Shýaqty kóktem
Batys Qazaqstan oblysy, Shyńǵyrlaý aýdany,
Aýdandyq «Shuǵyla» balabaqshasy tárbıeshisi
Qojamuratova Gúlim
Bilim berý salasy: Tanym
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreket túri: Aınalamen tanysý.
Taqyryby: Shýaqty kóktem
Maqsaty: Kóktem mezgilin sıpattaý, balalardy tabıǵat tamashalarymen tanystyrý. Tabıǵat erekshelikteri men ózgeristerin baqylaý arqyly tilderin damytý, tabıǵatty aıalaýǵa, tabıǵattyń ásemdigin, sulýlyǵyn kóre, seze bilýge tárbıeleý.
Ádis – tásilderi: Kórsetý, túsindirý, suraq - jaýap.
Kórnekiligi: Kóktem mezgili týraly sýretter, qustardyń sýretteri, qyzǵaldaq gúliniń sýreti.
Matıvasıalyq qozǵaýshy:
Balalar, qarańdarshy jarqyrap kún shyǵyp tur, bizge shýaǵyn shashyp tur.
Qandaı shýaqty erekshe kún! Jáne de bizge kóp qonaqtar kelip otyr eken jáne solarmen amandasyp alaıyq.
Shattyq sheńberine turý.
Araılap tań atty,
kún sáýlesin taratty
jarqyraıdy qalamyz
jarqyraı tús, dalamyz
qaıyrly tań! Qaıyrly tań qonaqtar
(Sheńberge turady óleń jolyna sáıkes qımyldar jasaıdy)
Búgin bizde ashyq oqý is - áreketi: Aınalamen tanystyrý. Men qazir sizderge jumbaq jasyramyn.
Muqıat tyńdap alyńdar.
Qar erip, sý kóbeıip, saı salaǵa aǵady!
Aǵam basy búrshik shashyp, japyraq ashyp, gúl báısheshek tolady
Balalar, aıtyńdarshy,
Bul qaı kezde bolady?
Bul kóktem mezgilinde bolady.
Kóktemde tabıǵatta qandaı ózgerister bolady?
Kóktem mezgilinde kún jylyndy.
Qar erip, jylǵalardan sý aqty. Týǵan jerge qustar ushyp keldi.
- Kóktem mezgilinde qandaı qustar ushyp keldi?
Aǵashtar búrshik jaryp, japyraq jaıady.
Jemis aǵashtary gúldeıdi.
- Qar erigennen keıin jer betine báısheshek gúli shyǵady. Jaýqazyn gúli, qyzǵaldaq gúlderi shyǵady.
- Kóktem mezgilinde qandaı alǵashqy gúlder shyǵady?
Egistikte traktorshylar jer jyrtyp, seıalkamen dán sebedi
Kóktem mezgilinde egistik jerlerde qandaı jumystar júrgiziledi?
Egistikte traktorshylar jer jyrtyp, seıalkamen dán sebedi.
- Naýryz aıynda qandaı merekelerdi atap óttik?
Naýryz aıynda 8 - naýryz analar merekesi, 22 - naýryz Ulystyń uly kúni Naýryz toıyn toıladyq.
Esik qaǵyldy. Topqa mýzyka áýenimen qonaqqa Arý Kóktem kiredi.
Arý Kóktem:
- Sálemetsizder me qonaqtar, balalar!
Men kóńildi kóktemmin.
Byltyr kelip ketkenmin.
Nur bop kókten tógilem.
Shýaǵym tógip álemge
Qýatyn kúnniń ákelem
Tabıǵattyń tósine,
Tirshiligin áperem
Qazir jyldyń qaı mezgili?
- Qazir jyldyń kóktem mezgili.
- Kóktem mezgiliniń qaı aıy?
Kóktem mezgiliniń naýryz aıy.
- Kóktem aılaryn atańdar
- Kóktem aılary: naýryz, sáýir, mamyr
Arý Kóktem: Balalar men týraly ne bilesińder?
Kóktem, kóktem kóktemde
Qustar kelip jetkende.
Qýanyp bir qalamyz.
Ánmen qarsy alamyz
Kóktem qandaı kóńildi,
Kúmis jańbyr tógildi.
Móldir aspan ashylyp,
Kún perdesi sógildi.
- Kókke boıap óńirdi,
Kóktem keldi kóńildi.
Baý - baqshada ormanda.
Qustar áni tógildi.
Arý Kóktem: Rahmet balalar!
Kóktem mezgili týraly kóp biledi ekensińder.
Jaraısyńdar!
Mýzyka áýeni estiledi.
Mýzyka áýenimen bılep
«Qaǵaz hanshaıymy» kiredi.
-«Qaǵaz hanshaıymy»:
- Sálemetsizder me qonaqtar, balalar!
Men qaǵazdar elinen senderge qonaqqa keldim. Men «Qaǵaz hanshaıymy» bolamyn.
- Men senderge qur qol kelgen joqpyn. Kóptegen tapsyrmalar ákeldim.
Jumbaqtar aıtady.
- Tańmen kózin ashady,
Álemge nuryn shashady.
Ol ne? (Kún.)
- Aǵash.
- Jylt jylt etedi.
Jylǵadan ótedi.
Ol ne? (Sý)
- Qysta kıimin tastaıdy,
Kóktem de kıine bastaıdy.
Ol ne? (Aǵash.)
2 tapsyrma.
- Kim jańyltpash biledi?
Kóktem kúni shýaqty,
Kóktem kúni qýatty.
Kóktem kúni shýaqty,
Saı - salad sý aqty.
Kóktem kúni kúkirep,
Jańbyr jaýdy sirkirep.
Kóktem kúni kúrkirep,
Shyǵa keldi qyr túlep
3 tapsyrma.
Kim tyıym sózder biledi?
Qustardy atýǵa bolmaıdy.
Qustardyń uıasyn buzýǵa bolmaıdy.
Qaǵaz hanshaıymy:
- Jaraısyńdar, balalar!
Rahmet!
Sender óte aqyldy,
Bilimdi balalar ekensińder.
Sergitý sáti:
Kún bolyp janaıyq.
Sý bolyp aǵaıyq.
Tereń – tereń demalyp,
Júgirip, júgirip alaıyq.
Endi maǵan qıyndy pishinderden kóktemde ósetin qyzǵaldaq gúlin qurastyryp japsyraıyq.
Qyzǵaldaq gúliniń úlgi sýretin taqtaǵa iledi.
«Kóktemgi kún jerdi qyzdyryp, tabıǵattaǵy bar tirshilik ıeleri oıanyp, qyzǵaldaqtar jer – anadan kúsh alyp, japyraqtaryn jaıyp, kúlteshelerin kóterip, kúnge qaraı qol sozady. Sebelep ótken jyly jańbyr gúldiń japyraqtaryn aımalap jýyp, shańyn ketiredi. Gúlder jerdi kóriktendiredi, adamǵa jaqsy kóńil – kúı syılaıdy, olardan dári jasaıdy. Gúlder jándikterge qorǵanysh jáne tirshilik kózi bolyp qyzmet etedi.
«Qyzǵaldaq gúlin qurastyra otyryp japsyramyz».
1) sabaǵyn
2) kúlteshesin
3) tómennen joǵaryǵa qaraı japyraǵyn japsyramyz.
Balalardyń óz betimen jumystar.
Balalardyń jumystaryn madaqtaý.
Qaǵaz hanshaıymy:
Balalar men senderge óte rızamyn.
Sender meniń tapsyrmalarymdy óte jaqsy oryndadyńdar. Al endi sendermen oıyn oınasaq bola ma?
Oıyn: Jaqsy men jaman
Maqsaty: Jaqsy qasıet bolsa qoldaryn shapalaqtaıdy, jaman qasıet bolsa tynysh otyrý.
1) Kóshet otyrǵyzý.
2) Aǵashtardy syndyrý.
3) Qustarǵa jem shashý.
4) Qustyń uıasyn buzý.
5) Aǵashtarǵa sý quıý.
6) Gúlderdi julý.
7) Qustarǵa uıa jasaý. (Oıyn oınaıdy)
Balalar qoldaryn
Shapalaqtaıdy.
Shapalaqtamaıdy
Rahmet, sendermen óte tamasha kún ótkizdim senderge óte rızamyn qosh saý bolyńdar.
Refleksıvti korreksıalaýshy:
- Búgin bizde qandaı oqý is - áreketi boldy?
- Oqý is – áreketi unady ma?
- Qonaqqa kimder keldi?
- Senderge ne alyp keldi?
Kútiletin nátıje: Kóktem mezgilindegi tabıǵat qubylystary týraly túsinigi qalyptasty.
Bilýi tıis: Kóktem mezgiliniń erekshelikterin biledi.
Igerý: Shyǵarmashylyǵyn damytý.
Aýdandyq «Shuǵyla» balabaqshasy tárbıeshisi
Qojamuratova Gúlim
Bilim berý salasy: Tanym
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreket túri: Aınalamen tanysý.
Taqyryby: Shýaqty kóktem
Maqsaty: Kóktem mezgilin sıpattaý, balalardy tabıǵat tamashalarymen tanystyrý. Tabıǵat erekshelikteri men ózgeristerin baqylaý arqyly tilderin damytý, tabıǵatty aıalaýǵa, tabıǵattyń ásemdigin, sulýlyǵyn kóre, seze bilýge tárbıeleý.
Ádis – tásilderi: Kórsetý, túsindirý, suraq - jaýap.
Kórnekiligi: Kóktem mezgili týraly sýretter, qustardyń sýretteri, qyzǵaldaq gúliniń sýreti.
Matıvasıalyq qozǵaýshy:
Balalar, qarańdarshy jarqyrap kún shyǵyp tur, bizge shýaǵyn shashyp tur.
Qandaı shýaqty erekshe kún! Jáne de bizge kóp qonaqtar kelip otyr eken jáne solarmen amandasyp alaıyq.
Shattyq sheńberine turý.
Araılap tań atty,
kún sáýlesin taratty
jarqyraıdy qalamyz
jarqyraı tús, dalamyz
qaıyrly tań! Qaıyrly tań qonaqtar
(Sheńberge turady óleń jolyna sáıkes qımyldar jasaıdy)
Búgin bizde ashyq oqý is - áreketi: Aınalamen tanystyrý. Men qazir sizderge jumbaq jasyramyn.
Muqıat tyńdap alyńdar.
Qar erip, sý kóbeıip, saı salaǵa aǵady!
Aǵam basy búrshik shashyp, japyraq ashyp, gúl báısheshek tolady
Balalar, aıtyńdarshy,
Bul qaı kezde bolady?
Bul kóktem mezgilinde bolady.
Kóktemde tabıǵatta qandaı ózgerister bolady?
Kóktem mezgilinde kún jylyndy.
Qar erip, jylǵalardan sý aqty. Týǵan jerge qustar ushyp keldi.
- Kóktem mezgilinde qandaı qustar ushyp keldi?
Aǵashtar búrshik jaryp, japyraq jaıady.
Jemis aǵashtary gúldeıdi.
- Qar erigennen keıin jer betine báısheshek gúli shyǵady. Jaýqazyn gúli, qyzǵaldaq gúlderi shyǵady.
- Kóktem mezgilinde qandaı alǵashqy gúlder shyǵady?
Egistikte traktorshylar jer jyrtyp, seıalkamen dán sebedi
Kóktem mezgilinde egistik jerlerde qandaı jumystar júrgiziledi?
Egistikte traktorshylar jer jyrtyp, seıalkamen dán sebedi.
- Naýryz aıynda qandaı merekelerdi atap óttik?
Naýryz aıynda 8 - naýryz analar merekesi, 22 - naýryz Ulystyń uly kúni Naýryz toıyn toıladyq.
Esik qaǵyldy. Topqa mýzyka áýenimen qonaqqa Arý Kóktem kiredi.
Arý Kóktem:
- Sálemetsizder me qonaqtar, balalar!
Men kóńildi kóktemmin.
Byltyr kelip ketkenmin.
Nur bop kókten tógilem.
Shýaǵym tógip álemge
Qýatyn kúnniń ákelem
Tabıǵattyń tósine,
Tirshiligin áperem
Qazir jyldyń qaı mezgili?
- Qazir jyldyń kóktem mezgili.
- Kóktem mezgiliniń qaı aıy?
Kóktem mezgiliniń naýryz aıy.
- Kóktem aılaryn atańdar
- Kóktem aılary: naýryz, sáýir, mamyr
Arý Kóktem: Balalar men týraly ne bilesińder?
Kóktem, kóktem kóktemde
Qustar kelip jetkende.
Qýanyp bir qalamyz.
Ánmen qarsy alamyz
Kóktem qandaı kóńildi,
Kúmis jańbyr tógildi.
Móldir aspan ashylyp,
Kún perdesi sógildi.
- Kókke boıap óńirdi,
Kóktem keldi kóńildi.
Baý - baqshada ormanda.
Qustar áni tógildi.
Arý Kóktem: Rahmet balalar!
Kóktem mezgili týraly kóp biledi ekensińder.
Jaraısyńdar!
Mýzyka áýeni estiledi.
Mýzyka áýenimen bılep
«Qaǵaz hanshaıymy» kiredi.
-«Qaǵaz hanshaıymy»:
- Sálemetsizder me qonaqtar, balalar!
Men qaǵazdar elinen senderge qonaqqa keldim. Men «Qaǵaz hanshaıymy» bolamyn.
- Men senderge qur qol kelgen joqpyn. Kóptegen tapsyrmalar ákeldim.
Jumbaqtar aıtady.
- Tańmen kózin ashady,
Álemge nuryn shashady.
Ol ne? (Kún.)
- Aǵash.
- Jylt jylt etedi.
Jylǵadan ótedi.
Ol ne? (Sý)
- Qysta kıimin tastaıdy,
Kóktem de kıine bastaıdy.
Ol ne? (Aǵash.)
2 tapsyrma.
- Kim jańyltpash biledi?
Kóktem kúni shýaqty,
Kóktem kúni qýatty.
Kóktem kúni shýaqty,
Saı - salad sý aqty.
Kóktem kúni kúkirep,
Jańbyr jaýdy sirkirep.
Kóktem kúni kúrkirep,
Shyǵa keldi qyr túlep
3 tapsyrma.
Kim tyıym sózder biledi?
Qustardy atýǵa bolmaıdy.
Qustardyń uıasyn buzýǵa bolmaıdy.
Qaǵaz hanshaıymy:
- Jaraısyńdar, balalar!
Rahmet!
Sender óte aqyldy,
Bilimdi balalar ekensińder.
Sergitý sáti:
Kún bolyp janaıyq.
Sý bolyp aǵaıyq.
Tereń – tereń demalyp,
Júgirip, júgirip alaıyq.
Endi maǵan qıyndy pishinderden kóktemde ósetin qyzǵaldaq gúlin qurastyryp japsyraıyq.
Qyzǵaldaq gúliniń úlgi sýretin taqtaǵa iledi.
«Kóktemgi kún jerdi qyzdyryp, tabıǵattaǵy bar tirshilik ıeleri oıanyp, qyzǵaldaqtar jer – anadan kúsh alyp, japyraqtaryn jaıyp, kúlteshelerin kóterip, kúnge qaraı qol sozady. Sebelep ótken jyly jańbyr gúldiń japyraqtaryn aımalap jýyp, shańyn ketiredi. Gúlder jerdi kóriktendiredi, adamǵa jaqsy kóńil – kúı syılaıdy, olardan dári jasaıdy. Gúlder jándikterge qorǵanysh jáne tirshilik kózi bolyp qyzmet etedi.
«Qyzǵaldaq gúlin qurastyra otyryp japsyramyz».
1) sabaǵyn
2) kúlteshesin
3) tómennen joǵaryǵa qaraı japyraǵyn japsyramyz.
Balalardyń óz betimen jumystar.
Balalardyń jumystaryn madaqtaý.
Qaǵaz hanshaıymy:
Balalar men senderge óte rızamyn.
Sender meniń tapsyrmalarymdy óte jaqsy oryndadyńdar. Al endi sendermen oıyn oınasaq bola ma?
Oıyn: Jaqsy men jaman
Maqsaty: Jaqsy qasıet bolsa qoldaryn shapalaqtaıdy, jaman qasıet bolsa tynysh otyrý.
1) Kóshet otyrǵyzý.
2) Aǵashtardy syndyrý.
3) Qustarǵa jem shashý.
4) Qustyń uıasyn buzý.
5) Aǵashtarǵa sý quıý.
6) Gúlderdi julý.
7) Qustarǵa uıa jasaý. (Oıyn oınaıdy)
Balalar qoldaryn
Shapalaqtaıdy.
Shapalaqtamaıdy
Rahmet, sendermen óte tamasha kún ótkizdim senderge óte rızamyn qosh saý bolyńdar.
Refleksıvti korreksıalaýshy:
- Búgin bizde qandaı oqý is - áreketi boldy?
- Oqý is – áreketi unady ma?
- Qonaqqa kimder keldi?
- Senderge ne alyp keldi?
Kútiletin nátıje: Kóktem mezgilindegi tabıǵat qubylystary týraly túsinigi qalyptasty.
Bilýi tıis: Kóktem mezgiliniń erekshelikterin biledi.
Igerý: Shyǵarmashylyǵyn damytý.