InfoHub Logo

Mańǵystaý oblysy, Beıneý aýdany
«Beıneý gımnazıasy» memlekettik mekemesiniń
bastaýysh synyp muǵalimi
Begjanova Sanjan Merteqyzy

Dúnıetaný
Sabaqtyń taqyryby: Kúz
Sabaqtyń maqsaty: Kúz mezgilinde tabıǵatta bolatyn ózgerister týraly jáne kúz mezgiliniń astyq, jemis - jıdek, kókónisterdi jınaý mezgili ekenin kúzdegi aýylsharýashylyq eńbek túrleri jóninen bilim berý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń oılaý qabiletterin damytý, sózdik qorlaryn molaıtý, tanymdyq belsendiligin arttyrý, ózdikterinen jumys istep qorytyndy shyǵarýǵa
mashyqtandyrý.
Tárbıeliligi: Baıqaǵyshtyqqa, eńbek súıgishtikke, qorshaǵan ortaǵa
qamqor bolýǵa, tabıǵatty súıýge baýlý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Vıdeoproektor, sýretter, venn dıagramsy, «Anar
terý» oıyny.
Sabaqtyń ádis - tásilderi: Suraq - jaýap, túsindirý, salystyrý, baqylaý.
Pánaralyq baılanys: Ana tili, matematıka, ómirmen.

Sabaqtyń júrisi.
İ Uıymdastyrý.
1. Oqýshylarmen sálemdesý.
2. Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý.

İİ Psıhologıalyq daıyndyq.

Tabıǵat kúlimsirep kúnimenen,
Án aıtar bulbul saırap túnimenen.
Kórkine kóz toımaıdy tabıǵattyń,
Sulýlyqty súıe bil shynymenen.
Sabaqqa psıhologıalyq daıyndyq júrgizý «Ózin - ózi taný» pániniń elementi bolyp tabylady. Bul ádisti qoldaný arqyly oqýshylardyń ózine degen senimin arttyra otyryp, tabıǵatty súıe bilýge, qurmetteýge tárbıeleımin.
İİİ « Kún kózin bult baspasyn» oıynyn oınatý arqyly ótken taqyryptardy qaıtalap ótemiz. Oıyn sharty: berilgen suraqtarǵa jaýap berý arqyly ekrannan kúlimdegen kún kózin shyǵarý. Qoıylatyn suraqtar:

1. Ósimdik qandaı toptarǵa bólinedi?
2. Ósimdik múshelerin ata?
3. Tuqym degen ne?
4. Kókónisterdi kim aıtady?
Bul oıyndy alǵandaǵy maqsatym ótken taqyryptar boıynsha bilimderin tekserý, tabıǵatqa degen súıispenshiligin arttyrý.
5. Sýrette jyldyń qaı mezgili beınelengen?
- Kúz.
- Endeshe búgingi sabaǵymyzdyń taqyryby «Kúz»

İV Jańa sabaq
Sabaqtyń maqsatyn habarlaý.
1. Qazir jyldyń qaı mezgili?
2. Kúz aılaryn ata?
3. Kúz aılarynda qandaı merekeler bar?
4. Kúz aılarynda tabıǵatta qandaı ózgerister bolady?
5. Kúzde neler pisip jetiledi?
6. Adamdar kúz mezgilinde qandaı jumystar atqarady?
7. Janýarlar tirshiligi týraly ne bilemiz?
Ósimdikti butaqtan kóbeıtý joldary týraly túsinik beremin.

V Sergitý sáti.
Qoıýlanyp qara bult,
Jaýdy jańbyr sebelep.
Japyraqtardy jaıylyp,
Buǵa qaldy kóbelek.

Vİ Baqylaý kúndeligimen jumys.
Aýa raıyn shartty belgimen belgileý.

Vİİ «Anar terý» oıyny. Bul oıynnyń maqsaty oqýshylardyń oılaý qabiletin arttyrý, ana tili pánimen pánaralyq baılanys jasaı otyryp, shyǵarmashylyq jumys júrgizý.
1. «Kúzgi japyraq» óleńin jatqa aıtý.
2. Kúz týraly óleńdi jatqa aıtý.
3. Aspaı pisken
Qaınamaı túsken.
Sheshýi: Jemis
4. Qalyń kıim unatady
Sheshindirseń jylatady.
Sheshýi: Pıaz
5. Jazdaı inge tyǵylyp,
Jatqan qyzyl túlkini.
Quıryǵynan sýyryp,
Ákeldi ákem bir kúni.
Sheshýi: Sábiz

6. Uıqasyn tap.
Kúz bolǵanda atyrap,
Sarǵaıady.....(japyraq)
Ia, oqýshylar, kúz mezgilinde japyraqtar sarǵaıyp, kún salqyndaı bastaıdy. Al kúz mezgilinen keıin qaı mezgil keledi? Olaı bolsa kúz mezgili men qys mezgilin salystyryp kóreıik.

Vİİİ Venn dıagramsy

Bul salystyrý jumystaryn júrgizýdegi maqsatym kúz ben qys mezgilderiniń ortaq belgilerin, erekshelikterin tabý arqyly kúzdiń bir kúni qystyń bir aıyn asyraıtyndyǵyn, kúzde aıanbaı eńbek etseń, qysta qysylmaıtyndyǵyn uǵyndyrý.
İH Qorytyndy.
Suraqtarǵa jaýap berý, kúz mezgilin beıneleıtin sýret qurastyrý.
1. Halyq kúzdi ne sebepti «Jomart kúz»dep ataǵan?
2. «Altyn kúz» dep she?
3. Qara kúzde tabıǵat qandaı bolady?
4. Butalardaǵy ózgerister týraly áńgimeleý.

Hİ Madaqtaý

Rahmet! Unadyńdar balalar! Qushtarsyńdar bilimge. Aıaqtap men sabaqty, Rahmet aıtam senderge.
Vİİİ Venn dıagramsy.

İH Qorytyndy.
Suraqtarǵa jaýap berý, kúz mezgilin beıneleıtin sýret qurastyrý.
1. Halyq kúzdi ne sebepti «Jomart kúz» dep ataǵan?
2. «Altyn kúz» dep she?
3. Qara kúzde tabıǵat qandaı bolady?
4. Butalardaǵy ózgerister týraly áńgimeleý.
X Úıge tapsyrma
« Altyn kúz» taqyrybyna sýret salý.

Xİ Madaqtaý
Rahmet!
Unadyńdar, balalar!
Qushtarsyńdar bilimge.
Aıaqtap men sabaqty,
Rahmet aıtam senderge.
Geometrıalyq fıgýralarmen baǵalaý.