InfoHub Logo

Әскери рейтингтегі орындар

2025 жылы Қазақстан 145 елдің ішінде 57-орынды иеленіп, әскери қуат индексі бойынша көрші Өзбекстаннан бір саты жоғары тұрды. Өзбекстан бұл тізімде 58-орынды алды. Қазақстанның индексі 1,1016, ал Өзбекстанның көрсеткіші аз ғана айырмашылықпен төмен болды.

Әскери рейтингті құру кезінде қаржылық және адам ресурстары, әскери техника, табиғи ресурстар, логистика секілді бірнеше көрсеткіш ескерілген.

Қаржы көрсеткіштері

Қазақстан:

• Оборондық бюджет: 2 млрд АҚШ доллары (72-орын).
• Сыртқы қарыз: 91,3 млрд АҚШ доллары (93-орын).
• Паритетті сатып алу қабілеті бойынша: 39-орын.

Өзбекстан:

• Оборондық бюджет: 2,8 млрд АҚШ доллары (Қазақстаннан 36,8%-ға жоғары).
• Сыртқы қарыз: 19,7 млрд АҚШ доллары (Қазақстаннан 4,6 есе төмен).

Демография және адам ресурстары

Қазақстан:

• Халық саны: 20 млн адам (63-орын).
• Әскери қызметке жарамды халық үлесі: 34,2%.
• Жыл сайынғы әскер қатарына шақырылатын жастар үлесі: 1,4%.

Өзбекстан:

• Халық саны: 36,5 млн адам (42-орын).
• Әскери қызметке жарамды халық үлесі: 43,7%.
• Жыл сайынғы әскер қатарына шақырылатын жастар үлесі: 2%.

Қазақстанның артықшылығы – жалпы халық саны аз болса да, әскери персонал үлесі бойынша (1,5%) Өзбекстаннан (0,2%) әлдеқайда алда.

Әскери техника

Қазақстан:

• Әуе күштері: 198 әуе көлігі (63 истребитель, 25 штурмовик, 65 тікұшақ).
• Құрлық әскерлері: 350 танк, 7,7 мың ББМ (бронетранспортер), 126 өздігінен жүретін артиллерия, 287 реактивті артиллерия.
• Әскери флот: 23 патрульдік кеме, 2 минаға қарсы кеме.

Өзбекстан:

• Әскери техника саны туралы нақты мәлімет жоқ, бірақ қорғаныс бюджетінің жоғары болуы олардың әуе және құрлық техникасында едәуір артықшылыққа ие екенін білдіреді.

Инвестиция және даму

Қазақстанда 2024 жылы қорғаныс секторына салынған инвестиция көлемі төмендеген. 3,2 млрд теңге бөлінген, бұл 2023 жылғы көрсеткіштен үш есеге аз. Инвестициялар негізінен Батыс Қазақстан, Ақтөбе, Шымкент, Павлодар облыстарына бағытталды.

Қорытынды

Қазақстан мен Өзбекстанның әскери қуаты ұқсас деңгейде. Қазақстан техника саны мен әскери персонал үлесі бойынша алда болса, Өзбекстан қорғаныс бюджеті мен адам ресурстарының көлемінде көш бастап тұр. Әскери қуаттағы бұл айырмашылық елдердің даму басымдықтары мен бюджет мүмкіндіктеріне тікелей байланысты.