۇرەگىن،
اۋلانىڭ قارىن كۇرەدىم.
اجەمە مەن قۇدىقتان
سۋ اكەلىپ بەرەمىن.
- كەلەسى تاقپاقتى مەن ايتامىن، ال، سەندەر جاۋابىن تاباسىڭدار.
كوزى، ءوزى، باسى، اياعى، قولى كىشى.
وزىمە ۇقسايدى ءتۇسى،
ءبىراق جوق اۋزىندا ءتىسى.
بۇل كىم بوتەن؟
- بوپەم
- ەندى ەكرانعا قارايىق. كىمدەردى كورىپ تۇرمىز؟ ءبىر سوزبەن وتباسى دەپ اتايمىز.
- سەندەردىڭ وتباسىلارىڭدا كىمدەر تۇرادى؟
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
اڭگىمەلەۋ: "ءبىر انانىڭ التى قىزى"
- سەندەر انالارىڭ الىستان كەلگەندە قانداي سەزىمدە بولاسىڭدار؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى.
- وتباسى - ۇلكەن قۋانىشتىڭ، قامقورلىقتىڭ، باقىتتىڭ ورتاسى ەكەن. بالا وتباسىندا جاقسى تاربيەلەنسە، وسكەندە ادەپتى، اقىلدى ازامات بولىپ وسەدى. قاشاندا وتباسى مۇشەلەرىنە كومەكتەسۋ، ۇلكەندەردىڭ ايتقانىن تىڭداۋ ءار بالانىڭ قولىنان كەلەدى.
مۇقيات تىڭدايدى.
دايەكسوز
"ۇيادا نە كورسەڭ، ۇشقاندا سونى ىلەسىڭ"
سەرگىتۋ ءساتى.
ءبارىمىز بىرگە تۇرىپ - اپ،
تاباققا ۇندى ۇيەمىز.
جۇمىرتقا قوسىپ، سۋمەنەن،
قامىر يلەپ الامىز
انامىز ءۇشىن ءبىراق تا،
ۇمىتتىق نەنى قوسۋدى؟
قۋانىش!
شاتتىقپەن قامىر يلەدىك،
قۋانىش وعان قوسىلدى
اكەمىز ءۇشىن ءبىراق تا،
ۇمىتتىق نەنى قوسۋدى؟
ساتتىلىك!
مەيىرىممەن قامىر ءتاتتى بوپ،
باقىتتىڭ ءدامىن توسامىز.
مەيىرىمگە نەنى قوسامىز؟
ءىسىمىز سونداي ءساتتى بوپ،
بال كۇلكىنى قوسامىز!
- بالالار، ءبارىن ارالاستىردىق، ەندى اسپازعا بەرىپ جىبەرەيىك.
وزىممەن ءوزىم.
بالالار كوزدەرىن جۇمىپ، وزدەرىنە جاقىن ادامداردى ەلەستەتەدى.
تاربيەشى:
- كىمدەردى ەلەستەتتىڭدەر؟
- اسەل سەن كىمدى ەلەستەتتىڭ؟
- ديانا، سەن شە؟
- بەكارىس، سەن كىمدەردى ەلەستەتتىڭ؟
ءوز ويلارىن ايتىپ بەرەدى.
ەندەشە، بالالار، الىستاعى جاقىن ادامدارىڭنان سەندەرگە حات كەلدى، مەن وقىپ بەرەمىن.
(ەكى نە ءۇش حاتتى وقىپ بەرەمىن)
بالالار وزدەرىنە كەلگەن حاتتاردى تىڭدايدى.
تاربيەشى:
- بالالار، ءبىز بۇگىن وتباسى تۋرالى قانداي عاجايىپ ءسوز ۇيرەندىك؟
وتباسى نەنىڭ ورتاسى ەكەن؟
بالالار:
- قۋانىش، شاتتىق، مەيىرىمدىلىك، سۇيىسپەنشىلىك.
- الىستاعى اتا - اجەلەرىڭە، اپالارىڭا، تۋىستارىڭا حات جازعىلارىڭ كەلە ما؟
- ءيا، جازعىمىز كەلەدى.
ەكرانداعى سۋرەتتەردىڭ سيپاتتارىن ايتىپ بەرەمىن. (كۇن - جىلۋلىق، گۇل - ادەمىلىك، كوگەرشىن - تاتۋلىق، جۇرەك - جاقسى كورۋ، ءسۇيۋ، اعاش - دەنساۋلىق)
سۋرەتتەردىڭ نەنى بىلدىرەتىنىن مۇقيات تىڭداپ الادى.
- سەندەر كىشكەنتايسىڭدار، ءوز بەتتەرىڭشە حات جازا المايسىڭدار. سوندىقتان وسى سۋرەتتەر ارقىلى وزدەرىڭنىڭ ايتاتىن ويلارىڭدى بىلدىرەسىڭدەر.
سۋرەتتەردى الدىن الا دايىنداپ قويعان كونۆەرتتەرگە سالادى.
مىنە، سيقىرلى پوشتاعا جازعان حاتتارىمىزدى دا سالدىق.
ءبىزدىڭ ۇيدەن ءان تاراپ،
دۋمانداتار ءومىردى.
ءبىزدىڭ ۇيدە سالتانات،
ءبىزدىڭ ۇيدە كوڭىلدى.
بالالار دوڭگەلەنە تۇرىپ، ولەڭ شۋماقتارىن تاربيەشىمەن بىرگە ايتادى.
ەسىك قاعىلىپ، اسپازشى كەلەدى.
- مىنە، بالالار، ءبىز دايىنداعان "باقىت" ءدامى دە كەلىپ قالدى. قوناقتارىمىزبەن بىرگە "باقىت" ءدامىن تاتايىق.
بالالار عاجايىپ ءساتتى قۋانا قابىلدايدى.
- اپامىزعا ارناپ ولەڭ ايتىپ بەرەيىك.
ءىس - ارەكەت سوڭىندا "اپام ءۇشىن" ءانىن ايتادى.
بۇگىنگى ۇيىمداستىرىلعان اشىق وقۋ ءىس – ارەكەتىنە وتە جاقسى قاتىناستىڭدار، سەندەرگە كوپ - كوپ راحمەت.
You Might Also Like
-
ماقساتى: ەرتەگىنى بالالارعا وقىپ بەرىپ، ەرتەگى كەيىپكەرلەرىمەن تانىستىرۋ. جاعىمدى جانە جاعىمسىز كەيىپكەرلەردى اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. رولدەرگە ءبولىپ ويناي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ. سوزدىك قورىن مولايتىپ،...
