InfoHub Logo

«Sýper kleı» — ekinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde optıkalyq kózdeý (dúrbi) quramyna móldir plasık jasaý maqsatyndaǵy tájirıbe kezinde tabylǵan. Plasıkke jaramsyz bolǵanymen, keıinirekte qarqyndy túrde kleı retinde naryqqa shyǵaryla bastady.

Plasılın — Noı jáne Djo Makvıker tarapynan alǵashqyda dýaldaǵy oboı daqtaryn ketirýshi retinde shyǵarylǵan bolatyn. Balabaqsha balalarynyń ony oıynshyq retinde ılep oınaǵanyn baıqaǵan óndirýshiler 1955 jyldan bastap plasılın retinde naryqqa shyǵaryp mol tabysqa kenelgen eken.

Koka-kola sýsyny alǵashqyda «kez kelgen júıke buzylýyna» emdik dári retinde shyǵarylyp, dárihanalarda satylǵan. Ol kezdegi quramynda esirtki zattar bolǵan eken.

1968 jyly Spenser Sılver atty ǵalym myqty jabysatyn qaǵaz kleıin shyǵarmaq bolady. Biraq jasap shyǵarǵan kleıi myqty jabysýdyń ornyna álsin ǵana jabysatyn jáne ońaı alynatyn bolyp shyǵady. Keıinirekte áriptesi munyń praktıkalyq qoldanym tásilin tabady. Kitaptyń qajetti betterin qaıyrý nemese jazý kitapqa zıan beredi. Al kitap betterin zaqymdamaıtyndaı etip qaǵaz jabystyrý jáne ol qaǵazǵa qysqasha málimet jazý, qajeti qalmaǵanda ony alyp tastaý óte qolaıly bolady degen pikir salady. Osylaısha (post-it) stıker, eske salý qaǵazdary naryqqa shyǵarylyp, mol qarajatqa qarq bolǵan eken.

1938 jyly Roı Plankett atty hımık jańa muzdatqysh gaz oılap tabý úshin jasaǵan zertteýleriniń birinde, túnge tastap ketken gaz qosyndylarynyń, tańǵa jýyq túri parafınge uqsas, qatty, korozıaǵa, ystyqpen sýyqqa tózimdi materıalǵa aınalǵanyn kóredi. Ǵalym muny qysqasha teflon dep ataıdy. Shamamen on jyldan keıin as úılik quraldarda qoldanylyp, teflondy kastrýlá, teflondy tabalar shyǵarylyp jappaı qoldanymǵa enedi. Árıne bul jańalyq arqyly da qanshama adam qaltasyn qalyńdata bildi.

---