InfoHub Logo

2024 жылдың қыркүйегінде Руандада Марбург вирусының өршуі тіркеліп, ондаған адам жұқтырып, 10 адам қайтыс болды, деп хабарлайды Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДСҰ). Сарапшылар бұл жағдайдың ауырлығына байланысты вирустың Африкадан тыс жерлерге таралу мүмкіндігіне алаңдаушылық білдіруде. infohub.kz тілшісі вирус туралы және оның ерекшеліктері жайлы мәлімет жинады.

Марбург вирусы – Эболаға ұқсас геморрагиялық қызбаны тудыратын вирус. Ол алғаш рет 1967 жылы Германия мен Югославияда тіркелген, сол кезде Угандадан әкелінген маймылдармен жұмыс істейтін ғалымдар арасында өршу болған. Вирус көзі – жарқанаттар, ал вирус жұқтыру науқастың немесе жануарлардың биологиялық сұйықтықтарымен байланыс кезінде орын алуы мүмкін.

Негізгі белгілеріне дене қызуының көтерілуі, қатты бас ауруы, қан кетулер және ішкі ағзалардың қызметінің бұзылуы кіреді. Өлім-жітім деңгейі індеттің түріне және медициналық көмек сапасына байланысты 24-88 пайызды құрайды. Қазіргі уақытта Марбург вирусына қарсы арнайы емдеу немесе вакцина жоқ.

2020 жылдардан бастап Экваториалдық Гвинея мен Танзания сияқты африкалық елдерде вирустың жаңа өршуі тіркелген. 2023 жылдың ақпанында Экваториалдық Гвинеяда алғаш рет ауру жағдайлары тіркеліп, ДДСҰ-ның алаңдаушылығын тудырды. Бұл өршу вирустың көрші елдерге таралуына себеп болды. 2024 жылы Руандада 10 адам қайтыс болғаны тіркелген.

ДДСҰ Марбург вирусының халықтың жоғары қозғалғыштығы жағдайында жаһандық таралу мүмкіндігі жоғары екенін ескертеді. Қауіптілігі – вакцинаның және нақты емнің болмауында. Вирус одан әрі таралса, әлем COVID-19 немесе Эбола қызбасы сияқты жаңа індетке тап болуы мүмкін. Сарапшылар індетті бақылау үшін байланыстарды бақылау және карантин сияқты қатаң алдын алу шараларының қажеттігін айтады.

Мамандар вирус өршіген аймақтарға барудан аулақ болуға кеңес береді. Жеке гигиена ережелерін, әсіресе, жануарлармен немесе жұқтыруы мүмкін адамдармен байланыста болғанда, сақтау маңызды. Вакцина болмағанымен, қолдау терапиясы мен ерте диагностика науқастың жазылу мүмкіндігін арттырады.

Урал бөлімшесінің иммунология және физиология институтының ғалымы Михаил Болковтың пікірінше, Марбург қызбасы ТМД елдерінде пайда болуы күтілмейді. Бұл вирус тропикалық жарқанаттар арқылы тарайды, ал ТМД аумағында ондай жарқанаттар жоқ. Микробиолог Сергей Нетесов бұл инфекцияның ТМД аумағына енуі үшін Руандаға барып, науқаспен тығыз байланысқа түсу немесе вирусты ине арқылы немесе жыныстық жолмен тарату қажеттігін қосады.