Bilim júıesin baǵalaý: Baǵalaý júıesindegi keıbir máseleler
Taqyryby: Bilim júıesin baǵalaý: Baǵalaý júıesindegi keıbir máseleler
Maqsaty: Oqýshylardyń oqý bilimge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyra otyryp, árbir oqýshynyń oqýdaǵy kútiletin nátıjege qol jetkizýdegi jetken tabystaryn jan - jaqty jáne ádil baǵalaı bilý.
Mindetteri:
a) Oqý materıalyn meńgerte otyryp, málimetterdi ózdiginshe jınaýǵa ıtermeleý, qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
á) Jeke tulǵanyń ıntelektýaldyq damýyn qamtamasyz etý
b) Árbir oqýshynyń nátıjege jetýge degen talpynysyn damytý.
Mektepte oqýshynyń tárbıesi men damý jáne oqý jumysyndaǵy muǵalim men oqýshynyń yntymaqtastyǵy, izgiliktendirý ustanymdary negizinde uıymdastyrýǵa erekshe mán berilip otyrǵan qazirgi kezeńde baǵalaýdyń róli, qyzmeti túbegeıli ózgerip, ol tárbıeleýshi, dıagnostıkalyq, damytýshy, baqylaýshy jáne basqarýshy qyzmet atqarý kerek.
Sońǵy ýaqyttarda oqý nátıjesin baqylaý men baǵalaý máselesin ár túrli aspektiler boıynsha sońǵy jyldarda júrgizilgen zertteýlerdiń nátıjeleri shyǵarmashylyqpen jumys isteıtin jekelegen muǵalimder tájirıbesindegi jańalyqtar jetkilikti nátıjede saralanyp, jınaqtalyp, baqylap - baǵalaýdyń qyzmetterin júzege asyratyn reıtıńilik jańa júıe joldary jasalýy ázirlenýde. Ázirge 5 baldyq júıe oqý úrdisin uıymdastyrýdyń ustanymdary men baqylap – baǵalaýdyń jańa qyzmetinen týyndaıtyn belgili bir talaptarǵa saı qoldanylyp keledi.
12 jyldyq bilim berý kezeńinde jalpy bilim beretin mektepterdiń synyptarynda baǵalaý barysynda taldanýǵa sáıkes keletin 10 baldyq baǵalaý júıesi alynady. Nátıjege baǵdarlanǵan bilim berýdi engizý jaǵdaıynda bilim berý úderisi oǵan qatysýshylar arasyndaǵy sýbekt – sýbekt negizinde júzege asady. Bilim alýshy oqý - tárbıe úrdisindegi sýbekt retinde oqýda belgili bir tabystarǵa jetý úshin óz is - áreketin maqsatty uıymdastyrady. Bilim alýshy jetistikteri kútiletin nátıjeler júıesi túrindegi oqý is - áreketteri túrlerin ıgerý sapasy baǵalaý jolmen anyqtalady. Bul oraıdaǵy kútiletin nátıje pándik bilim, bilik jáne daǵdylardy, túıindi jáne bazalyq quzyrlyqtardyń quramdy bólikterin belgili kontekste ıntegrasıalaýdy kózdeıtin oqý is - áreketiniń ár túrleriniń sıpattamasy bolyp tabylady.
Baǵalaýǵa bilim alýshylardyń pándik bilim, bilik, daǵdylaryn jáne adamgershilik normalary baǵdarly, jalpy adamı jáne ulttyq qundylyqtar turǵysyndaǵy is - áreket tásilderin meńgerý boıynsha olardyń jetistikterin kórsetetin naqty nátıjeler baǵalana alady.
Bilim alýshylardyń oqý jetistikterin baǵalaý quraly baldyq jáne reıtıńilik turǵyda baǵalaýǵa negizdelgen baǵalaýdyń baldyq – jınaqtaý júıesi bolyp tabylady.
Baǵalaý
Baldyq Reıtıńilik
Baldyq jınaqtaý júıesi
Bilim alýshynyń oqý is - áreketteri tásilderin saralaý úsh deńgeı aıasynda júzege asyrylady. Krıterıılik – baǵdarlanǵan shkala naqty oqý úrdisi aıasynda bilim, bilik jáne quzyrlyqtardy berilgen deńgeıine qanshalyqty qol jetkizetindigin anyqtaýǵa múmkindik beretin bilim alýshylardyń oqý jetistikterin baǵalaý quraly bolyp tabylady.
• Bilim alýshylardyń oqý jetistikterin baǵalaýdyń obektıvtiligin qamtamasyz etýde bilim berýdiń belgili bir deńgeıdegi bilim berý standarty aıasyndaǵy árbir pándi oqytýda oryndalatyn oqý is - áreketiniń barlyq túrinen alǵan upaılaryn jınaý arqyly qol jetkiziledi. Baǵanyń obektıvtiligi bilim alýshylardyń bilimin jáne olardyń is - áreketterinen kútiletin nátıjeler júıesi negizinde oqýshynyń oqý jetistikteriniń deńgeıin anyqtaý.
•Óz jetistikterin baǵalaý - ózin - ózi tekserý men baqylaý, óziniń is - áreketin synı turǵyda baǵalaý, qatelerdi aıqyndaý jáne olardy joıýdyń joldaryn tabý, sondaı – aq baǵalaý krıterrılerin anyqtaı alý bolyp tabylatyn bilim alýshylardyń óz is - áreketteriniń nátıjelerin aldyn - ala ózindik baqylaýy.
•Bal jınaý oqý jetistikterin baǵalaýdy daralaýdy júzege asyrýǵa, belgili bir ýaqyt ralyǵynda jınaqtalǵan baldardyń qosyndysy kórinis tabatyn jáne oqýshynyń oqý portfolıosy formasy túrinde júzege asyrylatyn bilim, bilik, daǵdylaryn múmkindikterine, qalaýlaryna jáne qabiletterine qaraı tereńdetýge, keńeıtýge jáne onyń óziniń damýynyń jeke traektorıasyn óz betinshe tańdaýyna múmkindik jasaıdy. Nátıjesinde bilim alýshylardyń ózderi, olardyń ata – analary jáne muǵalimderi belgili bir ýaqyt aralyǵyndaǵy jetistigin salystyra otyryp, onyń jeke damý dınamıkasyn turaqty qadaǵalaýǵa múmkindik alady.
•Baǵalaýdyń jarıalylyǵy bilim alýshylar jáne ata - analar arasyndaǵy, bilim alýshylar jáne muǵalimder arasyndaǵy, ata – analar men muǵalimder arasyndaǵy psıhologıalyq sıpattaǵy kóptegen máselelerdi sheshýge múmkindik beredi.
Bastaýysh mekteptiń 1 - shi synyptarynda bilim alýshylardyń oqý jetistikteriniń nátıjeleriniń sandyq formasy retindegi baǵa bolmaıtyn baǵasyz oqytý júzege asyrylady. Baǵasyz oqytý barysynda baqylaý jáne baǵalaý bilim alýshynyń pánder boıynsha bilim, bilik jáne daǵdylardy meńgerý deńgeıi men onyń damý deńgeıimen anyqtalatyn oqý úrdisiniń sapalyq nátıjesin beıneleıtin mazmundyq – baǵalyq negizde qurylady.
12 jyldyq bilim berý kezeńinde jalpy bilim beretin mekteptiń synyptarynda baǵalaý barysynda taldanýǵa sáıkes keletin 10 baldyq baǵalaý júıesi alynady:
0 bal – qanaǵattanarlyqsyz
1 - 2 bal – qanaǵattanarlyqtan tómen
3 bal – qanaǵattanarlyq
4 bal – qanaǵattanarlyqtan joǵary
5 bal – jetkilikti jaqsy
6 bal - jaqsy
7 bal - óte jaqsy
8 bal - úzdikke jaqyn
9 bal - úzdik
10 bal - óte úzdik
Bilim alýshynyń is áreketiniń barlyq túrin baǵalaý oqýshynyń alǵan baldaryn qosý ádisimen júrgiziledi. Árbir oqý páni boıynsha joǵary bal bilim alýshynyń belgili bir oqý kezeńinde, is - árekettiń belgili bir túrin oryndaǵanda, sondaı – aq bilim alýshylardyń is - áreketterin baqylaýdyń aǵymdyq, aralyq, qorytyndy formalarynda alǵan baldaryn qosý arqyly anyqtalady. Bilim alýshylardyń oqý jetistikterin baǵalaý júıesi olardy oqytý jáne tárbıeleýde naqty alǵan nátıjelerdi qadaǵalaýdy jáne olardy ári qaraı jetildirýdi kózdeıdi.
Oqý jetistikterin baǵalaý túrleri
Sabaq saıyn bilim alýshylardyń oqytý nátıjelerin baǵalaý oqý is - áreketiniń deńgeıine sáıkes belgilengen baǵa aýqymy aıasynda bir sabaq aýqymynda jınaqtalǵan baldardyń ortasha arıfmetıkalyq mánin anyqtaý arqyly júzege asyrylady. Ortasha arıfmetıkalyq mándi anyqtaý úshin oqý is - áreketi deńgeılerine ( reprodýktıvti, prodýktıvti) sáıkes ártúrli tapsyrmalardy oryndaǵanda alǵan oqýshylardyń baldary paıdalanylady.
Jalpylaý, taqyryptyq jáne qorytyndy baǵalaýda muǵalim olardyń is - áreketteriniń barlyq deńgeılerin ( reprodýktıvti, prodýktıvti, shyǵarmashylyq)
eskeredi.
Bilim alýshynyń oqý jetistigin baǵala túrleri
Aǵymdyq
Kezeńdik
Mejelik
Aǵymdyq - 2 – 11 synyptardaǵy oqý kezeńderinde baǵalaý
(taqyryptyq, sabaq saıyn)
Kezeńdik – bólimdi aıaqtaýda, sondaı-aq jarty jylda, oqý jylynda baǵalaý (taqyryptyq, jalpylaý)
Mejelik – oqý sıkldary aıaqtalǵannan keıin, ıaǵnı 2, 4, 6, 8, 10, 12 synyptardan keıin (taqyryptyq, jalpylaý) baǵalaý.
Bastaýysh jáne negizgi mektepti aıaqtaǵannan keıin ( 4 jáne 10 synyptardan keıin) aralyq memlekettik baqylaý jáne oqytý nátıjelerin mejelik baqylaýlar arqyly ótkiziledi.
Jalpy orta bilim alýdy aıaqtaǵannan keıin (11 (12) synyptardan keıin) Ulttyq biryńǵaı testileý retinde jalpy orta bilim sapasyn memlekettik baqylaý túrinde ótkiziledi.
Bilim alýshylardyń oqý jetistikterin baǵalaý monıtorıńi bilim berýden kútiletin nátıjege qatysty árbir ekijyldyq oqytý sıkldary sońynda ótkiziledi.
Qyzylorda oblysy, Aral qalasy
№ 220 orta mekteptiń bastaýysh synyp muǵalimi
Zekenova Rıma
Maqsaty: Oqýshylardyń oqý bilimge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyra otyryp, árbir oqýshynyń oqýdaǵy kútiletin nátıjege qol jetkizýdegi jetken tabystaryn jan - jaqty jáne ádil baǵalaı bilý.
Mindetteri:
a) Oqý materıalyn meńgerte otyryp, málimetterdi ózdiginshe jınaýǵa ıtermeleý, qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
á) Jeke tulǵanyń ıntelektýaldyq damýyn qamtamasyz etý
b) Árbir oqýshynyń nátıjege jetýge degen talpynysyn damytý.
Mektepte oqýshynyń tárbıesi men damý jáne oqý jumysyndaǵy muǵalim men oqýshynyń yntymaqtastyǵy, izgiliktendirý ustanymdary negizinde uıymdastyrýǵa erekshe mán berilip otyrǵan qazirgi kezeńde baǵalaýdyń róli, qyzmeti túbegeıli ózgerip, ol tárbıeleýshi, dıagnostıkalyq, damytýshy, baqylaýshy jáne basqarýshy qyzmet atqarý kerek.
Sońǵy ýaqyttarda oqý nátıjesin baqylaý men baǵalaý máselesin ár túrli aspektiler boıynsha sońǵy jyldarda júrgizilgen zertteýlerdiń nátıjeleri shyǵarmashylyqpen jumys isteıtin jekelegen muǵalimder tájirıbesindegi jańalyqtar jetkilikti nátıjede saralanyp, jınaqtalyp, baqylap - baǵalaýdyń qyzmetterin júzege asyratyn reıtıńilik jańa júıe joldary jasalýy ázirlenýde. Ázirge 5 baldyq júıe oqý úrdisin uıymdastyrýdyń ustanymdary men baqylap – baǵalaýdyń jańa qyzmetinen týyndaıtyn belgili bir talaptarǵa saı qoldanylyp keledi.
12 jyldyq bilim berý kezeńinde jalpy bilim beretin mektepterdiń synyptarynda baǵalaý barysynda taldanýǵa sáıkes keletin 10 baldyq baǵalaý júıesi alynady. Nátıjege baǵdarlanǵan bilim berýdi engizý jaǵdaıynda bilim berý úderisi oǵan qatysýshylar arasyndaǵy sýbekt – sýbekt negizinde júzege asady. Bilim alýshy oqý - tárbıe úrdisindegi sýbekt retinde oqýda belgili bir tabystarǵa jetý úshin óz is - áreketin maqsatty uıymdastyrady. Bilim alýshy jetistikteri kútiletin nátıjeler júıesi túrindegi oqý is - áreketteri túrlerin ıgerý sapasy baǵalaý jolmen anyqtalady. Bul oraıdaǵy kútiletin nátıje pándik bilim, bilik jáne daǵdylardy, túıindi jáne bazalyq quzyrlyqtardyń quramdy bólikterin belgili kontekste ıntegrasıalaýdy kózdeıtin oqý is - áreketiniń ár túrleriniń sıpattamasy bolyp tabylady.
Baǵalaýǵa bilim alýshylardyń pándik bilim, bilik, daǵdylaryn jáne adamgershilik normalary baǵdarly, jalpy adamı jáne ulttyq qundylyqtar turǵysyndaǵy is - áreket tásilderin meńgerý boıynsha olardyń jetistikterin kórsetetin naqty nátıjeler baǵalana alady.
Bilim alýshylardyń oqý jetistikterin baǵalaý quraly baldyq jáne reıtıńilik turǵyda baǵalaýǵa negizdelgen baǵalaýdyń baldyq – jınaqtaý júıesi bolyp tabylady.
Baǵalaý
Baldyq Reıtıńilik
Baldyq jınaqtaý júıesi
Bilim alýshynyń oqý is - áreketteri tásilderin saralaý úsh deńgeı aıasynda júzege asyrylady. Krıterıılik – baǵdarlanǵan shkala naqty oqý úrdisi aıasynda bilim, bilik jáne quzyrlyqtardy berilgen deńgeıine qanshalyqty qol jetkizetindigin anyqtaýǵa múmkindik beretin bilim alýshylardyń oqý jetistikterin baǵalaý quraly bolyp tabylady.
• Bilim alýshylardyń oqý jetistikterin baǵalaýdyń obektıvtiligin qamtamasyz etýde bilim berýdiń belgili bir deńgeıdegi bilim berý standarty aıasyndaǵy árbir pándi oqytýda oryndalatyn oqý is - áreketiniń barlyq túrinen alǵan upaılaryn jınaý arqyly qol jetkiziledi. Baǵanyń obektıvtiligi bilim alýshylardyń bilimin jáne olardyń is - áreketterinen kútiletin nátıjeler júıesi negizinde oqýshynyń oqý jetistikteriniń deńgeıin anyqtaý.
•Óz jetistikterin baǵalaý - ózin - ózi tekserý men baqylaý, óziniń is - áreketin synı turǵyda baǵalaý, qatelerdi aıqyndaý jáne olardy joıýdyń joldaryn tabý, sondaı – aq baǵalaý krıterrılerin anyqtaı alý bolyp tabylatyn bilim alýshylardyń óz is - áreketteriniń nátıjelerin aldyn - ala ózindik baqylaýy.
•Bal jınaý oqý jetistikterin baǵalaýdy daralaýdy júzege asyrýǵa, belgili bir ýaqyt ralyǵynda jınaqtalǵan baldardyń qosyndysy kórinis tabatyn jáne oqýshynyń oqý portfolıosy formasy túrinde júzege asyrylatyn bilim, bilik, daǵdylaryn múmkindikterine, qalaýlaryna jáne qabiletterine qaraı tereńdetýge, keńeıtýge jáne onyń óziniń damýynyń jeke traektorıasyn óz betinshe tańdaýyna múmkindik jasaıdy. Nátıjesinde bilim alýshylardyń ózderi, olardyń ata – analary jáne muǵalimderi belgili bir ýaqyt aralyǵyndaǵy jetistigin salystyra otyryp, onyń jeke damý dınamıkasyn turaqty qadaǵalaýǵa múmkindik alady.
•Baǵalaýdyń jarıalylyǵy bilim alýshylar jáne ata - analar arasyndaǵy, bilim alýshylar jáne muǵalimder arasyndaǵy, ata – analar men muǵalimder arasyndaǵy psıhologıalyq sıpattaǵy kóptegen máselelerdi sheshýge múmkindik beredi.
Bastaýysh mekteptiń 1 - shi synyptarynda bilim alýshylardyń oqý jetistikteriniń nátıjeleriniń sandyq formasy retindegi baǵa bolmaıtyn baǵasyz oqytý júzege asyrylady. Baǵasyz oqytý barysynda baqylaý jáne baǵalaý bilim alýshynyń pánder boıynsha bilim, bilik jáne daǵdylardy meńgerý deńgeıi men onyń damý deńgeıimen anyqtalatyn oqý úrdisiniń sapalyq nátıjesin beıneleıtin mazmundyq – baǵalyq negizde qurylady.
12 jyldyq bilim berý kezeńinde jalpy bilim beretin mekteptiń synyptarynda baǵalaý barysynda taldanýǵa sáıkes keletin 10 baldyq baǵalaý júıesi alynady:
0 bal – qanaǵattanarlyqsyz
1 - 2 bal – qanaǵattanarlyqtan tómen
3 bal – qanaǵattanarlyq
4 bal – qanaǵattanarlyqtan joǵary
5 bal – jetkilikti jaqsy
6 bal - jaqsy
7 bal - óte jaqsy
8 bal - úzdikke jaqyn
9 bal - úzdik
10 bal - óte úzdik
Bilim alýshynyń is áreketiniń barlyq túrin baǵalaý oqýshynyń alǵan baldaryn qosý ádisimen júrgiziledi. Árbir oqý páni boıynsha joǵary bal bilim alýshynyń belgili bir oqý kezeńinde, is - árekettiń belgili bir túrin oryndaǵanda, sondaı – aq bilim alýshylardyń is - áreketterin baqylaýdyń aǵymdyq, aralyq, qorytyndy formalarynda alǵan baldaryn qosý arqyly anyqtalady. Bilim alýshylardyń oqý jetistikterin baǵalaý júıesi olardy oqytý jáne tárbıeleýde naqty alǵan nátıjelerdi qadaǵalaýdy jáne olardy ári qaraı jetildirýdi kózdeıdi.
Oqý jetistikterin baǵalaý túrleri
Sabaq saıyn bilim alýshylardyń oqytý nátıjelerin baǵalaý oqý is - áreketiniń deńgeıine sáıkes belgilengen baǵa aýqymy aıasynda bir sabaq aýqymynda jınaqtalǵan baldardyń ortasha arıfmetıkalyq mánin anyqtaý arqyly júzege asyrylady. Ortasha arıfmetıkalyq mándi anyqtaý úshin oqý is - áreketi deńgeılerine ( reprodýktıvti, prodýktıvti) sáıkes ártúrli tapsyrmalardy oryndaǵanda alǵan oqýshylardyń baldary paıdalanylady.
Jalpylaý, taqyryptyq jáne qorytyndy baǵalaýda muǵalim olardyń is - áreketteriniń barlyq deńgeılerin ( reprodýktıvti, prodýktıvti, shyǵarmashylyq)
eskeredi.
Bilim alýshynyń oqý jetistigin baǵala túrleri
Aǵymdyq
Kezeńdik
Mejelik
Aǵymdyq - 2 – 11 synyptardaǵy oqý kezeńderinde baǵalaý
(taqyryptyq, sabaq saıyn)
Kezeńdik – bólimdi aıaqtaýda, sondaı-aq jarty jylda, oqý jylynda baǵalaý (taqyryptyq, jalpylaý)
Mejelik – oqý sıkldary aıaqtalǵannan keıin, ıaǵnı 2, 4, 6, 8, 10, 12 synyptardan keıin (taqyryptyq, jalpylaý) baǵalaý.
Bastaýysh jáne negizgi mektepti aıaqtaǵannan keıin ( 4 jáne 10 synyptardan keıin) aralyq memlekettik baqylaý jáne oqytý nátıjelerin mejelik baqylaýlar arqyly ótkiziledi.
Jalpy orta bilim alýdy aıaqtaǵannan keıin (11 (12) synyptardan keıin) Ulttyq biryńǵaı testileý retinde jalpy orta bilim sapasyn memlekettik baqylaý túrinde ótkiziledi.
Bilim alýshylardyń oqý jetistikterin baǵalaý monıtorıńi bilim berýden kútiletin nátıjege qatysty árbir ekijyldyq oqytý sıkldary sońynda ótkiziledi.
Qyzylorda oblysy, Aral qalasy
№ 220 orta mekteptiń bastaýysh synyp muǵalimi
Zekenova Rıma