Akvarıýmdaǵy balyqtar
Bilim berý salasy: Tanym
Uıymdastyrylǵan oqý qyzmettiń túri: Jaratylystaný
Taqyryby: «Akvarıýmdaǵy balyqtar»
Maqsaty: 1. Akvarıýmda tirshilik etetin balyq týraly túsindirý.
2. Balyqty qalaı qorektendirý kerektigin túsindirý jáne kórsetý arqyly este saqtaý qabiletterin damytý. Óleń jattatý, jumbaqtar sheshý.
3. Tabıǵatqa degen súıispenshiligin arttyrý, adamgershilikke tárbıeleý.
Ádis - tásilder: Suraq - jaýap, túsindirý, kórsetý, madaqtaý.
Aldyn - ala júrgiziletin jumystar: Balyqtardyń túrlerimen tanystyrý
Qajetti kórneki quraldar: Akvarıýmdaǵy tiri balyqtar, úlestirmeli materıaldar, kompúter slaıdtary, balyq túrleri, oıyn “Balyq aýlaýǵa kómekteseıik”,“Kim jyldam” dıdaktıkalyq oıyny.
Sózdik jumys: Balyq, teńiz, ózen, kól, sý.
Bılıngvaldy komponent: Balyq - ryba, teńiz - more, ózen - reka, kól - ozero, sý – voda
Motıvasıalyq qozǵaýshylyq Tárbıeshi:
- Balalar, búgin erekshe kún, bizge qonaqtar kelip otyr, qonaqtarmen amandasaıyq.
Shattyq sheńberi.
Armysyń shapaǵatty kúnimiz,
Armysyń meıirimdi jerimiz,
Armysyń tabıǵat anamyz,
Keldi sizge ózińizdiń balańyz!
Súıeıik, tabıǵatty aıalaıyq,
Bizde odan jaqsylyqty aıamaıyq.
Ǵajaıyp sát
Altyn balyqtyń haty
Sálemetsińder me, balalar?!
Balalar men senderdiń ashyq uıymdastyrylǵan oqý - qyzmetin ótetinderińdi bilgenmin. Biraq akvarıýmdaǵy balyqtarsyz ótkizedi dep oılamappyn.
Sender oqý qyzmetine jaqsy qatysamyz, tynysh otyryp, tártipti bolamyz deseńder men senderdiń bir tilekterińdi oryndaımyn.
Men senderge sýretimdi salyp jiberdim. Barlyqtaryń kózderińdi jumyp, ishterińnen akvarıýmdaǵy balyqtar kerek – dep tileńder.
Úsh ret tileseńder tilekteriń qabyl bolady.
Tek kózderińdi ashýǵa bolmaıdy.
Hatty jibergen: Altyn balyq
Jaraısyńdar balalar! Búgin biz uıymdastyrylǵan oqý qyzmetinen balyqtar men akvarıýmdaǵy balyqtar jaıly biletin bolamyz. Balalarǵa balyqtardyń sýretterin kórsetip, balyqtar men akvarıým jaıynda túsinik beredi.
Akvarıým –(lat. aquarium - sýqoıma)- sý janýarlarymen ósimdikterin ósirýge jáne zertteýge arnalǵan shyny ydys. Akvarıýmder balyqtardyń tabıǵı jaǵdaıyna sáıkes jabdyqtalýy tıis. Onda ósimdikter de ósiriledi. Ádette arnaýly quralmen akvarıýmge aýa da jiberiledi. Sýy mezgil - mezgil aýystyrylyp turady.
Balalar barlyǵymyz birge tabıǵat jaıynda taqpaq aıtaıyq.
Tabıǵat, sen tirshilik tunyp turǵan,
Sen kúnsiń, kóterilgen kúlip qyrdan
Sen kólsiń,
Sen ormansyń,
Sen bulbulsyn,
Adamǵa sulýlyqty shyn uqtyrǵan
Balalar bul óleńde tabıǵattyń sulýlyǵyn, ondaǵy árbir tirshiliktiń baryn jetkizgen.
Balalar tabıǵat degenimiz, bizdi qorshaǵan orta.
Balalar tabıǵat – tiri jáne óli tabıǵat bolyp ekige bólinedi.
Sonyń ishinde ózen, kól, teńizdegi, akvarıýmdegi balyqtarymyz da tiri tabıǵatqa jatady.
Balyqtyn – aýzy bar da, tili joq bolady. Terisi bar da, Júni joq eken. Qanaty bar, biraq ol ushpaıdy. Balyqtyn túrleri óte kóp. Jaıyn, sazan, shortan, ala buǵa.
Shortan - jyrtqysh balyq, al alabuǵa - adamǵa anyq kórinedi, arqasynda tikeni bolady, shortan - shabaqtardy asaıdy.
Jaıynnyń azyǵy - baqa, shaıan, súlikter. Basy doǵal, murty bar, aýzy apandaı, urty bar, túri kıtke de uqsaıdy.
Sazan balyq - kúmispen aptalyp, teńgemen qaptalady. Balyq sýda ómir súredi, ol únemi qımyldap, qanattyń kómegimen júzedi, onyń túrleri óte kóp. Atyraý qalasyndaǵy Jaıyq ózeni Kaspıı teńizine baryp quıady. Teńizde bekire balyq bar. Olardy biz baǵaly, sırep bara jatqan balyq retinde bilemiz. Balyqta adamdar taǵam retinde qoldanady. Ony aýlaıtyn adamdardy - balyqshylar dep ataıdy. Balyq aýlaıtyn quraldy – qarmaq, aý dep ataımyz.
Qyzylorda oblysy,
Jańaqorǵan aýdany, Tómenaryq aýyly
«Sen sulý» jeke balabaqshasynyń tárbıeshisi
Seıdildaeva Gúlzat
Akvarıýmdaǵy balyqtar. júkteý
Uıymdastyrylǵan oqý qyzmettiń túri: Jaratylystaný
Taqyryby: «Akvarıýmdaǵy balyqtar»
Maqsaty: 1. Akvarıýmda tirshilik etetin balyq týraly túsindirý.
2. Balyqty qalaı qorektendirý kerektigin túsindirý jáne kórsetý arqyly este saqtaý qabiletterin damytý. Óleń jattatý, jumbaqtar sheshý.
3. Tabıǵatqa degen súıispenshiligin arttyrý, adamgershilikke tárbıeleý.
Ádis - tásilder: Suraq - jaýap, túsindirý, kórsetý, madaqtaý.
Aldyn - ala júrgiziletin jumystar: Balyqtardyń túrlerimen tanystyrý
Qajetti kórneki quraldar: Akvarıýmdaǵy tiri balyqtar, úlestirmeli materıaldar, kompúter slaıdtary, balyq túrleri, oıyn “Balyq aýlaýǵa kómekteseıik”,“Kim jyldam” dıdaktıkalyq oıyny.
Sózdik jumys: Balyq, teńiz, ózen, kól, sý.
Bılıngvaldy komponent: Balyq - ryba, teńiz - more, ózen - reka, kól - ozero, sý – voda
Motıvasıalyq qozǵaýshylyq Tárbıeshi:
- Balalar, búgin erekshe kún, bizge qonaqtar kelip otyr, qonaqtarmen amandasaıyq.
Shattyq sheńberi.
Armysyń shapaǵatty kúnimiz,
Armysyń meıirimdi jerimiz,
Armysyń tabıǵat anamyz,
Keldi sizge ózińizdiń balańyz!
Súıeıik, tabıǵatty aıalaıyq,
Bizde odan jaqsylyqty aıamaıyq.
Ǵajaıyp sát
Altyn balyqtyń haty
Sálemetsińder me, balalar?!
Balalar men senderdiń ashyq uıymdastyrylǵan oqý - qyzmetin ótetinderińdi bilgenmin. Biraq akvarıýmdaǵy balyqtarsyz ótkizedi dep oılamappyn.
Sender oqý qyzmetine jaqsy qatysamyz, tynysh otyryp, tártipti bolamyz deseńder men senderdiń bir tilekterińdi oryndaımyn.
Men senderge sýretimdi salyp jiberdim. Barlyqtaryń kózderińdi jumyp, ishterińnen akvarıýmdaǵy balyqtar kerek – dep tileńder.
Úsh ret tileseńder tilekteriń qabyl bolady.
Tek kózderińdi ashýǵa bolmaıdy.
Hatty jibergen: Altyn balyq
Jaraısyńdar balalar! Búgin biz uıymdastyrylǵan oqý qyzmetinen balyqtar men akvarıýmdaǵy balyqtar jaıly biletin bolamyz. Balalarǵa balyqtardyń sýretterin kórsetip, balyqtar men akvarıým jaıynda túsinik beredi.
Akvarıým –(lat. aquarium - sýqoıma)- sý janýarlarymen ósimdikterin ósirýge jáne zertteýge arnalǵan shyny ydys. Akvarıýmder balyqtardyń tabıǵı jaǵdaıyna sáıkes jabdyqtalýy tıis. Onda ósimdikter de ósiriledi. Ádette arnaýly quralmen akvarıýmge aýa da jiberiledi. Sýy mezgil - mezgil aýystyrylyp turady.
Balalar barlyǵymyz birge tabıǵat jaıynda taqpaq aıtaıyq.
Tabıǵat, sen tirshilik tunyp turǵan,
Sen kúnsiń, kóterilgen kúlip qyrdan
Sen kólsiń,
Sen ormansyń,
Sen bulbulsyn,
Adamǵa sulýlyqty shyn uqtyrǵan
Balalar bul óleńde tabıǵattyń sulýlyǵyn, ondaǵy árbir tirshiliktiń baryn jetkizgen.
Balalar tabıǵat degenimiz, bizdi qorshaǵan orta.
Balalar tabıǵat – tiri jáne óli tabıǵat bolyp ekige bólinedi.
Sonyń ishinde ózen, kól, teńizdegi, akvarıýmdegi balyqtarymyz da tiri tabıǵatqa jatady.
Balyqtyn – aýzy bar da, tili joq bolady. Terisi bar da, Júni joq eken. Qanaty bar, biraq ol ushpaıdy. Balyqtyn túrleri óte kóp. Jaıyn, sazan, shortan, ala buǵa.
Shortan - jyrtqysh balyq, al alabuǵa - adamǵa anyq kórinedi, arqasynda tikeni bolady, shortan - shabaqtardy asaıdy.
Jaıynnyń azyǵy - baqa, shaıan, súlikter. Basy doǵal, murty bar, aýzy apandaı, urty bar, túri kıtke de uqsaıdy.
Sazan balyq - kúmispen aptalyp, teńgemen qaptalady. Balyq sýda ómir súredi, ol únemi qımyldap, qanattyń kómegimen júzedi, onyń túrleri óte kóp. Atyraý qalasyndaǵy Jaıyq ózeni Kaspıı teńizine baryp quıady. Teńizde bekire balyq bar. Olardy biz baǵaly, sırep bara jatqan balyq retinde bilemiz. Balyqta adamdar taǵam retinde qoldanady. Ony aýlaıtyn adamdardy - balyqshylar dep ataıdy. Balyq aýlaıtyn quraldy – qarmaq, aý dep ataımyz.
Qyzylorda oblysy,
Jańaqorǵan aýdany, Tómenaryq aýyly
«Sen sulý» jeke balabaqshasynyń tárbıeshisi
Seıdildaeva Gúlzat
Akvarıýmdaǵy balyqtar. júkteý
You Might Also Like
