«قىزىقتى ەلەكتر الەمىنە ساياحات» ينتەللەكتۋالدى - تانىمدىق ويىن
بايقاۋدىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: فيزيكا جانە ەلەكتروتەحنيكا پانىنەن العان بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ماماندىققا قىزىقتىرۋ، باسەكەلەستىك قابىلەتىن ارتتىرۋ، ويى جۇيرىك وقۋشىلاردى انىقتاۋ؛
بايقاۋدىڭ وتكىزىلۋ ءتارتىبى:
ينتەللەكتۋالدى – تانىمدىق ويىن 5 كەزەڭنەن تۇرادى:
ءى – كەزەڭ: «تانىستىرۋ»
بۇل كەزەڭدە ءار توپ توبىن، ۇرانىن ايتىپ تانىستىرادى. جوعارعى ۇپاي 10 ۇپاي.
ءىى كەزەڭ: «بايگە»
بۇل كەزەڭدە 3توپ باسشىسىنا جەكە - جەكە 4 سۇراقتان جانە توپقا 1 جۇمباق قويىلادى. ءار دۇرىس جاۋاپقا 5 ۇپاي
ءىىى كەزەڭ: «دودا»
بۇل كەزەڭدە تاقتادا نومىرلەنگەن ۇياشىقتار بەرىلەدى، ءاربىر توپ وزدەرىنە ۇنايتىن ۇياشىقتى تاڭداپ، سوعان سايكەستى سۇراقتار اشىلادى.
قىسقىش – جەڭىل سۇراققا 10 ۇپاي، قارماۋىش – ورتاشا سۇراققا 20 ۇپاي، اجىراتقىش - 30 ۇپاي، مەگاوممەتردە – قيىن سۇراقتار 40 ۇپاي جاسىرىلعان.
قاي ساندى تاڭداسا سونشا ۇپاي قوسىلادى. ويلانۋعا 1 مين ۋاقىت بەرىلەدى.
قارسى توپتىڭ جاۋاپ بەرۋگە مۇمكىندىگى بار.
ەسكەرتۋ: قارسى توپ جاۋاپ بەرسە، ۇپاي سانى قارسى توپقا بەرىلەدى.
ءىV كەزەڭ: «قاتەسىن تاپ»
بۇل كەزەڭدە توپ مۇشەلەرىنە 2 مين. ۋاقىت بەرىلەدى، سول ۋاقىت ىشىندە بەرىلگەن تاجىريبەنىڭ قاتەسىن تاۋىپ، ءتۇسىندىرۋى كەرەك. دۇرىس جاۋاپقا 10 ۇپاي.
بايقاۋ كوميسسياسى: بايقاۋدىڭ جەڭىمپازدارىن كوميسسيا مۇشەلەرىن انىقتايدى. بايقاۋدىڭ قازىلار القاسى: بايقاۋعا قاتىسقان توپتاردىڭ ءبىلىمى مەن ونەرىن ساراپتاپ، سايىستىڭ مازمۇنىن انىقتاي وتىرىپ، ءار توپتىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگىن انىقتايدى.
ماراپاتتاۋ: «قىزىقتى ەلەكتر الەمىنە ساياحات» اتتى ينتەللەكتۋالدى – تانىمدىق ويىندا توپقا ورىن بەرىلىپ جانە ەرەكشە ونەر كورسەتكەن وقۋشىعا ماقتاۋ قاعازىمەن ماراپاتتادى.
ءمۇعالىم: ارمىسىزدار، ءقادىرلى ۇستازدار مەن ءبىلىم مەن ونەرگە قۇشتار وقۋشىلار! حالقىمىزدا جاقسى باستاما جالعاسىن تاپسا، ءساتتى بولعانى دەپ جاتادى عوي. ەندەشە، بۇگىنگى كۇن كوپشىلىك قاتىسىپ وتىرعان كوڭىلدى توپتار سايىسى سىزدەردىڭ كوڭىلدەرىڭىزدەن شىعىپ، قۋانىشقا بولەسە، جارقىن باستاماعا ۇيىتقى بولعان بىزدەر دە قۋانارىمىز ابدەن انىق. ەلىمىزدىڭ بولاشاعى تەك قانا جاستار ەكەنى داۋسىز. ادام بالاسى تەك ءبىلىم مەن عىلىم ارقىلى ءوز ورنىن تابا بىلگەن. بولاشاق عاسىردا ءبىلىم تەڭىزىنەن ءجۇزىپ وتكەندەر عانا ەلىمىزدىڭ تىرەگى، ءسۇيىنىشى بولادى دەپ ويلايمىز.
كەشىمىزدىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى ماماندىققا قىزىقتىرۋ، باسەكەلەستىك قابىلەتىن ارتتىرۋ، ويى جۇيرىك وقۋشىلاردى انىقتاۋ
سونىمەن بۇگىنگى «قىزىقتى ەلەكتر الەمىنە ساياحات» اتتى ينتەللەكتۋالدى – تانىمدىق ويىنىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
بۇگىنگى سايىستا ءبىلىم جارىستىراتىن ويىنشىلارىمىزبەن تانىس بولىڭىزدار! ءى. «ەلەكتر توگى» توبى
ءىى. «جارىق» توبى
ءىىى. «كەرنەۋ» توبى
سايىسىمىزدىڭ شارتىمەن تانىستىرىپ وتەيىن:
ءى – كەزەڭ: «تانىستىرۋ»
بۇل كەزەڭدە ءار توپ توبىن، ۇرانىن ايتىپ تانىستىرادى. جوعارعى ۇپاي 10 ۇپاي
ءىى كەزەڭ: «بايگە»
بۇل كەزەڭدە 3توپ باسشىسىنا جەكە - جەكە 4 سۇراقتان جانە توپقا 1 جۇمباق قويىلادى. ءار دۇرىس جاۋاپقا 5 ۇپاي
ءىىى كەزەڭ: «دودا»
بۇل كەزەڭدە تاقتادا نومىرلەنگەن ۇياشىقتار بەرىلەدى، ءاربىر توپ وزدەرىنە ۇنايتىن ۇياشىقتى تاڭداپ، سوعان سايكەستى سۇراقتار اشىلادى.
قىسقىش – جەڭىل سۇراققا 10 ۇپاي، قارماۋىش – ورتاشا سۇراققا 20 ۇپاي، اجىراتقىش - 30 ۇپاي، مەگاوممەتردە – قيىن سۇراقتار 40 ۇپاي جاسىرىلعان.
قاي ساندى تاڭداسا سونشا ۇپاي قوسىلادى. ويلانۋعا 1 مين ۋاقىت بەرىلەدى.
قارسى توپتىڭ جاۋاپ بەرۋگە مۇمكىندىگى بار.
ەسكەرتۋ: قارسى توپ جاۋاپ بەرسە، ۇپاي سانى قارسى توپقا بەرىلەدى.
ءىV كەزەڭ: «قاتەسىن تاپ»
بۇل كەزەڭدە توپ مۇشەلەرىنە 2 مين. ۋاقىت بەرىلەدى، سول ۋاقىت ىشىندە بەرىلگەن تاجىريبەنىڭ قاتەسىن تاۋىپ، ءتۇسىندىرۋى كەرەك. دۇرىس جاۋاپقا 10 ۇپاي.
- ويىنعا قاتىسۋشى توپتارعا ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ، ويىنىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر!
ءى – كەزەڭ: «تانىستىرۋ»
ءى. «ەلەكتر توگى» توبى توبىنىڭ تانىستىرۋىنا كەزەك بەرەمىز.
ءىى. «جارىق» توبى
ءىىى. «كەرنەۋ» توبى
ءىى كەزەڭ: «بايگە»
بايگەگە ءتۇسىپ جارىسپاي،
جۇيرىكتىڭ باعى جانار ما؟
بۇل بايگە ويدىڭ بايگەسى
كىم جۇيرىك، سول الدا – دەپ كەلەسى بايگە كەزەڭىنە كەزەك بەرەمىز.
ءى. توپ «ەلەكتر توگى» توبىنىڭ توپ باسشىسى: تالانت
1. اۋالىق جەلى ەلەمەنتتەرىنە نە جاتادى؟ (تىرەك، وقشاۋلاما، ارماتۋرا)
2. اينىمالى توكتى تۇراقتى توكقا اينالدىراتىن قۇرىلعى؟ (تۇزەتكىش)
3. تۇراقتى توك گەنەراتورىنىڭ قوزعالمالى بولىگىنە نە جاتادى؟(زاكىر (ياكور))
4. يندۋكتور دەگەنىمىز نە؟– (ماگنيت ءورىسىن تۋدىراتىن قوندىرعى).
5. بويىنداعى زاريادتى،
ۇزاق ۋاقىت ساقتايدى.
رەلەنىڭ كۇشىمەن،
بۇلدىرمەستەن باتپايدى (اككۋمۋلياتور)
ءىى. «جارىق» توبىنىڭ توپ باسشىسى: باقداۋلەت
1. جارىق تەحنيكاسىنىڭ نەگىزگى كورسەتكىشى نە دەپ اتالادى؟ (نومينالدى كەرنەۋ)
2. ەلەكترلەنۋدى بايقاۋعا ارنالعان اسپاپ؟ (ەلەكتروسكوپ)
3. تومەنگى كەرنەۋگە قانشا ۆولتقا دەيىنگىلەر جاتادى؟ (1000 ۆ. تومەن)
4. ەلەكتر اسپاپتارىنىڭ قاتارىنا نەلەر جاتادى؟(ەلەكتر اسپاپتارىنىڭ قاتارىنا تىستەۋىك، مونتەر پىشاعى، قىسقىش، جۇمىر قىسقىش، بۇراۋىش ت. ب.)
5. كۇش كوبەيسە ارتادى
اۋادان ارتقا تارتادى
ءجۇزى جۇقا ۇشكىر زات
ودان ءبىراق قورقادى. (قىسىم)
ءىىى. «كەرنەۋ» توبىنىڭ توپ باسشىسى: مەيىرمان
1. توك كۇشىن ولشەيتىن قۇرال؟ (امپەرمەتر)
2. ەلەكتر ەنەرگياسىن مەحانيكالىق ەنەرگياعا نەنىڭ كومەگىمەن اينالدىرادى؟
(ەلەكتر قوزعالتقىشتاردىڭ كومەگىمەن)
3. جوعارعى كەرنەۋگە قانداي ۆولتتاردى اتايمىز؟ (1000 ۆ. جوعارى)
4. قانداي ماتەريالدار توك وتكىزبەيدى؟ (توك وتكىزبەيتىن ماتەريالداردى وقشاۋلاعىش دەپ اتايدى. ولارعا پلاستماسسا، اينەك، رەزەڭكە، كۇرعاق اعاش، فارفور جاتادى)
5. قوزعالىسقا كەلتىرىپ،
جىلدامدىعىن بەرەدى،
ولشەمدەرىن قاراساڭ،
نيۋتونعا ول كەلەدى. (كۇش)
ءىىى كەزەڭ: «دودا»
10 قىسقىش
ەلەكتروماگنيتتىك ءورىستى سيپاتتايتىن شاما نە دەپ اتالادى؟
ج:(يندۋكسيا) 20 قارماۋىش
ەلەكتر جەلىسىنە ۇشىپ كەلىپ قونعان قۇسقا توكتىڭ اسەرى نەگە بىلىنبەيدى؟ ج: ويتكەنى قۇستىڭ دەنەسى مەن اياقتارى اراسىنداعى وتكىزگىش بولىگى ءوزارا پاراللەل 30اجىراتقىش
ەلەكتر جەلىسىندەگى كەرنەۋ وزگەرمەگەن جاعدايدا بىردەي ەلەكتر پليتانى پاراللەل قوسۋدان تىزبەكتەپ قوسۋعا اۋىستىرسا، ولاردىڭ جالپى قۋاتى قانداي بولادى؟
ج: (4ەسە كەميدى) 40 مەگاوممەتر
بەينە سۇراق
10 قىسقىش
قاراپايىم ەلەكتر تىزبەگى نەشە
ەلەمەنتتەن تۇرادى؟
ج: قاراپايىم ەلەكتر تىزبەگى 4 ەلەمەنتتەن تۇرادى. 1) توك كوزى
2) اجىراتقىش 3) ەلەكتر وتكىزگىش 4) قابىلداعىش
20 قارماۋىش
اۋىل شارۋاشىلىعى وندىرىسىندە ەلەكتر جىلۋى قانداي تەحنولوگيالىق پروسەستەردە قولدانادى؟ ج:(جۇمىرتقالاردى ينكۋباسيالاۋعا؛ مال تولدەرى مەن قۇس بالاپاندارىن جەرگىلىكتى جەردە جىلىتۋعا؛ مالدى سۋارۋ جۇيەسىندەگى سۋدى جىلىتۋعا؛ ا/ش ونىمدەرى مەن جەم - ءشوپتى ەلەكتر جىلۋىمەن كەپتىرۋگە؛ مال جانە قۇس قورالارىن، ءوندىرىس ۇيلەرىن جىلىتۋعا؛ ) 30اجىراتقىش
اككۋمۋلياتوردى زاريادتاۋ كەزىندە ونىڭ قاقپاقتارىن اشىپ نەگە قويادى؟ ج: اككۋمۋلياتوردى زاريادتاۋ كەزىندە سۋتەگى مەن وتتەگى بولىنەدى. ەگەر قاقپاق اشىلماسا جينالعان گاز اككۋمۋلياتوردى جارىپ جىبەرۋى مۇمكىن. 40 مەگاوممەتر
بەينە سۇراق
10 قىسقىش
توكتىڭ كۇشىن جانە اعىسىن رەتتەيتىن اسپاپ؟ ج: رەوستات
20 قارماۋىش
ەلەكتر پەشتى ەلەكتر جەلىسىنە قوسقان كەزدە پاتەردەگى شامنىڭ كومەسكىلەنىپ، قايتا جاناتىنى نەلىكتەن؟ ج: توك كۇشى ارتادى، جەتكىزۋ سىمدارىنداعى كەرنەۋ تۇسەدى دە ارتادى 30اجىراتقىش
ەلەكتر شامىنىڭ كوبىنەسە توك كوزىنە قوسۋ كەزىندە جانىپ كەتەتىنى نەلىكتەن؟
ج: توك كۇشىنىڭ قوسقان مەزەتتە ول نامينال توكتان بىرنەشە ەسە كوپ، ويتكەنى سالقىن قىسىمنىڭ كەدەرگىسى از 40 مەگاوممەتر
بەينە سۇراق
مەگاوممەتر دەگەنىمىز – وقشاۋلامانىڭ جارامدىلىعى مەن كەدەرگىسىن، جەرلەندىرۋ ساپاسىن جانە كابەل وقشاۋلاعىشىنىڭ تۇتاستىعىن تەكسەرەتىن قۇرىلعى.
شىندىقتى العاش تاراتقان
جىل كۇنىڭدى ساناتقان،
تاۋىپ عاجاپ جاڭالىق،
جوقتان باردى جاراتقان
فيزيكا ەمەي نەمەنە – دەپ كەلەسى كەزەڭگە كەزەك بەرەمىز «قاتەسىن تاپ» كەزەڭىنە كەزەك بەرەمىز.
(توپقا بولىنگەن وقۋشىلار بەرىلگەن تاجىريبەنىڭ قاتەسىن تاۋىپ، ءتۇسىندىرۋى كەرەك. )
№ 1 تاجىريبە
اقاۋى: روزەتكانى جالعاماعان
№2 تاجىريبە
اقاۋى: قىسقىشتىڭ ءبىر سابىندا رەزيناسى جوق
№3 تاجىريبە
اقاۋى: اجىراتقىش (ۆىكليۋچاتەل) جالعاماعان
سونىمەن، ءبىزدىڭ سايىسىمىز ءوز مارەسىنە جەتتى، ءادىل قازىلار القاسىنان توپتاردىڭ باعاسىن سۇرايمىز. ەندىگى ءسوز كەزەگىن ءادىل قازىلار القاسىنا بەرەمىز.
«قىزىقتى ەلەكتر الەمىنە ساياحات» اتتى ينتەللەكتۋالدى – تانىمدىق ويىنىمىزدا جەڭىسكە جەتكەن جەڭىمپاز توپتى قۇتتىقتايمىز! كوڭىل ءبولىپ تىڭداعاندارىڭىزعا راحمەت! ساۋ سالاماتتا بولىڭىزدار!
بىلىمدىلىك: فيزيكا جانە ەلەكتروتەحنيكا پانىنەن العان بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ماماندىققا قىزىقتىرۋ، باسەكەلەستىك قابىلەتىن ارتتىرۋ، ويى جۇيرىك وقۋشىلاردى انىقتاۋ؛
بايقاۋدىڭ وتكىزىلۋ ءتارتىبى:
ينتەللەكتۋالدى – تانىمدىق ويىن 5 كەزەڭنەن تۇرادى:
ءى – كەزەڭ: «تانىستىرۋ»
بۇل كەزەڭدە ءار توپ توبىن، ۇرانىن ايتىپ تانىستىرادى. جوعارعى ۇپاي 10 ۇپاي.
ءىى كەزەڭ: «بايگە»
بۇل كەزەڭدە 3توپ باسشىسىنا جەكە - جەكە 4 سۇراقتان جانە توپقا 1 جۇمباق قويىلادى. ءار دۇرىس جاۋاپقا 5 ۇپاي
ءىىى كەزەڭ: «دودا»
بۇل كەزەڭدە تاقتادا نومىرلەنگەن ۇياشىقتار بەرىلەدى، ءاربىر توپ وزدەرىنە ۇنايتىن ۇياشىقتى تاڭداپ، سوعان سايكەستى سۇراقتار اشىلادى.
قىسقىش – جەڭىل سۇراققا 10 ۇپاي، قارماۋىش – ورتاشا سۇراققا 20 ۇپاي، اجىراتقىش - 30 ۇپاي، مەگاوممەتردە – قيىن سۇراقتار 40 ۇپاي جاسىرىلعان.
قاي ساندى تاڭداسا سونشا ۇپاي قوسىلادى. ويلانۋعا 1 مين ۋاقىت بەرىلەدى.
قارسى توپتىڭ جاۋاپ بەرۋگە مۇمكىندىگى بار.
ەسكەرتۋ: قارسى توپ جاۋاپ بەرسە، ۇپاي سانى قارسى توپقا بەرىلەدى.
ءىV كەزەڭ: «قاتەسىن تاپ»
بۇل كەزەڭدە توپ مۇشەلەرىنە 2 مين. ۋاقىت بەرىلەدى، سول ۋاقىت ىشىندە بەرىلگەن تاجىريبەنىڭ قاتەسىن تاۋىپ، ءتۇسىندىرۋى كەرەك. دۇرىس جاۋاپقا 10 ۇپاي.
بايقاۋ كوميسسياسى: بايقاۋدىڭ جەڭىمپازدارىن كوميسسيا مۇشەلەرىن انىقتايدى. بايقاۋدىڭ قازىلار القاسى: بايقاۋعا قاتىسقان توپتاردىڭ ءبىلىمى مەن ونەرىن ساراپتاپ، سايىستىڭ مازمۇنىن انىقتاي وتىرىپ، ءار توپتىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگىن انىقتايدى.
ماراپاتتاۋ: «قىزىقتى ەلەكتر الەمىنە ساياحات» اتتى ينتەللەكتۋالدى – تانىمدىق ويىندا توپقا ورىن بەرىلىپ جانە ەرەكشە ونەر كورسەتكەن وقۋشىعا ماقتاۋ قاعازىمەن ماراپاتتادى.
ءمۇعالىم: ارمىسىزدار، ءقادىرلى ۇستازدار مەن ءبىلىم مەن ونەرگە قۇشتار وقۋشىلار! حالقىمىزدا جاقسى باستاما جالعاسىن تاپسا، ءساتتى بولعانى دەپ جاتادى عوي. ەندەشە، بۇگىنگى كۇن كوپشىلىك قاتىسىپ وتىرعان كوڭىلدى توپتار سايىسى سىزدەردىڭ كوڭىلدەرىڭىزدەن شىعىپ، قۋانىشقا بولەسە، جارقىن باستاماعا ۇيىتقى بولعان بىزدەر دە قۋانارىمىز ابدەن انىق. ەلىمىزدىڭ بولاشاعى تەك قانا جاستار ەكەنى داۋسىز. ادام بالاسى تەك ءبىلىم مەن عىلىم ارقىلى ءوز ورنىن تابا بىلگەن. بولاشاق عاسىردا ءبىلىم تەڭىزىنەن ءجۇزىپ وتكەندەر عانا ەلىمىزدىڭ تىرەگى، ءسۇيىنىشى بولادى دەپ ويلايمىز.
كەشىمىزدىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى ماماندىققا قىزىقتىرۋ، باسەكەلەستىك قابىلەتىن ارتتىرۋ، ويى جۇيرىك وقۋشىلاردى انىقتاۋ
سونىمەن بۇگىنگى «قىزىقتى ەلەكتر الەمىنە ساياحات» اتتى ينتەللەكتۋالدى – تانىمدىق ويىنىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
بۇگىنگى سايىستا ءبىلىم جارىستىراتىن ويىنشىلارىمىزبەن تانىس بولىڭىزدار! ءى. «ەلەكتر توگى» توبى
ءىى. «جارىق» توبى
ءىىى. «كەرنەۋ» توبى
سايىسىمىزدىڭ شارتىمەن تانىستىرىپ وتەيىن:
ءى – كەزەڭ: «تانىستىرۋ»
بۇل كەزەڭدە ءار توپ توبىن، ۇرانىن ايتىپ تانىستىرادى. جوعارعى ۇپاي 10 ۇپاي
ءىى كەزەڭ: «بايگە»
بۇل كەزەڭدە 3توپ باسشىسىنا جەكە - جەكە 4 سۇراقتان جانە توپقا 1 جۇمباق قويىلادى. ءار دۇرىس جاۋاپقا 5 ۇپاي
ءىىى كەزەڭ: «دودا»
بۇل كەزەڭدە تاقتادا نومىرلەنگەن ۇياشىقتار بەرىلەدى، ءاربىر توپ وزدەرىنە ۇنايتىن ۇياشىقتى تاڭداپ، سوعان سايكەستى سۇراقتار اشىلادى.
قىسقىش – جەڭىل سۇراققا 10 ۇپاي، قارماۋىش – ورتاشا سۇراققا 20 ۇپاي، اجىراتقىش - 30 ۇپاي، مەگاوممەتردە – قيىن سۇراقتار 40 ۇپاي جاسىرىلعان.
قاي ساندى تاڭداسا سونشا ۇپاي قوسىلادى. ويلانۋعا 1 مين ۋاقىت بەرىلەدى.
قارسى توپتىڭ جاۋاپ بەرۋگە مۇمكىندىگى بار.
ەسكەرتۋ: قارسى توپ جاۋاپ بەرسە، ۇپاي سانى قارسى توپقا بەرىلەدى.
ءىV كەزەڭ: «قاتەسىن تاپ»
بۇل كەزەڭدە توپ مۇشەلەرىنە 2 مين. ۋاقىت بەرىلەدى، سول ۋاقىت ىشىندە بەرىلگەن تاجىريبەنىڭ قاتەسىن تاۋىپ، ءتۇسىندىرۋى كەرەك. دۇرىس جاۋاپقا 10 ۇپاي.
- ويىنعا قاتىسۋشى توپتارعا ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ، ويىنىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر!
ءى – كەزەڭ: «تانىستىرۋ»
ءى. «ەلەكتر توگى» توبى توبىنىڭ تانىستىرۋىنا كەزەك بەرەمىز.
ءىى. «جارىق» توبى
ءىىى. «كەرنەۋ» توبى
ءىى كەزەڭ: «بايگە»
بايگەگە ءتۇسىپ جارىسپاي،
جۇيرىكتىڭ باعى جانار ما؟
بۇل بايگە ويدىڭ بايگەسى
كىم جۇيرىك، سول الدا – دەپ كەلەسى بايگە كەزەڭىنە كەزەك بەرەمىز.
ءى. توپ «ەلەكتر توگى» توبىنىڭ توپ باسشىسى: تالانت
1. اۋالىق جەلى ەلەمەنتتەرىنە نە جاتادى؟ (تىرەك، وقشاۋلاما، ارماتۋرا)
2. اينىمالى توكتى تۇراقتى توكقا اينالدىراتىن قۇرىلعى؟ (تۇزەتكىش)
3. تۇراقتى توك گەنەراتورىنىڭ قوزعالمالى بولىگىنە نە جاتادى؟(زاكىر (ياكور))
4. يندۋكتور دەگەنىمىز نە؟– (ماگنيت ءورىسىن تۋدىراتىن قوندىرعى).
5. بويىنداعى زاريادتى،
ۇزاق ۋاقىت ساقتايدى.
رەلەنىڭ كۇشىمەن،
بۇلدىرمەستەن باتپايدى (اككۋمۋلياتور)
ءىى. «جارىق» توبىنىڭ توپ باسشىسى: باقداۋلەت
1. جارىق تەحنيكاسىنىڭ نەگىزگى كورسەتكىشى نە دەپ اتالادى؟ (نومينالدى كەرنەۋ)
2. ەلەكترلەنۋدى بايقاۋعا ارنالعان اسپاپ؟ (ەلەكتروسكوپ)
3. تومەنگى كەرنەۋگە قانشا ۆولتقا دەيىنگىلەر جاتادى؟ (1000 ۆ. تومەن)
4. ەلەكتر اسپاپتارىنىڭ قاتارىنا نەلەر جاتادى؟(ەلەكتر اسپاپتارىنىڭ قاتارىنا تىستەۋىك، مونتەر پىشاعى، قىسقىش، جۇمىر قىسقىش، بۇراۋىش ت. ب.)
5. كۇش كوبەيسە ارتادى
اۋادان ارتقا تارتادى
ءجۇزى جۇقا ۇشكىر زات
ودان ءبىراق قورقادى. (قىسىم)
ءىىى. «كەرنەۋ» توبىنىڭ توپ باسشىسى: مەيىرمان
1. توك كۇشىن ولشەيتىن قۇرال؟ (امپەرمەتر)
2. ەلەكتر ەنەرگياسىن مەحانيكالىق ەنەرگياعا نەنىڭ كومەگىمەن اينالدىرادى؟
(ەلەكتر قوزعالتقىشتاردىڭ كومەگىمەن)
3. جوعارعى كەرنەۋگە قانداي ۆولتتاردى اتايمىز؟ (1000 ۆ. جوعارى)
4. قانداي ماتەريالدار توك وتكىزبەيدى؟ (توك وتكىزبەيتىن ماتەريالداردى وقشاۋلاعىش دەپ اتايدى. ولارعا پلاستماسسا، اينەك، رەزەڭكە، كۇرعاق اعاش، فارفور جاتادى)
5. قوزعالىسقا كەلتىرىپ،
جىلدامدىعىن بەرەدى،
ولشەمدەرىن قاراساڭ،
نيۋتونعا ول كەلەدى. (كۇش)
ءىىى كەزەڭ: «دودا»
10 قىسقىش
ەلەكتروماگنيتتىك ءورىستى سيپاتتايتىن شاما نە دەپ اتالادى؟
ج:(يندۋكسيا) 20 قارماۋىش
ەلەكتر جەلىسىنە ۇشىپ كەلىپ قونعان قۇسقا توكتىڭ اسەرى نەگە بىلىنبەيدى؟ ج: ويتكەنى قۇستىڭ دەنەسى مەن اياقتارى اراسىنداعى وتكىزگىش بولىگى ءوزارا پاراللەل 30اجىراتقىش
ەلەكتر جەلىسىندەگى كەرنەۋ وزگەرمەگەن جاعدايدا بىردەي ەلەكتر پليتانى پاراللەل قوسۋدان تىزبەكتەپ قوسۋعا اۋىستىرسا، ولاردىڭ جالپى قۋاتى قانداي بولادى؟
ج: (4ەسە كەميدى) 40 مەگاوممەتر
بەينە سۇراق
10 قىسقىش
قاراپايىم ەلەكتر تىزبەگى نەشە
ەلەمەنتتەن تۇرادى؟
ج: قاراپايىم ەلەكتر تىزبەگى 4 ەلەمەنتتەن تۇرادى. 1) توك كوزى
2) اجىراتقىش 3) ەلەكتر وتكىزگىش 4) قابىلداعىش
20 قارماۋىش
اۋىل شارۋاشىلىعى وندىرىسىندە ەلەكتر جىلۋى قانداي تەحنولوگيالىق پروسەستەردە قولدانادى؟ ج:(جۇمىرتقالاردى ينكۋباسيالاۋعا؛ مال تولدەرى مەن قۇس بالاپاندارىن جەرگىلىكتى جەردە جىلىتۋعا؛ مالدى سۋارۋ جۇيەسىندەگى سۋدى جىلىتۋعا؛ ا/ش ونىمدەرى مەن جەم - ءشوپتى ەلەكتر جىلۋىمەن كەپتىرۋگە؛ مال جانە قۇس قورالارىن، ءوندىرىس ۇيلەرىن جىلىتۋعا؛ ) 30اجىراتقىش
اككۋمۋلياتوردى زاريادتاۋ كەزىندە ونىڭ قاقپاقتارىن اشىپ نەگە قويادى؟ ج: اككۋمۋلياتوردى زاريادتاۋ كەزىندە سۋتەگى مەن وتتەگى بولىنەدى. ەگەر قاقپاق اشىلماسا جينالعان گاز اككۋمۋلياتوردى جارىپ جىبەرۋى مۇمكىن. 40 مەگاوممەتر
بەينە سۇراق
10 قىسقىش
توكتىڭ كۇشىن جانە اعىسىن رەتتەيتىن اسپاپ؟ ج: رەوستات
20 قارماۋىش
ەلەكتر پەشتى ەلەكتر جەلىسىنە قوسقان كەزدە پاتەردەگى شامنىڭ كومەسكىلەنىپ، قايتا جاناتىنى نەلىكتەن؟ ج: توك كۇشى ارتادى، جەتكىزۋ سىمدارىنداعى كەرنەۋ تۇسەدى دە ارتادى 30اجىراتقىش
ەلەكتر شامىنىڭ كوبىنەسە توك كوزىنە قوسۋ كەزىندە جانىپ كەتەتىنى نەلىكتەن؟
ج: توك كۇشىنىڭ قوسقان مەزەتتە ول نامينال توكتان بىرنەشە ەسە كوپ، ويتكەنى سالقىن قىسىمنىڭ كەدەرگىسى از 40 مەگاوممەتر
بەينە سۇراق
مەگاوممەتر دەگەنىمىز – وقشاۋلامانىڭ جارامدىلىعى مەن كەدەرگىسىن، جەرلەندىرۋ ساپاسىن جانە كابەل وقشاۋلاعىشىنىڭ تۇتاستىعىن تەكسەرەتىن قۇرىلعى.
شىندىقتى العاش تاراتقان
جىل كۇنىڭدى ساناتقان،
تاۋىپ عاجاپ جاڭالىق،
جوقتان باردى جاراتقان
فيزيكا ەمەي نەمەنە – دەپ كەلەسى كەزەڭگە كەزەك بەرەمىز «قاتەسىن تاپ» كەزەڭىنە كەزەك بەرەمىز.
(توپقا بولىنگەن وقۋشىلار بەرىلگەن تاجىريبەنىڭ قاتەسىن تاۋىپ، ءتۇسىندىرۋى كەرەك. )
№ 1 تاجىريبە
اقاۋى: روزەتكانى جالعاماعان
№2 تاجىريبە
اقاۋى: قىسقىشتىڭ ءبىر سابىندا رەزيناسى جوق
№3 تاجىريبە
اقاۋى: اجىراتقىش (ۆىكليۋچاتەل) جالعاماعان
سونىمەن، ءبىزدىڭ سايىسىمىز ءوز مارەسىنە جەتتى، ءادىل قازىلار القاسىنان توپتاردىڭ باعاسىن سۇرايمىز. ەندىگى ءسوز كەزەگىن ءادىل قازىلار القاسىنا بەرەمىز.
«قىزىقتى ەلەكتر الەمىنە ساياحات» اتتى ينتەللەكتۋالدى – تانىمدىق ويىنىمىزدا جەڭىسكە جەتكەن جەڭىمپاز توپتى قۇتتىقتايمىز! كوڭىل ءبولىپ تىڭداعاندارىڭىزعا راحمەت! ساۋ سالاماتتا بولىڭىزدار!
You Might Also Like
-
تاربيە ساعاتىنىڭ تاقىرىبى: «تاۋەلسىزدىك تىرەگى – ءبىلىمدى ۇرپاق»
