Aǵylshyn tili sabaqtarynda dıdaktıkalyq materıaldardy paıdalaný
Aǵylshyn tili sabaqtarynda dıdaktıkalyq materıaldardy paıdalaný
Dıdaktıkalyq materıaldar 5 synypqa arnalǵan, aǵylshyn tili oqýlyǵy /avtorlar: T. Aıapova, D. Uqpaev, 50 taqyryp (10 bólim)/ boıynsha jasalǵan. Ár taqyryp boıynsha oqýshylar belgili bir sózdik qoryn ıgerýi, jańa sózderdi qoldana bilýi jáne jaza bilýi qajet.
Balalar kóbinese aǵylshyn tilin qıyn pán dep oılaıdy. Sabaqty biryńǵaı ádistermen júrgize berý oqýshylardy jalyqtyryp jiberýi múmkin. Sondyqtan dıdaktıkalyq oıyndar, logıkalyq oıyn - tapsyrmalar oqýshylardyń bilimdi tolyq ıgerýine kómektesedi. Dıdaktıkalyq tapsyrma túrlerin sabaqtyń ár kezeńinde orny men maqsatyn anyqtap, qoldaný teorıasy men praktıkasyn muǵalim aldyn ala daıyndap otyrýy tıis. Dıdaktıkalyq tapsyrmalar sabaqtyń taqyryby men mazmunyna sáıkes alynsa, onyń tanymdyq, tárbıelilik mańyzy da arta túsedi.
Qabilettilik, daryndylyq, logıkalyq ıkemdilik degenimiz damýdyń nátıjesi bolǵandyqtan, onyń týa bitýi múmkin emes. Oqýshynyń qabileti pedagogtardyń yqpalynyń aıasynda shyńdalady.
Logıka degenimiz sportshyǵa da, bıshige de, jazýshyǵa da kerek qoı. Óz oıyńdy, sezimińdi logıkalyq turǵyda durys jetkize bilý – úlken óner
Mektep kýrsynda logıka jeke pán retinde ótilmeıdi. Logıkalyq bilim men daǵdylardy qalyptastyrýǵa barlyq sabaqtardyń úlesi bar, olardyń ishinde aǵylshyn tili sabaǵynyń óz orny bar.
Jınaqta berilgen logıkalyq tapsyrmalardy oryndaý balanyń aqyl – oıyn, qıalyn, oı ushqyrlyǵyn damytady. Bul oqýshylardyń túrli mazmundy jattyǵýlardy oryndaýǵa, ózdiginen jumys isteýge, alǵan bilimin ómirde qoldana bilýge, izdenimpazdyqqa, oı belsendiligi men til baılyǵyn arttyra túsýge, túrli daǵdy men sheberlikti meńgerýge qalyptastyrady.
Tildik jumbaq, rebýstar, sózjumbaqtar, sóztizbekter – oı áreketti damytady. Mundaı tapsyrmalar oqýshynyń pánge degen ynta yqylasyn arttyryp, tapsyrmalardy ózdiginen oryndaýǵa ıtermeleıdi, logıkalyq oı - órisin damytady.
Taqyryby: Aǵylshyn tili sabaqtarynda dıdaktıkalyq materıaldardy paıdalaný.
Maqsaty:
Aǵylshyn tili sabaqtarynda dıdaktıkalyq materıaldardy qoldana otyryp, oqýshylardyń shyǵarmashylyq izdenisterin, logıkalyq oılaý qabiletin damytý.
Bilimdilik: Oqýshylardyń sóıleý tilin qalyptastyryp, sózdik qoryn molaıtý.
Damytýshylyq: Árbir jeke tulǵanyń aqyl - oıynyń damýyna adamgershilikke umtylyp, ádemilikti súıýge, úıretýge jáne shyǵarmashylyq damý múmkindigine jaǵdaı jasaý.
Tárbıelik: Oqýshylardyń tildik mádenıettiligi men tildik is - áreketter arqyly halyq mádenıetiniń elementterin qoldana alý iskerlikterin qalyptastyrý.
Mindetteri:
Aqyl – oıdy damytý.
Shyǵarmashylyq taqyryptaǵy tapsyrmalardy oryndatý.
Aǵylshyn tilin ıgerý prosesinde tulǵany tárbıeleý.
Aldyna qoıylǵan suraýǵa nemese tapsyrmany oryndaýǵa (jyldam, senimdi jáne durys) jaýap berýge daǵdylandyrý.
Logıkalyq oılaýdy jáne sózdik qoryn tolyqtyrý.
Kútiletin nátıje:
1. Qazaqstannyń álemdik zerdelik naryǵynda básekelestik tanyta alatyn daryndy tulǵa qalyptastyrýǵa qadam jasaý.
2. Oqýshynyń oqý eńbegin bıik sapaǵa jetkizý, shyǵarmashylyq belsendiligin arttyrý
3. Daryndy tulǵa qalyptastyra otyryp, Qazaqstan Respýblıkasynyń zerdeli áýletin qalyptastyrýǵa úles qosý.
Oqýshyda qalyptasatyn daǵdylar:
Baıqampazdyǵynyń damýy
İzdengishtikke umtylýy
Tolyq fantazıalyq erkindigi
Oı - órisin, uǵymyn keńeıýi
Aǵylshyn tili pánine qyzyǵýshylyǵynyń artýy.
Oqytý úrdisin nyǵaıtýda, oqýshylar bilimin tereńdetýde dıdaktıkalyq tapsyrmalardyń alatyn orny erekshe. Dıdaktıkalyq tapsyrmalar arqyly pánniń mazmundylyǵyn arttyrýǵa, oqýshyǵa jańa bilim berýge, alǵan bilimin júıeleýge, pysyqtaýǵa, qorytyndylaýǵa bolady.
Dıdaktıkalyq tapsyrmalardy oqýshy qaryndashpen oryndaıdy. Bul úlestirme materıaldardy birneshe ret ár synypta paıdalanýǵa múmkindik beredi.
Aýyzsha suraq – jaýaptan aıyrmashylyǵy – dıdaktıkalyq kartochkalar arqyly bir mezgilde birneshe oqýshy qamtylyp, synyp oqýshylarynyń zerigýine jol berilmeıdi. Taraý nemese bólim boıynsha qurastyrylǵan dıdaktıkalyq tapsyrmalar birneshe taqyrypty, birneshe uǵymdy bir – birimen baılanystyryp, oqýshynyń taraý boıynda alǵan bilimin júıelep, qorytyndylaýyna múmkindik beredi. Sondaı - aq, dıdaktıkalyq kartochkalarda tapsyrmalar kóbine kórnekti keskindeledi /syzbasy beriledi nemese túrli túspen jazylady, t. b./ de, bilimdi qabyldaýǵa, júıeleýge esitý analızatorymen birge kórý analızatory da qatysady, bul – oqýshynyń oılaý úrdisin, este saqtaý úrdisin arttyra túsedi.
Oqýshylardyń aǵylshyn tili pánine degen qyzyǵýshylyǵyn oıatýda shyǵarmashylyq tapsyrmalar, dıdaktıkalyq tapsyrmalar men oıyndar, tanymdyq jattyǵýlardyń alatyn orny erekshe ekeni belgili. Sebebi bundaı tapsyrmalardy oryndaý barysynda oqýshylardyń derbes oılanýyna, tujyrym jasaýyna múmkindik beretin óz bilimin tekserý jáne ózara jarysý elementteri bar. Oqýshylardyń shyǵarmashylyq oılaryn damytyp ár túrli sózjumbaqtar sheshý, dıdaktıkalyq tapsyrmalar oryndaý barysynda oqýshylar ózdiginen jumys isteýge daǵdylanady.
Sonymen qatar búgingi tańdaǵy ózekti másele aqparattandyrý bolsa, biz de soǵan beıimdele otyryp kompúterdi tıimdi paıdalana bildik. Kompúterde «Dıdaktıkalyq materıaldar» papkasyn qurdyq. Oqýshylar sabaqtan tys ýaqytta papkany ashyp, qajetti synypty, taqyrypty tańdap, tapsyrmany oryndaı alady. Muǵalim qajet ýaqytta oqýshynyń jumysyn baǵalaı alady. Bul sabaq ýaqytyn únemdep, tıimdi paıdalanýǵa yńǵaıly.
Sondaı - aq mundaı dıdaktıkalyq materıaldardy kez kelgen tehnologıada jumys isteıtin muǵalim paıdalana alady.
Sonymen oqýshylardyń teorıalyq bilimderin tereńdetýde, tilin shıratýda, sózdik qoryn molaıtýda, jańa sózderdiń syryn uǵýǵa ıkemdeýde osy dıdaktıkalyq materıaldardyń mańyzy zor.
Aǵylshyn tilimen endi ǵana tanysa bastaǵan 5 - synyp oqýshylary úshin árbir jańa sóz – jańa bilim. Tómendegi dıdaktıkalyq tapsyrmalar aǵylshyn tiliniń álipbıin, sandaryn jete meńgerýge arnalǵan.
Dıdaktıkalyq materıaldar 5 synypqa arnalǵan, aǵylshyn tili oqýlyǵy /avtorlar: T. Aıapova, D. Uqpaev, 50 taqyryp (10 bólim)/ boıynsha jasalǵan. Ár taqyryp boıynsha oqýshylar belgili bir sózdik qoryn ıgerýi, jańa sózderdi qoldana bilýi jáne jaza bilýi qajet.
Balalar kóbinese aǵylshyn tilin qıyn pán dep oılaıdy. Sabaqty biryńǵaı ádistermen júrgize berý oqýshylardy jalyqtyryp jiberýi múmkin. Sondyqtan dıdaktıkalyq oıyndar, logıkalyq oıyn - tapsyrmalar oqýshylardyń bilimdi tolyq ıgerýine kómektesedi. Dıdaktıkalyq tapsyrma túrlerin sabaqtyń ár kezeńinde orny men maqsatyn anyqtap, qoldaný teorıasy men praktıkasyn muǵalim aldyn ala daıyndap otyrýy tıis. Dıdaktıkalyq tapsyrmalar sabaqtyń taqyryby men mazmunyna sáıkes alynsa, onyń tanymdyq, tárbıelilik mańyzy da arta túsedi.
Qabilettilik, daryndylyq, logıkalyq ıkemdilik degenimiz damýdyń nátıjesi bolǵandyqtan, onyń týa bitýi múmkin emes. Oqýshynyń qabileti pedagogtardyń yqpalynyń aıasynda shyńdalady.
Logıka degenimiz sportshyǵa da, bıshige de, jazýshyǵa da kerek qoı. Óz oıyńdy, sezimińdi logıkalyq turǵyda durys jetkize bilý – úlken óner
Mektep kýrsynda logıka jeke pán retinde ótilmeıdi. Logıkalyq bilim men daǵdylardy qalyptastyrýǵa barlyq sabaqtardyń úlesi bar, olardyń ishinde aǵylshyn tili sabaǵynyń óz orny bar.
Jınaqta berilgen logıkalyq tapsyrmalardy oryndaý balanyń aqyl – oıyn, qıalyn, oı ushqyrlyǵyn damytady. Bul oqýshylardyń túrli mazmundy jattyǵýlardy oryndaýǵa, ózdiginen jumys isteýge, alǵan bilimin ómirde qoldana bilýge, izdenimpazdyqqa, oı belsendiligi men til baılyǵyn arttyra túsýge, túrli daǵdy men sheberlikti meńgerýge qalyptastyrady.
Tildik jumbaq, rebýstar, sózjumbaqtar, sóztizbekter – oı áreketti damytady. Mundaı tapsyrmalar oqýshynyń pánge degen ynta yqylasyn arttyryp, tapsyrmalardy ózdiginen oryndaýǵa ıtermeleıdi, logıkalyq oı - órisin damytady.
Taqyryby: Aǵylshyn tili sabaqtarynda dıdaktıkalyq materıaldardy paıdalaný.
Maqsaty:
Aǵylshyn tili sabaqtarynda dıdaktıkalyq materıaldardy qoldana otyryp, oqýshylardyń shyǵarmashylyq izdenisterin, logıkalyq oılaý qabiletin damytý.
Bilimdilik: Oqýshylardyń sóıleý tilin qalyptastyryp, sózdik qoryn molaıtý.
Damytýshylyq: Árbir jeke tulǵanyń aqyl - oıynyń damýyna adamgershilikke umtylyp, ádemilikti súıýge, úıretýge jáne shyǵarmashylyq damý múmkindigine jaǵdaı jasaý.
Tárbıelik: Oqýshylardyń tildik mádenıettiligi men tildik is - áreketter arqyly halyq mádenıetiniń elementterin qoldana alý iskerlikterin qalyptastyrý.
Mindetteri:
Aqyl – oıdy damytý.
Shyǵarmashylyq taqyryptaǵy tapsyrmalardy oryndatý.
Aǵylshyn tilin ıgerý prosesinde tulǵany tárbıeleý.
Aldyna qoıylǵan suraýǵa nemese tapsyrmany oryndaýǵa (jyldam, senimdi jáne durys) jaýap berýge daǵdylandyrý.
Logıkalyq oılaýdy jáne sózdik qoryn tolyqtyrý.
Kútiletin nátıje:
1. Qazaqstannyń álemdik zerdelik naryǵynda básekelestik tanyta alatyn daryndy tulǵa qalyptastyrýǵa qadam jasaý.
2. Oqýshynyń oqý eńbegin bıik sapaǵa jetkizý, shyǵarmashylyq belsendiligin arttyrý
3. Daryndy tulǵa qalyptastyra otyryp, Qazaqstan Respýblıkasynyń zerdeli áýletin qalyptastyrýǵa úles qosý.
Oqýshyda qalyptasatyn daǵdylar:
Baıqampazdyǵynyń damýy
İzdengishtikke umtylýy
Tolyq fantazıalyq erkindigi
Oı - órisin, uǵymyn keńeıýi
Aǵylshyn tili pánine qyzyǵýshylyǵynyń artýy.
Oqytý úrdisin nyǵaıtýda, oqýshylar bilimin tereńdetýde dıdaktıkalyq tapsyrmalardyń alatyn orny erekshe. Dıdaktıkalyq tapsyrmalar arqyly pánniń mazmundylyǵyn arttyrýǵa, oqýshyǵa jańa bilim berýge, alǵan bilimin júıeleýge, pysyqtaýǵa, qorytyndylaýǵa bolady.
Dıdaktıkalyq tapsyrmalardy oqýshy qaryndashpen oryndaıdy. Bul úlestirme materıaldardy birneshe ret ár synypta paıdalanýǵa múmkindik beredi.
Aýyzsha suraq – jaýaptan aıyrmashylyǵy – dıdaktıkalyq kartochkalar arqyly bir mezgilde birneshe oqýshy qamtylyp, synyp oqýshylarynyń zerigýine jol berilmeıdi. Taraý nemese bólim boıynsha qurastyrylǵan dıdaktıkalyq tapsyrmalar birneshe taqyrypty, birneshe uǵymdy bir – birimen baılanystyryp, oqýshynyń taraý boıynda alǵan bilimin júıelep, qorytyndylaýyna múmkindik beredi. Sondaı - aq, dıdaktıkalyq kartochkalarda tapsyrmalar kóbine kórnekti keskindeledi /syzbasy beriledi nemese túrli túspen jazylady, t. b./ de, bilimdi qabyldaýǵa, júıeleýge esitý analızatorymen birge kórý analızatory da qatysady, bul – oqýshynyń oılaý úrdisin, este saqtaý úrdisin arttyra túsedi.
Oqýshylardyń aǵylshyn tili pánine degen qyzyǵýshylyǵyn oıatýda shyǵarmashylyq tapsyrmalar, dıdaktıkalyq tapsyrmalar men oıyndar, tanymdyq jattyǵýlardyń alatyn orny erekshe ekeni belgili. Sebebi bundaı tapsyrmalardy oryndaý barysynda oqýshylardyń derbes oılanýyna, tujyrym jasaýyna múmkindik beretin óz bilimin tekserý jáne ózara jarysý elementteri bar. Oqýshylardyń shyǵarmashylyq oılaryn damytyp ár túrli sózjumbaqtar sheshý, dıdaktıkalyq tapsyrmalar oryndaý barysynda oqýshylar ózdiginen jumys isteýge daǵdylanady.
Sonymen qatar búgingi tańdaǵy ózekti másele aqparattandyrý bolsa, biz de soǵan beıimdele otyryp kompúterdi tıimdi paıdalana bildik. Kompúterde «Dıdaktıkalyq materıaldar» papkasyn qurdyq. Oqýshylar sabaqtan tys ýaqytta papkany ashyp, qajetti synypty, taqyrypty tańdap, tapsyrmany oryndaı alady. Muǵalim qajet ýaqytta oqýshynyń jumysyn baǵalaı alady. Bul sabaq ýaqytyn únemdep, tıimdi paıdalanýǵa yńǵaıly.
Sondaı - aq mundaı dıdaktıkalyq materıaldardy kez kelgen tehnologıada jumys isteıtin muǵalim paıdalana alady.
Sonymen oqýshylardyń teorıalyq bilimderin tereńdetýde, tilin shıratýda, sózdik qoryn molaıtýda, jańa sózderdiń syryn uǵýǵa ıkemdeýde osy dıdaktıkalyq materıaldardyń mańyzy zor.
Aǵylshyn tilimen endi ǵana tanysa bastaǵan 5 - synyp oqýshylary úshin árbir jańa sóz – jańa bilim. Tómendegi dıdaktıkalyq tapsyrmalar aǵylshyn tiliniń álipbıin, sandaryn jete meńgerýge arnalǵan.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
