Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 apta buryn)
Kıberbýllıng degen ne? Odan qorǵaný jáne psıholog keńesi

"Kıberbýllıng" – bul adamdardyń ınternet nemese basqa da sıfrlyq tehnologıalar arqyly qorlaýy men qýdalaýy. Bul týraly infohub.kz portaly jazady.

Bul ártúrli túrlerde bolýy múmkin, mysaly, onlaın qorlaý, jek kórsetý, qorqytý nemese jalǵan aqparat taratý. Kıberbýllıngdi bastan keshirip jatqan adamdar úshin bul óte aýyr jáne stressti jaǵdaı bolýy múmkin.

Kıberbýllıngden qorǵaný úshin birneshe ádister bar:

  1. Aqparattyń Qupıalyǵyn Saqtaý: Jeke aqparatyńyzdy (meken-jaı, telefon nómiri, banktik derekter) qupıa saqtańyz jáne ony ınternette bólispeńiz.
  2. Qaýipsizdik Parametrlerin Paıdalaný: Áleýmettik jeliler men basqa da platformalardaǵy qaýipsizdik parametrlerin belsendirip, kimniń sizdiń aqparatyńyzǵa qol jetkize alatynyn shekteńiz.
  3. Baılanys Derekterin Basqarý: Eger sizge belgisiz adamdardan qorqynyshty nemese qorlaý habarlamalary kelse, olardy bloktańyz nemese jazylymnan shyǵaryńyz.
  4. Eskertý Jasaý: Eger siz kıberbýllıngti bastan keshirseńiz, ata-anańyzǵa, muǵalimge nemese senimdi eresek adamǵa habarlańyz.
  5. Dálelderdi Saqtaý: Kıberbýllıngdi dáleldeý úshin, habarlamalardy, sýretterdi jáne basqa da dálelderdi saqtańyz. Bul polısıaǵa nemese basqa da tıisti organdarǵa habarlaǵan kezde paıdaly bolady.
  6. Psıhologıalyq Qoldaý: Kıberbýllıngdi bastan keshirgen adamdar úshin psıhologıalyq qoldaý alý mańyzdy. Bul ózińizdi qorǵaý úshin qajet.
  7. Zańdyq Keńes: Eger kıberbýllıng qylmystyq iske jatatyn bolsa, zańgermen keńes alý paıdaly bolýy múmkin.

Kıberbýllıng - bul qoǵamdaǵy mańyzdy másele, jáne onymen kúresý úshin bilim alý jáne sanaly túrde áreket etý mańyzdy.

 

Psıhologtar kıberbýllıngqa ushyraǵan adamǵa mynadaı keńester usynady. Eger siz nemese tanys adamyńyz kıberbýllıngten zardap shegip jatsa, kelesi qadamdardy qarastyrýǵa bolady:

  1. Emosıalaryńyzdy taný jáne qabyldaý: Kıberbýllıngdi bastan keshirgen adamdar úshin qorqynysh, qaıǵyrý, ashý sıaqty kúshti emosıalardy bastan keshirý qalypty jaǵdaı. Bul sezimderdi taný jáne olardy qabyldaý mańyzdy.

  2. Senimdi adamdarmen sóılesý: Dostaryńyzben, otbasy múshelerińizben nemese senimdi eresektermen sóılesip, olarǵa jaǵdaıdy aıtyp berińiz. Olardyń qoldaýy sizge kúsh beredi.

  3. Professıonaldy kómek alý: Psıholog nemese terapevtpen kezdesý sizge kıberbýllıngten týyndaǵan stressti basqarýǵa jáne ony jeńý úshin strategıalar ázirleýge kómektesedi.

  4. Onlaın qaýipsizdik sharalaryn qoldaný: Áleýmettik jelilerde qaýipsizdik parametrlerin rettep, belgisiz paıdalanýshylardan keletin habarlamalardy bloktaý.

  5. Kıberbýllıng traly habarlaý: Eger siz áleýmettik jelilerde nemese basqa platformalarda kıberbýllıngke ushyrasańyz, osy platformalardyń qoldaý qyzmetine habarlasyp, tıisti sharalardy qoldanýdy surańyz.

  6. Dálelderdi jınaqtaý: Sizge kelgen qorlaý habarlamalarynyń skrınshottaryn jasańyz. Bul dálelder zańdyq sharalar qabyldaý kezinde paıdaly bolýy múmkin.

  7. Ózińizdi ońaltýǵa ýaqyt berińiz: Emosıalyq jaraqattan qalpyna kelý ýaqytty talap etedi. Ózińizge qamqorlyq jasaýǵa jáne jaǵymdy qyzmetterge kóńil bólýge tyrysyńyz.

Eger siz kıberbýllıngten zardap shegip jatsańyz, ózińizdi jalǵyz sezinbeńiz. Kóptegen adamdar sizge kómektesýge daıyn, jáne sizdiń jaǵdaıyńyzdy jaqsartý úshin kóptegen resýrstar bar.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama